Darmowe ebooki » Tragedia » Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖

Czytasz książkę online - «Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Fryderyk Schiller



1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Idź do strony:
class="didaskalia">do króla
Pójdź! Pójdź stąd, królu! Ustąp woli nieba! 
  ARCYBISKUP
do Joanny
Nie w imię Boga gniewu, lecz litości, 
Pytam cię, córko, co ci mówić broni; 
Uczucie winy czy gniew niewinności? 
Jeśliś niewinna, weź krzyż z mojej dłoni. 
 
Joanna stoi nieporuszona — nowe gwałtowne uderzenie piorunu — Król, Agnieszka Sorel, Arcybiskup, Filip, La Hire i du Chatel odchodzą. SCENA XII
Dunois i Joanna DUNOIS
Teraz tyś moją! Uwierzyłem w ciebie 
Od pierwszej chwili i dotychczas wierzę 
Więcej niż wszystkim tym znakom na niebie, 
Których się uląkł lud, król i rycerze. 
Nie! Tyś niewinna! Gniew krzywdzonej cnoty 
Zamknął twe usta; gardzisz sądem zgrai, 
Aniś jej mogła, bez wnętrznej sromoty, 
Objawiać świętość, co się w duszy tai. 
I oto wszyscy odbiegli nikczemnie, 
Lecz jam ci został; złóż twą ufność we mnie! 
Nie chcę słów nawet: jeden znak twej dłoni, 
Jedno spojrzenie — dość mi będzie na tem. 
Miecz cię mój tarczą przed światem zasłoni; 
Jak mię twój wybór zaszczyci przed światem. 
 
Podaje jej rękę, Joanna odwraca się z drżeniem — Dunois patrzy na nią z przerażeniem. SCENA XIII
Ciż i du Chatel, potem Rajmund DU CHATEL
wracając
Słuchaj, Joanno d’Arc! Król ci dozwala 
Opuścić miasto wolno i bezpiecznie. 
Bez krzywd i zniewag. Idź więc i żyj z dala, 
Żyj tak, byś potem nie cierpiała wiecznie! 
Dunois! Ze mną! My wszyscy błagamy, 
Król każe, wracaj! Spełń niebios przestrogę. 
 
Dunois budzi się nagle z zamyślania, spogląda jeszcze raz na Joannę i odchodzi z du Chatelem — Joanna zostaje sama — po chwili ukazuje się Rajmund i czas niejaki, stojąc z daleka, patrzy się na nią z cichą boleścią, na koniec zbliża się do niej i bierze ją za rękę. RAJMUND
Śpiesz stąd, śpiesz, póki otwarte są bramy. 
Ja idę z tobą, ja ci wskażę drogę. 
 
W tej chwili Joanna okazuje pierwszy znak czucia, spogląda bystro na niego i wznosi oczy ku niebu; po czem porywa go silnie za rękę i odchodzą razem.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
AKT PIĄTY
Dzika puszcza.
W odległości widać chaty węglarzy — ciemność zupełna — burza, grzmoty i błyskawice — z daleka słychać strzelanie. SCENA I
Węglarz i jego żona WĘGLARZ
Co za okropny szturm! Co za ulewa! 
Niebo się zdaje stopi w błyskawicach 
Lub spłynie z deszczem. Najsilniejsze drzewa, 
Nieporuszone w zwykłych nawałnicach, 
Gną się jak trzciny lub się kruszą w borze. 
Istny dzień sądny! A jednak, mój Boże, 
Że też ta walka żywiołów zawzięta 
Złości człowieczej złagodzić nie może! 
Słyszysz te z wiatru i gromów hałasem 
Strzały po strzałach! To ludzkie modlitwy! 
Obadwa wojska stoją tuż za lasem, 
I lada chwila przyjść musi do bitwy. 
  ŻONA
Boże, zmiłuj się! A już tak spokojne 
Były te strony; wróg był uciekł z pola. 
Cóż jest, że znowu śmie podnosić wojnę? 
  WĘGLARZ
Jest to, że znowu nie boi się króla. 
Wszystko jak z płatka szło nam przy Dziewicy, 
Było i szczęście, była i odwaga; 
Lecz jak w Reims naród zląkł się czarownicy, 
Wszystko znów na wspak; czart już nie pomaga, 
A król! Ha! prawda, że to się nie godzi 
Trzymać z szatanem! Jednak... 
  ŻONA
Ktoś nadchodzi! 
  SCENA II
Ciż, Rajmund i Joanna RAJMUND
Widzę tu chaty, widzę ludzkie twarze, 
Pójdź! Tu się schronim: iść nie możesz dłużej. 
Trzy dni o głodzie i śród takiej burzy! 
Ludzie ci, widzę, są biedni węglarze... 
Gościnność zawsze jest w ubogich domu. 
 
burza ustaje, wypogodza się i wyjaśnia
Prosim was o gościnność w imię boże! 
  WĘGLARZ
Nie odmówiłem jej nigdy nikomu, 
Waszem jest wszystko, co mój dom mieć może. 
  ŻONA
wpatrując się w Joannę
Cóż to się znaczy? Niewiasta we zbroi? 
Lecz prawda, prawda, że w dzisiejszych czasach 
Oręż i zbroja każdemu przystoi 
I że w niej może bezpieczniej niż w lasach. 
Wszakciż83 to sama królowa, jak wiecie — 
Odpuść jej, Panie! — w obozie Anglików 
Chodzi we zbroi; a i u nas przecie 
Dziewica była wodzem wojowników. 
  WĘGLARZ
Ot, przestań bajać, a idź obacz lepiej, 
Nie ma tam czego, co ich trud pokrzepi? 
 
Żona odchodzi do chaty RAJMUND
do Joanny
Widzisz, nie wszyscy ludzie nieużyci. 
Wszędzie człek znajdzie wsparcie i pociechę. 
Rozwesel myśli! Patrz! Słońce już świeci, 
Szturm się uciszył. Pójdź spocząć pod strzechę! 
  WĘGLARZ
Chcecie iść pewno do obozu króla, 
Żeście tak zbrojni? Lecz idźcież84 ostrożnie! 
Obóz angielski stoi tuż od pola, 
A czaty jego krzyżują się różnie. 
  RAJMUND
Cóż radzisz czynić? 
  WĘGLARZ
Spocząć tu tymczasem. 
Syn nasz wnet z miasta być musi z powrotem. 
Wie on najskrytsze ścieżki między lasem, 
Co chyba sarny deptały przelotem. 
Bądźcie spokojni! On was przeprowadzi. 
  RAJMUND
do Joanny
Złóż już tę zbroję! Bronić nie obroni, 
A tylko znuży lub, co gorsza, zdradzi. 
 
Joanna daje znak odmowny. WĘGLARZ
Ktoś idzie! Cicho! Skryjmy się w ustroni! 
  SCENA III
Ciż, żona węglarza powraca z chaty z kubkiem w ręku, potem ich syn ŻONA
To syn nasz, Franek, wraca, widzę, z miasta. 
 
do Joanny
Napij się kroplę, to cię wnet posili. 
  WĘGLARZ
do wchodzącego syna
No, cóż tam w mieście?  
  SYN
postrzegając Joannę
Cóż to za niewiasta? 
 
zbliża się szybko ku niej, właśnie gdy ona kubek do ust przykłada, poznaje ją, wyrywa kubek i woła z przerażeniem
Ach, ojcze, matko! Coście wy zrobili? 
To czarownica! Zgubicie się sami! 
Precz z nią! 
  WĘGLARZ I JEGO ŻONA
Ach Boże! Zmiłuj się nad nami! 
 
Żegnają się i uciekają. SCENA IV
Joanna i Rajmund JOANNA
spokojnie i łagodnie
Widzisz! Przekleństwo ściga za mną wszędzie. 
Idź i ty! Po co masz cierpieć daremno? 
  RAJMUND
Ja miałbym odejść? Któż przy tobie będzie? 
  JOANNA
O, bądź spokojny! Jest, kto pójdzie ze mną! 
Słyszałeś głos tych gromów? Przyjacielu, 
One mi rzekły, że mam przewodników. 
Co mię, chcąc, nie chcąc, prowadzą do celu. 
  RAJMUND
Gdzież się obrócisz? Tu obóz Anglików, 
Co krwi twej pragną; tam nasi, co ciebie 
Sami skazali na wstyd i wygnanie. 
  JOANNA
Nie bój się! Wszystko widzą tam na niebie, 
I to się tylko, co stać musi, stanie. 
  RAJMUND
Któż cię pożywi? Kto obronić zdoła 
Od dzikich zwierząt, dzikszych jeszcze ludzi? 
W kim znajdziesz pomoc, gdy cię życie strudzi? 
  JOANNA
Znam wszystkie zdrowe i pożywne zioła, 
Znam biegi planet, po nich w nocach ciemnych 
Znajdę mą drogę. Szmer zdrojów podziemnych 
Słyszę mem uchem! Niewiele, co trzeba, 
Sama natura daje człowiekowi. 
  RAJMUND
biorąc ją za rękę
Joanno, przebacz, co przyjaciel powie! 
Czyżby nie pora przejednać gniew nieba, 
Zmyć grzech pokutą i na łonie wiary?... 
  JOANNA
Jak to? I ty mnie sądzisz godną kary?... 
  RAJMUND
Ach, czyż nie muszę? To milczenie twoje... 
  JOANNA
O, to już nadto! Ty jeden na świecie, 
Ty mój ostatni, co niedolę moją 
Podzielasz ze mną: myślałam, że przecie 
Ty mię znasz lepiej! 
  RAJMUND
ze zdziwieniem
Czyżbyś więc nie była 
W zmowie ze złemi? 
  JOANNA
Ja w zmowie ze złemi? 
  RAJMUND
I wszystkie cuda, któreś uczyniła, 
Czyniłaś z Bogiem i Jego świętemi? 
  JOANNA
Z kimże by innym? 
  RAJMUND
I trwałaś w milczeniu, 
Gdy jedno słowo mogło zbawić ciebie? 
  JOANNA
Milcząc, uległam memu przeznaczeniu, 
Które tu na mnie zesłał Pan mój w niebie. 
  RAJMUND
Zniosłaś gniew ojca w niesłusznym zapędzie? 
  JOANNA
Co szło od ojca, znać przyszło od Boga. 
To też ojcowska próba tylko będzie. 
  RAJMUND
A też pioruny? A twa niema trwoga?... 
  JOANNA
Niebo mówiło, jam milczeć musiała. 
  RAJMUND
I mogłaś ścierpieć, że Francyja cała 
Będzie podzielać błąd i omamienie? 
  JOANNA
O, nie! To nie był błąd, lecz dopuszczenie! 
  RAJMUND
Więc tyś niewinna! I taką sromotę 
Zniosłaś cierpliwie!... O, teraz pojmuję, 
Teraz się korzę i wielbię twą cnotę. 
Kto to mógł zrobić, z tym już Bóg współczuje! 
  JOANNA
Toż więc rozumiesz, iżby mię posłano, 
Gdybym nie ślepo czciła Jego wolę? 
Ani śmiej sądzić, że gdy mię wygnano, 
Gdy mię skazano na wstyd i niedolę, 
Bóg mię opuścił! Nie! On mi przebaczył 
I tylko nowy cud swej łaski czyni. 
Potrzebę serca mojego obaczył, 
Wejść samej w siebie kazał na pustyni! 
Gdy mię światowe otaczały blaski, 
Wtenczas to, wtenczas, w sercu wrzały burze! 
Teraz w ciemnościach świta promień łaski. 
Zamęt żywiołów w widomej naturze, 
Co zdał się w gruzy roztrząść świat poziomy, 
Cud odrodzenia w duszy mojej ziścił. 
Myśli wezbrały nad swój cel znikomy, 
Jak to powietrze, duch się mój oczyścił, 
I to, bez czego byłam mniej niż niczem. 
Moc Jego, czuję, wraca w piersi moje. 
  RAJMUND
O, pójdźmy, pójdźmy przed świata obliczem 
Ogłosić prawdę i niewinność twoją! 
  JOANNA
Kto błąd dopuścił, ten go sam rozjaśni. 
Lecz jak i kiedy? Nikt prócz Jego nie wie. 
Czas wszakże przyjdzie, że ziomkowie właśni, 
Co mię dziś z wzgardą odepchnęli w gniewie, 
Uznają prawdę i z gorzką rozpaczą 
Razem nade mną i sobą zapłaczą. 
  RAJMUND
Co? Miałbym czekać, aż traf kiedyś zrządzi!... 
  JOANNA
biorąc go za rękę
Wszystko chcesz mierzyć na rozum człowieczy, 
Co się sam tylko sędzią świata sądzi! 
Lecz ja widziałam blask nadziemskich rzeczy. 
Ja ci powiadam: jak gwiazdy na niebie, 
Jak ziarna piasku w oceanach na dnie, 
Bóg z nas każdego policzył u Siebie, 
Bez woli Jego włos z głowy nie spadnie. 
Widzisz to słońce u kresów zachodu? 
Jak to jest pewno, że znów jutro wejdzie 
I świecić będzie, tak wierz bez zawodu, 
Że prędzej, później, dzień prawdy nadejdzie! 
  SCENA V
Ciż i Królowa Izabela z żołnierzami IZABELA
jeszcze za sceną
Tędy na lewo! Tu jest droga nasza. 
  RAJMUND
Przebóg! Anglicy! 
 
żołnierze wchodzą i, postrzegając Joannę, zatrzymują się i cofają się w nieładzie. IZABELA
do żołnierzy
Czegoście stanęli? 
  ŻOŁNIERZE
Boże, zmiłuj się!  
  IZABELA
Cóż was tak przestrasza, 
Jakbyście czarta samego ujrzeli? 
 
przedziera się przez tłum żołnierzy i cofa się, postrzegając Joannę
Cóż to ja widzę? Ha! ona to, ona! 
 
opanowuje się szybko i postępuje naprzód ku Joannie
Poddaj się, nędzna! 
 
Rajmund uchodzi, czyniąc znaki rozpaczy. IZABELA
do żołnierzy
Okuć ją w łańcuchy!  
 
żołnierze zbliżają się z bojaźnią; Joanna sama im ręce do okucia podaje
Toż jest ta mężna, ta niezwyciężona? 
Ha, niech cię teraz wyzwolą złe duchy! 
Patrzcie! Widzicie tę, coście mniemali 
Wyższą nad ludzi i nad siłę wszelką! 
Patrzcie, nikczemni, i niech was wstyd spali! 
Małość to wasza czyniła ją wielką; 
Strach wasz i podłość — to były jej czary! 
Precz z nią z mych oczu! Niech widzą w obozie, 
Przed kim rzucali i broń, i sztandary. 
Do Lionela wieść ją na powrozie! 
Niechaj się pomści śmierci przyjaciela. 
Ja wnet przybędę. 
  JOANNA
Mnie do Lionela! 
Nie! Nigdy, nigdy! Każ raczej sto razy 
Śmierć mi tu zadać! 
  IZABELA
do żołnierzy
Wiecie me rozkazy 
 
Odchodzi. SCENA VI
Joanna i żołnierze JOANNA
do żołnierzy
Anglicy! Wyż85 to ścierpicie, bym żywa 
Wyszła z rąk waszych? Ja to, ja, pomnicie, 
Morze krwi waszej przelałam i, mściwa, 
Bezbronnym jeńcom wydzierałam życie. 
Macie mię teraz! Zemsta sprawiedliwa! 
Bierzcie ją, radzę; bo gdy ocalicie, 
Wierzcie mi, porę stracicie przychylną. 
Nie zawsze będę, jak jestem, bezsilną. 
  DOWÓDCA
Dość tego! Pełńcie rozkazy królowej. 
  JOANNA
Cóż jeszcze po mnie chcesz, o Niepojęty! 
Mamże86 na nowo wpaść w grzechu okowy? 
Daszże87 mi siłę zmóc pokus ponęty? 
Biada mi! Czuję, że pytam daremno: 
Duch milczy we mnie i niebo nade mną! 
 
Odchodzi z żołnierzami. SCENA VII
Obóz francuski.
Dunois między Arcybiskupem i du Chatelem
1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Idź do strony:

Darmowe książki «Dziewica Orleańska - Fryderyk Schiller (książka czytaj online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz