Darmowe ebooki » Tragedia » Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 19
Idź do strony:
Marsie! 
A teraz dowiedz się, żeśmy na nowo 
Zebrali siły. Zakładałem sobie 
Raz jeszcze zmierzyć się z tobą i albo 
Tobie odrąbać tarczę od ramienia, 
Albo dać sobie odciąć ramię. Tyś mnie 
Dwanaście razy pokonał, za każdym 
Co noc marzyłem o spotkaniach z tobą. 
Stałeś przede mną we śnie, walczyliśmy, 
Gruchotaliśmy sobie wzajem hełmy, 
Chwytaliśmy się oburącz za gardło, 
I przebudzałem się martwy z rozpaczy, 
Że to był tylko sen. O tak, Marcjuszu, 
Choćbyśmy żadnych zajść nie mieli z Rzymem, 
Żadnych do niego uraz, za to jedno, 
Że ciebie wygnał, wielki bohaterze, 
Podnieślibyśmy całą naszą ludność 
Od lat dwunastu do siedemdziesięciu 
I jako wrzący potok wlelibyśmy 
Żar wojny w wnętrze niewdzięcznego kraju. 
Pójdź, pójdź i w dowód przyjacielskich uczuć 
Uściśnij ręce naszym senatorom, 
Którzy mnie przyszli pożegnać; nie później 
Bowiem jak jutro zamierzam się rzucić 
Na posiadłości wasze, choć nie zaraz 
Na samo miasto. 
  KORIOLAN
Wspierajcie mnie bogi! 
  AUFIDIUSZ
Jeżeli zatem chcesz, dostojny mężu, 
Sam sprawą zemsty twej kierować, przyjmij 
Połowę mojej władzy i postanów — 
Ile że jesteś bieglejszy w rzemiośle 
I bliżej zdolny ocenić silniejszą 
I słabszą stronę twej ziemi — którędy 
Mamy się udać i od czego zacząć: 
Czy zaraz do bram Rzymu zakołatać, 
Czy postrach rzucić, zanim ich zniszczymy, 
Pohulać pierwej w dalszych okolicach. 
Ale pójdź; pozwól, bym się przede wszystkim 
Przedstawił moim gościom, którzy z góry 
Na każde twoje zgodzą się żądanie. 
Witaj po tysiąc razy! Nigdyś nie był 
Nieprzyjacielem naszym w takim stopniu, 
Jak teraz jesteś przyjacielem, mimo 
Żeś niepoślednio był tym pierwszym. Podaj 
Mi rękę! Niechaj się święci ta chwila, 
W której cię mogę nazwać gościem moim. 
 
Wychodzą Koriolan i Aufidiusz.
Słudzy zbliżają się. PIERWSZY SŁUGA

Szczególne się rzeczy dzieją.

DRUGI SŁUGA

Świerzbiało mnie coś, żeby go poczęstować lagą, a jednak coś mi szeptało, że jego ubiór fałszywie mówi o jego osobie.

PIERWSZY SŁUGA

Cóż to on ma za rękę! Zakręcił mną w dwóch palcach jak ten, co frygę209 puszcza.

DRUGI SŁUGA

Wyczytałem mu ja z oczu, że w nim jest coś; miał on widocznie w twarzy coś takiego — nie wiem, jakby to powiedzieć.

PIERWSZY SŁUGA

W istocie, miał coś takiego, jak gdyby — niech mnie kaci porwą, jeżelim zaraz nie pomyślał — że w nim jest coś więcej, niż myślałem.

DRUGI SŁUGA

Dalipan210, i ja to samo; po prostu mówiąc, nie ma na świecie równego mu człowieka.

PIERWSZY SŁUGA

I ja tak sądzę, ani większego żołnierza, chyba tylko jeden.

DRUGI SŁUGA

Kto, nasz pan?

PIERWSZY SŁUGA

Ani mowy o tym.

DRUGI SŁUGA

On wart sześciu takich.

PIERWSZY SŁUGA

Ejże, chyba nie tyle, ale że większy żołnierz, to pewna211.

DRUGI SŁUGA

Prawdę powiedziawszy, nie wysłowię, jakby to można wyrazić, jednakże nasz wódz jedyny jest do obrony miasta.

PIERWSZY SŁUGA

Ba, i do szturmu.

Wchodzi Trzeci sługa. TRZECI SŁUGA

O mazgaje, o niedołęgi, wiecie, co wam powiem?

PIERWSZY I DRUGI SŁUGA

Co, co, co? Co takiego? Mów.

TRZECI SŁUGA

Nie chciałbym być Rzymianinem za nic w świecie, na jedno by mi wyszło być zbrodniarzem, co go na śmierć wiodą.

PIERWSZY I DRUGI SŁUGA

Dlaczegóż to? Dlaczego?

TRZECI SŁUGA

Dlaczego? A toć to jest ten, co tyle razy na kwaśne jabłko zbił naszego wodza — Kajus Marcjusz.

PIERWSZY SŁUGA

Na kwaśne jabłko naszego wodza?

TRZECI SŁUGA

Co tam kwaśne jabłko, ale że go nieraz pobił, to pewna.

DRUGI SŁUGA

Dajcie pokój, jesteśmy zgodni kamraci i dobrzy przyjaciele, stał on mu zawsze kością w gardle, sam to słyszałem z jego ust.

PIERWSZY SŁUGA

Prawdę mówiąc, dał on mu się nieraz we znaki. Pod Koriolami, na przykład, popłatał go i pokiereszował jak pieczeń.

DRUGI SŁUGA

Gdyby miał ludożerczą naturę, byłby go był upiekł i pożarł.

PIERWSZY SŁUGA

Cóż nam więcej powiesz?

TRZECI SŁUGA

Na rękach go tam noszą, jak gdyby był rodzonym synem i dziedzicem Marsa; sadowią go na najpierwszym miejscu przy sobie; senatorowie za lada słowem uniżają przed nim łysiny; sam nas wódz nadskakuje mu jak gach212 w zalotach, błogosławi go ręką i z wytrzeszczonym białkiem stoi na czatach jego słów. Ale esencją moich nowin jest to, że nasz wódz rozpadł się na dwie części i że jest tylko połową tego, czym był wczoraj, bo tamten zabrał drugą połowę na prośby i za zgodą całej kompanii. Powiada, że pójdzie natrzeć uszu tym, co bram Rzymu strzegą, że wszystko skosi przed sobą i wolną sobie utoruje drogę.

DRUGI SŁUGA

Bardzo on do tego podobny. Nie wyobrażam sobie człowieka, któremu by bardziej coś takiego z oczu patrzało. Jak powiedział, tak zrobi.

TRZECI SŁUGA

Nie ma kwestii, że zrobi; bo trzeba wam wiedzieć, moi panowie, że tyluż ma przyjaciół, co i nieprzyjaciół, tylko że owi przyjaciele, mówiąc między nami, nie śmią, widzicie, pokazać się, że tak powiem, jego przyjaciółmi, dopóki jest dyskredowany213.

PIERWSZY SŁUGA

Dyskredowany! Co to znaczy?

TRZECI SŁUGA

Ale skoro zobaczą, że mu się grzebień podniósł i że mu krew nie skrzepła, powyłażą z kryjówek jak króliki po deszczu i skakać zaczną wkoło niego.

PIERWSZY SŁUGA

Rychłoż rozpocznie działanie?

TRZECI SŁUGA

Jutro, dziś, teraz, zaraz. Usłyszycie kotły dziś jeszcze po południu, będzie to niejako na wety214; nie otrą ust, a już hasło zabrzmi.

DRUGI SŁUGA

Tak więc świat znowu się rozrucha. Pokój na to jest tylko, żeby żelazo rdzewiało, żeby się krawcy mnożyli i fabrykanci rymów.

PIERWSZY SŁUGA

Bodaj to wojna, i ja mówię; ona a pokój to tak jak dzień i noc, rześko na niej, ruchawo, głośno i swobodnie. A pokój to prawdziwy letarg, paraliż: ckliwy, głuchy, ospały, nieczuły, i więcej płodzi bękartów, niż wojna zabija ludzi.

DRUGI SŁUGA

Tak, tak, i jeżeli wojna pod pewnym względem może się zwać gwałcicielem, to niezaprzeczenie pokój śmiało można nazwać przyprawiaczem rogów.

PIERWSZY SŁUGA

I przyprawiaczem ludzi o to, że jedni drugich nienawidzą.

TRZECI SŁUGA

Racja zaś w tym, że wtedy mniej potrzebują jedni drugich. Niech więc żyje wojna! Kładę mieszek w zakład, że wkrótce Rzymianie tak będą tani jak Wolskowie! Wstają od stołu, wstają od stołu!

WSZYSCY TRZEJ

Śpieszmy, śpieszmy, śpieszmy!

Wybiegają. SCENA SZÓSTA
Rzym. Plac publiczny.
Wchodzą Sycyniusz i Brutus. SYCYNIUSZ
Nic coś nie słychać o nim, w każdym razie 
Nie mamy się go potrzeby obawiać. 
Pokój obecny i spokojność ludu, 
Który niedawno jeszcze tak się burzył, 
Bezsilnym czynią wszelki jego zamach. 
Świat idzie swoim trybem na przekorę 
Jego stronnikom, którzy by woleli, 
Aczkolwiek może z własną swoją szkodą, 
Widzieć wichrzące po ulicach tłumy 
Niżeli cichą czynność rzemieślnika 
Śpiewającego przy pracy i raźnie 
Zwijającego się koło warsztatu. 
 
Wchodzi Meneniusz. BRUTUS
W poręśmy wzięli się do rzeczy. Wszak to 
Meneniusz. 
  SYCYNIUSZ
On sam. Od pewnego czasu 
Wygrzeczniał stary! Witaj, panie. 
  MENENIUSZ
Witam 
Waszmościów. 
  SYCYNIUSZ
Ten wasz Koriolan niewielką 
Jakoś po sobie próżnię pozostawił, 
Chybaby może między przyjaciółmi. 
Rzeczpospolita stoi i będzie, 
Choćby się nie wiem jak zżymał. 
  MENENIUSZ
Tak, jak jest, dobrze jest, byłoby jednak 
Nierównie lepiej, gdyby był miał władzę 
Nad sobą. 
  SYCYNIUSZ
Gdzież on się teraz obraca? 
Nie słyszeliście nic? 
  MENENIUSZ
Nic nie słyszałem. 
I jego matka, jego żona także 
Nic nie słyszały. 
 
Wchodzi trzech czy czterech obywateli. OBYWATELE
Niech wam bogowie płacą! 
  SYCYNIUSZ
Dobry wieczór, 
Sąsiedzi. 
  BRUTUS
Dobry wieczór, dobry wieczór. 
  PIERWSZY OBYWATEL
Powinniśmy się z żonami i z dziećmi 
Na klęczkach dzień w dzień modlić za was. 
  SYCYNIUSZ
Żyjcie 
I prosperujcie! 
  BRUTUS
Bądźcie zdrowi. Gdyby 
Was był Koriolan tak jak my miłował! 
  OBYWATELE
Poruczamy was bogom. 
  OBAJ TRYBUNOWIE
Bądźcie zdrowi. 
 
Wychodzą obywatele. SYCYNIUSZ
Lepsze to dzisiaj czasy i weselsze 
Niż owe, kiedy ciż sami ludziska 
Biegali, „gwałtu!” krzycząc. 
  BRUTUS
Kajus Marcjusz 
Niepospolitym, prawda, był żołnierzem, 
Ale zuchwałym nad wszelkie pojęcie, 
Dumnym, wyniosłym, samolubnym. 
  SYCYNIUSZ
Pełnym 
Uzurpatorskich uroszczeń. 
  MENENIUSZ
Nie sądzę. 
  SYCYNIUSZ
Bylibyśmy się o tym przekonali, 
Niech no by tylko był został konsulem. 
  BRUTUS
Bogowie strzegli nas i uchronili 
Rzym od tyranii. 
 
Wchodzi Edyl. EDYL
Cześć wam, trybunowie. 
Jakiś niewolnik przytrzymany przez nas 
Wskutek badania zeznał, że Wolskowie 
Dwoma wojskami wtargnęli w granice 
Rzymu i z wściekłą zawziętością niszczą, 
Co tylko im się nawinie. 
  MENENIUSZ
Aufidiusz 
Nie traci czasu, widzę. Usłyszawszy 
O oddaleniu Marcjusza, na nowo 
Wystawia rogi, które, przytulone 
W skorupie, ruszyć się z miejsca nie śmiały, 
Dopóki Marcjusz bronił Rzymu. 
  SYCYNIUSZ
Co tam 
Waszmość nam prawisz o Marcjuszu? 
  BRUTUS
Każcie 
Wychłostać tego rozsiewacza bajek. 
To być nie może, Wolskowie by z nami 
Nie śmieli zerwać. 
  MENENIUSZ
Nie śmieliby zerwać? 
To być nie może? Że może być, mamy 
Przykłady, ja sam trzy razy widziałem 
Coś podobnego. Zanim ukarzecie 
Tego człowieka, dowiedzcie się wprzódy, 
Skąd on zaczerpnął tę wieść, moglibyście 
Go bowiem skrzywdzić, jeżeli rzetelną 
Prawdę podając, uprzedził was o tym, 
Co nam istotnie grozi. 
  SYCYNIUSZ
Przestań waćpan. 
To być nie może. 
  BRUTUS
To bajka wierutna. 
 
Wchodzi Goniec. GONIEC
Szlachta w największym poruszeniu spieszy 
Do sali obrad, doszła ją wiadomość 
Przerażająca. 
  SYCYNIUSZ
To ten pies niewolnik. 
Wysypcie mu sto plag215 na środku rynku, 
On to narobił tego swym zeznaniem! 
On to. 
  GONIEC
Zeznanie tego niewolnika 
Sprawdza się, panie; oprócz tego chodzi 
Straszniejsza jeszcze wieść. 
  SYCYNIUSZ
Jeszcze straszniejsza? 
  GONIEC
Dość głośno mówią (o ile to prawda, 
Nie wiem), że Kajus Marcjusz w połączeniu 
Z Aufidiuszem znaczne wojska wiedzie 
Przeciw Rzymowi i przysięga zemstę 
Tak wielką, jak jest wielki przeciąg czasu 
Między najmłodszym a najstarszym wiekiem. 
  SYCYNIUSZ
Niepodobnego w tym nic nie ma. 
  BRUTUS
Jest to 
Po prostu wymysł, dążący do tego, 
Ażeby słabsi ludzie zapragnęli 
Mieć znów Marcjusza w Rzymie. 
  SYCYNIUSZ
Próżny fortel. 
  MENENIUSZ
Nie ma w tym ani cienia podobieństwa, 
On i Aufidiusz tak się z sobą zgodzą 
Jak najsprzeczniejsze żywioły. 
 
Wchodzi Drugi goniec. GONIEC
Panowie! 
Senat was wzywa: masy wojsk pod wodzą 
Kaja Marcjusza i Aufidiusza 
Pustoszą naszą ziemię, już zajęły 
Znaczną część kraju, spaliwszy i wziąwszy, 
Co im stanęło na drodze. 
 
Wchodzi Kominiusz. KOMINIUSZ
Cieszcie się z swego dzieła! 
  MENENIUSZ
Cóż się stało? 
  KOMINIUSZ
Dopomogliście gwałcić córy wasze, 
Dopomogliście, żeby wam na głowy 
Dachy zrzucano, żeby wam pod nosem 
Żony hańbiono! 
  MENENIUSZ
Nieba! Cóż się stało? 
  KOMINIUSZ
Żeby świątynie wasze do ostatniej 
Cegły runęły i owe swobody, 
O które tak wam chodziło, zmalały 
I znikczemniały tak, iżby je można 
W najlichszą dziurę wsadzić. 
  MENENIUSZ
Cóż się stało? 
Piękneście dzieło osnuli. Na bogi, 
Mów, co się stało? Jeżeliby Marcjusz 
Miał się połączyć z Wolskami... 
  KOMINIUSZ
Jeżeli! 
On jest bożyszczem ich, jest dla nich jakimś 
Wyższym jestestwem, które nie natura 
Wydała, ale jakieś inne bóstwo 
Z lepszego ludzi lejące metalu. 
Prowadzi ich, jak chce, a oni idą 
W trop za nim przeciw nam, frycom216, tak ufnie 
Jak chłopcy, co za motylami gonią, 
Lub jak rzeźnicy idący na szlachtuz217 
Muchy zabijać. 
  MENENIUSZ
Oto wasze dzieło, 
Wasze i waszej fartuchowej zgrai. 
Otóż to skutek waszego wspólnictwa 
Z tymi, co mają powalane łapy, 
A dech cuchnący czosnkiem. 
  KOMINIUSZ
On wam strząśnie 
Rzym na kark. 
  MENENIUSZ
Tak jak Herkules trząsł z drzewa 
Dojrzały owoc.218 Piękneście nam żniwo 
Zasieli! 
  BRUTUS
Ale czy to tylko prawda? 
  KOMINIUSZ
Czy prawda? Prędzej zbledniecie jak trupy, 
Niż się dowiecie o czym innym. Wszystkie 
Powiaty rokosz podnoszą radośnie. 
Kto się opiera odważnym szaleństwem, 
Śmiech tylko wzbudza i pada ofiarą 
Głupiej stałości. Można mu to
1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 19
Idź do strony:

Darmowe książki «Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz