Darmowe ebooki » Tragedia » Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 19
Idź do strony:
class="stanza">
Z Meneniuszem 
I z pewną liczbą senatorów, którzy 
Mu są życzliwi. 
  BRUTUS
Czy masz szczegółowy 
Spis wszystkich głosów przez nas zwerbowanych? 
  EDYL
Mam go tu; oto jest. 
  BRUTUS
Sąli184 spisane 
Porządkiem cechów? 
  EDYL
Tak jest. 
  BRUTUS
Idźcie teraz 
Wezwać w to miejsce gminy, skoro powiem: 
„Tak ma być z mocy praw i woli ludu”, 
Czyli185 to będzie śmierć, sztrof186 czy wygnanie. 
Niech, jeśli powiem: „Śmierć”, chórem: „Śmierć” krzyczą, 
„Sztrof”, jeśli powiem: „Sztrof”, „Wygnanie”, jeśli 
Powiem: „Wygnanie”, obstając przy dawnej 
Prerogatywie swojej i legalnej 
W tej mierze władzy. 
  EDYL
Powiem im. 
  BRUTUS
A skoro 
Raz zaczną krzyczeć, niech nie poprzestają, 
Owszem, z całego gardła wrzeszczą, nagląc 
O przyspieszenie wydanego przez nas 
Wyroku. 
  EDYL
Bardzo dobrze. 
  SYCYNIUSZ
Niech się niczym 
Zmiękczyć nie dają i bacznymi będą 
Na wszelkie nasze skinienia. 
  BRUTUS
Spiesz po nich. 
 
Wychodzi Edyl.
Od razu wprawmy go w wściekłość. On przywykł 
Zwycięsko wszelki pokonywać opór, 
Żadnym się nie da powściągnąć wędzidłem, 
Jak weźmie na kieł, wypowie nam wszystko, 
Co tylko ślina mu poda, a wtedy 
Będziemy go mieć w punkcie pożądanym, 
Żeby mu prawnie kark skręcić. 
  SYCYNIUSZ
Nadchodzi. 
 
Koriolan, Meneniusz, Kominiusz, senatorowie i patrycjusze wchodzą. MENENIUSZ
Tylko spokojnie, błagam cię. 
  KORIOLAN
Spokojny 
Będę jak szkapa, która za garść paszy 
Furę gałganów ciągnie. Niech bogowie 
Stale w opiece twojej utrzymują 
Nasz Rzym i krzesła sędziowskie osadzą 
Zacnymi ludźmi, niech pomiędzy nami 
Zaszczepią miłość! Obszerne świątynie 
Nasze napełnią łaską, a ulice 
Błogim widokiem zgody! 
  PIERWSZY SENATOR
Amen, amen.187 
  MENENIUSZ
Piękne zaiste życzenie! 
 
Edyl wraca z tłumem obywateli. SYCYNIUSZ
Obywatele, przystąpcie! 
  EDYL
Słuchajcie 
Waszych trybunów, uciszcie się: baczność! 
  KORIOLAN
Słuchajcie mnie wprzód. 
  OBAJ TRYBUNOWIE
Dobrze, mów. Milczenie! 
  KORIOLAN
Nie będę więcej badany? Czy na tym 
Skończy się wszystko? 
  SYCYNIUSZ
Ja się ciebie pytam, 
Czy się poddajesz wyrokowi ludu, 
Czy chcesz szanować jego urzędników 
I czyś jest gotów ponieść zgodną z prawem 
Karę za winy, które ci niebawem 
Dowiedzionymi będą. 
  KORIOLAN
Jestem gotów. 
  MENENIUSZ
Słyszycie, obywatele, on mówi, 
Że gotów. Weźcie na uwagę jego 
Wojenne czyny, pomyślcie o jego 
Szerokich bliznach, które wyglądają 
Jako grobowce na cmentarzu. 
  KORIOLAN
Furda188! 
To są draśnięcia, szramy śmiechu warte. 
  MENENIUSZ
Zważcie następnie, że gdy w jego mowie 
Nie przebija się obywatel, żołnierz 
Stoi przed wami. Nie bierzcie przyszorstkich 
Jego wyrażeń za objaw niechęci, 
Jeno, jak rzekłem, za sposób mówienia, 
Który przystoi żołnierzowi bardziej 
Niż urażanie się wam. 
  KOMINIUSZ
Nie inaczej. 
  KORIOLAN
Jakiż jest powód, że zostawszy świeżo 
Za wspólną zgodą obrany konsulem, 
Doznaję teraz tak wielkiej obelgi, 
Iż mi tę godność odbieracie? 
  SYCYNIUSZ
Zanim 
Ci odpowiemy, ty nam odpowiadaj. 
  KORIOLAN
Mówcie więc, ani słowa, powinienem. 
  SYCYNIUSZ
Oskarżamy cię, żeś się kusił odjąć 
Rzymowi jego starodawne prawa 
I sam zagarnąć despotyczną władzę. 
Dopuściłeś się przez to zdrady ludu. 
  KORIOLAN
Co? Zdrady? 
  MENENIUSZ
Tylko bez gniewu, przyrzekłeś... 
  KORIOLAN
Żeby z najgłębszych otchłani piekielnych 
Ognie zionęły na ten lud! Ja zdrajca! 
Bezwstydny, fałszem przesiąkły trybunie! 
Choćby w twych oczach pięćdziesiąt tysięcy 
Środków zagłady siedziało, w twym ręku 
Tyleż milionów, w kłamliwych twych ustach 
Dwa razy tyle, jeszcze bym ci w oczy 
Powiedział: „Kłamiesz!”, tak śmiało, jak śmiało 
Zanoszę modły do bogów. 
  SYCYNIUSZ
Czy słyszysz, 
Ludu? 
  OBYWATELE
Na skałę z nim, na skałę z nim! 
  SYCYNIUSZ
Cicho! Nie mamy potrzeby przywodzić 
Na potępienie go niczego więcej. 
Jego postępki, jego słowa dosyć 
Świadczą w tej mierze. Widzieliście sami, 
Jak się na waszych targnął urzędników, 
Siłą się oparł prawu. Słyszeliście, 
Jak wam złorzeczył i tu nawet bluźnił 
Tym, których prawa władza ma stanowić 
O jego losie. Te wszystkie przestępstwa 
Tak kapitalne189, już go czynią godnym 
Najsromotniejszej śmierci. 
  BRUTUS
Bacząc wszakże, 
Że względem Rzymu położył zasługi... 
  KORIOLAN
Co tam waść pleciesz o zasługach? 
  BRUTUS
Mówię, 
O czym wiem... 
  KORIOLAN
Waść wiesz? 
  MENENIUSZ
Także190 dotrzymujesz 
Danego matce przyrzeczenia? 
  KOMINIUSZ
Miejże 
Wzgląd przecie. 
  KORIOLAN
Nie chcę już na nic mieć względu, 
Niechaj wyrzekną wyrok, niech mnie skażą 
Na śmierć z Tarpejskiej Skały, na wygnanie, 
Na dożywotnie tułactwo, na zdarcie 
Skóry czy nawet usychanie z głodu 
W lochu, o jednym nędznym ziarnku dziennie, 
Nie opłaciłbym jednym dobrym słowem 
Ich przyzwolenia anibym za wszystkie 
Dary ich łaski nie krępował dłużej 
Mojego męstwa, choćbym je ryczałtem 
Mógł u nich kupić za marne „dzień dobry”. 
  SYCYNIUSZ
Z powodu przeto, że różnymi czasy 
Uwłaczał ludu powadze, szukając 
Środków odjęcia mu władzy, jak tego 
Świeży dał dowód, podniósłszy zbrodniczo 
Rękę nie tylko wobec nietykalnej 
Sprawiedliwości, ale co ważniejsza, 
Na samychże jej wykonawców: 
W imieniu ludu i z mocy służących 
Nam atrybucji191 trybunalnej władzy, 
Wypędzamy go z miasta jednocześnie 
Z tym wyrzeczeniem192: nie wolno mu odtąd 
Pod karą śmierci wstąpić w bramy Rzymu. 
Taka jest wola ludu, tak ma być. 
  OBYWATELE
Tak ma być! Precz z nim! Niech będzie wygnany! 
Tak ma być! 
  KOMINIUSZ
Posłuchajcie mnie, moi przyjaciele! 
  SYCYNIUSZ
Wyrok już zapadł, już po wszystkim. 
  KOMINIUSZ
Słowo! 
Byłem konsulem i mogę na sobie 
Pokazać znaki nieprzyjaciół Rzymu, 
Kocham ojczyznę uczuciem gorętszym, 
Świętszym i głębszym niż własne me życie, 
Drogą mą żonę, owoc jej żywota, 
Skarb mego rodu. Jeżeli obecnie 
O tym nadmieniam... 
  SYCYNIUSZ
Wiemy, dokąd zmierzasz. 
Cóż tedy? 
  BRUTUS
Nie ma tu o czym już mówić, 
Wygnany został jako nieprzyjaciel 
Ludu i kraju, niechże się wynosi. 
Tak ma być. 
  OBYWATELE
Tak ma być! Tak ma być! Precz z nim! 
  KORIOLAN
Podła, wrzaskliwa psiarnio, której tchnienie 
Jest dla mnie tym, czym wyziew zgniłych bagien 
Której przychylność tyle u mnie warta, 
Ile pobliskość ścierw nie pogrzebionych, 
Zarażająca mi powietrze. Ja to, 
Ja ci powiadam: Precz ode mnie! Zostań, 
Marnij tu w swoim niedołęstwie! Niech was 
Najmniejszy szelest wskroś przejmuje dreszczem! 
Widok wiejących piór nieprzyjacielskich 
Niechaj was w rozpacz wprawia! Używajcie 
Z całą swobodą władzy wypędzania 
Obrońców waszych, aż was wreszcie wasza 
Głupota, która nie widzi, nie czując, 
I nie ma nawet prostego instynktu  
Własnego dobra, odda w obce ręce, 
Które was w kluby wezmą jako bydło 
Nie wydobywszy miecza! Gardząc wami, 
Z wzgardą odwracam się od tego miasta. 
Jest ci gdzie indziej jeszcze świat! 
 
Koriolan, Kominiusz, Meneniusz, senatorowie i patrycjusze wychodzą. EDYLOWIE
Poszedł już, poszedł wróg ludu! 
  OBYWATELE
Wróg nasz wygnany, poszedł już! Ha! ha! 
 
Lud wydaje okrzyki i rzuca czapki w górę. SYCYNIUSZ
Idźcie w trop za nim aż do bram, 
Urągajcie mu, jak on wam urągał, 
Oddajcie mu wet za wet, nam zaś dajcie 
Dla bezpieczeństwa straż przez miasto. 
  OBYWATELE
Idźmy, 
Odprowadźmy go do bram. Niech bogowie 
Strzegą dni naszych szlachetnych trybunów! 
 
Wychodzą.
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
AKT CZWARTY SCENA PIERWSZA
Tamże. Przed bramą miasta.
Koriolan, Wolumnia, Wirgilia, Meneniusz, Kominiusz wchodzą z orszakiem młodych patrycjuszów. KORIOLAN
Połóżcie tamę łzom, bądźcie mi zdrowi; 
Tysiącznogłowy zwierz rogami swymi 
Wybódł mnie z moich progów. Ejże, matko, 
Gdzież jest twój dawny hart? Nieraz mawiałaś, 
Że przeciwności są próbnym kamieniem 
Tęgości ducha; że los pospolity 
Znośnym być może pospolitym ludziom; 
Że kiedy morze jest spokojne, wtedy 
Każda łódź śmiało płynie; że im cięższe 
Ciosy fortuny, tym chlubniejsze rany, 
Jeśli je znosim mężnie i roztropnie. 
Tyś we mnie takie wpoiła zasady, 
Które przejęte nimi serce mogły 
Niezwyciężonym uczynić. 
  WIRGILIA
O bogi! 
  KORIOLAN
Przestań, kobieto, proszę cię. 
  WOLUMNIA
Niech czarna 
Zaraza spadnie na ten lud i wszystkie 
Warsztaty jego przepadną! 
  KORIOLAN
Cóż z tego? 
Będą mnie cenić, gdy mnie mieć nie będą. 
Matko, zbierz w sobie ów duch, za którego 
Wzniosłym natchnieniem mawiałaś mi nieraz, 
Że gdybyś była żoną Herkulesa, 
Byłabyś była część jego prac wzięła 
Na swój rachunek, aby tym sposobem 
Ulżyć mężowi trudów. Kominiuszu, 
Nie smuć się, bądź zdrów! Żono moja! Matko! 
Żegnam was! Jeszcze mi będzie się szczęścić. 
I ty, mój stary, wierny Meneniuszu! 
Łzy twoje słońsze są niż łzy u młodych, 
Mogą ci strawić wzrok. Dawny mój wodzu! 
Widziałem nieraz twoją nieugiętość, 
I tyś był nieraz świadkiem takich rzeczy, 
Na których widok serce mogło stwardnieć, 
Powiedz tym smutnym niewiastom, że szlochać 
Nad nieszczęściami nieuniknionymi 
Równie jest zdrożnym, jak z nich się naśmiewać. 
Matko, wiesz dobrze, że niebezpieczeństwa 
Moje kończyły się dotychczas zawsze 
Twoją pociechą; ufaj w to i nadal, 
Chociaż sam jeden idę w świat (jakoby 
Do odludnego legowiska smoka, 
Który dokoła szerzy postrach, wszakże 
Bardziej w podaniach niż w rzeczy193 istnieje), 
Wiedz, że się wzniosę ponad pospolitość, 
Jeśli zaś tego nie dokonam, padnę 
W sidłach zdradzieckich intryg. 
  WOLUMNIA
Drogi synu! 
Gdzież się chcesz udać? Weź z sobą na jaki 
Czas Kominiusza, postanów coś naprzód 
Zamiast się puszczać na dzikie koleje 
Ślepego trafu. 
  KORIOLAN
Bogom się oddaję. 
  KOMINIUSZ
Ja cię przez miesiąc nie opuszczę, razem 
Będziemy radzić, gdzie stale zamieszkasz, 
Abyś mógł słyszeć o swoich i oni 
Wzajem o tobie, a gdy czas nastręczy 
Sposobną porę, w której byś mógł wrócić, 
Abyśmy wtedy nie potrzebowali 
Pojedynczego po szerokim świecie 
Szukać człowieka i nie utracili 
Korzyści, które nieobecnych zawsze 
Chybiają194. 
  KORIOLAN
Bądźcie zdrowi! Kominiuszu! 
Jesteś już letni195 i syty wojennych 
Biesiad, nie tobie tułać się po świecie 
Z kimś, co ma jeszcze niestargane siły; 
Przyjmuję twoje towarzystwo tylko 
Do bramy. Luba żono, droga matko, 
Cni przyjaciele, pójdźcie! Jak odejdę, 
Poślijcie za mną nieme pożegnania 
I uśmiechnijcie się. Pójdźcie! Choć będę 
Z daleka od was, zawsze mieć będziecie 
Ode mnie wieści i nigdy inaczej 
Nie usłyszycie o mnie jak w sposobie 
Godnym przeszłości mojej. 
  MENENIUSZ
To mi mowa: 
Aż miło słuchać! No, no, dość już tego; 
Idźmy, otrzyjmy łzy! Gdybym mógł strząsnąć 
Jakich dziesiątek lat z tych starych kości, 
Wszędzie bym poszedł za tobą. 
  KORIOLAN
Daj rękę: 
Idźmy. 
 
Wychodzą. SCENA DRUGA
Tamże. Ulica w pobliskości bramy.
Sycyniusz i Brutus wchodzą z Edylem. SYCYNIUSZ
Każ im się rozejść, już go nie ma w mieście. 
Nie posuwajmy się dalej. Stronnicy 
Jego ze szlachty krzywo na nas patrzą. 
  BRUTUS
Pokazaliśmy im, co możem; teraz, 
Dopiąwszy swego, trzeba nam się wydać 
Pokorniejszymi naprzeciw tych panów, 
Niżeśmy byli przed dopięciem. 
  SYCYNIUSZ
Każ się 
Rozejść ludowi: powiedz mu, że jego 
Wróg już ustąpił i że jego prawa 
Znów odzyskały moc. 
  BRUTUS
Rozpuść ich zaraz. 
 
Edyl wychodzi. Wolumnia, Wirgilia i Meneniusz wchodzą.
Oto nadchodzi jego matka. 
  SYCYNIUSZ
Zejdźmy 
Jej z drogi. 
  BRUTUS
Czemu? 
  SYCYNIUSZ
Oszalała, mówią. 
  BRUTUS
Już nas spostrzegli; idźmy swoją drogą. 
  WOLUMNIA
Ha, to wy! Niech was kaźń niebios przywali 
Za wasze dzieło! 
  MENENIUSZ
Ciszej, ciszej! 
  WOLUMNIA
Gdybym 
Mogła płacz wstrzymać, usłyszelibyście... 
Lecz posłuchajcie i tak. 
 
1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 19
Idź do strony:

Darmowe książki «Koriolan - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz