Darmowe ebooki » Rozprawa » Etyka - Benedykt de Spinoza (wirtualna biblioteka .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Etyka - Benedykt de Spinoza (wirtualna biblioteka .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Benedykt de Spinoza



1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Idź do strony:
Cz. I, Cz. IV  
o dobru i złu, uznaniu i potępieniu, grzechu i zasłudze: Cz. I  
o dążeniu do dobra: Cz. III  
o ideach: Cz. II  
o cnocie: (Cz. II)  
o zależności ciała od umysłu: Cz. III, Cz. V  
o zabijaniu zwierząt: Cz. IV  
o radości: Cz. IV  
o trzymaniu ludzi w obawie: Cz. IV  
o wieczności umysłu: Cz. V  
o życiu pośmiertnym: Cz. V  
przesądy ze wzruszeń: Cz. III 
 
Przesyt: Cz. III 
 
Przychylność: Cz. III oraz Cz. IV  
 
Przyczyna i skutek: Cz. I  
przyczyna dorównana: Cz. III  
bóstwo jako przyczyna: zob. Bóstwo  
przyczyna samej siebie: Traktat o poprawie rozumu, Cz. I  
przyczyna istoty: Cz. I  
przyczyna przymiotu: Cz. I  
przyczyna treści: Cz. I  
przyczyna istnienia: Cz. I  
przyczyna objawów: Cz. II  
przyczyna idei: Cz. II  
przyczyna wolna i konieczna: Cz. I  
przyczyna celowa: Cz. I, Cz. IV  
przyczyna rzeczy: Cz. I  
wyznaczenie ciała przez umysł i umysłu przez ciało: Cz. III, Cz. V  
treść przyczyny i skutku: Cz. V  
moc przyczyny i skutku: Cz. V  
poznanie przyczyn: (Traktat o poprawie rozumu), Cz. I  
związek przyczyn: Cz. II  
= porządek natury: Cz. II 
 
Przyjemność: Cz. III oraz Cz.IV, Cz. V 
 
Przykrość: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Przymiot: Cz. I oraz Cz. II 
przymiot bóstwa: zob. Bóstwo 
 
Przypadek: Cz. IV oraz Cz. I, Cz. II  
= możliwość: Cz. I 
 
Przyjazność: Cz. III oraz Cz. IV, Cz. V 
 
Przytomność umysłu: Cz. III 
 
Pycha: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Radość: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Religijność: Cz. IV, Cz. V  
 
Rozciągłość: Cz. I, Cz. II 
 
Rozpacz: Cz. III 
 
Rozum (rozsądek): Cz. II oraz Cz. I  
= rozsądek: Cz. IV  
= wiedza drugiego rodzaju: Cz. II  
= idee jasne i wyraźne: Cz. II  
= prawda: Traktat o poprawie rozumu  
= wola: Cz. II  
= cnota: Cz. IV  
cnota rozumu: Cz. IV  
własności rozumu: Traktat o poprawie rozumu  
natura rozumu: (Traktat o poprawie rozumu), Cz. II  
nieomylność rozumu: Cz. I  
rozum nieskończony: Cz. I, Cz. II  
poznanie rozumowe: Cz. I  
rozum a wyobrażenie: Traktat o poprawie rozumu; Cz. I, Cz. II, Cz. IV, Cz. V  
za przewodem rozumu: (Cz. I), Cz. II, Cz. III, Cz. IV  
żyć rozumnie = być wolnym i napawać się błogim życiem: Cz. IV 
 
Ruch i spoczynek: Cz. II 
 
Rzecz poszczególna: Cz. II oraz Traktat o poprawie rozumu, Cz. IV, Cz. V  
= objaw Cz. II  
byt formalny rzeczy poszczególnej: Cz. II  
istnienie rzeczy poszczególnej: Cz. II  
idea rzeczy poszczególnej: Cz. II  
trwanie rzeczy poszczególnej: Cz. II  
treść rzeczy poszczególnej: Cz. II  
dążność samozachowawcza rzeczy poszczególnej: Cz. III  
wiedza o rzeczy poszczególnej: Traktat o poprawie rozumu, Cz. V  
porządek i związek rzeczy poszczególnych: Cz. II, Cz. III 
 
Rzeczywistość = byt: Cz. I  
= doskonałość: Cz. I, Cz. II, Cz. IV  
= treść: Cz. IV  
= istotność: Cz. IV  
= prawdziwość: Cz. V  
(czynność: Cz. V)  
rzeczywistość a istnienie: Cz. I 
 
Samobójca: Cz. IV 
 
Skończoność: Cz. I  
skończoność jest przeczeniem: Cz. I 
 
Skrucha: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Smutek: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Społeczeństwo: Cz. IV, (Cz. V) 
 
Sprawiedliwość: Cz. IV 
 
Szczęśliwość: Traktat o poprawie rozumu; Cz. IV, Cz. V  
= błogość: Cz. II, Cz. IV 
 
Szlachetność: Cz. III, Cz. IV, Cz. V 
 
Szyderstwo: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Śmiech: Cz. IV 
 
Śmierć: Cz. V 
 
Tchórzliwość: Cz. III 
 
Tęsknota: Cz. III 
 
Treść  
= forma: Cz. IV  
= natura: Cz. I, Cz. II, Cz. III, Cz. IV  
= rzeczywistość: Cz. IV  
= doskonałość: Cz. IV  
= prawda wieczna: Cz. I  
treść bóstwa zob. Bóstwo  
treść przyczyny samej siebie: Cz. I  
treść istoty: Cz. I, Cz. II  
treść rzeczy: Cz. II oraz Traktat o poprawie rozumu; Cz. III, Cz. IV  
= prawda wieczna: Cz. I  
= dążność samozachowawcza: Cz. III  
treść formalna: Traktat o poprawie rozumu; Cz. I, Cz. II  
treść przedmiotowa: Traktat o poprawie rozumu  
= prawda: Traktat o poprawie rozumu; Cz.  
= idea: Traktat o poprawie rozumu; Cz. 
treść rzeczy nieistniejącej: Cz. I  
treść rzeczy stworzonych: Cz. I, Cz. II  
treść człowieka: Cz. I, Cz. II, Cz. III, Cz. IV  
treść osobnika: Cz. III  
treść ciała: Cz. V  
treść umysłu: Cz. II, Cz. III, Cz. V  
treść przyczyny i skutku: Cz. V 
 
Trójkąt: Traktat o poprawie rozumu; Cz. I, Cz. II, Cz. IV 
 
Trwanie (czas): Cz. II oraz Cz. I, Cz. III, Cz. IV, Cz. V 
 
Trwoga: Cz. III 
 
Trzeźwość: Cz. III 
 
Uduchowienie wszystkich jestestw: Cz. II 
 
Ufność: Cz. III 
 
Umiarkowanie: Cz. III 
 
Umysł: Traktat o poprawie rozumu; Cz. II, Cz. III, , Cz. IV, Cz. V  
= dusza: Cz. V  
moc umysłu zob. Moc  
najwyższe dobro umysłu: Cz. IV  
umysł a ciało: (Cz. II), Cz. III  
porządek czynnych i biernych stanów umysłu: Cz. III  
wolność umysłu = błogość: Cz. V  
trwanie umysłu: Cz. V  
wieczność umysłu = nieśmiertelność: Cz. V 
 
Uprzejmość: Cz. III 
 
Uraza: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Uwielbienie: Cz. III 
 
Uznanie i potępienie: Cz. III oraz Cz. I  
 
Wątpliwość: Traktat o poprawie rozumu; Cz. I, Cz. II, Cz. III 
 
Wdzięczność: Cz. III, Cz. IV 
 
Wesołość: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Wieczność: Cz. I oraz Cz. V  
= nieskończoność i konieczność: Cz. I  
= konieczność: Cz. I  
wieczna konieczność: Cz. I, Cz. V  
rzeczy wieczne: Traktat o poprawie rozumu; Cz.  
wieczność umysłu: Cz. V  
= nieśmiertelność: Cz. V  
pod postacią wieczności: Traktat o poprawie rozumu; Cz. II, Cz. V 
 
Wiedza dorównana: Cz. II  
= wyraźna: Cz. II  
= jasna i wyraźna: Cz. II  
wiedza niedorównana: (Traktat o poprawie rozumu), Cz. II  
= częściowa: Cz. II  
= mętna i oberwana: Cz. II  
rodzaje wiedzy: Traktat o poprawie rozumu; Cz. II  
wiedza intuicyjna (trzeci rodzaj wiedzy): Traktat o poprawie rozumu; Cz. II, Cz. IV, Cz. V  
wiedza o rzeczach poszczególnych: Traktat o poprawie rozumu  
zob. Idea rzeczy poszczególnej  
wiedza o bóstwie: zob. Bóstwo 
 
Wina: Cz. IV 
 
Wola: Cz. III oraz Cz. I, Cz. II 
= rozum: Cz. II  
wola jako zdolność: Cz. II  
wola a pożądanie: Cz. II  
wola bezwzględna = wolna: Cz. II  
wola a pożądanie: Cz. II  
(chcenie = twierdzenie i przeczenie: Cz. II)  
wola bóstwa: zob. Bóstwo  
wolność woli: zob. Wolność 
 
Wolność rzeczy: Cz. I, Cz. III  
wolność człowieka: Cz. II, Cz. III, Cz. IV, Cz. V  
= zbawienie: Cz. V  
= błogość: Cz. V  
wolność woli: Cz. I, Cz. II, Cz. III  
wolność bóstwa: zob. Bóstwo 
 
Współcierpienie: Cz. III 
 
Współczucie: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Współzawodnictwo: Cz. III 
 
Wstyd: Cz. III 
 
Wychowanie: Traktat o poprawie rozumu, Cz. III, Cz. IV, (Cz. V) 
 
Wytrwałość: Cz. III, Cz. IV, Cz. V 
 
Wyobrażenie: Traktat o poprawie rozumu, Cz. II, Cz. IV  
= mniemanie = wiedza pierwszego rodzaju: Cz. II  
wyobrażenie o rzeczy szczególnej: Cz. III  
wyobraźnia = pamięć: zob. Pamięć  
wyobraźnia a rozum: zob. Rozum 
 
Wzór natury ludzkiej: (Traktat o poprawie rozumu), Cz. IV 
 
Wzruszenie: Cz. III oraz Cz. II, Cz. IV, Cz. V  
wzruszenie jako stan bierny = mniemanie: Cz. IV  
= obraz: Cz. V  
= idea mętna: Cz. III  
rodzaje wzruszeń: Cz. III  
pierwotne wzruszenie: Cz. III  
nazwy wzruszeń: Cz. III  
określenia wzruszeń: Cz. III  
wzruszenia przeciwne: Cz. IV  
wzruszenia zwierząt: Cz. IV 
 
Zabobon: zob. Przesąd 
 
Zacność: Cz. IV 
 
Zadowolenie z siebie: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Zasady życiowe: (Traktat o poprawie rozumu), Cz. V 
 
Zasługa: Cz. IV 
 
Zawiść: Cz. III oraz Cz. IV 
 
Zazdrość: Cz. III 
 
Zdziwienie: Cz. III 
 
Zgoda: Cz. IV 
 
Zgryzota: Cz. III 
 
Zło: zob. Dobro i zło 
 
Żarłoczność: Cz. III 
 
Życzliwość: Cz. III 
 

Odniesienia do autorów i szkół filozoficznych: Buridan (Cz. II); Descartes (Cz. III, Cz. V); Maimonides (Cz. I, uwaga); Owidiusz (Cz. III, uwaga, Cz IV uwaga); Scholastycy (Cz. V); Stoicy (Cz. V).

Przypisy:

1. Określenia — Por. List 9 (dawniej 27) § 1 5, List 4 § 2 i List 10 (dawniej 28) § 1 oraz poniżej Przyp. 2 do Tw. 8 pod 1) i 2). [przypis redakcyjny]

2. ciało nie podlega ograniczaniu przez myśl, ani myśl przez ciało — Por. List 4 § 3. [przypis redakcyjny]

3. co rozum poznaje w istocie jako stanowiące — Por. Cz. II, Tw. 7, Przyp. (na pocz.); Tw. 10, Dow.; Tw. 19; Tw. 1 i 2 Cz. II; List 9 (dawniej 27) § 8. [przypis redakcyjny]

4. treść [istoty] — Por. List. 2 § 3; List 9 (dawniej 27) § 8. [przypis redakcyjny]

5. treść wieczna i nieskończona — Por. List 2 § 3 i 4 oraz List 9 (dawniej 27) § 9. [przypis redakcyjny]

6. wolną nazywa się taka rzecz (...) konieczną zaś (...) — Por. List 58 (dawniej 57) § 2. [przypis redakcyjny]

7. Takie bowiem istnienie pojmuje się jako prawdę wieczną, czyli jako treść rzeczy (...) — Por. List 12 (dawniej 29). [przypis redakcyjny]

8. Co b. do d. — Co było do dowiedzenia. [przypis edytorski]

9. Do natury istoty należy istnienie — Por. List 4 § 2. [przypis redakcyjny]

10. skończoność jest w rzeczywistości częściowym zaprzeczeniem, nieskończoność zaś bezwzględnym potwierdzeniem istnienia jakiejkolwiek natury — Por. List 50 § 4. [przypis redakcyjny]

11. którzy sądzą mętnie o rzeczach (...) nie odróżniają bowiem objawów istot od samych istot — Nag. Schr.: modi. [przypis redakcyjny]

12. z określenia jej (...) wynika, że istnieje jedyna tylko istota o tej jej naturze — Por. List 35 (dawniej 40). [przypis redakcyjny]

13. każde jestestwo (...) im więcej posiada rzeczywistości, czyli bytu, tym więcej ma też przymiotów, wyrażających konieczność, czyli wieczność, oraz nieskończoność — Por. List 64 (dawniej 66) § 7. [przypis redakcyjny]

14. mamy jedną tylko istotę i (...) jest ona bezwzględnie nieskończona, jak już zaznaczyliśmy w Przyp. do Tw. 10 — Por. List 50 § 1–3. [przypis redakcyjny]

15. usiłują wykazać, że istota materialna jest niegodna natury boskiej i że do niej należeć nie może — De Spinoza ma tutaj głównie na myśli Majmonidesa, który silnie argumentował przeciwko materialistycznemu pojmowaniu bóstwa. Ob. Trakt. teologiczno–polityczny VII. [przypis redakcyjny]

16. próżni w naturze nie mamy (o czym gdzie indziej) — Zapewne w Zasadach filoz. Descartesa II, Tw. 3. [przypis redakcyjny]

17. żadną miarą nie można utrzymywać, że bóstwo staje się

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Idź do strony:

Darmowe książki «Etyka - Benedykt de Spinoza (wirtualna biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz