Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖
Krótki opis książki:
Potop to druga część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w lata 1655–1657, pierwsze dwa lata potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, młody chorąży, warchoł i hulaka. Ma poślubić — zgodnie z testamentem jej dziadka — Aleksandrę Billewiczównę. Dziewczynie nie podoba się charakter narzeczonego oraz fakt, że Kmicic opowiada się za Radziwiłłami, popierającymi Szwedów. Pod zmienionym nazwiskiem próbuje zrehabilitować się w walce. Sienkiewicz znów usiłuje ukazać Polakom waleczność ich przodków, przypomnieć momenty w historii, które powinny pobudzać do patriotyzmu i niepoddawania się zaborcom. Fakty historyczne przeplatają się z fabularną fikcją, a postaci rzeczywiste z nierzeczywistymi.
Potop ukazywał się w odcinkach w „Czasie”, „Słowie” i „Kurierze Poznańskim” w latach 1884–1886. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1886 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
na czymś. [przypis redakcyjny]
413. quos ego (łac.) — ja was..., słowa, którymi Neptun wygrażał wiatrom w Eneidzie Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
414. suponować (z łac.) — przypuszczać. [przypis redakcyjny]
415. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
416. serpens, serpentis (łac.) — wąż. [przypis redakcyjny]
417. alimentum (łac.) — pożywienie, posiłek, tu B. lm alimenta. [przypis redakcyjny]
418. inkomodować (z łac.) — niepokoić, męczyć, sprawiać kłopot. [przypis redakcyjny]
419. aut, aut (łac.) — albo, albo. [przypis redakcyjny]
420. mens, mentis (łac.) — rozum, tu B. lp mentem. [przypis redakcyjny]
421. partyzant (z łac.) — tu: stronnik, zwolennik. [przypis redakcyjny]
422. fructum (łac.) — owoc, tu M. lm fructa: owoce. [przypis redakcyjny]
423. klemencja (z łac.) — łaska, zmiłowanie. [przypis redakcyjny]
424. psować (daw.) — psuć, niszczyć, tu: zabijać. [przypis redakcyjny]
425. na pohybel (z ukr.) — na zgubę, na śmierć. [przypis redakcyjny]
426. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
427. tentować (z łac.) — starać się. [przypis redakcyjny]
428. Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów. [przypis redakcyjny]
429. instancja (z łac.) — tu: wstawiennictwo. [przypis redakcyjny]
430. Michał Kazimierz Radziwiłł (1635–1680) — krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego, szwagier Jana Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią. [przypis redakcyjny]
431. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
432. lud ognisty — artyleria. [przypis redakcyjny]
433. hajduk — zbrojny służący, lokaj. [przypis redakcyjny]
434. Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów. [przypis redakcyjny]
435. konfident (z łac., przestarz.) — tu: zaufany przyjaciel, ktoś, na kim można polegać (dziś: donosiciel). [przypis redakcyjny]
436. odium (łac.) — nienawiść, wstręt. [przypis redakcyjny]
437. nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis redakcyjny]
438. Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
439. tentować (z łac.) — próbować. [przypis redakcyjny]
440. salwować się (z łac.) — uratować się. [przypis redakcyjny]
441. Achilles — bohater Iliady Homera, syn króla Peleusa i nimfy Tetydy, najdzielniejszy wojownik grecki, zginął ugodzony strzałą w piętę. [przypis redakcyjny]
442. Ulisses — Odyseusz, bohater Iliady i Odysei Homera, znany ze sprytu. [przypis redakcyjny]
443. invidia (łac.) — zazdrość, zawiść. [przypis redakcyjny]
444. ekonomia — dobra ziemskie, z których dochód przeznaczony był na osobiste potrzeby króla i dworu. [przypis redakcyjny]
445. pieńka — konopie. [przypis redakcyjny]
446. wańczos — drewno przygotowane do wyrobu mebli. [przypis redakcyjny]
447. w Inflanciech — dziś popr. forma Ms.: w Inflantach; Inflanty (hist.) — kraina położona na północ od Litwy, na terenie dzisiejszej Łotwy i Estonii, zamieszkana przez potomków plemion bałtyckich i ugrofińskich, o kulturze z silnymi wpływami niemieckimi i szwedzkimi. [przypis redakcyjny]
448. staje — jednostka długości, licząca od 100 do 1000 m, nazywana też: stają a. stajaniem. [przypis redakcyjny]
449. Vivat Joannes Casimirus rex (łac.) — niech żyje król Jan Kazimierz. [przypis redakcyjny]
450. in rebus angustis (łac.) — w trudnym położeniu. [przypis redakcyjny]
451. justycja (z łac.) — sprawiedliwość. [przypis redakcyjny]
452. potraw — łąka po sianokosach, tu: pastwisko. [przypis redakcyjny]
453. casus (łac.) — przypadek. [przypis redakcyjny]
454. tenor, tenoris (łac.) — ciąg, przebieg, tu: treść, zawartość. [przypis redakcyjny]
455. expedite (łac.) — biegle, swobodnie. [przypis redakcyjny]
456. accurate (łac.) — dokładnie, starannie. [przypis redakcyjny]
457. spiżarniów — dziś popr. forma D. lm: spiżarni a. spiżarń. [przypis redakcyjny]
458. okrycie — tu: bogato, z wyposażeniem. [przypis redakcyjny]
459. potaż (z hol. pot: garnek; asch: popiół) — popiół drzewny, złożony głównie z węglanu potasu, używany do produkcji mydła, szkła, ceramiki i nawozów, ważny przedmiot eksportu w XVII i XVIII w. [przypis redakcyjny]
460. publicum bonum (łac.) — dobro wspólne. [przypis redakcyjny]
461. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
462. wirydarz (z łac. viridarium: ogród, zieleniec) — dziedziniec, ogród. [przypis redakcyjny]
463. jagoda (daw.) — policzek. [przypis redakcyjny]
464. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
465. Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów. [przypis redakcyjny]
466. decus, decoris (łac.) — chluba, ozdoba. [przypis redakcyjny]
467. statysta (daw.) — polityk, mąż stanu, strateg (dziś: osoba niebędąca aktorem, a występująca w filmie lub sztuce teatralnej w roli podrzędnej). [przypis redakcyjny]
468. komputowe wojsko — stałe wojsko zaciężne w XVII w. [przypis redakcyjny]
469. przebrać się — tu: dostać się, przejść. [przypis redakcyjny]
470. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
471. pocztowy — członek pocztu, sługa. [przypis redakcyjny]
472. dyfidencja (z łac. diffidentia) — nieufność, niedowierzanie. [przypis redakcyjny]
473. klemencja (z łac.) — łagodność, pobłażanie. [przypis redakcyjny]
474. pośrutować — pokawałkować, zemleć. [przypis redakcyjny]
475. czambuł (z tur. czapuł: zagon) — oddział tatarski, dokonujący najazdów w głębi terytorium przeciwnika, w celu odwrócenia jego uwagi od działań sił głównych lub zagarnięcia łupów i jasyru. [przypis redakcyjny]
476. Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
477. staja — starop. jednostka powierzchni, licząca od 1,2 do 1,5 ha, nazywana też: stajem a. stajaniem; także jednostka długości, licząca od 100 do 1000 m. [przypis redakcyjny]
478. respons (łac.) — odpowiedź. [przypis redakcyjny]
479. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
480. dragon — żołnierz walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis redakcyjny]
481. straża — tu: posterunek, placówka. [przypis redakcyjny]
482. auxilium (łac.) — pomoc, wsparcie; tu B. lm auxilia. [przypis redakcyjny]
483. impedimentum (z łac.) — przeszkoda; tu B. lm impedimenta. [przypis redakcyjny]
484. wyekskuzować (z łac.) — wytłumaczyć, usprawiedliwić. [przypis redakcyjny]
485. polityczny (z łac. politicus) — uprzejmy, cywilizowany. [przypis redakcyjny]
486. parol (z fr.) — słowo honoru. [przypis redakcyjny]
487. initium (z łac.) — początek. [przypis redakcyjny]
488. wasąg — powóz z bokami wyplatanymi z wikliny. [przypis redakcyjny]
489. substancja (z łac.) — rzecz, przedmiot, obiekt materialny; tu: majątek. [przypis redakcyjny]
490. zasekwestrować — sądownie zająć majątek w celu zapewnienia roszczeń. [przypis redakcyjny]
491. instancja (z łac.) — tu: wstawiennictwo. [przypis redakcyjny]
492. wziąść — dziś popr. forma bezokolicznika: wziąć. [przypis redakcyjny]
493. Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów. [przypis redakcyjny]
494. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
495. obywatelów — dziś popr. forma D. lm: obywateli. [przypis redakcyjny]
496. egzekwować (z łac.) — tu: stracić, zabić. [przypis redakcyjny]
497. instancja (z łac.) — tu: wstawiennictwo. [przypis redakcyjny]
498. dyfidencja (z łac. diffidentia) — nieufność, niedowierzanie. [przypis redakcyjny]
499. modestia (z łac.) — skromność, pokora. [przypis redakcyjny]
500. parrycyda (z łac. parricida) — ojcobójca, bratobójca; wróg ojczyzny, zdrajca. [przypis redakcyjny]
501. gemajna (daw., z niem. gemein: zwykły) — częściej: gemajn, szeregowiec w wojsku polskim cudzoziemskiego autoramentu. [przypis redakcyjny]
502. minister — pastor, duchowny protestancki. [przypis redakcyjny]
503. erygować (z łac. erigo) — tu: sporządzić, zbudować. [przypis redakcyjny]
504. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
505. karabon — bryka, powóz, pojazd konny do dalekich podróży. [przypis redakcyjny]
506. lama — tkanina jedwabna, przetykana złotymi nićmi. [przypis redakcyjny]
507. arcanum (łac.) — tajemnica, sekret; tu M. lm arcana. [przypis redakcyjny]
508. Extrema necessitas extremis nititur rationibus (łac.) — tonący brzytwy się chwyta; dosł. ostateczna konieczność sięga po ostateczne środki. [przypis redakcyjny]
509. Tentanda omnia (łac.) — wszystkiego należy spróbować. [przypis redakcyjny]
510. salus (łac.) — ratunek, bezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]
511. azali (starop.) — czy, czyż. [przypis redakcyjny]
512. dziewosłębić (daw.) — swatać. [przypis redakcyjny]
513. owe — dziś popr. forma B. lp r.n.: owo. [przypis redakcyjny]
514. Karol X Gustaw Wittelsbach (1622–1660) — król Szwecji w latach 1654–1660. [przypis redakcyjny]
515. na pohybel (z ukr.) — na śmierć, na zgubę. [przypis redakcyjny]
516. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
517. Zołtareńko — właśc. Zołotarenko, Iwan (zm. 1655) hetman kozacki, szwagier Bohdana Chmielnickiego, brał udział w zdobyciu Wilna (1654). [przypis redakcyjny]
518. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
519. wolentariusz (z łac.) — ochotnik, żołnierz walczący na własną rękę, bez przydziału i żołdu. [przypis redakcyjny]
520. periculosus (łac.) — niebezpieczny; tu M. lp r.ż. periculosa: niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
521. respons (z łac.) — odpowiedź. [przypis redakcyjny]
522. supozycja (z łac.) — przypuszczenie, domysł. [przypis redakcyjny]
523. recedo, recedere (łac.) — cofnąć się, zboczyć, odstąpić. [przypis redakcyjny]
524. w Prusiech — dziś popr. forma Ms.: w Prusach. [przypis redakcyjny]
525. Karol X Gustaw Wittelsbach (1622–1660) — król Szwecji w latach 1654–1660. [przypis redakcyjny]
526. kozera (daw.) — atut, karta atutowa. [przypis redakcyjny]
527. personaliter (łac.) — osobiście. [przypis redakcyjny]
528. partyzant (daw., z fr.) — stronnik, zwolennik. [przypis redakcyjny]
529. memento (łac.: pamiętaj) — przypomnienie. [przypis redakcyjny]
530. antykamera (daw.) — przedpokój, poczekalnia. [przypis redakcyjny]
531. Koniecpolski, Aleksander herbu Pobóg (1620–1659) — książę, chorąży wielki koronny, magnat i starosta kresowy, uczestnik wojen kozackich, syn hetmana Stanisława Koniecpolskiego. [przypis redakcyjny]
532. expedite (łac.) — dokładnie. [przypis redakcyjny]
533. bojar putny — uboższy szlachcic litewski lub ruski, służący u bogatszego pana. [przypis redakcyjny]
534. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]
535. Pardonnez moi (fr.) — proszę wybaczyć. [przypis redakcyjny]
536. polityka (z łac.) — tu: uprzejmość, obyczajność. [przypis redakcyjny]
537. obserwować (z łac.) — zachowywać.
Darmowe książki «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)