Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) đź“–
KrĂłtki opis ksiÄ…ĹĽki:
Potop to druga część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w lata 1655–1657, pierwsze dwa lata potopu szwedzkiego. Główny bohater to Andrzej Kmicic, młody chorąży, warchoł i hulaka. Ma poślubić — zgodnie z testamentem jej dziadka — Aleksandrę Billewiczównę. Dziewczynie nie podoba się charakter narzeczonego oraz fakt, że Kmicic opowiada się za Radziwiłłami, popierającymi Szwedów. Pod zmienionym nazwiskiem próbuje zrehabilitować się w walce. Sienkiewicz znów usiłuje ukazać Polakom waleczność ich przodków, przypomnieć momenty w historii, które powinny pobudzać do patriotyzmu i niepoddawania się zaborcom. Fakty historyczne przeplatają się z fabularną fikcją, a postaci rzeczywiste z nierzeczywistymi.
Potop ukazywał się w odcinkach w „Czasie”, „Słowie” i „Kurierze Poznańskim” w latach 1884–1886. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1886 roku w Warszawie.
Przeczytaj ksiÄ…ĹĽkÄ™
Podziel siÄ™ ksiÄ…ĹĽkÄ…:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
posiadania. [przypis edytorski]
23. Orsza — miasto we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ok. 200 km na wsch. od Mińska, ok. 100 na zach. od Smoleńska, miejsce dwóch bitew między wojskami polskimi i moskiewskimi (1512 i 1564). [przypis edytorski]
24. wolentarz — ochotnik. [przypis edytorski]
25. familiant — członek dobrej szlacheckiej rodziny. [przypis edytorski]
26. Smoleńsk — miasto nad Dnieprem, dziś w zach. Rosji. [przypis edytorski]
27. congressus (łac.) — spotkanie, zjazd. [przypis edytorski]
28. dyferencja — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]
29. dziegieć — lepka ciecz uzyskiwana w wyniku suchej destylacji drewna lub kory, ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze stosowana daw. jako lekarstwo, a także jako smar, impregnat i klej. [przypis edytorski]
30. wojski — urzędnik, zobowiązany do opieki nad pozostałymi w kraju rodzinami szlachty, kiedy ta brała udział w pospolitym ruszeniu. [przypis edytorski]
31. Żmudź — płn.-zach. część Litwy. [przypis edytorski]
32. okiść — gruba warstwa ciężkiego śniegu powodująca łamanie gałęzi. [przypis edytorski]
33. kądziel — pęk włókien z lnu, konopi lub wełny przygotowany do przędzenia nici. [przypis edytorski]
34. karpa — pniak i korzenie pozostałe po ścięciu drzewa. [przypis edytorski]
35. brzeźniak — gałązki brzozowe. [przypis edytorski]
36. łuczywo — smolne drzewo, używane do oświetlania lub na rozpałkę. [przypis edytorski]
37. buńczuk — drzewce zakończone kulą lub grotem, ozdobione końskim włosiem, symbol władzy wojskowej. [przypis edytorski]
38. żarna — daw. przyrząd do mielenia ziarna, składający się z dwóch trących o siebie kamieni. [przypis edytorski]
39. rusznica — ręczna broń palna o długiej lufie. [przypis edytorski]
40. Orsza — miasto we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ok. 200 km na wsch. od Mińska, ok. 100 na zach. od Smoleńska, miejsce dwóch bitew między wojskami polskimi i moskiewskimi (1512 i 1564). [przypis edytorski]
41. akomodować się (z łac. accomodare: przystosować, poświęcić) — tu: przestawić się. [przypis edytorski]
42. na pola beresteckie — bitwa pod Beresteczkiem (1651), zwycięstwo wojsk polskich nad siłami kozacko-tatarskimi; Beresteczko — miasto nad Styrem na Wołyniu, w zach. części Ukrainy. [przypis edytorski]
43. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
44. driakiew — używany w medycynie ludowej uniwersalny lek roślinny, złożony m.in. z cynamonu, imbiru, dziurawca, miodu, mięsa żmii, ziemi z Lemnos, często z dodatkiem opium. [przypis edytorski]
45. szuba — futro, płaszcz futrzany. [przypis edytorski]
46. konterfekt — portret, wizerunek. [przypis edytorski]
47. legat — spadek, zapis w testamencie. [przypis edytorski]
48. fryga — zabawka dziecięca, bąk na sznurku. [przypis edytorski]
49. rarytet — rzadkość, tu: niezwykła piękność. [przypis edytorski]
50. bizun — daw. bat, uderzenie batem. [przypis edytorski]
51. hippocentaurus (łac., mit. gr.) — centaur, pół-koń a pół-człowiek. [przypis edytorski]
52. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]
53. konfuzja — zakłopotanie. [przypis edytorski]
54. obces — tupet, zuchwałość. [przypis edytorski]
55. konwent — klasztor, zakon; szkoła klasztorna. [przypis edytorski]
56. statek — stateczność, powaga, umiar. [przypis edytorski]
57. konfidencja — poufałość. [przypis edytorski]
58. półgęsek (daw.) — połowa tylnej części gęsi bez nogi i bez kości, obszyta w gęsią skórę i uwędzona. [przypis edytorski]
59. dragon — żołnierz walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis edytorski]
60. frykas — wyszukana, smakowita potrawa. [przypis edytorski]
61. kondemnata — w daw. prawie pol. wyrok skazujący wydawany zaocznie. [przypis edytorski]
62. hiberna — danina pieniężna pobierana w Polsce w XVII i XVIII w., przeznaczona na utrzymanie wojska w zimie. [przypis edytorski]
63. munsztułuk (daw.) — nagroda za dobrą nowinę. [przypis edytorski]
64. szerepetka — człowiek z gminu, przybłęda. [przypis edytorski]
65. substancja (z łac.) — tu: majątek, stan posiadania. [przypis edytorski]
66. kondycje (z łac.) — warunki. [przypis edytorski]
67. trzaska — mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę. [przypis edytorski]
68. harmata (daw.) — armata. [przypis edytorski]
69. fraucymer (z niem. Frauenzimmer) — komnata kobiet, pokój dla dam; damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis edytorski]
70. exemplum (łac.) — przykład. [przypis edytorski]
71. w wieżach — w więzieniu. [przypis edytorski]
72. kaganek — używana daw. mała lampka w kształcie miseczki z dziobkiem i uchwytem. [przypis edytorski]
73. bandolet — lekka strzelba z krótką lufą. [przypis edytorski]
74. dzianet — piękny, rasowy koń. [przypis edytorski]
75. haeres (łac.) — dziedzic. [przypis edytorski]
76. Orszańskie — ziemia we wsch. części dzisiejszej Białorusi, ze stolicą w Orszy. [przypis edytorski]
77. roztruchan — wielki, ozdobny kielich. [przypis edytorski]
78. banitem — dziś popr. forma N. lp: banitą; banita: wygnaniec, osoba za jakieś przestępstwo skazana na wygnanie. [przypis edytorski]
79. posesjonat — właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis edytorski]
80. czekan — tu: ludowy flet czeski lub węgierski. [przypis edytorski]
81. kawalkator — zawodowy trener i ujeżdżacz koni, szczególnie ceniony w Rzeczypospolitej szlacheckiej. [przypis edytorski]
82. lafa — daw. płaca, żołd. [przypis edytorski]
83. furda (daw.) — błahostka. [przypis edytorski]
84. bachmat — koń używany daw. przez jazdę polską i tatarską. [przypis edytorski]
85. koń husarski — specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis edytorski]
86. żmudzin — koń żmudzki, rasa konia domowego, hodowana na Litwie i Żmudzi, głównie do prac rolnych i do zaprzęgu. [przypis edytorski]
87. kałmuk — mały, krępy koń stepowy. [przypis edytorski]
88. exul (łac.) — wygnaniec. [przypis edytorski]
89. kiep — głupiec, dureń. [przypis edytorski]
90. sanna — jazda saniami po drodze usłanej śniegiem. [przypis edytorski]
91. bekiesza — długi, męski płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]
92. pasy drzeć — obdzierać żywcem ze skóry. [przypis edytorski]
93. dereszowaty — koń maści karej, gniadej lub kasztanowatej z domieszką białych włosów. [przypis edytorski]
94. tobie zasię — tobie nic do tego, nie twoja sprawa. [przypis edytorski]
95. jubka — damski kaftan z rękawami do łokcia, noszony w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]
96. komiliton (z łac.) — towarzysz broni. [przypis edytorski]
97. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]
98. kontent — zadowolony. [przypis edytorski]
99. kołpaczek — wysoka, stożkowa czapka futrzana, od XV do XIX w. noszona w Polsce. [przypis edytorski]
100. staje — daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]
101. bojarzyn a. bojar — rycerz, szlachcic litewski lub ruski. [przypis edytorski]
102. Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis edytorski]
103. asygnacja (z łac.) — dokument, pisemne zlecenie wydania pieniędzy lub innych świadczeń. [przypis edytorski]
104. łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
105. oprymować (z łac.) — daw. gnębić, uciskać. [przypis edytorski]
106. sukurs (z łac.) — pomoc, ratunek. [przypis edytorski]
107. wilczura — daw. futro z wilczych skór. [przypis edytorski]
108. Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis edytorski]
109. nicpotem (daw.) — do niczego. [przypis edytorski]
110. infamia (daw.) — sądowe pozbawienie czci i praw obywatelskich. [przypis edytorski]
111. Mejszagoła — miasteczko na Litwie. [przypis edytorski]
112. kostera — hazardzista, oszust karciany. [przypis edytorski]
113. auxilia (łac.) — wsparcie. [przypis edytorski]
114. sieść (daw.) — siąść. [przypis edytorski]
115. łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
116. ciura — daw. człowiek należący do czeladzi obozowej, wojsk. pachołek. [przypis edytorski]
117. konwikcja (daw., z łac.) — przekonanie. [przypis edytorski]
118. deliberować (z łac.) — tu: dyskutować. [przypis edytorski]
119. polityczny (z łac.) — uprzejmy, grzeczny. [przypis edytorski]
120. podbechtać — nastawić kogoś przeciwko komuś lub czemuś, podrażnić czyjąś dumę, ambicję. [przypis edytorski]
121. wyporek — skóra z niedonoszonego płodu zwierzęcego (np. jagnięcia). [przypis edytorski]
122. hubka — wysuszony miąższ huby lub inny materiał łatwo się tlący, używany do rozniecania ognia. [przypis edytorski]
123. cieciorka — samica cietrzewia. [przypis edytorski]
124. ferezja — męskie okrycie wierzchnie w XVI–XVII w. [przypis edytorski]
125. gaudium (łac.) — radość. [przypis edytorski]
126. krokosz — roślina o pomarańczowoczerwonych kwiatach, uprawiana jako roślina oleista i barwierska. [przypis edytorski]
127. samodział — tkanina z wełny lub lnu tkana na ręcznym warsztacie. [przypis edytorski]
128. pakłak — gruby lniany lub bawełniany materiał, z jakiego szyto worki na mąkę lub zboże. [przypis edytorski]
129. omłot — oddzielanie ziarna od słomy, młócenie. [przypis edytorski]
130. moderunek — ekwipunek żołnierski. [przypis edytorski]
131. gruba (z niem. Grube: dołek, jama) — palenisko. [przypis edytorski]
132. basetla — ludowy instrument strunowy lub daw. wiolonczela. [przypis edytorski]
133. zapusty — daw. ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
134. rapier — broń o długiej, prostej, obosiecznej klindze, dłuższa niż szabla, używana w XVI i XVII w. [przypis edytorski]
135. Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis edytorski]
136. Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]
137. wolentarz (daw., z łac.) — ochotnik. [przypis edytorski]
138. komput — liczba stałego wojska w I Rzeczypospolitej XVII i XVIII w., ustalana na sejmie wielkim osobno dla Korony i dla Litwy. [przypis edytorski]
139. Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów. [przypis edytorski]
140. kapuza — daw. nakrycie głowy w postaci kaptura a. futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]
141. ferezja — męskie okrycie wierzchnie w XVI–XVII w. [przypis edytorski]
142. spisa — długa broń drzewcowa o małym grocie, używana przez Kozaków od XVI do XIX w. [przypis edytorski]
143. berdysz — szeroki topór na długim drzewcu. [przypis edytorski]
144. łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
145. tołub — rodzaj futra. [przypis edytorski]
146. eksakcja (z łac.) — pobór, ściąganie podatków. [przypis edytorski]
147. kańczug — bicz z plecionego rzemienia osadzonego na krótkim kiju. [przypis edytorski]
148. hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770. [przypis edytorski]
149. rekuza — odrzucenie przez kobietę propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]
150. mores — karność, subordynacja. [przypis edytorski]
151. słowy — dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis edytorski]
152. banitem — dziś popr. forma N. lp: banitą. [przypis edytorski]
153. prezydium (z łac.) — zbrojna załoga. [przypis edytorski]
154. tręzla (daw.) — uzda. [przypis edytorski]
155. biesić się — daw. wpadać w złość. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Potop - Henryk Sienkiewicz (biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)