Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
Ogniem i mieczem ukazywało się w odcinkach w dziennikach „Słowo” i „Czas” w latach 1883–1884. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1884 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
redakcyjny]
1555. piszczel a. kij — prymitywna ręczna broń palna, używana od XIV w. [przypis redakcyjny]
1556. towarzysz — tu: rycerz, szłachcic, służący w wojsku. [przypis redakcyjny]
1557. Przyłuka (dziś ukr.: Pryłuki) — miasto w płn.-wsch. części Ukrainy, ok. 80 km na płn. od Łubniów. [przypis redakcyjny]
1558. Perejasław — miasto na środkowej Ukrainie, niedaleko Kijowa, w XVII w. ośrodek kozacki; w 1630 oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w 1649 miejsce rokowań Polaków z Chmielnickim. [przypis redakcyjny]
1559. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1560. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1561. Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie.- [przypis redakcyjny]
1562. któren — dziś popr.: który. [przypis redakcyjny]
1563. Lubecz — miasto nad Dnieprem w płn. części Ukrainy, jedna z najstarszych osad na Rusi, w IX w. warownia Waregów, w XVII w. w granicach Korony. [przypis redakcyjny]
1564. Brahin a. Brahiń — miasteczko w płd.-wsch. części dzisiejszej Białorusi, w XII w. ważny ośrodek Rusi Kijowskiej, w XVII w. należało do dóbr rodu Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1565. fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo księżnej. [przypis redakcyjny]
1566. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1567. Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie. [przypis redakcyjny]
1568. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1569. pamiętał, że pisze do Wiśniowieckiego — Samoił Weliczko, str. 79. Pisał Chmielnicki do księcia: „żeby tedi o toje, szczo sia z hetmanami koronnymi stało, on, kniaź Wiszniewiecki, ne urażałsia i gniewa swojeho k’nemu, Chmielnickomu, prostyraty ne izwolił”; [z ukr.: „żeby tedy o to, co się z hetmanami koronnymi stało, kniaź Wiśniowiecki nie obrażał się i gniewu swojego przeciw niemu, Chmielnickiemu, kierować nie raczył”; Red. W.L.]. [przypis autorski]
1570. towarzysza — tu: rycerz, szlachcic, służący w wojsku. [przypis redakcyjny]
1571. Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]
1572. O vulpes astuta (łac.) — o, chytry lis. [przypis redakcyjny]
1573. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1574. insultum (łac.) — zniewaga; tu B. lm insulta: zniewagi. [przypis redakcyjny]
1575. senectus (łac.) — doświadczenie życiowe, powaga. [przypis redakcyjny]
1576. sapientia (łac.) — mądrość, rozsądek. [przypis redakcyjny]
1577. ataman koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz — obóz kozacki. [przypis redakcyjny]
1578. preeminencję (z łac.) — przewagę. [przypis redakcyjny]
1579. kurzeniowy — dowódca kurzenia, oddziału kozackiego. [przypis redakcyjny]
1580. watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
1581. rezun (z ukr.) — siepacz, morderca. [przypis redakcyjny]
1582. sufragia (łac.) — poparcie, głos. [przypis redakcyjny]
1583. Czernihów — miasto w płn. części Ukrainy, ok. 140 km na płn. od Kijowa, w XVII w. stolica województwa w granicach Korony. [przypis redakcyjny]
1584. Brahin a. Brahiń — miasteczko w płd.-wsch. części dzisiejszej Białorusi, w XII w. ważny ośrodek Rusi Kijowskiej, w XVII w. należało do dóbr rodu Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1585. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1586. chorągiew wołoska — oddział lekkiej jazdy, sprawdzającej się dobrze w pościgach i zwiadach; w chorągwiach tych służyli często żołnierze z Wołoszczyzny, ale także Polacy i Ukraińcy; Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
1587. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1588. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1589. Wołoch — tu: żołnierz chorągwi wołoskiej, tj. lekkiej jazdy. [przypis redakcyjny]
1590. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1591. rękodajny — dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis redakcyjny]
1592. Przecz-żeś to uczynił — dlaczego to uczyniłeś. [przypis redakcyjny]
1593. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1594. kalwaria — miejsce cierpienia; z łac. Calvaria, gr. Golgota: Miejsce Czaszki, miejsce kaźni, gdzie ukrzyżowano Jezusa. [przypis redakcyjny]
1595. od ćwierci — od trzech miesięcy; ćwierć (daw.) — kwartał, trzy miesiące. [przypis redakcyjny]
1596. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1597. Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]
1598. insultować (łac.) — znieważać, źle traktować. [przypis redakcyjny]
1599. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1600. watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
1601. semen (daw.) — Kozak na czyjejś służbie, żołnierz. [przypis redakcyjny]
1602. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1603. prezydium (z łac. praesidium) — straż, zbrojna załoga. [przypis redakcyjny]
1604. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1605. przecz (starop.) — dlaczego. [przypis redakcyjny]
1606. sagacitatis (łac.) — bystrość, przenikliwość. [przypis redakcyjny]
1607. pidsusidok (ukr.) — bezrolny chłop, płacący gospodarzowi za mieszkanie własną pracą, komornik. [przypis redakcyjny]
1608. proklinaw kak didko (z ukr.) — klął jak diabeł. [przypis redakcyjny]
1609. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1610. konterfekt (starop.) — portret. [przypis redakcyjny]
1611. siromacha (daw. ukr.) — wilk-samotnik. [przypis redakcyjny]
1612. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1613. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1614. Czernihów — miasto w płn. części Ukrainy, ok. 140 km na płn. od Kijowa, w XVII w. stolica województwa w granicach Korony. [przypis redakcyjny]
1615. trosków — dziś popr. forma D. lm: trosk. [przypis redakcyjny]
1616. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1617. Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]
1618. Chortyca — największa wyspa na Dnieprze, na wysokości dzisiejszego miasta Zaporoża, w XVII w. na Chortycy znajdował się ośrodek Kozaków rejestrowych. [przypis redakcyjny]
1619. certacja (z łac.) — spór, dyskusja. [przypis redakcyjny]
1620. siła (starop.) — bardzo; wiele. [przypis redakcyjny]
1621. decus et praesidium (łac.) — chluba i obrona. [przypis redakcyjny]
1622. hetman wielki — Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651. [przypis redakcyjny]
1623. ex officio (łac.) — z urzędu. [przypis redakcyjny]
1624. wiktoria (z łac.) — zwycięstwo. [przypis redakcyjny]
1625. dies irae et calamitatis (łac.) — dzień gniewu i nieszczęścia. [przypis redakcyjny]
1626. Suła — rzeka w Rosji i na Ukrainie, lewy dopływ Dniepru; nad Sułą leżą Łubnie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1627. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1628. oficjalista — urzędnik, zarządca. [przypis redakcyjny]
1629. telega — duży wóz. [przypis redakcyjny]
1630. szaraban (z fr. char à bancs: wóz z ławkami) — wóz do przewozu ludzi, bryka. [przypis redakcyjny]
1631. hajduk (z węg.) — lokaj. [przypis redakcyjny]
1632. pajuk (daw.) — członek służby lub straży przybocznej; lokaj. [przypis redakcyjny]
1633. mycka — okrągła czapeczka. [przypis redakcyjny]
1634. tołub — futro, kożuch. [przypis redakcyjny]
1635. Brahin a. Brahiń — miasteczko w płd.-wsch. części dzisiejszej Białorusi, w XII w. ważny ośrodek Rusi Kijowskiej, w XVII w. należało do dóbr rodu Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1636. fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo księżnej. [przypis redakcyjny]
1637. Wiśniowiec — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 100 km na wschód od Lwowa, rezydencja Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1638. prezydium (z łac. praesidium) — straż, zbrojna załoga. [przypis redakcyjny]
1639. cekhauz (z niem.) — zbrojownia, arsenał. [przypis redakcyjny]
1640. Czernihów — miasto w płn. części Ukrainy, ok. 140 km na płn. od Kijowa, w XVII w. stolica województwa w granicach Korony. [przypis redakcyjny]
1641. oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary. [przypis redakcyjny]
1642. Kahamlik — rzeka na środkowowschodniej Ukrainie, na lewym brzegu Dniepru. [przypis redakcyjny]
1643. krętanina (daw.) — zamęt. [przypis redakcyjny]
1644. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1645. greckie duchowieństwo — księża grekokatoliccy, podporządkowani władzy papieża rzymskiego, ale odprawiający nabożeństwa według tradycji prawosławnej. [przypis redakcyjny]
1646. Chorol — miasto na Połtawszczyźnie, na lewym brzegu środkowego Dniepru. [przypis redakcyjny]
1647. fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo księżnej. [przypis redakcyjny]
1648. szaraban (z fr. char à bancs: wóz z ławkami) — wóz do przewozu ludzi, bryka. [przypis redakcyjny]
1649. chorągiew wołoska — oddział lekkiej jazdy, sprawdzającej się dobrze w pościgach i zwiadach; w chorągwiach tych służyli często żołnierze z Wołoszczyzny, ale także Polacy i Ukraińcy; Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
1650. komput — jednostki wojskowe, zatrudniane i opłacane zgodnie z ustaleniami sejmu dodatkowo, w razie nagłej potrzeby. [przypis redakcyjny]
1651. dragonia — wojsko walczące pieszo, a poruszające się konno. [przypis redakcyjny]
1652. semen (daw.) — Kozak na czyjejś służbie, żołnierz. [przypis redakcyjny]
1653. domie — popr. forma W. lp: domu. [przypis redakcyjny]
1654. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
1655. tysiąców — dziś popr. forma D. lm: tysięcy. [przypis redakcyjny]
1656. mogiła — tu: wzgórze, kopiec. [przypis redakcyjny]
1657. inkursja (z łac.) — najazd. [przypis redakcyjny]
1658. karwasz — element zbroi, osłaniający przedramię i łokieć. [przypis redakcyjny]
1659. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1660. jasyr — jeńcy, niewolnicy. [przypis redakcyjny]
1661. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1662. murza [wym.
Darmowe książki «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)