Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖
Krótki opis książki:
Ogniem i mieczem to pierwsza część pisanej ku pokrzepieniu serc Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Autor przenosi czytelnika w siedemnasty wiek, w czas powstania Chmielnickiego na Ukrainie, podczas którego Rzeczpospolita mierzyła się z Kozakami zaporoskimi i Tatarami. Na tle tego konfliktu rozgrywa się również dramat miłosny — przeżywają go rozdzieleni Jan Skrzetuski i Helena Kurcewiczówna, w której ponadto zakochany do szaleństwa jest Bohun. Bohaterowie zostali przedstawieni na zasadzie kontrastu — Polacy, z Onufrym Zagłobą, Longinusem Podbipiętą i Michałem Wołodyjowskim na czele ukazani są jako dzielni, waleczni, honorowi obrońcy Ojczyzny. Przedstawicieli obozu wroga Sienkiewicz przedstawił w znacznie gorszym świetle.
Ogniem i mieczem ukazywało się w odcinkach w dziennikach „Słowo” i „Czas” w latach 1883–1884. W wersji książkowej wydane po raz pierwszy w 1884 roku w Warszawie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
redakcyjny]
1309. vis armata, raptus puellae (łac.) — przemoc, porwanie panny. [przypis redakcyjny]
1310. ja duszu by zhubyw (ukr.) — duszę bym zgubił. [przypis redakcyjny]
1311. mać (starop.) — matka. [przypis redakcyjny]
1312. rab (daw.) — niewolnik. [przypis redakcyjny]
1313. prodały mene jak raba, na złuju dołu i na neszczastje (ukr.) — sprzedali mnie jak niewolnika, na złą dolę i na nieszczęście. [przypis redakcyjny]
1314. znaju (ukr.) — znam. [przypis redakcyjny]
1315. lacki (z ukr.) — polski. [przypis redakcyjny]
1316. zaklataja (ukr.) — zaklęta, zaprzysiężona. [przypis redakcyjny]
1317. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1318. veto (z łac. veto: nie pozwalam) — sprzeciw. [przypis redakcyjny]
1319. bat’ku (ukr.) — ojcze. [przypis redakcyjny]
1320. skonwinkować (z łac.) — przekonać. [przypis redakcyjny]
1321. watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
1322. Goliat — siłacz, olbrzym; wojownik o tym imieniu, żyjący w XI w. p.n.e., występuje w Biblii i w Koranie. [przypis redakcyjny]
1323. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1324. kołpaczek — wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem. [przypis redakcyjny]
1325. esauł — oficer kozacki. [przypis redakcyjny]
1326. teorban — lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyjny]
1327. Na wiki wikiw (ukr.) — na wieki wieków. [przypis redakcyjny]
1328. zbroja (starop.) — broń. [przypis redakcyjny]
1329. nieukontentowanie (starop. z łac.) — niezadowolenie. [przypis redakcyjny]
1330. maty (ukr.) — matko. [przypis redakcyjny]
1331. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1332. watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników. [przypis redakcyjny]
1333. donia (ukr.) — córeczka. [przypis redakcyjny]
1334. Judasz — zdrajca; postać biblijna, zdrajca Jezusa. [przypis redakcyjny]
1335. raróg — ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, ceniony w sokolnictwie, zwany dawniej sokołem polskim a. sokołem podolskim. [przypis redakcyjny]
1336. berkut (ukr.) — orzeł przedni. [przypis redakcyjny]
1337. semen (daw.) — Kozak na czyjejś służbie, żołnierz. [przypis redakcyjny]
1338. handżar a. kindżał — nóż, sztylet, używany często do dobijania rannego przeciwnika. [przypis redakcyjny]
1339. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: zbrojny, Kozak. [przypis redakcyjny]
1340. usty — dziś popr. forma N.: ustami. [przypis redakcyjny]
1341. Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis redakcyjny]
1342. zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
1343. gorze (starop.) — biada, nieszczęście. [przypis redakcyjny]
1344. Hospody pomyłuj (ukr.) — Boże, bądź miłościw. [przypis redakcyjny]
1345. psi — dziś popr. forma M. lm: psy. [przypis redakcyjny]
1346. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: zbrojny, Kozak. [przypis redakcyjny]
1347. mołodycia (daw. ukr.) — młoda dziewczyna. [przypis redakcyjny]
1348. prysiudy — element ludowych tańców na Ukrainie i w Rosji; przysiady. [przypis edytorski]
1349. pidsusidok (ukr.) — bezrolny chłop, płacący gospodarzowi za mieszkanie własną pracą, komornik. [przypis redakcyjny]
1350. Diakujem, pane (ukr.) — dziękujemy, panie. [przypis redakcyjny]
1351. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1352. Baczyw ty (ukr.) — widziałeś. [przypis redakcyjny]
1353. Trastia joho mordowała (ukr.) — niech go cholera weźmie. [przypis redakcyjny]
1354. braha — zacier, męty, pozostałości po pędzeniu wódki. [przypis redakcyjny]
1355. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1356. mistrza — tj. kata. [przypis redakcyjny]
1357. per amicitiam (łac.) — przez przyjaźń. [przypis redakcyjny]
1358. delirium (łac.) — szaleństwo. [przypis redakcyjny]
1359. Vale et me amantem redama (łac.) — bądź zdrów i kochaj mnie wzajemnie. [przypis redakcyjny]
1360. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1361. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1362. ergo (łac.) — więc. [przypis redakcyjny]
1363. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1364. Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie. [przypis redakcyjny]
1365. Galata — dziś dzielnica Stambułu, położona po europejskiej stronie cieśniny Bosfor, dawniej osobne miasto. [przypis redakcyjny]
1366. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1367. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1368. larum (łac.) — alarm. [przypis redakcyjny]
1369. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1370. Krzemieńczug (ukr. Kremenczuk) — miasto i forteca nad brzegiem Dniepru na Połtawszczyźnie. [przypis redakcyjny]
1371. czajka — wiosłowo-żaglowa, pełnomorska łódź kozacka. [przypis redakcyjny]
1372. Kudak (nazwa z tur.) — twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]
1373. nahaj — rodzaj bata, z krótką rączką, zrobionego ze skóry. [przypis edytorski]
1374. olester — pudełko na pistolet, wykonane ze skóry, przymocywawane do siodła. [przypis edytorski]
1375. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1376. Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
1377. do dnia — nad ranem. [przypis redakcyjny]
1378. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1379. kaduk — dawne okreslenie szatana, złego ducha. [przypis edytorski]
1380. Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie. [przypis redakcyjny]
1381. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1382. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1383. Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis redakcyjny]
1384. przebierać się (daw.) — podróżować, dostawać się. [przypis redakcyjny]
1385. Kahamlik — rzeka na środkowowschodniej Ukrainie, na lewym brzegu Dniepru. [przypis redakcyjny]
1386. oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary. [przypis redakcyjny]
1387. terlica — stelaż siodła. [przypis redakcyjny]
1388. prezydium (z łac. praesidium) — straż, zbrojna załoga. [przypis redakcyjny]
1389. Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
1390. stalle — zdobione ławki w prezbiterium, blisko ołtarza, przeznaczone głównie dla duchownych. [przypis edytorski]
1391. podwika (starop.) — kobieta. [przypis redakcyjny]
1392. trzasł — dziś popr.: trzasnął. [przypis redakcyjny]
1393. hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis redakcyjny]
1394. pokulbaczyć — osiodłać. [przypis redakcyjny]
1395. oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary. [przypis redakcyjny]
1396. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1397. żydy wozić — przechylać się. [przypis redakcyjny]
1398. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
1399. Sicz Zaporoska — wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]
1400. przyhołubić (z ukr.) — zaopiekować się, przygarnąć. [przypis edytorski]
1401. bodiak (ukr.) — oset. [przypis redakcyjny]
1402. krasnodiwa (Z daw. ukr.) — piękna dziewczyna. [przypis redakcyjny]
1403. zimownik — osada, w której Kozacy przeczekują zimę. [przypis redakcyjny]
1404. czaban — pasterz stepowy, koczownik. [przypis redakcyjny]
1405. piszczel a. kij — prymitywna ręczna broń palna, używana od XIV w. [przypis redakcyjny]
1406. Na wiki wikiw (ukr.) — na wieki wieków. [przypis redakcyjny]
1407. Nie znajem nikakij Syrowatej (z ukr.) — nie znamy żadnej Syrowatej. [przypis redakcyjny]
1408. Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1409. mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: zbrojny, Kozak. [przypis redakcyjny]
1410. On z Czehryna prijichaw. Tam Lachiw riżut (ukr.) — on z Czehryna przyjechał. Tam Polaków zabijają. [przypis redakcyjny]
1411. wiszajut (z ukr.) — wieszają. [przypis redakcyjny]
1412. Prostyte, pane (ukr.) — wybaczcie, panie. [przypis redakcyjny]
1413. Ulisses a. Odyseusz — bohater Iliady i Odysei Homera, słynny ze sprytu, w czasie wojny trojańskiej i długiej podróży powrotnej wielokrotnie podstępem ratował się z opresji, był też pomysłodawcą konia trojańskiego, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojańczyków. [przypis redakcyjny]
1414. krucy — dziś popr. forma M. lm: kruki. [przypis redakcyjny]
1415. signum (łac.) — znak. [przypis redakcyjny]
1416. wiktoria (łac) — zwycięstwo. [przypis redakcyjny]
1417. wsiów — dziś popr. forma D. lm: wsi. [przypis redakcyjny]
1418. asilum (łac.) — azyl, schronienie. [przypis redakcyjny]
1419. prezydium (z łac. praesidium) — straż, zbrojna załoga. [przypis redakcyjny]
1420. chorągiew — jednostka jazdy rycerskiej, licząca od 60 do 200 jeźdźców. [przypis redakcyjny]
1421. oczeret (ukr.) — trzcina; szuwary. [przypis redakcyjny]
1422. derkacz — ptak średniej wielkości z rodziny chruścielowatych, o charakterystycznym głosie, w Polsce dość rzadko spotykany, bardzo płochliwy. [przypis redakcyjny]
1423. przepiórka — ptak średniej wielkości z rodziny kurowatych, żyje na polach i bagnach, zimuje na południu, chroniony. [przypis redakcyjny]
1424. siromacha (daw. ukr.) — wilk, wilczysko. [przypis redakcyjny]
1425. psi — dziś popr. forma M. lm: psy. [przypis redakcyjny]
1426. wilcy — dziś popr. forma M. lm: wilki. [przypis redakcyjny]
1427. wystrużemy — dziś: wystrugamy. [przypis redakcyjny]
1428. szelma — osoba, która radzi sobie w wielu trudnych sytuacjach, ale czasami działa w nieuczciwy sposób. [przypis edytorski]
1429. cyrkumferencja (starop. z łac.) — obwód; żart.: tusza. [przypis redakcyjny]
1430. psi — dziś popr. forma M. lm: psy. [przypis redakcyjny]
1431. kulbaka — wysokie siodło. [przypis redakcyjny]
1432.
Darmowe książki «Ogniem i mieczem - Henryk Sienkiewicz (jak czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)