Antymonachomachia - Ignacy Krasicki (biblioteka darmowa online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Antymonachomachia została napisana przez Ignacego Krasickiego jako — na pozór — przeciwieństwo Monachomachii, w której wytykał liczne wady duchowieństwa.
To poemat heroikomiczny wydający się pochwałą życia zakonników. Jest to jednak ironia, ponieważ Krasicki nie zamierzał wycofać się z zarzutów, stawianych mnichom.
Ignacy Krasicki to biskup warmiński, poeta, prozaik i publicysta, jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia. Autor pierwszej polskiej powieści (Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki),a także wielu bajek, satyr i poematów heroikomicznych. Tworzył w imię zasady: „i śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa”.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Ignacy Krasicki
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Antymonachomachia - Ignacy Krasicki (biblioteka darmowa online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Ignacy Krasicki
Pieśń VI
XC
XCI
XCII
XCIII
XCIV
XCV
XCVI
XCVII
XCVIII
XCIX
C
CI
CII
CIII
CIV
CV
CVI
CVII
CVIII
Przypisy
Wesprzyj Wolne Lektury
Strona redakcyjna
Antymonachomachia1
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Pieśń I
I
Często pozory łudzą słabe oczy,
Zwłaszcza, gdy staną na widok gromadnie;
Często i malarz, w dziele zbyt ochoczy2,
Zmyli się, obraz chcąc wydać3 dokładnie;
I w kunszcie4 nieraz rzemieślnik wykroczy,
Kiedy się w złoto szych5 podły zakradnie;
Nie traci przeto6 kruszec swej korzyści,
Szych pełznie7 w ogniu, a złoto się czyści.
II
Jędzo niezgody8! Twoje to są sztuki:
Ty, co się w dziełach zjadliwych objawiasz,
Mieszasz się w kunszta, mieszasz i w nauki,
Słodycze żółcią mieszasz i zaprawiasz,
Wkładasz obmierzłe9 jarzmo10 twej przynuki11,
A gdy się tylko niesnaski12 zabawiasz,
Nie dość dla ciebie państw, narodów klęski,
W cienie zakonne rzucasz grot zwycięski.
III
Twój to kunszt zdradny, żeś zacisze święte
Nowym podejściem mieszać13 zamyślała.
Jużeś poczęła14 dzieło przedsięwzięte,
Jużeś na poły15 z twych sztuk korzystała —
Niebo, sług swoich niewinnością tknięte,
Nie dopuściło, byś tryumfowała.
Opowiem, jakeś padła z piekłów16 łona,
Opowiem, jakeś była zwyciężona.
IV
Nie podła gnuśność17 rządziła klasztorem,
Gdzie się te sceny wydały18 tragiczne.
Klasztor był cnoty zawołanym19 wzorem,
Klasztor, obfity w dzieła heroiczne,
Klasztor, od wieków wsławiony wyborem,
Budował20 wszystkie miejsca okoliczne.
Dzielny przykładzie! Ach, któż cię wychwali!
Tyś tarczą twoich, co ciebie dawali.
V
Święte więzienia21 miłość cnoty wzniosła,
Niewinność twierdzą otoczyła wieczną,
Żarliwość z świeckiej marności uniosła,
Pokora skryciem22 czyniła bezpieczną,
Przykładność dzielna w ich cieniu urosła,
Wiara obronę znalazła waleczną.
Ukryte światło stanęło na korcu23
W nauczycielu świętym cudotworcu24.
VI
W takim schronieniu lepszy, niż wiek złoty25,
Trawiły26 prawe27 dla Boga ofiary
W straży ubóstwa, posłuszeństwa, cnoty28,
W zaszczycie pewnej nadziei i wiary,
W czułych zapędach żarliwej ochoty,
A niebieskimi obdarzona dary29
Miłość, rękojmia30 cnoty i załoga31,
Słodziła prace dla bliźnich i Boga.
VII
Te Jędza przerwać zabawy32 gdy chciała,
Zbliża się, kędy33 w głębokim ukryciu
Księga zakonnej wojny34 zostawała,
Płód żartobliwy... Chcąc ją mieć w użyciu,
Tyle przewrotnych kunsztów używała,
Że wpadł w jej ręce — a, w klasztornym życiu
Chcąc wzniecić pożar, raduje się zjadła35,
Że dzieło przyszłej niezgody wykradła.
VIII
Wzbiła się wgórę a, jak jabłko owe36,
Co poróżniło i ludzie, i bogi37,
Niesie płód żartów; gmachy klasztorowe38
Skoro zoczyła39, wydała krzyk srogi,
Cieszy się, widząc klęsk przyszłą osnowę40.
Forty41 warownej już przebyła progi
A myśląc, wściekła, o przyszłym pożarze,
Przebiega szybkim krokiem kurytarze42.
IX
Staje przed drzwiami mieszkania doktora43,
Pewna, że starzec rozkosznie spoczywa;
Omyliła się: najpierwszy z klasztora44
Do służby Bożej45 śpieszy i przybywa.
W chórze północna trzymała go pora,
W chórze wraz z bracią46 chwały Boże śpiewa.
Wielka rzecz — z zasług być od prawa wolnym.
Większa — z zasługą być prawu powolnym47!
X
Weszła — a widząc i sprzęty48, i łoże,
Jęknęła z złości, czując baśnie płonne49:
Zamiast kotary wytarte rogoże50,
Wszędzie ubóstwo zastała zakonne.
Ksiąg mnóstwo, których zrachować51 nie może,
Ledwo objęły52 pokoje przestronne;
Sprzęt godny mędrca, godny zakonnika,
Jadem ją nowym żarzy i przenika.
XI
Rzuciła pismo — a, zawywszy wściekła,
Powróciła się do swego łożyska;
Z nią zazdrość zjadła53 i zemsta przewlekła,
Fanatyzm, straszny z daleka i z bliska.
Wpadły, skąd wyszły, jędze w otchłań piekła,
Wpadły w zwyczajne sobie54 stanowiska;
Tam z źródła jady na nowo czerpały,
Aby tym dzielniej55 truły, zarażały.
XII
Wrócił się doktor, a gdy pismo czyta,
Rozśmiał się56: taka zemsta wielkiej duszy.
Trwoga występnym tylko przyzwoita57,
Kto się złym czuje, tego zarzut wzruszy58;
Cienia się swego boi hipokryta,
Gdy go wewnętrzne przeświadczenie głuszy59;
Ubezpieczona w niewinności swojej,
Prawdziwa cnota krytyk się nie boi.
XIII
Tak brzeżna60 skała, gdy niebo się chmurzy,
I groźne coraz zbliżają obłoki61,
Wzrusza się morze, grzmi chmura wśrzód burzy,
A choć uderza bałwan62 w brzeg wysoki,
Chociaż się w fluktach63 zapienionych nurzy64,
Chociaż szturm srogi rwie twarde opoki,
Trwa niewzruszona: pełzną wiatry chyże65,
A bałwan hardy66 piasek pod nią liże.
XIV
Wchodzi Honorat, a pismo podane
Z rąk od doktora kiedy czytać bierze,
Na pierwszą strofę67 znać68 po nim odmianę:
Miesza się, płoni69, blednieje70 w cholerze71,
Karty nie skończył, już rzuca o ścianę.
Chce drzeć, lecz doktor hamuje72 w tej mierze.
Sroży73 się starzec, dziki i surowy,
Tymi na koniec obwieszcza gniew słowy:
XV
„Tać to nam korzyść za tyle podjętych
Prac, trudów! Takie wdzięczności zadatki74!
Targa się75 śmiałość na mądrych i świętych,
Wyszydza zjadła i ojce76 i matki,
A, niekontenta77 z bluźnierstw przedsięwziętych,
Hańbi różaniec. Jeżeli ostatki78
W nas jeszcze cnoty żarliwej zostały,
Niechaj jej dozna bluźnierca zuchwały!
XVI
„Heretyk sprośny79, Turczyn80, jansenista81,
Ateusz82, piekła zarażony jadem,
Oszczerca, z cudzych defektów83 korzysta,
Godzien największej być kary przykładem;
Niechaj go hańba ogarnie wieczysta
I wszystkich, którzy tym będą iść śladem!
Niech go...” Dech ustał ojcu żarliwemu;
Wtem tak się doktor odezwał ku niemu84:
XVII
„Złorzeczyć, nie wiem, jeżeli85 przystoi
Tym, którzy tylko
Darmowe książki «Antymonachomachia - Ignacy Krasicki (biblioteka darmowa online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)