Mizantrop - Molière (Molier) (biblioteka w .txt) 📖
Krótki opis książki:
Mizantrop to komedia Moliera z 1666 roku. Głównym bohaterem jest Alcest, który zawsze mówi to co myśli, choć czasami ma przez to kłopoty.
Jest on zakochany w Celimenie, która jest bardzo towarzyska, ma kilku zalotników. Pomimo, że Alcestowi nie podoba się jak traktuje innych mężczyzn, jej urok osobisty przekonuje go o jej miłości. Jednak pewnego dnia chce od niej ostatecznej deklaracji uczuć…
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Molière (Molier)
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Mizantrop - Molière (Molier) (biblioteka w .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Molière (Molier)
class="anchor" href="annotations.xhtml#annotation-82" id="anchor-82">82.
KLITANDER
Za cóż nas tak niewinnie twój zły humor gani?
Gdy już chcesz tak koniecznie, zwróć się z nim do pani.
ALCEST
Właśnie do was, u licha! Wasze to pochwały
Dobywają z jej duszy zjadliwości całej;
Jej żyłka satyryczna spotyka co chwilę
Podnietę w słowach pochlebstw, co głaszczą tak mile;
I szyderstwo straciłoby dla niej powaby,
Gdyby u ludzi poklask znalazło zbyt słaby.
Pochlebstwo ponad wszystko ścigać trzeba wszędy,
Bo z niego swój początek mają ludzkie błędy.
FILINT
Lecz skądże tak troskliwą otaczasz dziś strażą
Tych, których wady ciebie nie mniej od nas rażą?
CELIMENA
Czyż zdarzyło się komu rozmawiać z tym panem,
By nie walczył ze sądem powszechnie uznanym
I nie roztaczał wokół, trzeba czy nie trzeba,
Daru sprzeczności, jaki zesłany mu z nieba?
Ku poglądom drugiego nigdy się nie skłania,
Z góry już zawsze będzie przeciwnego zdania
I uważałby pewnie za niegodne siebie
Iść za sądem bliźniego w jakiej bądź potrzebie.
Chęć sprzeczności jest taką u niego chorobą,
Że nieraz staje w szranki choćby sam ze sobą
I własne swe mniemania zwalczać jest gotowy,
Gdy je cudzymi słyszy wyrażone słowy83.
ALCEST
Śmieszki z panią trzymają: cóż jest zatem prostsze,
Jak przeciw mnie skierować twej satyry ostrze!
FILINT
Ależ przyznaj, że twego umysłu krój dziwny
Wszystkiemu, co ktoś powie, z góry jest przeciwny
I drażnią go wyraźnie, bez żadnej odmiany,
Zarówno hymny pochwał, jak słowa nagany.
ALCEST
Bo też ludzie nie myślą nigdy, jak należy84,
I niezmiennie do gniewu dają powód świeży;
Bo wszędzie wokół widzim, w jakimkolwiek względzie,
Lub chwalcę bez sumienia, lub też płoche sędzie.
CELIMENA
Lecz...
ALCEST
Choć do ciebie zamknąć miałbym sobie drogę,
Takich rozrywek dzielić nie chcę i nie mogę;
I źle czyni pochlebstwo, hodując w twej duszy
Wady, z którymi dowcip twój tak kopie kruszy.
KLITANDER
Może to winą uczuć, jakie żywię dla niej,
Lecz przyznam, że wad dotąd nie spostrzegłem w pani.
AKAST
Widzę rozliczne wdzięki pani i powaby,
Lecz, aby wad twych dojrzeć, wzrok mój jest za słaby85.
ALCEST
Ja zaś widzę je dobrze i z tym się nie taję,
Lecz jawnie głoszę, co mi zdrożnym się wydaje.
Prawdziwa miłość w sądzie nie jest tak powolna,
Im żywsza, tym mniej bywa do pobłażań zdolna;
Co do mnie, drzwi bym zamknął lichym chwalcom takim,
Którzy na wszystko patrzą z zachwytem jednakim,
I rychło by mi ckliwa ich przyjaźń obrzydła,
Co dla wszystkich wybryków równe ma kadzidła.
CELIMENA
Gdyby wszyscy kochali, jak pan tego życzy,
Trzeba by wszelkiej w życiu wyrzec się słodyczy,
Gdy w tym najszczersza miłość ma szukać swej chluby,
By wciąż łajać i karcić przedmiot sercu luby.
ELIANTA
Nie; zakochani inną rządzą się zasadą:
Zazwyczaj całą dumę w swym wyborze kładą;
Na przedmiocie swych uczuć nie szukają cienia,
Wszystko im się wydaje godnym uwielbienia.
Błędy nawet w ich oczach stają się cnotami,
Pochlebne nazwy dla nich wyszukują sami.
Zbyt blada — od jaśminu bardziej jest przeźroczą;
Czarna jak czarownica — brunetką uroczą;
U chudej zręczną kibić podnoszą ich gusty,
Majestatyczność ruchów wielbią zaś u tłustej;
Kobieta zaniedbana, bez wdzięku w ubiorze,
Nazwę «niewymuszonej» wszak otrzymać może;
Olbrzymka — to bogini istna, pełna czarów,
Karlica — to skrócenie wszystkich nieba darów,
Pyszna — królewskiej iście jest korony godną,
Złośliwa jest rozumną, głupia znów łagodną;
Zbyt wygadanej nigdy konceptu nie zbywa,
Ta, co trzech słów nie skleci — gołąbka wstydliwa.
Tak kochanek, co szczerą miłość ma w swym łonie,
Uwielbia nawet błędy tej, dla której płonie86.
ALCEST
Ja zaś twierdzę...
CELIMENA
Zakończmy tę sprzeczkę daremną
I raczej po ogrodzie przejdźcie się wraz ze mną.
Co? panowie odchodzą?
KLITANDER i AKAST
Ach, nie, proszę pani.
ALCEST
Och, wszak ich towarzystwo zbyt miłym jest dla niej!
Zostańcie, póki chcecie, ale ostrzec muszę,
Że ja się z tego domu przed wami nie ruszę87.
AKAST
Póki nas pani cierpieć jest łaskawą tyle,
Z rozkoszą jej poświęcę wszystkie moje chwile.
KLITANDER
Bylebym dziś na moment zdążył być u dworu,
Gotów tu jestem siedzieć choćby do wieczoru.
CELIMENA
do Alcesta
Pan chyba żarty stroi.
ALCEST
Nie żartuję wcale;
Niech wiem, czy jam tu lepszy, czy moi rywale.
SCENA SZÓSTA
ALCEST, CELIMENA, ELIANTA, AKAST, KLITANDER, FILINT, SŁUŻĄCY
SŁUŻĄCY
do Alcesta
Panie, człowiek tam jakiś posłuchania prosi
W sprawie, która, jak mówi, odwłoki nie znosi.
ALCEST
Niech nie czeka, gdy czas mu jest tak bardzo drogi.
SŁUŻĄCY
Ale on na surducie ma wielkie wyłogi
I pełno złota wszędzie.
CELIMENA
do Alcesta
Zobacz, co to znaczy,
Lub przyjm go.
Służący wychodzi
SCENA SIÓDMA
ALCEST, CELIMENA, ELIANTA, AKAST, FILINT, KLITANDER, SIERŻANT urzędu marszałkowskiego
ALCEST
idąc naprzeciw niego
Zatem, cóż pan życzyć sobie raczy?
Proszę bliżej.
SIERŻANT
Dwa słowa chciałbym uniżenie...
ALCEST
Możesz pan głośno swoje wyjawić zlecenie.
SIERŻANT
Mam rozkaz prosić pana, ażebyś bez zwłoki
Przed urząd marszałkowski skierował swe kroki88.
ALCEST
Ja mam się stawić?...
SIERŻANT
Tak jest.
ALCEST
Lecz jakież powody?...
FILINT
do Alcesta
Pewnie dla twej z Orontem pociesznej przygody.
CELIMENA
do Filinta
Jak to?
FILINT
Ambicję jego zranił nie na żarty,
Sąd o jego poezji głosząc zbyt otwarty;
Chcą więc pewnie w zarodku spór tak błahy zdusić.
ALCEST
Nigdy do niskich pochlebstw nie dam się przymusić.
FILINT
Słyszałeś rozkaz; śpiesz więc i niech koniec będzie.
ALCEST
Jakaż może być dla nas ugoda w tym względzie?
Jakiż na świecie wyrok nakazać jest w stanie,
Abym o jego wierszach odmienił me zdanie?
Nie; z tego com powiedział, nie cofnę ni słowa;
Twierdzę, że są haniebne.
FILINT
Po cóż tak surowa...
ALCEST
Nie ustąpię ni kroku; wiersze są nikczemne.
FILINT
Ach, porzućże nareszcie te gniewy daremne!
No, chodź już.
ALCEST
Pójdę; ale nie zdoła nic w świecie