Mizantrop - Molière (Molier) (biblioteka w .txt) 📖
Krótki opis książki:
Mizantrop to komedia Moliera z 1666 roku. Głównym bohaterem jest Alcest, który zawsze mówi to co myśli, choć czasami ma przez to kłopoty.
Jest on zakochany w Celimenie, która jest bardzo towarzyska, ma kilku zalotników. Pomimo, że Alcestowi nie podoba się jak traktuje innych mężczyzn, jej urok osobisty przekonuje go o jej miłości. Jednak pewnego dnia chce od niej ostatecznej deklaracji uczuć…
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Molière (Molier)
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Mizantrop - Molière (Molier) (biblioteka w .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Molière (Molier)
class="verse">Aby później oszukać podstępem niegodnym,
Dla takiej zdrady nie ma pomsty zbyt surowej
I gniew mój się na wszystko ważyć dziś gotowy140.
Tak, wszystkiego się lękaj po takiej zniewadze,
Bo nad mym uniesieniem straciłem już władzę;
Ten cios, co mnie śmiertelnie zranił z ręki twojej,
Ostatniej mnie w rozsądku pozbawił ostoi;
I wściekłość, co mnie pali straszliwym zarzewiem,
Dokąd mnie zawieść zdolna, sam już dzisiaj nie wiem.
CELIMENA
Lecz skąd ten gniew straszliwy i srogie zamysły?
Powiedz, czy ty doprawdy postradałeś zmysły141?
ALCEST
Postradałem je, pani, w ów dzień nieszczęśliwy,
Gdym z ócz twych wypił kielich trucizny zdradliwej
I zaślepiony twoją obłudną słodyczą
Za głos twych uczuć wziąłem chimerę zwodniczą.
CELIMENA
Lecz jakaż cię z mej strony dziś spotyka zdrada?
ALCEST
Wiem, że obłudy sztuką nieźle pani włada!
Lecz próżno niech nie sili się twoja wymowa:
Rzuć okiem na to pismo: kto kreślił te słowa?
Ten bilet dziś przejęty, sądzę, że wystarczy;
Przeciw tej broni chyba nie znajdziesz już tarczy.
CELIMENA
To jest zatem pobudka całej twej udręki?
ALCEST
Nie rumienisz się, widząc pismo własnej ręki?
CELIMENA
Czemuż bym się rumienić miała z tej przyczyny?
ALCEST
Jak to? więc jeszcze może nie uznasz swej winy!
Własnego swego listu zaprzesz się, zuchwała?
CELIMENA
Czemuż mam się zapierać, gdym ja go pisała?
ALCEST
Zatem przyznajesz pani, i z całym spokojem,
Tę zbrodnię popełnioną dziś na sercu mojem?
CELIMENA
Przyznaję, że w dziwactwach dochodzisz już granic!
ALCEST
Więc to jawne świadectwo chcesz jeszcze mieć za nic!
Więc to, co dla Oronta w tych słowach się mieści,
Nie jest zniewagą dla mnie, a hańbą twej cześci?
CELIMENA
Dla Oronta? i czyjaż to znowu opowieść?
ALCEST
Ten, co mi list ten oddał, może tego dowieść.
Lecz przypuśćmy, że celem listu był kto inny,
Czyż przez to twój postępek staje się mniej winny?
Czyż to złagodzi boleść mej wiary zdeptanej?
CELIMENA
A jeśli do kobiety ten list był pisany,
Gdzież znajdziesz moją winę w tej przygodzie całej142?
ALCEST
Ha! to dobra wymówka i wykręt wspaniały!
Wyznaję, żem się tego nie spodziewał zgoła
I przed takim dowodem muszę schylić czoła!
Więc śmiesz już na tak grube puszczać się podstępy!
Więc tak dalece liczysz na mój wzrok zbyt tępy?
Owszem, owszem, słuchamy, to będzie zabawne,
Jak zdołasz przeprowadzić to kłamstwo tak jawne;
Jak zdołasz do kobiety odwrócić te słowa,
Z których każde zapału tyle w sobie chowa!
Dobrze więc, chciej wyłożyć mi tym nowym zwrotem
List, który ci przeczytam...
CELIMENA
Ani myślę o tem143.
Twa pretensja jest równie śmieszną jak zuchwałą,
Toteż proszę, zakończmy już tę sprawę całą.
ALCEST
Nie, nie, bez uniesienia wytłumacz mi jasno
Te słowa, ręką twoją tu skreślone własną.
CELIMENA
Nie; możesz pan brnąć dalej w swych podejrzeń szale:
W co wierzysz czy nie wierzysz, nie dbam o to wcale.
ALCEST
Owszem; to mi wystarczy; tylko mi tu dowiedź,
Jak odnieść do kobiety tę czułą odpowiedź?
CELIMENA
Nie; list jest do Oronta; możesz trwać w tej wierze144.
Jego uczuciom serce me współczuje szczerze,
Bawi mnie jego dowcip, zachwyca osoba,
Słowem, myśl sobie wszystko, co ci się podoba.
Rób, co zechcesz, swobodę daję w każdym względzie,
Lecz proszę cię, niech mowy o tym już nie będzie145.
ALCEST
na stronie
O nieba! Tak straszliwej czyż kto doznał rany?
Byłże w uczuciach swoich kiedy tak deptany?
Jak to! gdy ja rachunku chcę tu żądać od niej,
Stoję przed nią, jak gdybym sam był winien zbrodni!
Ona gra na mym bólu, uczucia me drażni,
Utwierdza w podejrzeniach, szydząc najwyraźniej,
A przecież, dusza moja nie ma dosyć siły,
By pokruszyć ten łańcuch, co sercu zbyt miły,
I z dumną wzgardą rzucić już na zawsze progi
Tej istoty niewdzięcznej tak, a tak mi drogiej!
Do Celimeny
Och, jak ty dobrze umiesz używać w potrzebie
Tej słabości bezmiernej, jaką mam dla ciebie!
Jak umiesz na swą korzyść zwracać czucie owo,
Co z twych zdradzieckich oczu wciąż czerpie moc nową!
Broń się więc od podejrzeń, co duszę mi łamią,
Dowiedź mi, jeśli możesz, że pozory kłamią,
Że nic zdrożnego list ten nieszczęsny nie kryje,
A miłość moja, wiara, znów może odżyje:
Staraj się mnie przekonać, żeś wierną w istocie,
A ja będę się starał uwierzyć twej cnocie146.
CELIMENA
Nie; za swoje szaleństwa nie jesteś prawdziwie147
Wart tych serdecznych uczuć, jakie dla cię żywię.
Chciałabym wiedzieć, co mnie do tego przymusza,
By kłamać miłość, gdyby nie czuła jej dusza?
Czemu, gdyby mnie inne nęciły zapały,
Nie miałabym otwarcie głosić prawdy całej?
Więc wyznanie mych ogniów, nawet najłaskawsze,
Nie zdoła mi twej wiary pozyskać na zawsze?
Przeciw mym słowom, czyjeż świadectwo ma wagę?
Wierzyć mu, czyż nie znaczy mnie czynić zniewagę?
Ileż musi przewalczyć serce nasze sromu,
Nim wyznać, że go kocha, odważy się komu!
Jakże potężnie honor nasz i wstyd niewieści,
Wbrew chęciom nawet, broni nam zwierzeń tej treści!
Gdy więc je zmogą wreszcie miłości pożary,
Godziż się ważyć lekce szczerość tej ofiary?
Czyż nie jest zbrodnią wątpić, że z serca poczęty
Głos, co się wydarł sercu po walce zaciętej148?
Twe posądzenie duszę mą rani i boli,
I gdyby było prawdą, byłbyś wart swej doli.
Głupia jestem, doprawdy, i muszę się wstydzić,
Że kocham, gdym powinna raczej znienawidzić:
Powinna bym cię rzucić jeszcze tej godziny
I dać ci do wyrzekań słuszniejsze przyczyny.
ALCEST
O, kusicielko! nazbyt dla ciebiem jest słaby!
Łudzą mnie, jestem pewien, twoich słów powaby;
Lecz dobrze; niech się moje przeznaczenie spełni,
Chcę ci raz jeszcze wiarę wrócić w całej pełni,
Niech zbadam serca twego zamysły tajemne,
By mnie zdradzić, czy będzie na to dość nikczemne.
CELIMENA
Nie, ty mnie tak nie kochasz, jak kochać należy149.
ALCEST
Pod słońcem nikt nie kochał ni mocniej ni szczerzej;
I miłość ma, znękana w tej okrutnej dobie,
Gotowa by się zwrócić nawet przeciw tobie150.
Tak, chciałbym by cię wszystkich opuściło serce,
Byś się znalazła w biedzie, w nędzy, poniewierce,
By niebo cię stwarzając, odarło cię z mienia,
Nie dało stanowiska, rodu ni znaczenia,
Aby jedynie mego dla cię serca tkliwość
Mogła nagrodzić doli złej niesprawiedliwość
I bym wówczas mógł dożyć radości i chwały,
Że z moich rąk wyłącznie los swój bierzesz cały!
CELIMENA
To mi ładne życzenia, w istocie, ni słowa!
Aby się miały sprawdzić, niech mnie Bóg zachowa...
Lecz oto pański Ergast, dziwacznie przebrany.
SCENA CZWARTA151
CELIMENA, ALCEST, ERGAST
ALCEST
Cóż znaczy ten strój dziwny, ten wzrok obłąkany?
Co ci jest?
ERGAST
Panie...
ALCEST
Cóż tam?
ERGAST
Dziwne jakieś sprawy.
ALCEST
Cóż więc?
ERGAST
Nie ma co mówić, źle, panie łaskawy.
ALCEST
Jak to?
ERGAST
Mam mówić głośno?
ALCEST
Szybciej, jeśli łaska.
ERGAST
A nie ma tu nikogo?
ALCEST
Nie nudźże, u diaska!
Będziesz raz gadał?
ERGAST
Panie, trzeba nam uciekać.
ALCEST