Darmowe ebooki » Komedia » Gromiwoja - Arystofanes (książki online biblioteka .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Gromiwoja - Arystofanes (książki online biblioteka .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Arystofanes



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 14
Idź do strony:
class="stanza">
Ja bym nigdy! jak świat światem! 
  SENATOR
To byś oberwała batem! 
  GROMIWOJA
Więc milczałam w takiej chwili. 
I znów słychać, żeście głupstwo 
Jeszcze gorsze uradzili. 
Więc pytamy: „Mój kochany, 
Czyście znowu oszaleli?” 
On się koso145 wejrzy na mnie: 
„Bierz się, krzyknie, do kądzieli, 
Bo w łeb trzasnę, że zawyjesz! 
Mąż niechaj się wojną para!”146 
  SENATOR
Żywie Zeus, toć słuszna kara! 
  GROMIWOJA
oburzona
Jak to słuszna? Ten to chwali! 
Czyż nam nie lza było radzić, 
Nawet gdyście wariowali? 
Gdy już jawnie — po zwyczaju — 
Wrzeszczeliście na ulicach: 
„Nie ma męża w całym kraju, 
Nie ma zbawcy naród cały!” 
Więc my wtedy obwołały 
Sejm niewieści, by Helladę 
Wyrwać z toni wspólną mocą. 
Czekać jeszcze? Na co, po co? 
Więc gdy zbawczą kobiet radę 
Przyjąć chcecie sercem wdzięcznym, 
I, jak my wpierw, milczeć, luby, 
Ocalimy was od zguby! 
  SENATOR
Wy — nas? Bredzi ta kobiéta: 
Nie ma zgody! 
  GROMIWOJA
Milcz... i kwita! 
  SENATOR
Milczeć?! Patrzcie tę gadzinę! — 
Wobec ciebie, co na głowie 
Czepiec nosisz? Raczej zginę! 
  GROMIWOJA
śpiew
A? Jeżeli to ci wadzi, 
Masz ten czepek z moich rąk: 
Niech go waść na główkę wsadzi 
 
ubiera go w czepek
I niech... milczy tu z pokorą! 
  KRYTYLLA
dając mu wrzeciono i wełnę
Naści, panie, wełny krąg, 
Naści i wrzeciono! 
  RODIPPE
daje mu koszyczek i len
Naści koszyk i lnu sporo! 
  GROMIWOJA
opasuje go zapaską
Tą zapaską opasz łono, 
Żuj bób miękki, snuj przędziono, 
Jak ta stara! 
Lecz tymczasem: 
„Baba niech się wojną para!” 
 
Powszechny śmiech, uciecha, taniec. STRATYLLIDA
Pozostawmy, o niewiasty, 
konwie z wodą i te dzbany, 
Połączmy się, aby razem 
wodzić taniec rozśpiewany! 
 
Przy tych słowach cały chór rusza na orchestrę w pląsie i śpiewie. CHÓR BIAŁOGŁÓW

Antystrofa (Odśpiew)

Przenigdy ja w tańcu znużenia nie czuję, 
Mych kolan nie zegnie omdlenie: 
Z druhnami iść na bój śmiertelny ślubuję, 
Bo ducha mężnego w nich cenię! 
Na czole im świeci męstwo, wdzięk, ochota, 
I miłość ojczyzny i mędrców promienie 
I młodość, uroda i cnota! 
  STRATYLLIDA
do Gromiwoi
Opiekunko nasza mężna, 
Palisz słowem, jak pokrzywa: 
Idź, jak burza, nie ustępuj! 
Los cię do zwycięstwa wzywa! 
  SCENA JEDENASTA
Ciż sami. GROMIWOJA
Lecz gdy Eros, chłopię złote 
I Afrodis, Cypru Ksieni 
W łona i kolana męży 
Rzucą pełny pęk promieni 
I czar słodki i tęsknotę 
I tę lubość, która pręży, 
I rozkosznych skurczów drgania... 
...Wiem, że kiedyś... nam Hellada 
Jedno wielkie miano nada, 
Patronek pokoju miano...! 
  SENATOR
Jak to, za co? 
  GROMIWOJA
Najpierw — ano 
Zakażemy wam, po rynkach 
W zbrojach chodząc, zbijać bąki. 
  RODIPPE
Tak, przez bóstwo — i po szynkach! 
  GROMIWOJA
Toć na targi wy się pchacie 
Do mis, garnków, grochu, mąki, 
Z piką, szłomem i w pancerzu, 
Jakby jakie korybanty!147! 
  SENATOR
podpiera się pod boki, dumnie
To rycerskie są zwyczaje! 
  GROMIWOJA
Tak — zwyczaje — lecz niemądre: 
To się nawet śmiesznym staje, 
Gdy z Gorgoną na puklerzu148 
Taki pan... targuje flądrę! 
  KRYTYLLA
Toż widziałam, jak sam rotmistrz 
Ten, co na łbie ma fryzurę, 
Z konia bobu sobie kupił 
I nasypał go w misiurę149. 
Inny zasię, żołdak tracki, 
Jakby jakiś Tereus150 drugi, 
W ręku tarcz i oszczep długi, 
Z babą, niby to na migi, 
Targował się, a tymczasem 
Wyżarł jej najźralsze151 figi! 
  SENATOR
Jak zdołacie wy okiełznąć 
Pogmatwany bieg wypadków 
W tylu krajach, jak rozplątać? 
  GROMIWOJA
Całkiem gładko. 
  SENATOR
Udowodnij! 
  GROMIWOJA
Jak gdy nam się kiedy splącze 
Kłębek nici, wtedy biorę 
Motowidło i nić łączę 
Jednę tutaj, tam zaś inną... 
Tak i wojnę tę powszechną 
Rozplączemy i tak będzie! 
Nawiązując przez poselstwa 
Nici zgody tu, tam, wszędzie! 
  SENATOR
ironicznie
Więc sądzicie, że jak wełna 
Nici kłębek, motowidła, 
Tak i wojna da się zładzić152, 
Wy niemądre?! 
  GROMIWOJA
Gdyby mądrość 
Z wami była, snulibyście 
Politykę, jak ja przędzę. 
  SENATOR
Ciekaw jestem — patrzcie jędzę! 
  GROMIWOJA
Naprzód tedy, jak się z brudu 
Myje wełnę na potoku, 
Tak kołtuństwo trzeba z ludu 
Zmyć i z miasta, jako wióry 
Gnać, a kłęby powikłane 
Polujących na godności 
I na tłuste synekury153 — 
Zgrzebłem międlić bez litości — 
I urywać łby skalane! 
Potem czesać czystą wełnę, 
W jeden kosz swobody wspólnej 
Wszystkich kładąc: więc wmieszkanych154 
Pobratymców i związkowych 
Nawet i dłużników owych, 
Co stracili prawa ludzkie, 
Trzeba mieszać w ten kosz wspólny. 
Przebóg, wszystkie miasta one, 
Zakładane, jak osady 
Naszej macierzystej ziemi, 
Wiedz, że jako rozrzucone 
Pasma leżą, zatem słabe. 
Więc te pasma 
Zebrać wszystkie w ten kosz pełny, 
Potem zbić na jeden wełny 
Zwał, chociażby nie bez trudu 
I tkać nowy płaszcz dla ludu! 
  SENATOR
żartując
Czyż to nie szał, że podwika 
Wojnę międli i grępluje155, 
Chociaż w niej udziału nie ma? 
  GROMIWOJA
z oburzeniem i boleścią w głosie
Och, na wieki bądź przeklęty! 
Och, podwójny udział mój, 
Więcej nawet! Wszak rodzimy 
I na krwawy ślemy bój 
Syny nasze... 
  SENATOR
Zamilcz, wasze! 
Zło spoczywa — nie budź licha!156 
  GROMIWOJA
Dalej, kiedy pora użyć 
Wiosny, szczęścia, pląsów, gry, 
My przez wojnę... same w łożach, 
Ale mniejsza nasze łzy! 
Boli serce me, że dziewki 
W pustych izbach starość żre! 
  SENATOR
Aza157 mężczyzn starość nie żre? 
  GROMIWOJA
Przebóg, tak; lecz to nie jedno. 
Wróci li chłop, choć dziad siwy, 
Wnetże pannę młodą zmówi. 
Wszako pora dziewki krótka! 
Gdy jej młodość, krasa minie, 
Już zamknięte dla niej wrótka 
I już siedzi duszą całą... 
Nad kabałą...158 
  SENATOR
posuwa się zalotnie ku Gromiwoi
Lecz, kto w sobie siłę męską czuje... 
  GROMIWOJA
przerywając ten wybuch tężyzny
Stój, staruszku, na co czekasz, czemu nie umierasz? 
Czas już na cię kupić trumnę, 
A ja ci placuszek z miodem sama przygotuję.159 
Ten zaś wian pogrzebny daję na twe czoło160 dumne! 
 
Rzuca nań kosmykami wełny i daje mu „placek”, klapsa dłonią. STRATYLLIDA
czyniąc tak samo
Ty tu takich placków dużo i wieńców nazbierasz! 
  RODIPPE
tak samo
Naści161 wieniec i ode mnie! 
 
Wszystkie białogłowy wśród powszechnego śmiechu dekorują Senatora. GROMIWOJA
Cóż chcesz, czego wiercisz się daremnie? 
Idź już, idź na ową łódź! 
Charon162 woła: chodźże, chódź! 
A ty wzbraniasz się precz jechać? 
  SENATOR
wzburzony, staje frontem do publiczności, jakby ją wzywał na świadka
Czyż to nie zbrodnia, co mnie tu spotyka? 
Lecz przed senatem w tej posturze stanę, 
Jaką mi dała ta zacna podwika! 
 
Wychodzi taki udekorowany. GROMIWOJA
Wnieś skargę na nas, żeśmy cię na marach 
Nie wystawiły, ale w trzecie rano 
Będziesz miał wszystko, cały strój gotowy, 
Jak trup mieć winien na dzień pogrzebowy! 
 
Gromiwoja odchodzi z orszakiem w głąb Przedsieni. Oba Chóry, starców i białychgłów podchodzą w pląsach i stają naprzeciw siebie.
PARABASIS. ZWROT DO WIDZÓW

(614–705)

SCENA DWUNASTA
Chór starców, Chór białogłów. STRYMODOROS
przodownik Chóru
Hej, nie pora spać w tej chwili, 
Kto się wolnym mieni 
Lecz do walki zwleczmy szaty, 
Towarzysze mili! 
 
zdejmują chlajny163 CHÓR
śpiew i taniec
W powietrzu czuć, obawiam się, 
Jakąś złowrogą sprawę, 
Szlakuję164 tu Hippiasa grę 
I samowładztwo krwawe. 
A może to lakońskie draby, 
W domu Kleistena zebrani skrycie, 
Podszczuli bogom obmierzłe baby 
Zdradą wziąć skarbiec, co żołd i życie 
Dawał nam zawsze? 
  EPIRRHEMA I. POBUDKA I STRYMODOROS
Zło już straszne, że podwiki 
Śmią udzielać mężom rad, 
Że tu o „spiżowej tarczy” 
Paple białogłowski świat 
Że chcą, iżbym z Lakonami 
Zawarł zgodę, kornie zmilkł, 
Których wiara165 taka sama, 
Jaką ma zgłodniały wilk! 
W rzeczy, chcą tu króla obrać, 
Króla u tych świętych bram... 
Lecz nie będą królowały, 
Bo na straży stanę sam: 
Jak Harmodios ten kord skryję 
W zielonego mirtu krzak, 
Jak Aristogejton stanę 
Posągowo166 — w rynku — tak: 
Zyskam obok niego pomnik! 
Za czyn równy, równy zysk, 
Gdy tej wiedmie boguwstrętnej 
Szczękę złamię, zbiję pysk! 
  STRATYLLIDA
przodownica
Ej, gdy wrócisz w dom, a z guzem, 
Nie pozna cię mać rodzona. 
Ninie167 — miłe białogłowy 
Odsłońmy ramiona! 
 
zdejmują chlajny CHÓR BIAŁOGŁÓW
śpiew i taniec
Kobiecy świat głosi wam cud, 
Wszechmęże tego miasta, 
Że nowy ład niesie w ten gród, 
Jako swój dank168, niewiasta. 
Słuszny to dank za chleb, pieszczoty, 
Wśród których rosłam tutaj bez troski! 
Siedem lat mając, sąd niosłam złoty169 
I mąkę męłłam na kołacz boski, 
Właście170 Atenie w dziesiąte lato. 
Potem, szafranną odziana szatą, 
Niedźwiadką byłam w Braurońskie Świątka171 
Jako dziewica, kraśne paniątko, 
Niosłam kosz święty, dzierżąc na ręce 
Figowe wieńce! 
  ANTEPIRRHEMA I. OD-ZEW I STRATYLLIDA
Aza nie powinnam służyć 
Miastu służbą dobrych rad? 
Acz niewiastą się rodziłam, 
Nie szukajcie we mnie zdrad, 
Za to, że wam lepsza dola 
Świta teraz z łaski pań! 
Toć i ja daninę płacę, 
Chłopców rodzę... to — ma dań. 
A wy, stare darmojady, 
Co dajecie państwu?... Gnój! 
Wyście świętą dań pradziadów, 
By z Medami toczyć bój, 
Zjedli! Czyliż w skarb dajecie 
Teraz choćby grosza pół? 
Na dobitek, z waszej łaski, 
Grozi nam powszechny dół! 
Jeszcze tutaj śmiecie warczeć? 
Ano — palcem uraź mię! 
To cię tym koturnem oto, 
Z byczej skóry, w pysek rznę! 
  STRYMODOROS
A to czelność niesłychana, te babskie perory172! 
Zło się wzmaga: mnie przynajmniej nie zmylą pozory! 
Więc do broni, towarzysze, kto chłop jędrny, prawy, 
Zrzućmy szaty, jako męże, gotowi do sprawy! 
  CHÓR STARCÓW
zrzucają szaty i koturny i, nagle odmłodniawszy, tańczą nago
Niech zapachnie nagie ciało, precz te powijaki! 
Hejże, w bosostopy pląs, 
Jako drzewiej na Leipsydrę173,  
Gdy się młody puszczał wąs, 
Hej, niech młodość wróci nam, 
Hej na skrzydła, jako ptaki, 
Hej, otrząśnijmy z ciał starości hydrę! 
  EPIRRHEMA II. POBUDKA II STRYMODOROS
Jeśli gdzie podwiki znajdą 
W nas usterkę lub mdły174 duch, 
Tam się rzucą natarczywie, 
Zabiegliwie, jak rój much... 
Wnet korabie175 pobudują 
I popłyną w morską dal 
Przeciw nam, jak Artemizja176, 
Nas zwojować pośród fal. 
Gdy się do konnicy wezmą, 
Rycerz kłopot będzie mieć, 
Bo na koniu, jak przyrosła, 
Oklep siedzi babska pleć 
I nie spadnie nawet w cwale! 
Na te Amazonki177 bacz, 
Co malował Mikon178: każda 
Z konia czyni, jako gracz! 
Ano, wszystkie trzeba schwytać 
I kolejno każdej łeb 
W dyby głobić bez litości, 
Dziura w dziurę, przy kpie kiep179! 
  STRATYLLIDA
Na obie boginie klnę się, niech mnie nikt nie droczy! 
Jak samura wpadnę, stłukę, że ci spuchną oczy! 
Będziesz wzywał swe sąsiady! Zrzućmy chusty owe, 
By i w nas kobiety znano, co kąsać gotowe! 
 
odrzucają szaty i tańczą nago CHÓR BIAŁOGŁÓW
Ninie zbliż się który do mnie, a wybiję zęby! 
Czosnku ten nie będzie gryźć, 
Grochu, bobu, ni ziarenka: 
Jednym słówkiem spróbuj lżyć, 
Wściekła jestem, będę bić, 
Że polecą z was otręby, 
I wspomnisz bajkę, jak żuk orła nęka!180 
  ANTEPIRRHEMA II. OD-ZEW II STRATYLLIDA
Nie dbam o was, póki żyje 
Ma Lampito, wierna straż, 
I tebańska krasawica181, 
Ismenija — zaszczyt nasz! 
Wy bezsilni, nie pomoże 
Na to nawet uchwał sto, 
Zwłaszcza, że wam wszyscy wkoło 
Źli sąsiedzi zemstą klną. 
Oto wczoraj, jam Hekaty182 
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 14
Idź do strony:

Darmowe książki «Gromiwoja - Arystofanes (książki online biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz