Rozbity dzban - Heinrich von Kleist (jak efektywnie czytać książki .TXT) 📖
Heinrich von Kleist to niemiecki pisarz, dramaturg, poeta, publicysta. Redagował pismo „Phoebus” oraz periodyk „Berliner Abendblatte”.
W wieku 34 lat popełnił samobójstwo wraz ze swoją przyjaciółką. Uważany jest za twórcę nowelistyki psychologicznej.
Autor w wydanej w 1811 roku komedii opisuje rozprawę sądową o tytułowy rozbity dzban, jednocześnie przedstawiając stosunki panujące w lokalnej społeczności.
- Autor: Heinrich von Kleist
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Rozbity dzban - Heinrich von Kleist (jak efektywnie czytać książki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Heinrich von Kleist
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
1. zasuspendować (daw., z łac.) — zawiesić, czasowo pozbawić urzędnika prawa wykonywania zawodu. [przypis edytorski]
2. ab officio (łac.) — z urzędu. [przypis edytorski]
3. Demosten a. Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, przeciwny dominacji Filipa Macedońskiego, a potem jego syna Aleksandra, nad państwami-miastami greckimi. Wypowiedź Adama dotyczy opowieści przytaczanej przez Plutarcha, według której Demostenes dał się kiedyś przekupić wysłannikom Aleksandra Macedońskiego i zrezygnował z zagrzewania rodaków do walki przeciw wielkiemu wodzowi, tłumacząc się bólem gardła. [przypis edytorski]
4. toczyć okresy (daw.) — wygłaszać zdania. [przypis edytorski]
5. zdziej mi kabat, nuże (daw.) — zdejmij mi kabat (tj. podomkę, bluzę), prędko. [przypis edytorski]
6. chybać (daw.) — biec. [przypis edytorski]
7. roki (daw.) — dzień rozpraw sądowych. [przypis edytorski]
8. kuna — pręgierz; sztaba, w którą zakuwano skazańca. [przypis edytorski]
9. Karol Piąty, Karol V Habsburg (1500–1558) — cesarz rzymsko-niemiecki i król Hiszpanii (jako Karol I). [przypis edytorski]
10. Samuel von Pufendorf (1632–1694) — niem. prawoznawca i historyk, autor dzieł z zakresu teorii i historii prawa. [przypis edytorski]
11. raptularz (daw., z łac.) — podręczny notatnik. [przypis edytorski]
12. czerep — tu: skorupy rozbitego garnka (w innym znaczeniu: pot. łeb, głowa). [przypis edytorski]
13. atest — tu: zaświadczenie. [przypis edytorski]
14. fraktura — krój pisma, jedna z odmian łamanego pisma gotyckiego, charakteryzujący się ozdobnością wielkich liter. [przypis edytorski]
15. Batawia — dziś: Dżakarta, stolica Indonezji, wówczas główna siedziba holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. [przypis edytorski]
16. dziwnieście jakoś roztargnieni (daw.) — jest pan jakoś dziwnie roztragniony. [przypis edytorski]
17. pantarka — perliczka, perlica zwyczajna, zwana daw. kurą afrykańską. [przypis edytorski]
18. pypeć — stan chorobowy u ptaków, wynikający z braku witamin; zgrubienie na języku, utrudniające ptakowi odżywianie się. [przypis edytorski]
19. burgrabia — tu: zarządca zamku, klucznik. [przypis edytorski]
20. Państwo Zjednoczone, właśc. Republika Siedmiu Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich — państwo istniejące w latach 1581–1795, jednoczące 7 protestanckich prowincji niderlandzkich, które odrzuciły władzę króla hiszpańskiego i ustanowiły republikę. Swój dobrobyt Republika zawdzięczała w dużym stopniu eksploatowaniu kolonii. W końcu XVIII w. wybuchł konflikt wewnętrzny, interweniowały państwa sąsiednie, odbierając Niderlandom większość kolonii; proklamowano Republikę Batawską, a potem Królestwo Holandii. [przypis edytorski]
21. submisja (z łac.) — pokora, poddanie się. [przypis edytorski]
22. bisurmanin (daw.) — muzułmanin; tu: dziki najeźdźca. [przypis edytorski]
23. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
24. dyciem ją widział (daw., gw.) — przecież ją widziałem. [przypis edytorski]
25. pocięgiel — narzędzie szewskie; tu pogardliwie: szewc. [przypis edytorski]
26. ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
27. titulo quarto czy quinto (łac.) — w pararafie czwartym lub piątym. [przypis edytorski]
28. wyrozumialiście (daw.) — jest pan wyrozumiały. [przypis edytorski]
29. z wszystkimi szczegóły (daw.) — dziś popr. forma: z wszystkimi szczegółami. [przypis edytorski]
30. paralusz (daw.) — paraliż. [przypis edytorski]
31. branka — powołanie do wojska, wcielenie do armii. W XIX w. do wojska szło na długie lata kilku chłopców z każdej wsi, wyznaczanych przez losowanie. [przypis edytorski]
32. karesować (daw., z fr.) — głaskać, pieścić. [przypis edytorski]
33. Nirsztajn, właśc. Nierstein — miejscowość w zach. Niemczech; tu: gatunek wyrabianego tam wina reńskiego. [przypis edytorski]
34. openhajm, właśc. Oppenheim — miasto w zach. Niemczech; tu: gatunek wyrabianego tam wina reńskiego. [przypis edytorski]
35. larwa (tu daw., z łac.) — maska; przebranie. [przypis edytorski]
36. praeter propter (łac.) — coś w rodzaju. [przypis edytorski]
37. casus (łac.) — przypadek. [przypis edytorski]
38. wynijdzie (daw.) — wyjdzie. [przypis edytorski]
39. dowcip (tu daw.) — inteligencja, spryt. [przypis edytorski]
40. kuna — pręgierz; żelazne obręcze, w które zakuwano szyję i ręce skazanego. [przypis edytorski]
41. SCENA XII — scena ta powstała w dwóch wersjach. Jako pierwsza podana jest wersja krótsza, uznawana za późniejszą, sporządzoną pod wpływem krytyki po prapremierze Rozbitego dzbana. [przypis edytorski]
42. Bantamu, dziś Banten — miasto portowe i prowincja w Indonezji, obiekt częstych walk między państwami kolonialnymi. [przypis edytorski]
43. WARIANT — druga, dłuższa wersja przedostatniej sceny, uznawana za starszą, pierwotną. [przypis edytorski]
44. fizyk — tu: lekarz. [przypis edytorski]
45. milicja — tu: straż obywatelska, pospolite ruszenie. [przypis edytorski]
46. poń (daw.) — po niego. [przypis edytorski]
47. radem (daw.) — jestem zadowolony, cieszę się. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/kleist-rozbity-dzban
Tekst opracowany na podstawie: Henryk Kleist, Rozbity dzban, tłum Józef Mirski, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1957.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Pauliny Ołtusek. Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Eine Publikation im Rahmen des Projektes Wolne Lektury. Die digitale Reproduktion wurde von der Stiftung Fundacja Nowoczesna Polska anhand eines Exemplars aus der Sammlung von Paulina Ołtusek ausgeführt. Herausgegeben mit finanzieller Unterstützung der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Dorota Kowalska.
Okładka na podstawie: Andrew_979@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-3351-7
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)