Anafielas - Józef Ignacy Kraszewski (wirtualna biblioteka cyfrowa TXT) 📖

dziś popr.: pogan. [przypis edytorski]

2569. mistrzu — dziś popr. forma C. lp: mistrzowi. [przypis edytorski]

2570. pod namioty — dziś popr. forma N. lm: pod namiotami. [przypis edytorski]

2571. xiężyc — dziś popr. pisownia: księżyc. [przypis edytorski]

2572. wodze — dziś popr. forma M. ln: wodzowie. [przypis edytorski]

2573. ztamtąd — dziś popr. pisownia: stamtąd. [przypis edytorski]

2574. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2575. palić — tu: palić się. [przypis edytorski]

2576. pożarnym blask — blask pożaru. [przypis edytorski]

2577. xiążę pijane — dziś popr.: pijany książę. [przypis edytorski]

2578. szalono — dziś: szaleńczo. [przypis edytorski]

2579. nareście — dziś popr.: nareszcie. [przypis edytorski]

2580. głównia — dziś popr. pisownia: głownia, tj. płonący kawał drzewa. [przypis edytorski]

2581. krucy — dziś popr. forma M. lm: kruki. [przypis edytorski]

2582. nagiemi ręki — dziś popr. forma N. lm: nagimi rękami. [przypis edytorski]

2583. ukryć — tu: zakryć. [przypis edytorski]

2584. dowódźca — dziś popr.: dowódca. [przypis edytorski]

2585. ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]

2586. zbliżyć — tu: zbliżyć się. [przypis edytorski]

2587. niedobyty — dziś: niezdobyty. [przypis edytorski]

2588. pożeniem (daw.) — pognamy, popędzimy. [przypis edytorski]

2589. ku zamku — dziś popr. forma C. lp: ku zamkowi. [przypis edytorski]

2590. zanócić — dziś popr. pisownia: zanucić. [przypis edytorski]

2591. nasrożyć — tu: uzbroić. [przypis edytorski]

2592. Kijew — dziś popr.: Kijów. [przypis edytorski]

2593. zasiłki — tu: posiłki, dodatkowe wojsko. [przypis edytorski]

2594. szydersko — dziś: szyderczo. [przypis edytorski]

2595. Marij — dziś popr. forma D.: Marii. [przypis edytorski]

2596. kościołek — dziś popr. pisownia: kościółek. [przypis edytorski]

2597. noc padła — noc zapadła. [przypis edytorski]

2598. przebudzać — budzić. [przypis edytorski]

2599. w piérwszym śnie — w czasie pierwszego snu. [przypis edytorski]

2600. Witoldow — dziś: Witolda a. Witoldowy. [przypis edytorski]

2601. mnichy — dziś popr. forma M. lm: mnisi. [przypis edytorski]

2602. Święta — rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Wilii. [przypis edytorski]

2603. zażegną — podpalą. [przypis edytorski]

2604. Prussy — dziś popr. pisownia: Prusy. [przypis edytorski]

2605. Witoldu — dziś popr. forma C.: Witoldowi. [przypis edytorski]

2606. xiężna — dziś popr. pisownia: księżna. [przypis edytorski]

2607. Zofja — dziś popr. pisownia: Zofia. [przypis edytorski]

2608. lilja — dziś popr. pisownia: lilia. [przypis edytorski]

2609. Zofją — dziś popr. forma B.: Zofię. [przypis edytorski]

2610. Jagiełłowi — dziś popr. forma C.: Jagielle. [przypis edytorski]

2611. Witoldu — dziś popr. forma C.: Witoldowi. [przypis edytorski]

2612. zaswatać — tu: prosić o rękę. [przypis edytorski]

2613. wiano (daw.) — ślubny dar męża dla żony, zabezpieczenie posagu. Tu niejasne: czy chodzi o posag, który Witold zgromadził dla córki, czy może zebrał oznacza tu dostał. [przypis edytorski]

2614. zabyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]

2615. dziewczęty kraśnemi — dziś popr. forma N. lm: krasnymi (tj. ładnymi) dziewczętami. [przypis edytorski]

2616. fijołek — dziś popr. pisownia: fiołek. [przypis edytorski]

2617. na uboczy — dziś: na uboczu. [przypis edytorski]

2618. kraj — tu: skraj, kąt. [przypis edytorski]

2619. goreć a. gorzeć — płonąć, palić się. [przypis edytorski]

2620. ruskie bojary — dziś popr. forma M. lm: ruscy bojarzy. [przypis edytorski]

2621. czyli (tu daw.) — czy, czy też; czyżby. [przypis edytorski]

2622. Zofij — dziś popr. forma D.: Zofii. [przypis edytorski]

2623. oczów — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]

2624. zamężcie — małżeństwo, zamążpójście. [przypis edytorski]

2625. Zofij — dziś popr. forma D.: Zofii. [przypis edytorski]

2626. sukni swéj zapomniał mniszéj — zapomniał, że należy do duchowieństwa. [przypis edytorski]

2627. puhar — dziś popr. pisownia: puchar. [przypis edytorski]

2628. skrzydły złotemi — dziś popr. forma N. lm: złotymi skrzydłami. [przypis edytorski]

2629. okowany — okuty. [przypis edytorski]

2630. wielkoxiążęcy — dziś popr. pisownia: wielkoksiążęcy. [przypis edytorski]

2631. przysiężesz — dziś popr. forma: przysięgniesz. [przypis edytorski]

2632. swoję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]

2633. uwodzić — tu: zwodzić, oszukiwać. [przypis edytorski]

2634. wtórzyć (daw.) — tu: powtarzać. [przypis edytorski]

2635. trzy-m (...) cisnął — trzy cisnąłem; dziś popr. pisownia: trzym. [przypis edytorski]

2636. pięścią cisnął — zacisnął pięść. [przypis edytorski]

2637. kur (daw.) — kogut. [przypis edytorski]

2638. rzucić — tu: rzucić się. [przypis edytorski]

2639. nócić — dziś popr. pisownia: nucić. [przypis edytorski]

2640. kładną — dziś popr. forma: kładą. [przypis edytorski]

2641. Zofij — dziś popr. forma D.: Zofii. [przypis edytorski]

2642. jeźdźce — dziś popr. forma M. lm: jeźdźcy. [przypis edytorski]

2643. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

2644. posły — dziś popr. forma M. lm: posłowie. [przypis edytorski]

2645. podzielić gościnę — tu: skorzystać z gościnności; Witold namawia mistrza, żeby został w jego zamku. [przypis edytorski]

2646. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

2647. krwią-m się dowalczył — wywalczyłem krwią; dziś popr. pisownia: krwiąm. [przypis edytorski]

2648. xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]

2649. pomścić swoich na Zakonie dzieci — zemścić się na Zakonie za śmierć swoich dzieci. [przypis edytorski]

2650. ubiegać — tu: uciekać. [przypis edytorski]

2651. budowa — tu: budowla. [przypis edytorski]

2652. wązki — dziś popr. pisownia: wąski. [przypis edytorski]

2653. ukryty — tu: zakryty. [przypis edytorski]

2654. śmiać — dziś popr.: śmiać się. [przypis edytorski]

2655. odwróty — dziś popr. pisownia: odwroty. [przypis edytorski]

2656. tentent — dziś popr. pisownia: tętent. [przypis edytorski]

2657. chwiać — dziś popr.: chwiać się. [przypis edytorski]

2658. biegą — dziś popr. forma: biegną; tu: uciekają. [przypis edytorski]

2659. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]

2660. Łado a. Łada — domniemane bóstwo słowiańskie, wymieniane przez chrześcijańskich kronikarzy jako bóstwo wojny (męskie) lub płodności (żeńskie); dziś badacze powątpiewają w autentyczność tych przekazów. [przypis edytorski]

2661. dokonywa — dziś popr.: dokonuje; tu: kończy, dopełnia. [przypis edytorski]

2662. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]

2663. wiater — dziś popr.: wiatr. [przypis edytorski]

2664. Pogoń — herb Litwy. [przypis edytorski]

2665. radośny — dziś popr. pisownia: radosny. [przypis edytorski]

2666. Andrzéj Wasiło — Andrzej z Krakowa a. Andrzej Polak, pierwszy biskup wileński (od 1386 r.). [przypis edytorski]

2667. z berły — dziś popr. forma N. lm: z berłami. [przypis edytorski]

2668. zdumiały — dziś: zdumiony, zdziwiony. [przypis edytorski]

2669. kościoł — dziś popr. pisownia: kościół. [przypis edytorski]

2670. mszą — dziś popr. forma B. lp: mszę. [przypis edytorski]

2671. świat zbawienia uwieńczony znakiem — insygnium, symbol władzy, zwany jabłkiem królewskim. [przypis edytorski]

2672. poklękać — dziś: klękać, klęknąć. [przypis edytorski]

2673. kładnie — dziś popr. forma: kładzie. [przypis edytorski]

2674. z słowy poważnemi — dziś popr. forma N. lm: z poważnymi słowami. [przypis edytorski]

2675. karaj — dziś popr. forma: karz. [przypis edytorski]

2676. nas rządź — dziś popr.: nami rządź. [przypis edytorski]

2677. xięga — dziś popr. pisownia: księga. [przypis edytorski]

2678. zakląć (tu daw.) — przysiąc. [przypis edytorski]

2679. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]

2680. kościoł — dziś popr. pisownia: kościół. [przypis edytorski]

2681. odbić — tu: odbić się. [przypis edytorski]

2682. pokłaniać (daw.) — kłaniać się, składać pokłon. [przypis edytorski]

2683. klękły — dziś popr. forma: klęknęły. [przypis edytorski]

2684. z morza — tu dziś popr.: od morza. [przypis edytorski]

2685. schylić — tu: schylić się. [przypis edytorski]

2686. biegąc — dziś popr. forma: biegnąc. [przypis edytorski]

2687. kłócić — tu: kłócić się a. mieszać się. [przypis edytorski]

2688. słowy smutnemi, głosy straszliwemi — dziś popr. forma N. lm: smutnymi słowami, straszliwymi głosami. [przypis edytorski]

2689. rybitw — tu: ptak polujący na ryby, prawdopodobnie rybitwa. [przypis edytorski]

2690. podlata — dziś popr. forma: podlatuje. [przypis edytorski]

2691. białemi skrzydły — dziś popr. forma N. lm: białymi skrzydłami. [przypis edytorski]

2692. błoń a. błonie — rozległa łąka, pusta przestrzeń pokryta trawą. [przypis edytorski]

2693. usty ludzkiemi — dziś popr. forma N. lm: ludzkimi ustami. [przypis edytorski]

2694. ostrow — dziś popr. pisownia: ostrów, tj. wyspa. [przypis edytorski]

2695. sparty (daw.) — tu: oparty. [przypis edytorski]

2696. sadzić — tu: osadzić. [przypis edytorski]

2697. zwycięztwo — dziś popr. pisownia: zwycięstwo. [przypis edytorski]

2698. smutnie — dziś: smutno. [przypis edytorski]

2699. niezatlony — niezapalony. [przypis edytorski]

2700. zapomniony — dziś popr.: zapomniany. [przypis edytorski]

2701. męztwo — dziś popr. pisownia: męstwo. [przypis edytorski]

2702. zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]

2703. druga żona — księżniczka Julianna Holszańska (1375–1448). [przypis edytorski]

2704. rospacz — dziś popr. pisownia: rozpacz. [przypis edytorski]

2705. blizki — dziś popr. pisownia: bliski. [przypis edytorski]

2706. mara — tu: przywidzenie, wyobrażenie. [przypis edytorski]

2707. Juljanna — dziś popr. pisownia: Julianna. [przypis edytorski]

2708. pogrzebny — pogrzebowy. [przypis edytorski]

2709. męzki — dziś popr. pisownia: męski. [przypis edytorski]

2710. spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

2711. ani ulęknął się — dziś: nie uląkł się, nie przestraszył się. [przypis edytorski]

2712. xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

2713. roskosz — dziś popr. pisownia: rozkosz. [przypis edytorski]

2714. po waszych ręku — dziś popr.: po waszych rękach; ręku jest dawną formą liczby podwójnej, o znaczeniu dwóch rękach. [przypis edytorski]

2715. Zbigniew — Zbigniew Oleśnicki (1389–1455), biskup krakowski, pierwszy kardynał narodowości polskiej, doradca Władysława II Jagiełły i Władysława III Warneńczyka; przeciwny koronowaniu Witolda. [przypis edytorski]

2716. zwycięzki — dziś popr. pisownia: zwycięski. [przypis edytorski]

2717. moję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: moją. [przypis edytorski]

2718. wrogóm — dziś popr. forma C. lm: wrogom. [przypis edytorski]

2719. Pont (łac. Pontus Euxinus) — Morze Czarne. [przypis edytorski]

2720. nie to marzyłem — dziś: nie o tym marzyłem. [przypis edytorski]

2721.