Brand - Henryk Ibsen (literatura naukowa online .txt) 📖
Krótki opis książki:
Brand — dramat Henrika Ibsena z roku 1865. Głównym bohaterem jest pastor, opierający swoją religijność na dewizie „wszystko albo nic”. Nawet jego nazwisko jest znaczące (oznacza ogień). Dramaturg traktuje jego poglądy z wyraźną sympatią, zarazem jednak nie zamyka oczu na spustoszenie, jakie radykalnie wyznawana wiara sieje pośród ludzi otaczających głównego bohatera. Jego niewątpliwa charyzma doprowadza do rozbicia małżeństwa, poczucie obowiązku — do śmierci syna, a następnie żony, kaznodziejski zapał podsyca konflikty we wspólnocie, a w finale prowadzi do spektakularnego nieszczęścia.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Ibsen
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Brand - Henryk Ibsen (literatura naukowa online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Ibsen
class="foreign-word">Szał, błądzący tak straszliwie
Po tej głaźnej, śnieżnej niwie,
Że mu dobro z zła się bierze?
Dalej! Bić w to trójprzymierze!
Widzę jasno swe zadanie,
Ono mnie dziś nęci, mami!
Otwartymi tak oknami
Płynie światłu, gdy dzień wstanie!
O, nie spocznę-ci ja prędzej,
Aże gorzkiej, ludzkiej nędzy
Złożę sojusz ten w ofierze!
Gdy ta trójka legnie w grobie,
Będzie strasznej kres chorobie!
Za miecz, duszo!... Prosta droga:
Idźmy walczyć na wzór Boga!
schodzi w dół
KONIEC AKTU PIERWSZEGO
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Akt drugi
Nad fiordem, otoczonym stromymi ścianami.
W pobliżu na pagórku, stary, zapadły kościół. Nadchodzi burza.
Tłum ludu: Mężczyźni, kobiety i dzieci grupują się częścią na wybrzeżu; nieco wyżej, w środku, na kamieniu siedzi Wójt; Pisarz pomaga mu przy rozdzielaniu zboża i artykułów spożywczych. W pewnym oddaleniu, otoczeni ludźmi, stoją Ejnar i Agnieszka. Na piasku, po odpływie, leży kilka łodzi. Brand stoi na pagórku kościelnym, ale tłum go na razie jeszcze nie widzi.
JEDEN Z MĘŻCZYZN
przeciska się przez tłum
Miejsca!
JEDNA Z KOBIET
Ja pierwsza — i mnie skoro46!
MĘŻCZYZNA
odtrąca ją
Precz stąd!
do wójta Mój worek!
WÓJT
Cierpliwości!
MĘŻCZYZNA
Na śmierć w domu się zapości
Moich czworo — nie! pięcioro...
WÓJT
żartobliwie
Co? Niełatwo lada komu
Liczyć, prawda?
MĘŻCZYZNA
Kiedy z domu
Wychodziłem, jedno prawie
Że konało...
WÓJT
do pisarza
Dać łaskawie
Listę.
do chłopa, przeglądając papiery
Odstąp... Oczywiście
Twe nazwisko też na liście?
Twoje szczęście, że się mieści...
do pisarza
A czy numer... tak... trzydzieści
Już otrzymał?... Bez hałasu...
Bez natłoku... dość jest czasu...
Jakub Śnieżek!
JEDEN Z MĘŻCZYZN
Tu!
WÓJT
Mój Kuba,
Taka, widzisz, jest rachuba,
Że na ciebie dziś przypada
Li47 połowa....
MĘŻCZYZNA
Trudna rada —
Mniej nas dzisiaj, wiem... ma żona
Zmarła w nocy...
WÓJT
Rzecz skończona. —
Skreślić!... Juści wszędzie nędza,
Nikt za mało nie oszczędza.
do oddalającego się
Jeno48 proszę pana Kuby,
Nie od razu w nowe śluby...
PISARZ
chichocąc
Hi! hi!
WÓJT
ostro
Cóż to?... Śmiechy z mojej...?
PISARZ
Wójt jegomość żarty stroi...
WÓJT
Mnie nie zbiera się na żart,
Lecz żart czasem tynfa49 wart!
EJNAR
wychodzi z Agnieszką spośród otaczającej ich grupy
Nie, ja tutaj nic nie zmienię!
Wypróżniłem już kieszenie —
Ot, przychodzę tu na brzeg,
Jak żebrzący jaki człek...
Mam zegarek, laski kawał...
WÓJT
Nikt by na was nie nastawał,
Jeno to, cośmy zebrali,
Nie zaważy zbyt na szali.
Drodzy moi przyjaciele,
Rzecz wiadoma, niezbyt tłusta
Idzie strawa w głodne usta
Z rąk, co same niezbyt wiele...
spostrzega Branda i wskazuje na niego
Witam, witam! Jeśli pana
Wieść tu gnała niesłychana,
Że to u nas głód się pleni,
Proszę sięgnąć do kieszeni...
Najdrobniejszy przyjmę datek!
To, co mamy, to ostatek...
A w dzisiejszej, panie, dobie,
Trudno już wymarzyć sobie,
By dwie rybki tysiąc luda
Nakarmiły... takie cuda...
BRAND
Przetysiączne ziarna kosze
Marnują się...
WÓJT
Bardzo proszę,
Słów nam tutaj nie potrzeba,
Nie zastąpią one chleba!
EJNAR
Nie wiesz, jak tu cierpiał lud...
Tu u nędznych domostw wrót
Grób przy grobie... trupy leżą...
BRAND
Tak jest, widzę klęskę świeżą...
Patrząc w tę pobladłą twarz,
Dłoń sędziego jawną masz!
WÓJT
Przecież serce masz, jak stal.
BRAND
wychodzi z tłumu i mówi z naciskiem
Tak, byłoby mi bardzo żal,
Gdyby wam życie tak powoli
Wlokło się w nędzy i niedoli.
Ta żądza chleba juści-ć we mnie
Nie szukałaby dziś daremnie
Jakiejś litości... Plemię człecze,
Gdy na czworakach tu się wlecze,
Juści-ć, że zwierzę w nim się budzi!
Pełznie, jak orszak pogrzebowy,
Juści-ć myśl łatwo im do głowy
Wpadnie rozpaczna, że z swej księgi
Bóg ich wykreślił już na zawsze.
Lecz On was kocha, coraz krwawsze
Zsyła wam troski i mitręgi.
Smaga was biczem poprzed grób,
Bierze, co wprzód nasypał w żłób.
KILKA GŁOSÓW
przerywając mu groźnie
Drwi z nas! A, sprawcie go50! Co prędzej!
WÓJT
Chleba zazdrości wam w tej nędzy?!
BRAND
potrząsa głową
Gdybym mógł w czym dopomóc wam,
Krew ja bym swą wytoczył sam,
Sam bym otworzył swoje żyły,
Gdyby przydatne na co były,
Ale bym jemu zadał kłam!
On chce was wyrwać z waszej klęski;
Naród prawdziwy, naród męski,
Choćby nieliczny, lecz niezgniły,
Wynosi z nieszczęść świeże sity!
Duch jego gubi się w przezroczu;
Na orlich lecąc skrzydłach, z oczu
Traci powszednich spraw osnowę...
Wola, podnosząc dumnie głowę,
Wie, że zwycięży jak najświetniej!
Lecz kogo ból nie uszlachetni,
Temu już nic z pomocy bożej.
JEDNA Z KOBIET
Za chwilę burza się rozsroży!
To, jego słowa ją przywiodły.
INNA
Zazna on niebios kar ten podły!
BRAND
Twój Bóg już cudów tu nie stwarza.
KOBIETY
Jest burza! — Burza!...
GŁOSY Z TŁUMU
Hej! Zbrodniarza
Ukamienować! Skłuć nożami!
Cóż on tu robi między nami?
groźny tłum gromadzi się naokoło Branda. Wójt wkracza między ciżbę. Od strony wsi nadbiega Kobieta, dzika, obdarta
KOBIETA
krzyczy w kierunku tłumu