Elektra - Sofokles (biblioteki publiczne .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Elektra i Orestes to dzieci władcy Myken i Argos, Agamemnona, i jego żony, Klitajmestry.
Podczas nieobecności króla, który pod Troją odbija żonę swego brata, Helenę, Klitajmestra dopuszcza się zdrady, a po powrocie męża zabija go i poślubia jego kuzyna, Ajgistosa. Dzieci Agamemnona chcą pomścić śmierć ojca.
Sofokles popełnił tę tragedię w 416 r. p. n. e., ale królewna mykeńska z mitologii greckiej była też główną postacią w utworach Eurypides i Jeana-Paula Sartre.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Sofokles
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Elektra - Sofokles (biblioteki publiczne .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Sofokles
rozumu wróci.
ELEKTRA
Dokonam tego, co miałam, bo czasy
Mnie nauczyły, by służyć przedniejszym.
Otwiera bramę. Widać leżące ciało przykryte całunem, przy nim Orestes i Pilades.
EGIST
O Zeusie! Widzę zjawisko zesłane
Z bożej zawiści; czy z kaźni, nie rzeknę.
Zdejmijcie wszelką sprzed oczu zasłonę,
Bym i ja zronił łzę nad tym, co krewne.
ORESTES
Sam ty ją podnieś! Twa rzecz to, nie moja,
Temu się przyjrzeć i słodko przemówić.
EGIST
Dobrze ty mówisz, usłucham.
do Elektry
Ty zasię,
Jeśli jest w domu, Klitajmestrę zwołaj.
ORESTES
Ona przy tobie, nie szukaj daleko.
EGIST
podnosi całun
Biada, co widzę!
ORESTES
Skąd strach? Nie poznajesz?
EGIST
W jakich ja mężów zasadzki i siecie
Wpadłem nieszczęsny?
ORESTES
Czyż nie wiesz, że dawno
Mówisz do żywych, jak gdyby pomarli?
EGIST
Biada! Już jasnym to słowo, bo chyba
To sam Orestes, co do mnie przemawia.
ORESTES
I wieszczkiem będąc, błądziłeś tak długo?
EGIST
Zginąłem marnie! Lecz pozwól choć słówko
Mi wypowiedzieć.
ELEKTRA
Nie zezwól mu mówić,
Przebóg, o bracie, ni mowy przedłużać.
Cóż by człek zyskał dobrego na zwłoce,
Gdy kto ma zginąć z przestępców skalanych?
Lecz wraz go zabij i rzuć go zabiwszy
Takim, na jakich zasłużył, grabarzom,
By znikł nam z oczu; że będzie ich łupem,
To mi jedynym za klęski okupem.
ORESTES
Wstępuj co prędzej do domu, bo walka
Tu nie na słowa, lecz chodzi o życie.
EGIST
Cóż w dom mnie pędzisz? Jeżeli czyn piękny,
Na cóż mu ciemni, cóż wręcz nie zabijasz?
ORESTES
Nie rządź ty tutaj! Idź tam, gdzieś powalił
Mego rodzica, byś w miejscu legł zbrodni.
EGIST
Więc dom ten musi koniecznie oglądać
Byłe i przyszłe Pelopidów klęski?
ORESTES
Twoje z pewnością — te jasno ci wróżę.
EGIST
Lecz ojca sztuki nie mógłbyś wysławiać.
ORESTES
Zbyt ty gardłujesz, a droga się wzdłuża.
Naprzód więc!
EGIST
Prowadź.
ORESTES
Tobie iść na przedzie!
EGIST
Bym snadź nie uciekł?
ORESTES
Byś śmierci nie zaznał
Według swej woli. Ja gorzką przyprawię.
Doraźna śmierci kaźń powinna gromić
Tego, co prawa złamie i znieważy,
A mniej by było na ziemi zbrodniarzy.
Wychodzą.
CHÓR
Atreusa siewie, z jak wielkiej ty klęski
Wybrnąłeś wreszcie, wolnością zwycięski,
Przez czyn, co zbawił twe syny!
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisy:
1. córa Inacha (mit. gr.) — Io, kochanka Zeusa, z zemsty Hery zamieniona w jałówkę. [przypis edytorski]
2. bóg wilkobójca — przydomek Apolla jako opiekuna i obrońcy trzody. [przypis edytorski]
3. Hera (mit. gr.) — bogini niebios i macierzyństwa, żona i siostra Zeusa. [przypis edytorski]
4. krwią zbroczone Pelopidów gniazdo — dziadek Agamemnona, Pelops, zemścił się na bracie Tyestesie, gdy ten uwiódł mu żonę, zabijając jego dzieci i podając mu je jako potrawę. [przypis edytorski]
5. w strasznym rodzica pogromie — w momencie strasznej śmierci ojca. [przypis edytorski]
6. opona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
7. Pytia — prorokini wygłaszająca wyrocznie Apolla w Delfach. [przypis edytorski]
8. w rzeczy — w rzeczywistości. [przypis edytorski]
9. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
10. Loksjasz — przydomek Apolla. [przypis edytorski]
11. roszcząc — rosząc, skrapiając (mowa o ofierze płynnej, tzw. libacji). [przypis edytorski]
12. kiedy pomrok nad światłem przemoże — kiedy mrok pokona światło. [przypis edytorski]
13. Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]
14. gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
15. I ze słowikiem, co płacze swe dzieci — aluzja do mitu o królewnie ateńskiej Prokne, żonie króla trackiego Tereusa. Tereus zgwałcił jej siostrę Filomelę i, aby ukryć swoją zbrodnię, uciął jej język. Dowiedziawszy się o tym, Prokne w szale rozpaczy zabiła Itysa, syna którego urodziła Tereusowi. Wszystkie trzy osoby tej tragedii zamienili bogowie w ptaki; Prokne w postaci słowika opłakuje swój popełniony w obłędzie czyn. [przypis edytorski]
16. Hades (mit. gr.) — władca podziemnego świata zmarłych i bogactw ukrytych w ziemi; budzący strach, ale sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Posejdona. [przypis edytorski]
17. Persefona (mit. gr.) — żona Hadesa, bogini świata podziemnego. [przypis edytorski]
18. Hermes (mit. gr.) — bóg kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
19. Erynie (mit. gr.) — boginie zemsty, karzące zwłaszcza przewiny wobec rodziny i rodu, przedstawiane ze skrzydłami i z wężami we włosach, doprowadzające do szału i dręczące tych, których ścigają. [przypis edytorski]
20. drużka (daw.) — przyjaciółka. [przypis edytorski]
21. przemóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
22. Itys (mit. gr.) — syn Prokne i Tereusa, zabity przez tę pierwszą, gdy się dowiedziała, że jej mąż zgwałcił jej siostrę. [przypis edytorski]
23. Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka licznego potomstwa, szczyciła się, że ma więcej dzieci niż bogini Latona, która miała tylko Apollina i Artemidę. Apollo i Artemida z zemsty zabili z łuków dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę, co czasem interpretuje się jako skamienienie z bólu i rozpaczy. [przypis edytorski]
24. śluby — dziś popr. forma N.lm: ślubami. [przypis edytorski]
25. kryzejski — związany z Kryzą, miastem w pobliżu Delf. [przypis edytorski]
26. zbir — tu: zabójca. [przypis edytorski]
27. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]
28. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
29. miasto (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]
30. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
31. w rzeczy (daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]
32. przestawać (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
33. Że się nie truję — w domyśle: jedzeniem ze stołu morderców. [przypis edytorski]
34. twej matki córką — tak mówiono o dzieciach z nieprawego łoża. [przypis edytorski]
35. Dike (mit. gr.) — bogini sprawiedliwości. [przypis edytorski]
36. wielonoga, sturęka — sens: mszcząca się na wiele sposobów. [przypis edytorski]
37. Erynis — jedna z Eryni, bogiń zemsty, karzących zwłaszcza przewiny wobec rodziny i rodu, przedstawianych ze skrzydłami i z wężami we włosach, doprowadzających do szału i dręczących tych, których ścigają. [przypis edytorski]
38. miedzianymi runie stopy — sens: podepcze ciężkimi stopami. [przypis edytorski]
39. Pelopsa ów nieszczęsny sprzęg (mit. gr.) — zaprzęg skrzydlatych koni podarowany Pelopsowi przez Posejdona. [przypis edytorski]
40. Myrtil (mit. gr.) — woźnica Oinomaosa, z którym ścigał się Pelops, starając się o córkę tego ostatniego, Hippodamię. Zdradził Oinomaosa, przyczyniając się do zwycięstwa Pelopsa, ale ten strącił go w morze z rydwanu. [przypis edytorski]
41. srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]
42. śmiał twoją siostrzycę Bogom poświęcić — mowa o Ifigenii. [przypis edytorski]
43. komu, którym gwoli (daw.) — ze względu na kogo. [przypis edytorski]
44. Argiwi — Grecy. [przypis edytorski]
45. jestli — czy jest. [przypis edytorski]
46. Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej. Bliźniacza siostra Apollina. Jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]
47. Letojska dziewica — określenie Artemidy (córka Latony). [przypis edytorski]
48. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
49. zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
50. Feb (mit. gr.) — przydomek Apolla, boga słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnika dziewięciu muz. [przypis edytorski]
51. przytomny (daw.) — obecny. [przypis edytorski]
52. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
53. skwapliwy (daw.) — szybki i/lub chętny. [przypis edytorski]
54. Atrydzi (mit. gr.) — synowie Atreusa: Agamemnon i Menelaos. [przypis edytorski]
55. przyrodzeniu — tj. swojej naturze. [przypis edytorski]
56. słup z kraja — w trakcie wyścigów konnych zawodnik musiał zawrócić, okrążając wbity w ziemię słup - tak samo jest to opisane w Iliadzie Homera. [przypis edytorski]
57. barcejski zaprzęg — zaprzęg czterokonny. [przypis edytorski]
58. mimo (daw.) — obok. [przypis edytorski]
59. wraz (daw.) — zaraz. [przypis edytorski]
60. Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia; uosobienie gniewu bogów, ale stojąca ponad i poza władzą bogów olimpijskich; córka Nocy (gr. Nyks), strażniczka sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]
61. Zeusa groty — pioruny. [przypis edytorski]
62. Helios (mit. gr.) — bóg słońca. [przypis edytorski]
63. trzymać — tu: uważać. [przypis edytorski]
64. z takimi wieści — z takimi wiadomościami (możliwy błąd źródła: wieśćmi). [przypis edytorski]
65. powolny (daw.) — posłuszny. [przypis edytorski]
66. Temida (mit. gr.) — bogini sprawiedliwości, często przedstawiana z przepaską na oczach. Należała do tytanów, drugiego pokolenia bogów, starszych od bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
67. łkający ptak wiosny — słowik. [przypis edytorski]
68. Byle zyskała dwoiste Erynie — linijka ta świadczy i wierze w istnienie osobistych Eryni zamordowanego. [przypis edytorski]
69. dzierżyć (daw.) — trzymać. [przypis edytorski]
70. w jednej dobie (daw.) — w jednej chwili. [przypis edytorski]
71. Nic do niczego — sens: bo oboje jesteśmy niczym. [przypis edytorski]
72. kruża (poet.) — czara. [przypis edytorski]
73. grześć (daw.) — grzebać, chować zmarłych. [przypis edytorski]
74. pomnieć (daw.) — pamiętać. [przypis edytorski]
75. tyż — ty z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]
76. runął gwałtownymi stopy Ares i mordu krwią zionie — tu Ares występuje nie jako bóg wojny, lecz jako bóg przelanej krwi. [przypis edytorski]
77. Zbrodni pogonie — mowa o Eryniach. [przypis edytorski]
78. jawem — dziś popr. w r. ż.: jawą. [przypis edytorski]
79. Hermes (mit. gr.) — bóg kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
80. życie wśród grobów się znaczy — sens: zmarli ożywają. [przypis edytorski]
81. walny — tu: decydujący. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Darmowe książki «Elektra - Sofokles (biblioteki publiczne .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)