Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Tragedia Shakespeare'a z roku 1605. Fabuła oparta jest na legendzie o Llyrze, mitycznym królu Brytanii.

Król Lear postanawia rozdzielić swój majątek pomiędzy swoje trzy córki. Chce podzielić go według miłości córek do ojca. Postanawia dać majątek dwóm starszym córkom, po tym jak najmłodsza córka odmawia wyznania miłości ojcu. Wkrótce Lear przekonuje się, że podjął złą decyzje.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

mógłbym widzieć.

EDGAR

Ani bym uwierzył,

Gdybym to słyszał. To jest — na ten widok

Serce mi pęka.

KRÓL LEAR

Czytaj!

GLOUCESTER

Czym? Ocznymi jamami?

KRÓL LEAR

Oho! Czy tak sobie ze mną postępujesz? Ani oczu w głowie, ani pieniędzy w kieszeni? Oczy twoje w ciężkim są stanie, ale w lekkim twoje kieszenie. Widzisz przecie, jak świat ten idzie.

GLOUCESTER

Widzę, bo czuję.

KRÓL LEAR

Co? Czy oszalałeś? Człowiek może widzieć, jak świat ten idzie, bez pomocy oczu. Patrz uszyma. Czy widzisz, jak ten sędzia wymyśla nad tym głupowatym złodziejem? Słuchaj teraz, co ci powiem do ucha: zmień miejsca, a zgadnij zgadula, który sędzia, a który złodziej. Widziałeś, jak pies gospodarski szczekał na żebraka?

GLOUCESTER

Widziałem, panie.

KRÓL LEAR

I jak biedaczyna przed kundlem uciekał? To widziałeś wielki obraz władzy; i psa słuchają, gdy na urzędzie.

Obrzydły kacie, wstrzymaj krwawą rękę;

Dlaczego chłostasz biedną wszetecznicę?

Grzbiet obnaż własny, bo pragniesz gorąco

Sam z nią to robić, za co ją tak chłostasz.

Lichwiarz oszusta wiesza. Małe grzechy

Skryć się nie mogą pod dziurawą kurtką;

Wszystko zasłania płaszcz gronostajowy.

Powlecz grzech złotem, a strzaska się na nim

W bezsilnym ciosie miecz sprawiedliwości;

Daj mu łachmany, a karła go słomka

Na wskróś przeszyje. Nie, nie ma występnych,

Nie ma, powiadam! (bo wszystkim przebaczam)

Możesz mi wierzyć, mnie, który mam władzę

Zapieczętować skarżącego usta.

Radzę ci teraz szklane kupić oczy,

Jak wyszarzany polityk udawać,

Że widzisz jasno to, czego nie widzisz.

A teraz, teraz, teraz ściąg46 mi buty!

Ciąg47 silniej, dobrze!

EDGAR

Co za mieszanina

Sensu i dziwactw! To rozum w szaleństwie.

KRÓL LEAR

Jeżeli pragniesz nad mym płakać losem,

Weź moje oczy. Znam ja cię dość dobrze;

Imię twe Gloucester; musisz mieć cierpliwość;

Wszak płacząc, na tę przybyliśmy ziemię;

Wiesz, że smakując raz pierwszy powietrze,

Kwilimy. Słuchaj, powiem ci kazanie.

GLOUCESTER

O dniu boleści!

KRÓL LEAR

Rodząc się, płaczemy,

Żeśmy na wielką błaznów przyszli scenę. —

Co za kapelusz! — Pyszny byłby fortel

Dać szwadronowi pilśniane podkowy.

Spróbuję, a gdy zięciów mych podejdę,

Na kark im wpadnę, siekaj, rąb, zabijaj!

Wchodzi Szlachcic z Oddziałem. SZLACHCIC

To on; musimy zabrać go. O panie,

Twa droga córka —

KRÓL LEAR

Nikt mnie nie odbije?

Co? Jestem jeńcem? Widzę, żem stworzony,

Aby fortuny wieczną być igraszką.

Miejcie wzgląd dla mnie; dostaniecie okup.

A gdzie jest chirurg? Cięto mnie do mózgu.

SZLACHCIC

Będziesz miał wszystko.

KRÓL LEAR

Sam? Bez pomocników?

Toć starczy, żeby człowieka w sól zmienić,

Z ócz jego zrobić ogrodową konew,

By kurz jesienny polewać.

SZLACHCIC

O panie —

KRÓL LEAR

Umrę walecznie jak hoży pan młody;

Będę rubaszny; dalej, jestem królem!

Mości panowie, czy wy o tym wiecie?

SZLACHCIC

I jak królowi będziem ci posłuszni.

KRÓL LEAR

Więc jest tu jeszcze ratunek. Dalej! Jeśli mnie złapiecie, to cwałem. Cmyk! Cmyk, cmyk!

Wybiega, a za nim Oddział. SZLACHCIC

Bolesny widok w ostatnim nędzarzu,

A w królu mowy przechodzi granice.

Masz córkę, która wybawi naturę

Od klątwy wiecznej, co na nią ściągnęły

Dwie inne córki.

EDGAR

Pozdrawiam cię, panie.

SZLACHCIC

Bóg z tobą także! Czego chcesz ode mnie?

EDGAR

Czyś słyszał, panie, o bliskiej potyczce?

SZLACHCIC

Kto o tym nie wie? Każdy o tym słyszał,

Który rozróżnić może dźwięki mowy.

EDGAR

Lecz jak daleko są wrogów zastępy?

SZLACHCIC

W spiesznym pochodzie i za lada chwilę

Ujrzysz je tutaj.

EDGAR

Dziękuję ci, panie.

SZLACHCIC

Chociaż królowa dla ważnych powodów

Jeszcze tu bawi, ruszyło już wojsko.

EDGAR

Dzięki ci, panie.

Wychodzi Szlachcic. GLOUCESTER

Weź duszę moją, miłosierny Boże,

Aby mnie znowu zły duch nie podkusił

Umrzeć, nim twoja zawoła mnie wola!

EDGAR

Dobra modlitwa, ojcze.

GLOUCESTER

Kto ty jesteś?

EDGAR

Jestem biedakiem, do fortuny ciosów

Z dawna przywykłym, a na litość czułym,

Przez długie ciężkich smutków doświadczenie.

Daj rękę! Pójdziem szukać ci przytułku.

GLOUCESTER

Z serca dziękuję. Niech na twoją głowę

Wszystkie swe niebo śle błogosławieństwa!

Wchodzi Oswald. OSWALD

O, co za szczęście! Spostrzegam banitę!

Na to stworzona twoja ślepa głowa,

By podwaliną mej była fortuny.

Więc, stary zdrajco, krótki zrób rachunek,

Bo miecz dobyty, który z tobą skończy.

GLOUCESTER

Daj Bóg twej dobrej ręce dosyć siły.

Edgar zasłania Gloucestera. OSWALD

Zuchwały chłopie, bronić chcesz banitę?

Precz, jeśli nie chcesz, ażeby los jego

Spadł i na ciebie! Usuń się na stronę!

EDGAR

Nie opuściwa48 my się, dobrodzieju,

Bez dobrych przyczyn.

OSWALD

Puść go albo zginiesz!

EDGAR

Dobry panecku, idźta sobie z Panem Bogiem, a nie zastępujta drogi biednemu ludkowi. Gdybym miał od grubych słów ginąć, toćby mnie już nie stało od dwóch tygodni. Nie, nie przybliżajta się do starowiny, trzymajta się w dali, albo spróbuję, cy wasa caska twardsa od mojej pałki! Mówię bez ceregieli.

OSWALD

Precz stąd, kupo gnoju!

EDGAR

Wybiję wam wsyćkie zęby, panecku. Zbliżta się tylko, kpię ja z wasego młynka.

Biją się, Edgar powala Oswalda. OSWALD

Zabił mnie, nędznik! Chamie, weź tę kieskę,

Pogrzeb me ciało, jeśli szczęścia pragniesz;

List, który przy mnie znajdziesz, oddaj w ręce

Edmunda, księcia Gloucester; idź go szukać

W angielskiej armii. O śmierci przedwczesna!

Umiera. EDGAR

Znam ja cię dobrze, usłużny nędzniku,

Grzesznych rozkazów wierny wykonawco

Występnej pani.

GLOUCESTER

Co, czy go zabiłeś?

EDGAR

Usiądź, mój ojcze, i wypocznij sobie.

Zajrzyjmy w kieszeń; list, o którym mówi,

Może mi dobrym będzie przyjacielem.

Umarły. Tego jedynie żałuję,

Że nie kto inny jego był oprawcą.

Zobaczmy. Laku, nie stawiaj oporu,

A ty, honorze, nie bierz tego za złe;

By nieprzyjaciół naszych poznać myśli,

Kto by się wahał serce ich rozedrzeć?

Rozedrzeć papier uczynek godziwszy.

Czyta:

„Nie zapominaj wzajemnych naszych ślubów. Masz niemało sposobności sprzątnienia49 go. Byle ci na dobrej woli nie brakło, znajdziesz na to dogodny czas i miejsce. Wszystko przepadło, jeżeli wróci zwycięzcą. Będę wtedy niewolnicą, a jego łożnica będzie moim więzieniem. Wyzwól mnie od jego obrzydłego ciepła, a weź jego miejsce za swoje trudy. Twoja (jakbym chciała powiedzieć żona!) przywiązana służebnica, Goneril.”

Żądz niezgłębiona niewieścich otchłani!

Spisek na życie cnotliwego męża,

Ażeby miejsce jego brat mój zajął!

W tym cię zakopię piasku, grzeszny pośle,

List ten występny poniosę przed oczy

Zagrożonego spiskiem tym książęcia.

Szczęście to jego, że się razem dowie

O twojej śmierci i o twym poselstwie.

Wychodzi, ciągnąc za sobą ciało. GLOUCESTER

Król obłąkany. Jak rozum mój twardy,

Że mogę żywe zachować uczucie

Wielkich mych smutków! Lepiej by mi było

Utracić rozum; myśli wtedy moje

Od mych by ciężkich odbiegły boleści,

A w obłąkaniu wyobraźni dusza

Swoich by własnych nie poznała cierpień.

Wraca Edgar. EDGAR

Zda mi się, słyszę bęben w odległości.

Daj rękę ojcze, czas nam się oddalić.

Pieczy przyjaciół moich cię polecę.

Wychodzą. SCENA VII

Namiot w obozie francuskim.

Król Lear uśpiony na łożu, około niego Doktor, Szlachta i inni. — Wchodzą: Kordelia i Kent. KORDELIA

O dobry Kencie, jak zdołam twą dobroć

Godnie zapłacić? Życie me zbyt krótkie

I wszelka miara jest niedostateczna.

KENT

Twe słowa, pani, z lichwą mi już płacą.

Prawda natchnęła każde moje słowo,

Nic nie odjąłem, nic nie dorzuciłem.

KORDELIA

Weź lepszą odzież, ta, którą masz teraz,

Zbyt przypomina złe życia godziny.

Odrzuć ją, proszę.

KENT

Zostaw mi ją, pani.

Dać się dziś poznać plany me niweczy.

Traktuj mnie, pani, jakbyś mnie nie znała,

Póki nie powiem: «teraz przyszła pora».

KORDELIA

Niech i tak będzie. do Doktora Jakże zdrowie króla?

DOKTOR

Śpi ciągle, pani.

KORDELIA

Miłosierny Boże,

Napraw ten wielki wyłom w jego duszy!

Wróć ład do myśli dziko rozstrojonych

Ojca na dziecko teraz zmienionego!

DOKTOR

Czy nam pozwalasz, pani, zbudzić króla?

Śpi już dość długo.

KORDELIA

Rządź się swoją sztuką,

Rób, jak sam zechcesz. Czy jest już ubrany?

SZLACHCIC

W śnie jego ciężkim nietrudno nam było

Zmienić mu odzież.

DOKTOR

Bądź przytomną50, pani,

Gdy go obudzim. Nie mam wątpliwości,

Będzie spokojny.

KORDELIA

Dobrze.

DOKTOR

Zbliż się, pani!

Głośniej, muzyko!

KORDELIA

O, mój drogi ojcze,

Bodaj lekarstwo dla ciebie na ustach

Moich zawisło, a ten pocałunek

Uleczył ciosy przez dwie moje siostry

Majestatowi twojemu zadane!

KENT

Droga, szlachetna pani!

KORDELIA

Gdybyś nawet

Nie był ich ojcem, to włos ten twój biały

W ich sercach litość winien był rozbudzić.

Tożli jest51 głowa, aby ją wystawiać

Na wściekłość wichrów, na piorunów strzały,

Śród grzmotów, pośród siarczystych błyskawic?

Trzymać straż, biedny, zgubiony strażniku,

W tak wiotkim hełmie! Pies mojego wroga

Śród takiej nocy, choćby mnie pokąsał,

Znalazłby miejsce przy moim ognisku.

A tyś był, biedny ojcze, przymuszony

Na garści zgniłej słomy skronie złożyć,

W chlewie z wieprzami, w łotrów towarzystwie!

Ach, jak rzecz dziwna, że z twoim rozumem

I życie twoje razem nie odbiegło!

Budzi się; przemów!

DOKTOR

Lepiej będzie, pani,

Gdy ty przemówisz.

KORDELIA

Królu, jak twe zdrowie?

KRÓL LEAR

Na moją krzywdę z grobu mnie budzicie.

Tyś duchem w niebie, lecz jam jest wpleciony

W ogniste koło, a łzy moje własne

Palą mnie niby ołów roztopiony.

KORDELIA

Czy znasz mnie, panie?

KRÓL LEAR

O wiem, jesteś duchem.

Kiedyś umarła?

KORDELIA

Zawsze obłąkany!

DOKTOR

Ledwo się zbudził; zostawmy go chwilę.

KRÓL LEAR

Idź do strony:

Darmowe książki «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz