Darmowe ebooki » Tragedia » Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Idź do strony:
drzwi, niechaj sobie wietrzy 
Drogę do Dover! — Jak ci jest, milordzie? 
  CORNWALL
Jestem raniony. Oddalmy się, pani. 
Ślepego zdrajcę wygońcie co prędzej, 
Na gnój mi tego rzućcie niewolnika! 
Czuję, Regano, że mnie krew uchodzi; 
W niedobrą porę przyszła mi ta rana. 
Podaj mi rękę. 
 
Wychodzi Cornwall, prowadzony przez Reganę. — Słudzy odwiązują i wyprowadzają Gloucestera. 1 STRÓŻ
Na wszystko się ważę, 
Jeśli on dobrze skończy. 
  2 SŁUGA
Jeśli ona 
Żyć długo będzie, jeśli się doczeka 
W podeszłych latach zwykłej starcom śmierci, 
Wszystkie kobiety zmienią się w potwory. 
  1 STRÓŻ
Idźmy za hrabią, skłońmy Bedlamczyka, 
By go prowadził, gdzie zechce; na wszystko 
Gotowe jego hultajskie szaleństwo. 
  2 SŁUGA
Idź ty, ja pójdę po płótno i białko, 
By je przyłożyć na skrwawione oczy. 
Bądź mu pomocą, miłosierny Boże! 
 
Wychodzą.
AKT CZWARTY SCENA I
Otwarte pole.
Wchodzi Edgar. EDGAR
Lepiej wzgardzonym być, a wiedzieć o tym, 
Niż być wzgardzonym, a słuchać pochlebstwa. 
Ostatni żebrak przez losy deptany 
Bez trwogi żyje, karmi się nadzieją; 
Tylko szczęśliwy blednie na myśl zmiany, 
Zmiana przynosi uśmiech nędzarzowi. 
Czcze więc powietrze, które ściskam, witaj! 
Nędzarz, któregoś w przepaść cierpień wwiało, 
Nic ci nie winien. Lecz któż się to zbliża? 
Wchodzi Gloucester prowadzony przez Starca. 
Mój ojciec, a w tak ubogim orszaku? 
O świecie, gdyby dziwne twe przemiany 
Wstrętu ku tobie w nas nie rozbudzały, 
Z życiem by rozstać nie chciała się starość! 
  STARZEC

Dobry mój panie, byłem twoim lennikiem i lennikiem twojego ojca przez te lat osiemdziesiąt.

GLOUCESTER
Opuść mnie, odejdź, dobry przyjacielu, 
Twoja mi pomoc na nic się nie przyda, 
A tobie może zaszkodzić. 
  STARZEC
Nie możesz 
Twej drogi widzieć. 
  GLOUCESTER
Nie ma dla mnie drogi, 
A więc i żadnych nie trzeba mi oczu. 
Widząc, upadłem; ach, bo jakże często 
Zawodem dla nas to, co posiadamy, 
A wybawieniem nasze niedostatki! 
Drogi mój synu Edgarze! Ofiaro 
Oszukanego rodzica wściekłości! 
Gdybym choć tchnieniem zobaczyć cię dożył, 
Rzekłbym, że moje wrócone mi oczy. 
  STARZEC
Kto tam?  
  EDGAR
na stronie:
O bogi, kto może powiedzieć: 
Teraz już ze mną nie może być gorzej? 
Mnie teraz gorzej, niźli było kiedy. 
  STARZEC
To biedny Tomek.  
  EDGAR
na stronie:
A może być gorzej. 
Nie jest najgorzej, póki możem mówić: 
To jest najgorzej. 
  STARZEC
Gdzie idziesz, kamracie? 
  GLOUCESTER
Czy to jest żebrak?  
  STARZEC
Żebrak i szalony. 
  GLOUCESTER
Ma trochę zmysłu, skoro żebrać może. 
Widziałem jemu podobne stworzenie 
W ostatniej burzy; człowiek jest robakiem, 
Wyrzekłem w duchu; syn na myśl mi przyszedł, 
Choć myśl ma wtedy nie była mu skłonną. 
Wiele się rzeczy później dowiedziałem. 
Jesteśmy bogom, czym są muchy dzieciom, 
I dla zabawy swej nas zabijają. 
  EDGAR
na stronie:
Co tutaj począć, liche to rzemiosło 
W obliczu smutku udawać szaleństwo, 
I siebie dręczyć, i drugich zasmucać. 
Głośno. Witam cię, panie! 
  GLOUCESTER
Czy to nagi żebrak? 
  STARZEC
To on.  
  GLOUCESTER
Idź. Jeśli zechcesz nas dogonić 
O jaką milę na drodze do Dover, 
Przez pamięć starej uczyń to przyjaźni, 
Przynieś odziewek dla tego łazarza, 
A on tymczasem na mą będzie prośbę 
Mym przewodnikiem. 
  STARZEC
Panie, on szalony. 
  GLOUCESTER
Czasów to naszych klątwa, że ślepego 
Wiedzie szalony. Zrób, o co cię proszę, 
Albo zrób raczej, co ci się podoba, 
Oddal się tylko. 
  STARZEC
Co mam najlepszego 
Chętnie przyniosę, niech się co chce stanie. 
 
Wychodzi. GLOUCESTER
Hola, łazarzu!  
  EDGAR
Zimno jest Tomkowi! 
Na stronie. Nie zdołam dłużej! 
  GLOUCESTER
Przyliż się, kamracie. 
  EDGAR
na stronie:
A muszę jednak. Głośno. Niech Bóg błogosławi 
Słodkim źrenicom twoim zakrwawionym! 
  GLOUCESTER
Czy znasz drogę do Dover? 
  EDGAR

Wszystkie rogatki i bramy, gościńce i ścieżki. Strach wygonił rozum z głowy biednego Tomka. Niech cię Bóg strzeże, uczciwcze, od złego ducha. Pięciu diabłów wprowadziło się naraz do biednego Tomka; diabeł rozpusty Obidicut; Hobbididance, książę niemoty; Mahu, kradzieży; Modo, mężobójstwa; Flibbertigibbet, grymasów i wydrzeźniań, który teraz opętał pokojówki i garderobiane. Niechże ci więc Bóg błogosławi, paneczku!

GLOUCESTER
Weź tę sakiewkę. Gdy cię niebios wola 
Na losów chłostę wydała okrutną, 
Moja niedola szczęściem twoim będzie. 
Spraw, spraw, o Boże, by tak zawsze było! 
Opływający w zbytki niech rozpustnik, 
Co z twych praw szydzi, który nie chce widzieć, 
Nie czuje bowiem, pozna twą potęgę, 
A dostatkami swymi się podzieli, 
I każdy znajdzie, ile mu potrzeba. 
Znasz Dovr40? 
  EDGAR
Znam, panie. 
  GLOUCESTER
Jest przy mieście skała 
Na przepaść u swych stóp spoglądająca, 
Tylko na krawędź skały tej mnie wprowadź, 
A ja obecnej ulżę twojej nędzy 
Kosztownościami, które mam przy sobie; 
Stamtąd przewodnik już mi niepotrzebny. 
  EDGAR
Daj rękę. Biedny powiedzie cię Tomek. 
 
Wychodzą. SCENA II
Przed pałacem księcia Albany.
Wchodzą: Goneril i Edmund, Oswald spotyka się z nimi. GONERIL
Witaj, milordzie! Dziwna, że nie wyszedł 
Mąż mój łaskawy na spotkanie nasze. 
Gdzie pan twój? 
  OSWALD
W zamku; ale jak zmieniony! 
Gdy mu o armii najezdnej mówiłem, 
Rozśmiał się; słysząc o waszym przybyciu, 
Odrzekł «tym gorzej», o zdradzie Glocestera 
I o lojalnej służbie jego syna, 
Głupcem mnie nazwał, dodał, żem przewrócił 
Nice na lice; zdaje się radować 
Z wypadków, które smucić go powinny, 
A opłakiwać wszystko, co pomyślne. 
  GONERIL
do Edmunda:
Więc nie idź dalej! Duch jego lękliwy 
Nie śmie przedsięwziąć, nie chce krzywdy uznać, 
Która o pomstę woła, i być może, 
Że nasze w drodze poczęte życzenia 
Sprawdzą się tutaj. Wróć do mego brata, 
Przyśpiesz zaciągi i stań na ich czele. 
Ja muszę w domu przemienić nazwiska 
I kądziel złożyć w męża mego dłonie. 
Ten wierny sługa będzie naszym posłem. 
Wkrótce odbierzesz damy twej rozkazy, 
Jeśli masz serce sprawie służyć własnej. 
Daje mu kokardę: 
Przypnij to godło! Szczędź słów! Uchyl głowę! 
Ten pocałunek, gdyby śmiał przemówić, 
Uniósłby ducha twojego do niebios. 
Zrozum mnie; żegnaj! 
  EDMUND
Jestem twym do śmierci! 
  GONERIL
Drogi Gloucesterze! 
Wychodzi Edmund. 
O jakże odmienny 
Mąż jest od męża! Tobie się należy 
Kobiety służba; głupiec ma me ciało. 
  OSWALD
Książę się zbliża.  
 
Wychodzi. — Wchodzi Albany. GONERIL
Wartam była świstu41. 
  ALBANY
Nie jesteś warta pyłu, o Goneril, 
Który wiatr miota na twoje oblicze! 
Twój mnie charakter straszy, bo natura, 
Która swym własnym pogardziła szczepem, 
Trudno, by w pewnych trzymała się karbach. 
Gałąź rodzimy sok odpychająca, 
Musi uwiędnąć i śmierci dojść kresów. 
  GONERIL
Skończ, bo niemądry tekst twego kazania! 
  ALBANY
Mądrość i dobroć podłe są dla podłych; 
Zgnilizna tylko smakuje w gniliźnie. 
Co wy zrobiły, tygrzyce42 nie córki? 
Wy ojca, starca pełnego dobroci, 
Którego stopy i niedźwiedź by lizał, 
Wy do szaleństwa przywiodły, wyrodne! 
Jak mógł pozwolić na to brat mój, książę, 
Dobrodziejstwami jego obsypany? 
Jeżeli niebo nie ześle na ziemię 
Widomych duchów, by grzechy te pomścić, 
To przyjdą czasy, w których ludzie wzajem 
Jak mórz potwory będą się pożerać! 
  GONERIL
Z mleka jest twoja wątroba, człowieku. 
Sam swe policzki na ciosy podstawiasz, 
I nie masz oczu, byś zdołał rozróżnić 
Honor od hańby. Nie, ty tego nie wiesz, 
Że tylko głupcy czują w sercu litość 
Dla tych nędzników, co przyjmują chłostę, 
Zanim się jeszcze złego dopuścili! 
Gdzie twoje bębny? Francuz już rozwinął 
Na tej spokojnej wyspie swe chorągwie; 
Zbójca ci grozi hełmu swego piórem, 
A ty, pobożny głupcze, cicho siedzisz 
I płacząc, pytasz, czemu on to robi? 
  ALBANY
Spojrzyj na siebie, okrutna diablico,  
Szpetność mniej szpetną zdaje się w szatanie 
Niż w złej kobiecie! 
  GONERIL
O ty, pusty głupcze! 
  ALBANY
Ofiaro własnej hańby dobrowolna, 
Nie kaź twych rysów taką potwornością! 
Gdybym był zdolny dłoniom tym nakazać 
Krwi posłuszeństwo mojej, sam bym teraz 
Na części szarpał ciało twe i kości, 
Ale choć jesteś wcielonym szatanem, 
Tarczą jest twoją kobieca twa postać! 
  GONERIL
Co za odwaga! 
 
Wchodzi Posłaniec. ALBANY
Jaką wieść przynosisz? 
  POSŁANIEC
Ach, dobry panie, książę Cornwall skonał. 
Zabił go własny sługa, gdy zamierzał 
Z Gloucestera głowy drugie wyrwać oko. 
  ALBANY
Gloucestera oczy!  
  POSŁANIEC
Tknięty miłosierdziem, 
Sługa od dziecka u niego chowany, 
Chciał go zatrzymać i na swego pana 
Wymierzył oręż; książę, gniewem wściekły, 
Jednym go cięciem u nóg swych powalił, 
Lecz sam był ranny i z rany tej umarł. 
  ALBANY
Więc jest tam w górze jeszcze sprawiedliwość, 
Spiesznie karcąca ziemskie nasze zbrodnie! 
Więc biedny Gloucester jedno stracił oko? 
  POSŁANIEC
Ach, stracił oba! Oto pismo, pani, 
Które wymaga śpiesznej odpowiedzi; 
To list twej siostry. 
  GONERIL
na stronie:
Rzecz pod pewnym względem 
Jest po mej myśli: ale, gdy mój Gloucester 
Jest przy mej siostrze teraz owdowiałej, 
Gmach mych nadziei może się obalić 
Na moją głowę. Zresztą, wieść jest dobra. 
Głośno. 
List ten przeczytam i wyślę odpowiedź. 
 
Wychodzi. ALBANY
Gdzie był syn, gdy mu wydzierano oczy? 
  POSŁANIEC
Tu z panią dążył.  
  ALBANY
Tu jednak nie przybył. 
  POSŁANIEC
Gdy wracał, panie, spotkałem go w drodze. 
  ALBANY
Czy wie on o tym? 
  POSŁANIEC
Wie o wszystkim, panie. 
On go oskarżył, a zamek opuścił, 
Aby ich zemście pełną dać swobodę. 
  ALBANY
Żyję, Gloucesterze, by ci podziękować 
Za twoją wierność dla twojego króla, 
Oczy twe pomścić! Idźmy, przyjacielu, 
Abyś mi wszystko, co wiesz, opowiedział. 
 
Wychodzą. SCENA III
Obóz francuski w bliskości Dover.
Wchodzą: Kent i Dworzanin. KENT

Czy wiesz, dla jakich powodów król francuski tak śpiesznie do swojego kraju powrócił?

DWORZANIN

Zostawił jakąś ważną sprawę w zawieszeniu, a która po jego tu przybyciu groziła królestwu tak wielkim niebezpieczeństwem, że przytomność43 jego osobista stała się koniecznością.

KENT

Komu zostawił dowództwo?

DWORZANIN

Marszałkowi Francji Monsieur La Far.

KENT

Czy listy, które wręczyłeś, wyrwały z ust królowej jakie oznaki boleści?

DWORZANIN
W mej przytomności odczytała listy, 
A w jej źrenicach od czasu do czasu 
Łzy się kręciły, była jednak panią 
Swego uczucia, które, zbuntowane, 
Pragnęło nad jej istnością królować. 
  KENT
Była wzruszoną? 
  DWORZANIN
Ale nie do gniewu. 
Cierpliwość wojnę ze smutkiem toczyła, 
Kto jej obliczu piękniejszy da wyraz. 
Widziałeś panie, deszcz i słońce razem? 
Taki wdzięk miały łzy jej i uśmiechy, 
Słodkie uśmiechy, które na jej ustach,  
Zdały się igrać, jakby nie wiedziały, 
Jacy z jej źrenic wypadali goście, 
Niby sznur pereł z jasnych dyjamentów. 
Smutek najmilszą stałby się rzadkością, 
Gdyby tak każdej przystać mógł niewieście. 
  KENT
Czy nic nie rzekła? 
  DWORZANIN
Raz albo dwa razy 
Z cichym westchnieniem wyszepnęła: ojcze! 
Jakby ten wyraz na sercu jej ciężał. 
«O siostry, siostry! Hańbo kobiet, siostry! 
Kent! Ojcze! Siostry! Co? W nocy? Śród burzy? 
Niech odtąd w ludzką litość nikt nie wierzy!» 
Gdy tak mówiła, z niebieskich swych źrenic 
Obfite strugi świętych łez strząsała 
Na swoje łkania i w końcu wybiegła, 
By sama swojej oddać się boleści. 
  KENT
Gwiazdy kształtują ludzkich serc naturę; 
Jakby z jednego ojca, jednej matki 
Mogły tak różne puścić latorośle? 
Nie rozmawiałeś z nią później? 
  DWORZANIN
1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Idź do strony:

Darmowe książki «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz