Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Tragedia Shakespeare'a z roku 1605. Fabuła oparta jest na legendzie o Llyrze, mitycznym królu Brytanii.

Król Lear postanawia rozdzielić swój majątek pomiędzy swoje trzy córki. Chce podzielić go według miłości córek do ojca. Postanawia dać majątek dwóm starszym córkom, po tym jak najmłodsza córka odmawia wyznania miłości ojcu. Wkrótce Lear przekonuje się, że podjął złą decyzje.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

zatrzymał się wieżą

I krzyknął: «Fe, cóż to i cóż się tu stało?

Wszak ci ja tu czuję Bretona krew świeżą».

Wychodzą. SCENA V

Sala w zamku Gloucestera.

Wchodzą: Cornwall i Edmund. CORNWALL

Pomszczę się, nim dom ten opuszczę.

EDMUND

Mogą mnie ludzie potępić, milordzie, że pozwoliłem uczuciom powinności wziąć górę nad popędami natury; ta myśl przejmuje mnie strachem.

CORNWALL

Widzę teraz, że nie same złe skłonności podsunęły twojemu bratu myśl godzenia na jego życie, ale przewrotność ojca dała podnietę występnej złośliwości syna.

EDMUND

Jak los mój okrutny, że nie mogę bez zgryzoty być sprawiedliwym! Oto list, o którym mówił, a który dowodzi, że czynny miał udział w knowaniach na korzyść Francji. O nieba! Bodaj zdrady tu nie było lub bodajem nie ja był jej donosicielem!

CORNWALL

Chodź ze mną do księżny.

EDMUND

Jeśli treść tego listu jest prawdziwa, wielkie sprawy macie do załatwienia.

CORNWALL

Prawdziwa czy fałszywa zrobiła cię hrabią Gloucester. Wywiedz się, gdzie jest twój ojciec, aby mógł być pojmany na pierwsze skinienie.

EDMUND

na stronie:

Jeśli go znajdę niosącego pomoc królowi, to nowej doda siły podejrzeniom. Głośno. Wytrwam w mojej wierności, choć zażarta toczy się wojna między nią a krwią moją.

CORNWALL

Zupełną pokładam w tobie ufność: znajdziesz lepszego ojca w mojej miłości.

Wychodzą. SCENA VI

Izba w oficynach zamku.

Wchodzą: Gloucester i Kent. GLOUCESTER

Lepiej jest tu jak na otwartym powietrzu; przyjmij gościnność tę wdzięcznym sercem. Dodam, co mogę, na wasze pokrzepienie. Wrócę niebawem.

KENT

Wszystkie potęgi jego umysłu uległy niecierpliwości. Bóg ci zapłać za twoją dobroć!

Wychodzi Gloucester. — Wchodzą: Król Lear, Edgar i Błazen. EDGAR

Frateretto mnie woła i powiada, że Nero łowi ryby na wędkę w jeziorze ciemności. Proszę cię, niewiniątko, miej się na baczności od złego ducha.

BŁAZEN

Powiedz mi, wujaszku, czy wariat jest szlachcicem, czy mieszczuchem?

KRÓL LEAR

Królem! Królem!

BŁAZEN

Nie, jest mieszczuchem, co ma syna szlachcica; bo wariat to mieszczuch, który widzi swojego syna szlachcicem, wprzódy nim sam nim został.

KRÓL LEAR

Z rozpalonymi gdybym miał rożnami

Tysiąc szatanów i z świstem wpadł na nie!

EDGAR

Zły duch w krzyże mnie kąsa.

BŁAZEN

Szalony to człowiek, co ufa ugłaskaniu wilka, zdrowiu konia, miłości dziecka lub przysiędze ladacznicy.

KRÓL LEAR

Tak jest; natychmiast oskarżyć je muszę.

Do Edgara:

Chodź, usiądź tutaj, ty przemądry sędzio;

Do Błazna:

A ty, uczony panie, siadaj tutaj.

Wy zaś, lisice —

EDGAR

Jak oczyma strzyże!

Czy sędziów uwieść pragniesz, mościa pani?

Do mnie, Bessy, po głębinie.

BŁAZEN

Lecz szczelina jest w jej łodzi,

A wyznać się jej nie godzi,

Czemu do ciebie nie płynie.

EDGAR

Czarny duch nawiedza biednego Tomka w głosie słowika. Hołupnik krzyczy w Tomka brzuchu o dwa białe śledzie. Nie kracz, czarny aniele! Nie mam dla ciebie strawy.

KENT

O nie stój, panie, w takim osłupieniu!

Czy nie chcesz na tym wypocząć wezgłowiu?

KRÓL LEAR

Chcę wprzód zobaczyć sąd ich. Gdzie świadkowie?

Do Edgara:

Ty, gronostajny sędzio, zabierz miejsce.

Do Błazna:

A ty siądź przy nim, jego towarzyszu.

Do Kenta:

Ty zaś dodany jesteś do kompletu.

EDGAR

Sądźmy sprawiedliwie!

Czy śpisz, czy czuwasz piękny mój pasterzu?

Twoje owce wlazły w zboże;

Jedno świstnienie twoich pięknych ustek

Twą trzodę ocalić może.

Pur! To kot czarny.

KRÓL LEAR

Sądźcie tę najpierwej; to Goneril. Składam pod przysięgą przed tym dostojnym trybunałem, że wygnała biednego króla, swojego ojca.

BŁAZEN

Zbliż się, mościa pani. Imię twoje Goneril?

KRÓL LEAR

Nie może temu zaprzeczyć.

BŁAZEN

Przebacz, proszę; wziąłem cię za stołek.

KRÓL LEAR

A to jest druga, ukośne spojrzenie

Dowodzi jasno, jakie jest jej serce.

Ucieka! Trzymaj! Do broni! Do broni!

Do trybunału wkradło się przekupstwo!

Fałszywy sędzio, czemuś dał jej uciec?

EDGAR

Błogosław Panie twoim pięciu zmysłom!

KENT

Boże! — Gdzie teraz, panie, twa cierpliwość,

Z której się często tak dumnie chełpiłeś?

EDGAR

na stronie:

Łzy me ku jego tak stronie się chylą,

Że zdolne zdradzić moje są przebranie.

KRÓL LEAR

I małe pieski, i cała ta sfora,

Białek i Miłka, patrz, szczekają na mnie!

EDGAR

Tomek im swą głową rzuci.

Precz stąd, kundle!

Czarna czy biała twa gęba,

Czy trucizna cieknie z zęba,

Bonończyk czy brytan srogi,

Chart czy jamnik krzywonogi,

Ogar, wyżeł czy pijawka,

Będzie skomlał — ma to sprawka,

Gdy mą głowę cisnę na nie,

Śladu po nich nie zostanie.

Do de, do de. Sessa! Dalej, śpieszmy na wieczernice, jarmarki i targi! Biedny Tomku, pusto na twojej miseczce.

KRÓL LEAR

Anatomizujcie Reganę; zobaczcie, co jest w jej sercu. Czy jest w naturze jaka siła, która kształtuje te twarde serca? Do Edgara: Ciebie, panie, biorę na jednego z moich stu rycerzy; tylko mi się nie podoba krój twojego stroju; powiesz mi, że to ubiór perski? Zmień go przecie.

KENT

Teraz, mój panie, spocznij tu na chwilę.

KRÓL LEAR

Nie róbcie hałasu, nie róbcie hałasu; zasuńcie firanki. Tak, tak! Pójdziemy wieczerzać z porankiem.

BŁAZEN

A ja pójdę do łóżka o południu.

Wraca Gloucester. GLOUCESTER

Mów, przyjacielu, gdzie jest król a pan mój?

KENT

Tu, lecz go nie budź, rozum mu się zbłąkał.

GLOUCESTER

Na twych go rękach unieś, przyjacielu,

Bom tu na życie jego odkrył spisek.

Czeka przed drzwiami gotowa lektyka,

Nieś go do Dover, a tam, przyjacielu,

Znajdziesz przyjęcie dobre i opiekę.

Śpiesz się, bo jeśli stracisz pół godziny,

Jego i twoja, i jego obrońców

Śmierć niezawodna. Unieś go natychmiast,

A ja ci drogę ratunku pokażę.

KENT

Znękana bólem śpi teraz natura.

Sen będzie może balsamem twych zmysłów,

Które uleczyć trudniej może będzie,

Gdy raz sposobna przeminie godzina.

Do Błazna:

I ty nam pomóż twego unieść pana,

Nie możesz zostać tutaj.

GLOUCESTER

Dalej w drogę!

Wychodzą: Kent, Gloucester i Błazen, unosząc króla Leara. EDGAR

Gdy lepsi od nas razem cierpią z nami,

Ciosy boleści mniej czujemy sami;

Najboleśniejsze samotne są płacze,

Gdy wszystko wkoło śmieje się i skacze;

Łatwiej tam dusza skargi swe uciszy,

Gdzie widzi smutków swoich towarzyszy;

Trosk własnych brzemię jak cięży mi mało,

Kiedy pod równym gnie się króla ciało!

Ojciec mój dla mnie, czym dla niego dzieci.

Uciekaj, Tomku, a gdy dzień zaświeci,

W którym potwarcze zbić potrafisz słowo,

Wystąp i z światłem pogódź się na nowo.

W tej strasznej nocy niech się co chce stanie,

Byle się tylko król mógł uratować!

Więc baczność! Baczność!

Wychodzi. SCENA VII

Sala w zamku Gloucestera.

Wchodzą: Cornwall, Regan, Goneril, Edmund i Służba. CORNWALL

Wracaj co prędzej do milorda, twojego małżonka; pokaż mu ten list. Armia francuska wylądowała. Szukajcie zdrajcy Gloucestera!

Wychodzi kilku Sług. REGAN

Powieś go natychmiast!

GONERIL

Wyłup mu oczy!

CORNWALL

Zostawcie go mojemu gniewowi! — Edmundzie, zostań przy mojej siostrze. Pomsta, którą obowiązani jesteśmy dokonać na zdrajcy, twoim ojcu, nie jest to właściwy widok dla ciebie. Radź księciu, do którego się udajesz, aby się gotował z największym pośpiechem; my zrobimy to samo z naszej strony. Przez szybkich posłańców należy nam w ciągłym być porozumieniu. Bądź zdrowa, droga siostro! Żegnam cię, lordzie Gloucesterze! Wchodzi Oswald. Co nowego? Gdzie król?

OSWALD

Króla stąd milord Gloucester uprowadził.

Trzydziestu pięciu lub sześciu rycerzy

Zdołali w końcu przy bramach go znaleźć,

Z pomocą kilku lorda domowników,

Z królem do Dover ciągną, gdzie, jak mówią,

Znajdą gotowych zbrojnych przyjacieli38.

CORNWALL

Dla twojej pani idź konie przygotuj!

GONERIL

Bądź zdrów, milordzie, i ty, droga siostro!

Wychodzą: Goneril i Edmund. CORNWALL

Bądź zdrów, Edmundzie! Szukajcie Gloucestera,

Stawcie go tutaj w dybach jak złodzieja.

Wychodzi kilku Służących.

Choć mi nie wolno życia mu odbierać

Bez formy sądu, władza ma dość wielka,

Abym potrafił zemstę mą nasycić,

Ludzie mnie mogą ganić, lecz nie wstrzymać.

Kto tam? A, zdrajca?

Wchodzą Słudzy z Gloucesterem. REGAN

To on, lis niewdzięczny!

CORNWALL

Zwiążcie mu ręce!

GLOUCESTER

Dobrzy przyjaciele,

Zważcie, że gośćmi jesteście moimi,

Tak wielkiej krzywdy nie róbcie mi, proszę!

CORNWALL

Zwiążcie go, mówię!

Słudzy wiążą go. REGAN

Silniej! Szpetny zdrajco!

GLOUCESTER

Niemiłosierną jesteś dla mnie panią,

Lecz ja nie jestem zdrajcą.

CORNWALL

Do tej ławy

Przywiążcie zdrajcę! Zobaczysz, nędzniku —

Regan szarpie go za brodę. GLOUCESTER

Jak czyn niegodny szarpać moją brodę!

REGAN

Jak biała broda, a on taki zdrajca!

GLOUCESTER

Okrutna pani, włosy twoją ręką

Z mej siwej brody wydarte ożyją,

By cię oskarżyć! Jestem wasz gospodarz,

Jakże śmiesz ręką kalać rozbójniczą

Twarz mą gościnną? Powiedz, czego chcecie?

CORNWALL

Mów, co za listy odebrałeś z Francji?

REGAN

Mów tylko szczerze, wiemy bowiem prawdę.

CORNWALL

Jakie przymierze z zdrajcami zawarłeś,

Którzy na brzegach tych wylądowali?

REGAN

Gdzie wyprawiłeś króla lunatyka39?

Mów!

GLOUCESTER

Odebrałem list pełny przypuszczeń,

List napisany ręką neutralną,

Nie wrogą.

CORNWALL

Wykręt!

REGAN

A wykręt kłamliwy.

CORNWALL

Gdzieś wysłał króla?

GLOUCESTER

Do Dover.

REGAN

Dlaczego?

Czyś nie odebrał rozkazu pod karą —

CORNWALL

Czemu do Dover? Niech na to odpowie!

GLOUCESTER

Do pnia związany muszę hece znosić!

REGAN

Czemu do Dover?

GLOUCESTER

Bo nie chciałem widzieć

Ócz jego starych wydartych okrutnie

Twymi palcami i twej srogiej siostry,

Topiącej pazur w ciele pomazańca.

Morze, śród burzy, którą z gołą głową

W piekielnych nocy wytrzymał ciemnościach,

Morze by samo wzdęło się, by zgasić

Gwiazd wieczny ogień; przecie, biedny starzec,

Łzami niebieską powiększał ulewę.

Gdyby wilk przy twej bramie w taką porę

Zawył, do twego rzekłabyś klucznika:

Idź, otwórz wrota! Bo w całej naturze

Miękły z litości i najtwardsze serca,

Oprócz waszego. Lecz skrzydlatą zemstę

Ujrzę na takie spadającą dzieci!

CORNWALL

Nie ujrzysz nigdy! Przytrzymajcie ławę!

Na twoich oczach postawię mą nogę.

GLOUCESTER

Niech mi na pomoc pospieszy, kto pragnie

Lat starych dożyć! Okrutny! O Boże!

REGAN

Jedna by strona urągała drugiej,

Więc drugie teraz!

CORNWALL

Jeśli ujrzysz zemstę —

SŁUGA

Wstrzymaj się, panie! Od dziecka ci służę,

Alem ci nigdy nie usłużył lepiej

Jak teraz, twoją zatrzymując rękę.

REGAN

A, ty psie podły!

SŁUGA

Gdybyś miała brodę,

Za takie słowa dobrze bym nią trząsnął!

Co chcesz?

CORNWALL

Mój sługa!

Dobywa oręża i rzuca się na niego.

SŁUGA

Jeśli twoja wola

Zbliż się, wytrzymaj próbę mej wściekłości!

Dobywa oręża — walczą — Cornwall ranny. REGAN

do innego sługi:

Daj mi twój oręż! Chłop, stawiać nam czoło!

Wydziera oręż, zbliża się z tyłu i przebija go. SŁUGA

Zginąłem! Lordzie! Zostało ci oko,

Byś widział jego upadek. Umieram!

Umiera. CORNWALL

Jest sposób, aby nie zobaczył więcej.

Precz galareto podła! A gdzie teraz

Blask się twój podział?

GLOUCESTER

Noc straszna! Noc wieczna!

Idź do strony:

Darmowe książki «Król Lear - William Shakespeare (Szekspir) (czy można czytać książki w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz