Zwierciadlana zagadka - Deotyma (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pewna majętna kobieta otrzymuje list od zubożałego wynalazcy, proszącego o sfinansowanie badań nad wynalazkiem, który ma zrewolucjonizować naukę.
Zainteresowana adresatka wraz z panią Martą, zaprzyjaźnioną działaczką dobroczynną, odwiedza mężczyznę w jego domu. Ten opowiada jej historię swojego życia. Okazuje się, że posiadł umiejętność odczytywania przeszłości odbitej w lustrze. Choć wydaje się to wspaniałe — pozwala choćby na podglądanie dam, ujrzenie zmarłych osób lub obserwowanie słynnych ludzi — przysparza wielu problemów…
Zwierciadlana zagadka to jedyna powieść Deotymy, czyli Jadwigi Łuszczewskiej, utrzymana w konwencji fantastyczno-naukowej. Została wydana w „Kronice rodzinnej” w 1879 roku.
Deotyma to polska pisarka drugiej połowy XIX wieku. Znana była przede wszystkim jako improwizatorka poezji i autorka słynnej powieści dla młodzieży Panienka z okienka.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
Czytasz książkę online - «Zwierciadlana zagadka - Deotyma (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Deotyma
w XIX w. nazywano tak również różne dolegliwości nerwowe. [przypis edytorski]
29. fakta — dziś popr. forma M. lm: fakty. [przypis edytorski]
30. zapona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
31. wykonywa — dziś popr. forma: wykonuje. [przypis edytorski]
32. zadowolnić — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]
33. kitajka — delikatna jedwabna tkanina. [przypis edytorski]
34. kortyna — dziś popr.: kurtyna. [przypis edytorski]
35. latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]
36. jedną razą — dziś popr.: jednym razem; pewnego razu. [przypis edytorski]
37. konfekta (daw., z niem.) — słodycze. [przypis edytorski]
38. tytuń — dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
39. zwierciedle — dziś popr. forma Msc. lp: zwierciadle. [przypis edytorski]
40. obecność — tu: teraźniejszość. [przypis edytorski]
41. rozgorączkowywa — dziś popr.: rozgorączkowuje. [przypis edytorski]
42. najprzód — dziś popr.: naprzód; najpierw. [przypis edytorski]
43. halsztuk (daw.) — krawat a. kokarda z apaszki pod szyją. [przypis edytorski]
44. autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
45. hipokondria — dziś: hipochondria. [przypis edytorski]
46. Hogarth, William (1697–1764) — ang. malarz, twórca cykli satyrycznych, ukazujących sceny obyczajowe, np. Kariera rozpustnika czy Modne małżeństwo. [przypis edytorski]
47. Hogartowskie album — słowo album miało w polszczyźnie XIX w. rodzaj nijaki. [przypis edytorski]
48. graczów — dziś popr. forma D. lm: graczy. [przypis edytorski]
49. Schiller, Johann Christoph Friedrich von (1759–1805) — niemiecki poeta i filozof okresu romantyzmu, autor m.in. Ody do radości. [przypis edytorski]
50. stronnica — dziś popr.: stronica; strona (w książce). [przypis edytorski]
51. wyczerpnięty — dziś popr.: wyczerpany. [przypis edytorski]
52. wystawiać sobie (daw.) — wyobrażać sobie. [przypis edytorski]
53. kortyna — dziś popr.: kurtyna. [przypis edytorski]
54. dagerotyp — fotografia na na płytce metalowej, wynalazek Josepha Nicéphore’a Niépce’a i Louisa Jacques’a Daguerre’a z lat 30-tych XIX w. Dagerotypia była pierwszą techniką fotograficzną, dawała tylko jeden egzemplarz. W połowie XIX w. wyparła ją kalotypia, fotografia negatywowa z odbitkami wykonywanymi na papierze. [przypis edytorski]
55. Iliryjczyk — mieszkaniec Ilirii, krainy historycznej na terenie dzisiejszej Serbii, Bośni, Czarnogóry i Chorwacji. Iliryzmem nazywał się ruch dążący do rozwoju kultury i zjednoczenia południowych Słowian. [przypis edytorski]
56. zleli się — dziś popr. forma: zlali się. [przypis edytorski]
57. anachoreczny (daw.) a. anachoretyczny — pustelniczy, ascetyczny. [przypis edytorski]
58. parasyt (daw., z łac.) — pasożyt; tu: towarzysz zabaw, korzystający z czyjejś hojności. [przypis edytorski]
59. faktor (daw.) — pośrednik, handlarz. [przypis edytorski]
60. szczodrota (daw.) — hojność. [przypis edytorski]
61. podejrzywać — dziś popr.: podejrzewać. [przypis edytorski]
62. nielubiony — dziś popr.: nielubiany. [przypis edytorski]
63. stadło (daw.) — małżeństwo. [przypis edytorski]
64. socjusz (z łac. socius) — towarzysz. [przypis edytorski]
65. porozumienie (tu daw., być może błąd zamiast: dorozumienie) — domysł, przypuszczenie. [przypis edytorski]
66. Pellico, Silvio (1789–1854) — wł. pisarz i poeta, karbonariusz, za działalność spiskową więziony m.in. w twierdzy Szpilberg na Morawach; autor książki Moje więzienia. [przypis edytorski]
67. carcere duro (wł.) — ciężkie więzienie. [przypis edytorski]
68. machiawelizm — polityka prowadzona w myśl zasady, że cel uświęca środki, koncepcja zalecająca użycie podstępu, szantażu czy manipulacji w dążeniu do politycznej przewagi. [przypis edytorski]
69. Talleyrand, własc. Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1754–1838) — fr. dyplomata, minister spraw zagranicznych Francji, książę. Mimo że był duchownym (biskupem), poparł swym autorytetem rewolucję fr. 1789 r. i został wkrótce przewodniczącym Konwentu, gdzie wcześniej patronował przeprowadzeniu ustaw dotyczących sekularyzacji dóbr kościelnych. Był reprezentantem Francji na Kongresie Wiedeńskim. Talleyrand słynął z wybitnej inteligencji oraz ciętych a trafnych wypowiedzi. [przypis edytorski]
70. Hardenberg, Karl August baron von (1750–1822) — pruski arystokrata, polityk. Jego reformy wzmocniły zagrożone upadkiem państwo pruskie, co pozwoliło m.in. na uczestnictwo Prus w III rozbiorze Polski. [przypis edytorski]
71. Nesselrode, Karl Robert (1780–1862) — ros. dyplomata, z pochodzenia Niemiec, minister spraw zagranicznych cesarstwa rosyjskiego. [przypis edytorski]
72. Metternich, Klemens (1773–1859) — austriacki polityk i dyplomata. [przypis edytorski]
73. rozbierać (tu daw.) — analizować, rozważać. [przypis edytorski]
74. oczarowywa — dziś popr.: oczarowuje. [przypis edytorski]
75. sekreta — dziś popr. forma B. lm: sekrety. [przypis edytorski]
76. das ewig Weibliche (niem.) — wieczna kobiecość. [przypis edytorski]
77. Wyłamawszy zamku bramy, Twardowski błądził wśród gmachów — fragment utworu A. Mickiewicza Dziady. Widowisko, część I. Patrz: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/dziady-dziady-widowisko-czesc-i.html#f230. [przypis edytorski]
78. jednem, zapadłem — dziś popr. formy N. lp r.n.: jednym, zapadłym. [przypis edytorski]
79. Własnemi odwiedzisz kroki — dziś popr.: odwiedzisz własnymi krokami; tj. pójdziesz tam osobiście, zobaczysz to na własne oczy. [przypis edytorski]
80. larwa (tu daw.) — maska. [przypis edytorski]
81. najprzód — dziś popr.: naprzód; najpierw. [przypis edytorski]
82. tycze się — dziś: tyczy się a. dotyczy. [przypis edytorski]
83. zwierciedle — dziś popr. forma Msc. lp: zwierciadle. [przypis edytorski]
84. kur (daw.) — kogut. [przypis edytorski]
85. rękopism — dziś: rękopis. [przypis edytorski]
86. kilkomiesięczny, kilkoletni — dziś popr.: kilkumiesięczny, kilkuletni. [przypis edytorski]
87. Trysmegista, własc. Hermes Trismegistos — bóstwo hellenistyczne, czczone w pierwszych wiekach n.e., powstałe z połączenia tradycji egipskich (Thot) i greckich, uosobienie mądrości i wiedzy tajemnej, wg legendy autor tysięcy ksiąg. [przypis edytorski]
88. merkuriusz (daw., z łac.) — tu: rtęć. [przypis edytorski]
89. patrzał — dziś popr. forma: patrzył. [przypis edytorski]
90. Peccatumque oculos est habuisse meum (łac.) — w moich oczach można zobaczyć wszystkie grzechy. [przypis edytorski]
91. Babbage, Charles (1791–1871) — ang. matematyk, twórca tablic logarytmicznych, wynalazca maszyny dyferencyjnej (maszyny liczącej) oraz oftalmoskopu (przyrządu do badania wnętrza oka ludzkiego). [przypis edytorski]
92. Cahagnet, Louis-Alphonse (1809–1885) — fr. badacz somnambulizmu i mediumizmu, napisał Magnétisme. [przypis edytorski]
93. samouczek — tu: samouk. [przypis edytorski]
94. hierofant (z gr.) — kapłan misteriów eleuzyjskich; człowiek objawiający innym święte tajemnice. [przypis edytorski]
95. Gratry, Auguste Joseph (1805–1872) — fr. teolog i filozof, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
96. La connaissance de l’âme (fr.) — poznanie duszy. [przypis edytorski]
97. podobieństwo (tu daw.) — parabola, przypowieść. [przypis edytorski]
98. ośm — dziś popr.: osiem. [przypis edytorski]
99. Fedon — bohater tytułowy jednego z dialogów Platona. [przypis edytorski]
100. mesmeryzm — zjawiska, które dzisiaj znane są pod nazwą hipnozy, w XIX w. określano jako mesmeryzm (od nazwiska Franza Antona Mesmera, 1734–1815) lub magnetyzm. [przypis edytorski]
101. Görres, Jakob (1776–1848) — uczony i publicysta niem., występował przeciw nadużyciom duchowieństwa i arystokracji. Wydał m.in. czterotomowe dzieło Die Christische Mystik (Mistyka chrześcijańska). [przypis edytorski]
102. Delfinat — kraina hist. w płd.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
103. Sewenny — płd.-wsch. krawędź Masywu Centralnego we Francji; opada ku dolinie Rodanu. [przypis edytorski]
104. Alrun — Adalruna, germańskie imię żeńskie o znaczeniu nawiązującym do szlachetności i tajemnicy; tu: daw. niem. wieszczka, wizjonerka. [przypis edytorski]
105. in potentia (łac.) — potencjalnie. [przypis edytorski]
106. Eleuza, własc. Eleusis — miejscowość w Grecji, niedaleko Aten; miejsce gr. misteriów religijnych, odprawianych od XV w. p.n.e. do IV w. n.e., których uczestnicy byli zobowiązani do zachowania tajemnicy. [przypis edytorski]
107. odfotografowywać (daw.) — tu: odbijać, odciskać. [przypis edytorski]
108. Szpicberg, dziś Spitsbergen — daw. nazwa archipelagu Svalbard na Morzu Arktycznym, dziś największa wyspa tego archipelagu. Obecnie terytorium Norwegii. [przypis edytorski]
109. karykiel (z ang. curricle) — dwukółka; lekki, otwarty pojazd na jednej osi, ciągnięty przez jednego lub dwa konie. [przypis edytorski]
110. Georgianka (daw.) — Gruzinka. [przypis edytorski]
111. harmonika — instrument muzyczny o bardzo czystym, przenikliwym dźwięku, popularny w XIX w.; gra się na nim, pocierając wilgotnymi palcami obracające się szklane dyski. [przypis edytorski]
112. groom (ang.) — stajenny; tu: służący, posłaniec. [przypis edytorski]
113. A Mademoiselle Felicia Merlin, Rue Warecka (fr.) — Do panny Felicji Merlin, ulica Warecka. [przypis edytorski]
114. dame de compagnie (fr.) — dama do towarzystwa. [przypis edytorski]
115. Peri (mit. perska) — skrzydlata istota podobna do wróżki, spokrewniona z upadłymi aniołami, nie może wrócić do lepszego świata i pozostaje na ziemi, niekiedy pomagając ludziom. [przypis edytorski]
116. Polikrates — tyran wyspy Samos w latach 537–522 p.n.e., bohater ballady F. Schillera Pierścień Polikratesa. Uważany za uosobienie przekonań o przewrotności fortuny, przez kilka lat był niezwykle szczęśliwym władcą, wygrywał wojny i zawierał korzystne sojusze, a w końcu został podstępnie i hańbiąco zamordowany przez namiestnika perskiego. Według legendy próbował przekupić los, wrzucając w morze ulubiony, kosztowny pierścień, ale bogowie zwrócili mu jego ofiarę: pierścień odnalazł się w brzuchu ryby. [przypis edytorski]
117. chantage (fr.) — szantaż. [przypis edytorski]
118. Szlązak — dziś popr.: Ślązak. [przypis edytorski]
119. potworu — dziś popr. forma D. lp: potwora. [przypis edytorski]
120. źwierciadło (daw.) — zwierciadło, lustro. [przypis edytorski]
121. autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
122. asan a. acan (daw.) — starop. tytuł grzecznościowy: pan, waćpan. [przypis edytorski]
123. dżetattura, jetattura, złe oko (mit.) — zabobon, wiara w to, że zazdrosny wzrok może zaszkodzić. [przypis edytorski]
124. salopkę (zdr.), salopa — długa, ciepła peleryna z kapturem i szerokimi rękawami, noszona przez damy w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
125. On ne prête qu’au riche (fr.) — pożycza się tylko bogatemu. [przypis edytorski]
126. czemu dżetattura trafia się prawie wyłącznie na półwyspie włoskim? (...) Wszelkie podania o tych oczach i sposobach odwrócenia ich wpływu rozeszły się pierwotnie z ksiąg etruskich — wiara w złe oko jest faktycznie o wiele starsza i bardziej rozpowszechniona, od starożytnego Sumeru i Babilonu po współczesną Amerykę Południową; takie zabobony funkcjonują jeszcze w Polsce na wsi. [przypis edytorski]
127. magnetyzm — zjawiska, które dzisiaj znane są pod nazwą hipnozy, w XIX w. określano jako mesmeryzm (od nazwiska Franza Antona Mesmera, 1734–1815) lub magnetyzm. [przypis edytorski]
128. kur (daw.) — kogut. [przypis edytorski]
129. stos Volty — ogniwo galwaniczne, wynalazek Alessandra Volty. [przypis edytorski]
130. faktor (daw.) — pośrednik, handlarz. [przypis edytorski]
131. mio padre (wł.) — mój ojciec. [przypis edytorski]
132. anim wiedział (daw.) — ani wiedziałem; wcale nie wiedziałem. [przypis edytorski]
133. inne świadki — dziś popr. forma B. lm: innych świadków. [przypis edytorski]
134. opona (tu daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
135. złowróżebnie — dziś popr.: złowróżbnie. [przypis edytorski]
136. pomięszanie — tu: obłęd. [przypis edytorski]
137. No felice, ma infelice (wł.) — nie szczęśliwa, ale nieszczęśliwa. [przypis edytorski]
138. zamężcie (daw.) — zamęście, małżeństwo (dla kobiety). [przypis edytorski]
139. tkanka (tu daw.) — tkanina. [przypis edytorski]
140. Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — niem. pisarz i kompozytor. Autor opowiadań fantastycznych, m.in. Dziadka do orzechów. Z zawodu prawnik. Był żonaty z Polką i wiele lat spędził na terenie dzisiejszej Polski, m.in. w Poznaniu, Płocku, Warszawie i Bambergu (Bydgoszczy). [przypis edytorski]
141. autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Zwierciadlana zagadka - Deotyma (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)