Kim - Rudyard Kipling (czytaj książki za darmo txt) 📖

Pieśń o Diegu Valdezie

Bardzo wczesnym rankiem białe namioty runęły i znikły, a Maverickowie pomaszerowali boczną drogą w stronę Umballi. Droga ta nie przechodziła koło miejsca postoju na trakcie, toteż Kim, wlokąc się koło wozu taborowego i wystawiony na krzyżowy ogień docinków ze strony żon żołnierskich, nie był już tak pewny siebie, jak zeszłego wieczora. Zauważył, że był pilnie strzeżony przez ojca Wiktora z jednej strony a przez pastora Bennetta z drugiej.

Przed południem kolumna wojska zatrzymała się. Ordynans, który przygonił na wielbłądzie, wręczył pułkownikowi jakiś list. Ten przeczytał pismo i coś powiedział jednemu z majorów. Kim, znajdujący się w tylnej straży o jakie pół mili od nich, posłyszał chrapliwy i radosny zgiełk, posuwający się ku niemu skroś gęstej kurzawy. Potem ktoś trzepnął go w kark, krzycząc:

— Powiedz nam, skąd to wiedziałeś, mały diabliku? Ojcze drogi, spróbuj, czy ci się nie uda wydobyć z niego prawdy!

Kucyk kapelana zrównał się z nimi i Kima przytroczono do łęku siodła.

— No, mój synu, twoje proroctwo wczorajsze się sprawdziło. Otrzymaliśmy rozkaz, by jutro zawagonować się w Umballi i ruszyć na front.

— Co to znaczy? — zapytał Kim, bo „zawagonować” i „front” były to słowa obce dla niego.

— My idziemy na wojnę, jakeś powiedział.

— Istotnie idziemy na wojnę. Powiedziałem to wczoraj wieczorem.

— Tak, powiedziałeś; ale, na moce ciemności, skądeś to wiedział?

Kimowi zaiskrzyły się oczy. Zaciął wargi, pokiwał głową i tak wyglądał, jak gdyby krył tajemnicę. Kapelan posuwał się naprzód w tumanach kurzu, a szeregowcy, sierżanci i oficerowie niższego stopnia zwracali jeden drugiemu uwagę na chłopca. Pułkownik, stojący na czele kolumny, wpatrzył się weń z ciekawością.

— Widocznie plotkowano już o tym coś niecoś po mieście — ozwał się — ale nawet i wtedy... — (Tu przyjrzał się listowi, który miał w ręce). — Pal go diabli! Wszak zaledwie upływa dwadzieścia cztery godziny, jak rzecz tę zadecydowano.

— Czy w Indiach jest wielu takich jak ty? — rzekł ojciec Wiktor — czy też ty masz stać się lusus naturae91?

— A skorom ci to opowiedział — ozwał się chłopak — czy pozwolisz mi wrócić do mego staruszka? Jeżeli on nie przyłączył się do tej baby z Kulu, boję się, że zginie.

— Z tego, com widział, wnoszę, że on umie dbać o siebie tak samo, jak i ty. Nie. Przyniosłeś nam szczęście i my chcemy wykierować cię na człowieka. Odprowadzę cię z powrotem do twego furgonu, a dzisiaj wieczorem przyjdziesz do mnie.

Przez resztę dnia osoba Kima stała się przedmiotem różnych roztrząsań ze strony kilkuset białych ludzi. W opowiadaniach nie pomijano ani jednego szczegółu z dziejów jego pojawienia się w obozie, rozpoznania jego rodowodu, jako też jego przepowiedni. Sążnista, niezgrabna baba białej rasy, siedząca na stosie piernatów, zapytała go tajemniczo, czy sądzi, że mąż jej wróci z wojny. Kim zamyślił się poważnie i odrzekł, że powróci, za co kobieta poczęstowała go jadłem. Ten ogromny korowód, któremu od czasu do czasu przygrywała muzyka — ten tłum, co gwarzył i śmiał się wesoło — z wielu względów przypominał uroczyste obchody w śródmieściu Lahory. Na razie nie zapowiadało się, by Kima miała tu czekać jakaś ciężka praca, więc postanowił darzyć swymi względami to widowisko. Pod wieczór na ich spotkanie wyszły orkiestry wojskowe i odprowadzały Mavericków muzyką aż do obozu w pobliżu umbalskiego dworca kolejowego. Noc przechodziła bardzo interesująco. Żołnierze z innych pułków przychodzili odwiedzić Mavericków, a i Maverickowie ze swej strony też wybierali się w odwiedziny. Wypadały i patrole, by ściągnąć ich z powrotem, a spotykały się z patrolami innych pułków, wyprawiającymi się w tymże celu; I potem, w czas jakiś, trąby zaczęły ożywać się z wściekłością, wzywając większą ilość patroli z oficerami na czele, celem uśmierzenia zamętu. Maverickowie mieli opinię hulaków i haraburdów.

Lecz nazajutrz w doskonałej karności i porządku stawili się na dworcu, a Kim, pozostawiony wraz z chorymi, z kobietami i dziećmi, z uniesieniem wykrzykiwał słowa pożegnania mijającym go pociągom. Jak dotąd, życie jego jako sahiba było zajmujące, jednakowoż przyjmował je z wielką ostrożnością.

Następnie odesłano go, jako dobosza, do pustych, wybielonych koszar, gdzie podłogi były zasypane rumowiskiem, sznurkami i papierami, a powały dudniły odgłosem jego samotnych kroków. Zwyczajem krajowców zwinął się w kłębek na łóżku bez pościeli i zamierzał się zdrzemnąć; z werandy wytarabanił się jakiś człek nadąsany, zbudził go i oznajmił, że jest nauczycielem. Kim wiedział, czym to pachnie, więc zwinął się jak ślimak. Umiał odgadywać różne obwieszczenia policji angielskiej, ponieważ chodziło w nich często i o jego skórę, a pośród wielu gości, którzy odwiedzali jego opiekunkę, był swego czasu pewien dziwak, Niemiec, który malował dekoracje dla wędrownego teatru parsyjskiego92; ten opowiadał Kimowi, że „w roku czterdziestym ósmym był na barykadach” i dlatego — przynajmniej tak Kim sobie wyrozumował — chciał nauczyć go pisania w zamian za jadło. Kim dobił się ostatecznie znajomości poszczególnych liter, ale nie uważał ich za rzecz wielce potrzebną.

— Ja nic nie wiem! Odwal pan ode mnie! — żachnął się przeto, węsząc coś niedobrego. Na to ów człowiek schwycił go za ucho, zaciągnął do izby w oddalonym skrzydle budynku, gdzie siedziało kilkunastu doboszyków podzielonych na klasy, i zapowiedział mu, że jeżeli nic nie umie, tedy przynajmniej powinien cicho się zachowywać. To udało mu się znakomicie. Belfer przez pół godziny coś tam objaśniał za pomocą białych kresek na czarnej tablicy, a Kim dalej ciągnął przerwaną drzemkę. Obecny stan rzeczy nie podobał mu się wcale, gdyż była to właśnie taka szkoła i taka karność, od jakiej dotychczas pilnie się wymigiwał przez dwie trzecie swego młodocianego żywota. Naraz strzelił mu do głowy pyszny pomysł, aż sam się zadziwił, że przedtem nigdy nie myślał o czymś podobnym.

Belfer wypuścił uczniów na pauzę, a pierwszym, który hulnął przez werandę na świeże powietrze, był Kim.

— Hej, ty! Zatrzymaj się! Stój! — zabrzmiał cienki głosik tuż za nim. — Dostałem cię pod swą opiekę. Dano mi rozkaz, bym nie spuszczał cię z oka. Gdzie się trajdasz?

Był do doboszyk, który kręcił się dokoła niego przez całe przedpołudnie — pucata i piegowata pokraka, lat może czternastu; Kim obmierził go sobie od podeszew jego butów aż po naszywki na czapce.

— Na targ... by kupić słodyczy... dla ciebie — odrzekł Kim po namyśle.

— No, targ jest poza rejonem koszarowym. Jeżeli tam pójdziemy, dostaniemy wcieranie. Wracaj no!

— Jak blisko możemy zajść? — Kim nie rozumiał, co znaczy „rejon”, ale pragnął być (na razie) uprzejmy.

— Jak blisko? Jak daleko, chciałeś powiedzieć? Możemy dojść aż do tego drzewa wedle drogi.

— Więc ja tam pójdę.

— I owszem. Ja nie pójdę. Za gorąco dzisiaj. Mogę cię stąd pilnować. Nie wyjdzie ci to na dobre, jeślibyś chciał uciekać. Jeżeli drapniesz, wytropią cię... poznają po odzieży! Nosisz na sobie mundur pułku. Pierwszy lepszy patrol w Umballi odprowadziłby cię z powrotem prędzej, niżbyś stąd wyruszył.

Ostatnie słowa nie wywarły na Kimie takiego wrażenia, jak świadomość, że ubranie zdradzi go w razie usiłowania ucieczki. Przylgnął do drzewa, stojącego na zakręcie szarej drogi wiodącej w stronę targowicy93, i przyglądał się przechodzącym krajowcom. Byli to przeważnie posługacze koszarowi najniższej kasty. Kim zawołał na jednego z zamiataczy, który bez namysłu obrzucił go w odpowiedzi stekiem zgoła niewłaściwych złorzeczeń, przypuszczając, rzecz prosta, że mały Europejczyk nie zdoła mu się odwzajemnić. Grubiańska, prędka odpowiedź wywiodła go z błędu. Kim włożył w nią całą spętaną duszę, dziękując zrządzeniom losu, które na koniec pozwoliły mu zwymyślać kogoś tą mową, jaką znał najlepiej.

— A teraz idź do najbliższego skrybenta94 na rynku i każ mu tu przyjść. Chciałbym napisać list.

— Ale... ale jaki z ciebie biały człowiek, że potrzeba ci skrybenta ulicznego? Czyż w koszarach nie ma nauczyciela?

— Tak, a w piekle jest też pełno tego nasienia! Wykonaj mój rozkaz, ty... ty ciemięgo! Twoja matka brała ślub w kojcu! Sługo Lal Bega — (Kim znał boga zamiataczy) — wykonaj w te pędy moje zlecenie albo porozmawiamy znów z sobą.

Zamiatacz poleciał co sił.

— Tam koło koszar pod drzewem czeka jakiś biały chłopak, który nie jest białym chłopcem... — wyjąkał do pierwszego skrybenta, na jakiego się natknął. — On ciebie potrzebuje.

— Czy zapłaci? — ozwał się wymuskany pisarz, składając z wielką starannością pulpit, pióro i wosk do pieczętowania.

— Nie wiem. On nie jest podobny do innych chłopców. Idź i zobacz. Opłaci się.

Kim skakał z niecierpliwości, gdy ukazał się jego oczom młody, smukły Kayeth. Gdy już ów był od niego na odległość, gdzie mógł dojść głos, chłopak jął kląć nań zawzięcie.

— Najpierw odbiorę zapłatę — ozwał się przepisywacz. — Obelgi zmusiły mnie do podwyższenia ceny. Ale kimże ty jesteś, że ubierasz się jedną modą, a wyrażasz zgoła inną?

— Oho! O tym właśnie będzie w liście, który masz napisać. To niebywała historia. Ale mnie się wcale nie śpieszy; może mi usłużyć i inny grypsak! W Umballi jest ich pełno, tak jak i w Lahorze.

— Cztery anny — ozwał się pisarz, siadając i rozwijając swój tobół w cieniu opustoszałego skrzydła koszar.

Kim odruchowo przykucnął koło niego — tak jak to umieją kucać tylko krajowcy — pomimo że przeszkadzały mu ohydne, obcisłe spodnie.

Pisarz przyjrzał mu się z boku.

— Takiej ceny można żądać od sahibów — ozwał się Kim — teraz powiedz mi prawdziwą.

— Półtorej anny. Skąd mogę wiedzieć, że po napisaniu tego listu nie dasz drapaka?

— Nie wolno mi wychodzić poza to drzewo, a zresztą trzeba również pomyśleć o znaczku pocztowym.

— Nie robię