Krysia bezimienna - Antonina Domańska (dostęp do książek online .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Krótki opis książki:

Do dwórek królowej Anny dołącza Marysia Krupska, by kontyunować naukę i służyć jej. Marysia nie przybywa jednak sama — towarzyszy jej kilkuletnia Krysia, której pochodzenie jest nieznane.

Dziewczynka początkowo jest nieodłączną towarzyszką dwórki, jednak z biegiem czasu zaczyna się usamodzielniać i staje się ulubienicą królowej. Pewnego dnia tylko dzięki natychmiastowej reakcji dworskiego pieska zostaje wyratowana od porwania przez tajemniczego mężczyznę. Wygląda na to, że ktoś dybie na życie Krysi…

Krysia Bezimienna to jedna z powieści historycznych dla dzieci autorstwa Antoniny Domańskiej, tworzącej na początku I połowy XX wieku. Utwór powstał w 1914 roku. Pisarka zasłynęła jako autorka tego typu utworów prozatorskich, w których przystępną fabułę, bliską dziecięcej rzeczywistości, łączyła z faktami historycznymi.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Krysia bezimienna - Antonina Domańska (dostęp do książek online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Antonina Domańska

Idź do strony:

służąca w bitwie do rozbijania zbroi przeciwnika. [przypis edytorski]

112. Król Henryk, pomny wielkich zasług rodu Zborowskich względem swej osoby czasu elekcji, wydał na Samuela wyrok łagodny — Samuel Zborowski nie zastosował się do wyroku banicji, w 1584 r. wjechał na teren Polski, został aresztowany i stracony. [przypis edytorski]

113. banicja — wygnanie. [przypis edytorski]

114. doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]

115. imienie (daw.) — majątek ziemski. [przypis edytorski]

116. w zaopatrzeniu dworu mego posuwają skąpstwo do najdalszych granic. Śmieszno przyznać: na całe utrzymanie mojej osoby, dworzan, sług i koni pięćset złotych tygodniowo — Przeździecki Jagiellonki, t. V. [przypis autorski]

117. nie dostaje (tu daw.) — brakuje. [przypis edytorski]

118. jeszcze mi dwóch rzeczy nie dostaje na prawego monarchę Sarmatów: nie nauczyłem się polskiego tańca i nie polubiłem dotąd piwa — A. Grabowski, Wspominki ojczyste. [przypis autorski]

119. polski taniec — polonez (z fr. danse polonaise), majestatyczny taniec dworski, którym rozpoczynano tradycyjnie bale. [przypis edytorski]

120. Ładny taniec, Henryczku? — zapiszczał po francusku błazen, karzeł Krassowski (...) Wszak w Paryżu na nic ci się nie przyda — A. Grabowski, Wspominki ojczyste. [przypis autorski]

121. suponować (daw., z łac.) — przypuszczać. [przypis edytorski]

122. De profundis clamavi ad Te, Domine (łac.) — z głębokości wołam do ciebie, Panie; psalm żałobny. [przypis edytorski]

123. Domine, exaudi orationem meam (łac.) — Panie, wysłuchaj modlitwą moją (dalsze słowa psalmu żałobnego). [przypis edytorski]

124. Będziesz pod zamkowymi murami szpiegował? (...) No, przeżegnaj się przede śmiercią! — kuchta dworski Antoni był świadkiem ucieczki Henryka Walezego (list Tomasza Plazy do Marcina Kromera), zob. Jagiellonki Przeździeckiego. [przypis autorski]

125. samopiąt (daw.) — w pięć osób; sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]

126. niegodna — dziś popr. forma: niegodne. [przypis edytorski]

127. Didko jeho bery (z ukr.) — niech go diabli wezmą. [przypis edytorski]

128. więcierz — sieć na ryby w kształcie walca, pleciona z wikliny. [przypis edytorski]

129. interesowany (daw.) — zainteresowany, zaangażowany. [przypis edytorski]

130. motoł — matoł, tępak. [przypis edytorski]

131. od rodzicam go dostał (daw.) — dostałem go od ojca. [przypis edytorski]

132. zmitrężyć — zmarnować czas, opóźnić się. [przypis edytorski]

133. prymaria — msza odprawiana wcześnie rano. [przypis edytorski]

134. kosa (tu daw.) — warkocz. [przypis edytorski]

135. fruczka (daw.) — daw. zabawka dziecięca: fryga, bąk na sznurku. [przypis edytorski]

136. toli (daw.) — tu: przecież. [przypis edytorski]

137. Burmistrz i rada miasta Krakowa oświadczyli, że stoją do śmierci przy królowej Annie i królu Stefanie — Bielski, Kronika. [przypis autorski]

138. zawisnąć (tu daw.) — zależeć, stać się zależnym. [przypis edytorski]

139. Ostroróg (...) przedstawił prośbę narodu polskiego, by wojewoda siedmiogrodzki książę Stefan Batory przyjąć raczył koronę, a w zamian oddał swe serce Rzeczypospolitej — Bielski, Kronika. [przypis autorski]

140. liczne jeńce pobrał — dziś popr. forma: wziął licznych jeńców. [przypis edytorski]

141. Skaczy, wraże, jak pan każe (z ukr.) — skacz (tańcz), kanalio (wrogu), jak pan każe. [przypis edytorski]

142. napracowałszy się (dial.) — napracowawszy się. [przypis edytorski]

143. naraziłszy (dial.) — naraziwszy. [przypis edytorski]

144. skuczno (z ros. a. brus.) — przykro, smutno, nieciekawie. [przypis edytorski]

145. Tak co ja nie robiąc (dial.) — więc co ja robię; więc co ja mam robić. [przypis edytorski]

146. pojidesz w hostynu (z ukr.) — pojedziesz w gości. [przypis edytorski]

147. piśmo wid starosty (z ukr.) — list od starosty. [przypis edytorski]

148. mołojec (daw., z ukr.) — dzielny młody mężczyzna; żołnierz. [przypis edytorski]

149. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]

150. ruśnikarz, właśc. rusznikarz — rzemieślnik wykonujący broń palną. [przypis edytorski]

151. płatnerz — rzemieślnik wykonujący zbroje. [przypis edytorski]

152. kupić się (daw.) — zbierać się, gromadzić się. [przypis edytorski]

153. karbowy — nadzorca pilnujący robotników w polu; wykonaną przez poszczególnych chłopów pracę notował sobie, znacząc karby na kiju. [przypis edytorski]

154. Commentari de bello Gallico — O wojnie galijskiej (Commentarii rerum gestarum belli Gallici a. De bello Gallico), dzieło w ośmiu księgach, spośród których siedem napisał wódz rzymski Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.), a ósmą jego szef sztabu, Aulus Hirtius (90–43 p.n.e.). [przypis edytorski]

155. chycić (gw.) — chwycić, złapać. [przypis edytorski]

156. załoga moskiewska chyciwszy cztery dni temu kilkunastu oblegających Niemców z naszej piechoty najemnej (...) umęczyli ich okrutnie i wyrzucili ciała do Dźwiny — historyczne: J. Bielski, Kronika. [przypis autorski]

157. nasz mistrz Rudolfino w swym tajemnym warsztacie wielką nam posługę uczyni. Jego kule niczym sępy z rozpędem lecą, a upadłszy na ziemię, wybuchają i śmierć niosą — wynalazca kul eksplodujących, Rudolfino, przebywał w obozie Stefana Batorego. [przypis autorski]

158. beluarda — narożna baszta obronna lub drewniana ruchoma wieża oblężnicza. [przypis edytorski]

159. synowica (daw.) — bratanica, córka brata. [przypis edytorski]

160. in fundo (łac.) — tu: w podziemiach. [przypis edytorski]

161. Narzeczona powstała z krzesła i szła do połowy izby; zaś we drzwiach ukazał się wspaniałej urody, acz nie pierwszej młodości narzeczony. Pokłonił się nisko, ale nie uniżenie, i w łacińskiej mowie radość z tak szczęsnej godziny w swym życiu wyraził — B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, opis wesela Gryzeldy Batorówny. [przypis autorski]

162. czepiec — daw. nakrycie głowy kobiety zamężnej. [przypis edytorski]

163. Stanisław Żółkiewski (1547–1620) — późniejszy hetman wielki koronny, zwycięski wódz wielu wojen, zdobywca Moskwy, zginął w bitwie z Turkami pod Cecorą. Pradziad króla Jana III Sobieskiego. [przypis edytorski]

164. orszaki wojenne, alegoryczne wizerunki, takoż pogańskie bożyszcza nadobnie wyobrażone przez żywe osoby — tzw. żywe obrazy, rozrywka modna w XVIII–XIX w. Aktorzy-amatorzy, często osoby z wyższych sfer, przebierali się stosownie i odtwarzali sceny z literatury lub z malarstwa. [przypis edytorski]

165. gwoli (daw.) — dla, w celu. [przypis edytorski]

166. in medias res (łac.). — do sedna sprawy. [przypis edytorski]

167. Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych; przedstawiana z koszem owoców i kwiatów lub z rogiem obfitości. [przypis edytorski]

168. Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów i wiosennej roślinności; na jej cześć w Rzymie świętowano na przełomie kwietnia i maja wesołe Floralia. [przypis edytorski]

169. Ceres a. Cerera (mit. rzym.) — bogini urodzaju, matka Prozerpiny. Odpowiednik Demeter z mit. gr. [przypis edytorski]

170. Prozerpina (mit. rzym.) — córka Cerery, porwał ją i poślubił Pluton, bóg krainy umarłych. Prozerpina co roku wracała do matki na lato, a opuszczała ją na zimę; tak mitologia tłumaczyła następstwo pór roku. Odpowiednikiem Prozerpiny w mit. gr. jest Kora-Persefona. [przypis edytorski]

171. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]

172. cyfra (tu daw.) — inicjały, monogram. [przypis edytorski]

173. Saturn (mit. rzym.) — bóg zasiewów, rolnictwa, pór roku i czasu. Odpowiednik Kronosa z mit. gr. [przypis edytorski]

174. Jowisz a. Jupiter (mit. rzym.) — najważniejszy bóg Rzymian, pan dziennego nieba, blasku słonecznego i pioruna; odpowiednik Zeusa z mit. gr. [przypis edytorski]

175. Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, rzemiosł i sztuki; odpowiednik Ateny z mit. gr. [przypis edytorski]

176. dwukolny — dziś: dwukołowy. [przypis edytorski]

177. Kupido (mit. rzym.) — bóg miłości, syn Wenus. [przypis edytorski]

178. Wenus a. Wenera (mit. rzym.) — bogini miłości i piękna; odpowiednik Afrodyty z mit. gr. [przypis edytorski]

179. Parys Aleksander (mit. gr.) — postać z Iliady Homera, syn króla Troi; wybrany na sędziego w sporze między boginiami, za najpiękniejszą uznał Afrodytę. Ta nagrodziła go miłością pięknej Heleny, żony Menelaosa, co stało się przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

180. Pluto a. Pluton (mit. rzym.) — bóg świata podziemnego, krainy umarłych. Zakochał się w Prozerpinie, córce Cerery, i porwał ją. Konflikt zakończył się kompromisem: Prozerpina została żoną Plutona, ale pół każdego roku spędzała z matką na ziemi; jej powroty do męża powodowały rozpacz bogini urodzaju i zimę. Odpowiednikiem Plutona w mit. gr. był Hades. [przypis edytorski]

181. ówten (daw.) — tamten. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/krysia-bezimienna

Tekst opracowany na podstawie: Antonina Domańska, Krysia bezimienna, Państwowe Wydawnictwo Literatury Dziecięcej "Nasza Księgarnia", Warszawa 1957

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Nowoczesna Polska. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury - Kultura - Interwencje.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Dorota Kowalska.

Okładka na podstawie: Anna Jagiellonka, Warsztat Lucasa Cranacha Młodszego (XVI w.), domena publiczna

ISBN 978-83-288-3196-4

Idź do strony:

Darmowe książki «Krysia bezimienna - Antonina Domańska (dostęp do książek online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz