Panienka z okienka - Deotyma (darmowa biblioteka internetowa TXT) 📖

class="paragraph">Siedział on pod piecem oparty obu łokciami o stolik, na którym świeciła przed nim szklenica pełna piwa. Spostrzegłszy nadchodzącego Kazimierza, odezwał się dość wesoło:

— Co to waszmość tak żywo ze swoją panną siostrą gadałeś?

— My właśnie uradzili, abym ja się przed panem konsulem prezentował893 z wielką nowiną i wielką petycją894.

Po twarzy majstra przeleciała chmurka niepokoju.

— A!... Cóż to takiego?

— Dostał ja na koniec z domu on wyglądany respons i pan miecznik mi w nim rememoruje, jako Krysia miała już trzy czy cztery lata, kiedy ją w jasyr zabrano. Tedy to na żaden fason nie może być panna Hedwiga.

— Hm! I żeś to waszmość sam sobie tego nie rememorował, to czysty fenomen...

— Jam się jeno z braćmi zabawiał, na siostrzyczkę mało my dbali895, aż dopiero gdy zaginęła, wtedy poniewczasie była żałość.

— Szkoda! Zła nowina. Już my tedy nic sobie nie będziem. A jam już się nauczył uważać waszmość za kawałek syna.

Kazimierz przygryzł sobie wargi. Miał ochotę powiedzieć:

„Za wiele konfidencji896, panie łyku!”

Ale się powstrzymał i z przymuszonym uśmiechem odpowiedział:

— A może on kawałek syna się ostanie? Powziął ci ja dla tej panienki tak wielki a święty afekt, że bez niej żyć dalej ani rusz. Nie mogę być bratem, ale mogę być lepiej, małżonkiem.

Tu Kazimierz powstał i pięknie się pokłoniwszy, wymówił uroczystym głosem:

— Tandem897 tedy przychodzę z tą petycją, abyś waszeć, jako przybrany ociec panny Hedwigi, chętnym sercem dał mi ją za żonę.

Pan Schultz w jednej chwili zmienił się do niepoznania. Pulchna, czerwona twarz jego nagle wydłużyła się i zżółkła. Wlepił w Kazimierza okrągłe, rybie oczy i przez zęby sam do siebie mruczał:

— Aha! Wylazło szydło z worka. Niegłupi był mój Ollender.

Pan Kazimierz, zniecierpliwiony, siadł na powrót i ręką w stół uderzywszy, zapytał:

— No cóż tedy?

Majster, nie wstając z ławy, głową się tylko ukłonił i odpowiedział z szyderczym uśmiechem:

— Wielki to dla nas onor898, że klejnotny pan zniża się do biednej sierotki, szkoda jeno, że ten onor za późno przychodzi.

— Jak to: za późno? Co to znaczy?

— A nie oświadczył ci ja waszej miłości, panie kawalerze, zaraz przy pierwszej waszmościnej wizycie, że małżonek dla Hedwigi już jest wybran899?

— Prawda. Waszeć to gadałeś. Ale póki ksiądz nie związał stuły, to jeszcze można zmienić rezolucję900.

— Nie, panie kawalerze. Co Johann Schultz raz powiedział i zadecydował, tego już nie odmienia.

— Odmieni, odmieni. Miejże waszeć Boga w sercu, ja pięknie proszę i panna Hedwiga powieda, że to będzie jej szczęście.

— A! Ona tak powieda? No to się waszmość dobiłeś901. Harde to dziecko, co śmie takie rzeczy gadać. Trza ją nauczyć moresu902.

— Nie hardać903 ona, kiedy chce mieć waściny asentyment.

— Czy chce, czy nie chce, bez mojego asentymentu nic nie będzie. Gdzieżeś to waszmość czytał takie prawo, aby uczciwa frajlein sama dawała decyzję o swoim hymenie? To rzecz rodziców abo familijnego konsylium904. A w tym trybunale ociec abo opiekun to najwyższy sędzia.

— Masz rację waszeć, jeno i w tej lex905 jest ekscepcja906.

— Na przykład jaka?

— Wtedy, kiedy sędzia jest razem907 i stroną.

— Po palestrancku908 waszmość mię zajeżdżasz. Ja prosty człek, nie rozumiem tych subtelności. Jeno wiem, że z tego nic nie będzie.

— Czy to jest ostatnie waszecine słowo? Panie rajco, weź tę rzecz na rozmysł909, abyś dzisiejszej wiolencji910 kiedyś nie pożałował. Ja jeszcze poczekam. Waszeć myśl odmienisz i jeszcze raz pogadamy.

— Nie, panie kawalerze, próżno się waszmość nie fatyguj, keine911 gadanie, rzecz skończona.

Tu pan majster powstał, ukłonił się sztywnie i zakończył:

— Raz jeszcze uniżenie dziękuję za onor nam wyrządzony, acz na moją aflikcję912 poniewczasie, i żegnam waszą miłość, bom ciężko chor913 i pono przyjdzie mi opuścić tę piękną kompanię.

To mówiąc, oddalił się z pokornymi słowami, ale z szyderczym uśmiechem na ustach i z głową hardo podniesioną. Pan Schultz, jako nieodrodny gdańszczanin, zawsze i wszędzie nosił ją wyniośle, a już najwynioślej na ratuszu i w Artusowej sali, bo tutaj, widząc wkoło siebie potęgę Miejskiego Senatu i blask miejskiego patrycjatu, czuł się mocnym na swoich złotych śmieciach i nawet klejnotnym panom rad przycierał rogów. A już nigdy nie doznał większej pod tym względem rozkoszy jak dzisiaj, kiedy w osobie pana Kazimierza upokorzył i zuchwałego szlachetkę, i przeszkodnego914 współzalotnika.

Dziwną może wydawać się cierpliwość, z jaką siarczysty915 pan porucznik przełknął tę nauczkę i zaprawdę nie byłby jej zniósł tak przykładnie, gdyby nie przekonanie, że wkrótce, dziś jeszcze, ukarze hardość mieszczanina i zemści się na współzawodniku. Ta myśl ubierała i jego usta szyderczym uśmiechem i chociaż krew się w nim burzyła, choć ręce go swędziły, myślał sobie:

„Dobrze, dobrze, ja jeszcze tak wolę. Obejdę się bez twojej permisji916”.

Jednak ostatnia groźba pana Schultza naprawdę go rozzłościła i nawet niepomału917 przeraziła.

— Tam do licha! — szepnął. — Jeśli on ją ma zaraz uprowadzić, to cały plan w łeb weźmie, przynajmniej na dzisia.

Tu wstał gwałtownie, plecami o piec się oparł i głowę, jak mógł, wysunął ponad tłumy dla odnalezienia Hedwigi.

Nietrudno ją było odnaleźć: wszystkie oczy zwracały się ku niej. Pośrodku sali, w największym wirze tańców, przesuwała się lekka, jakby duch niebieski, prowadzona przez imci pana Amsta Spirynga, który właśnie w tej chwili kończył z nią kuranta i przy ostatnich zwrotach rzucił pod jej stopy swój płomienny tulipan. Ale i odetchnąć jej nie dano. Kurant (la courante), wdzięczny taniec francuski, zgrabny i posuwisty, był sam w sobie niezmiernie krótkim918, ale za to zwykle powtarzał się wielokrotnie, bo w końcu zawierał pewną złośliwą figurę, dzięki której, przy zręcznym trafieniu w dobrą chwilę, jeden kawaler mógł drugiego ubiec i podstępem odbić mu tancerkę, z czego też powstało przysłowie: „Trafił frant919 na franta i wyciął mu kuranta”.

Hedwigę dziś ciągle odbijano. I teraz ciężkiemu panu Spiryngowi sprytny sire de la Crosade ją odebrał i wydawał się tak uszczęśliwiony ze zdobycia „bursztynowej panienki”, że niektóre siedzące panny zapytywały gorzko, czy ten znów z ucha sobie nie wyrwie perły i nie ciśnie jej pod nogi tego podlotka, co nie wiedzieć czym, chyba czarem nowości, tak bezwstydnie łowi tancerzy.

W tym krzyżowym ogniu hołdów i zazdrostek Hedwiga byłaby mogła bawić się tryumfalnie, ale ona wcale nie czuła tryumfu; przeciwnie, w rysach nosiła wyraz głębokiego, źle przytłumionego sfrasowania920 i głowę z niepokojem obracała to ku piecowi, skąd jej świeciły gorejące oczy Kazimierza, to w przeciwną stronę, ku ławie przeznaczonej dla najpoważniejszych matron.

Zaciekawiony pan Kazimierz także w tę stronę skierował spojrzenie i dostrzegł tam pana Schultza. Grono starszych i młodszych niewiast otoczyło go bardzo rojnie, podczas gdy on głową kręcił i ręce rozkładał jak człowiek, co się uniewinnia. Nagle zniknął w tłumie, a pan Kazimierz usłyszał tuż obok siebie wesoły głos pani Flory:

— Przychodzę z dobrą nowiną. Ale... co to waszmość taki najeżony?

— A jakoż mam się śmiać? Uczyniłem staremu deklarację, no i ładnie na tym wyszedłem.

— A to waszmość głupstwo zrobiłeś.

— Jakoż nie było zrobić, kiedy panna Hedwiga nie chciała ze mną gadać, dopóka921 nie zdeklaruję się przed onym ślicznym opiekunem?

— No, no, nie sierdź się waszmość... Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło; już ona teraz będzie wiedziała, czego ma po nim czekać922, i łacniej nam z nią pójdzie. A właśnie czas po temu, przynoszę dobrą nowinę: pan Schultz wraca do domu sam, a ją zostawia pod moją protekcją.

— Chwałaż Bogu! A to jakbym odżył. I jakżeś to wacpani takie miraculum923 zrobiła?

— Z początku chciał ją zabierać. Ja spolitykowałam i nic nie kontruję924, ale nasadzam na niego inne białogłowy, a najwięcej tę gadzinę Freimuthową, co taka zła jak i chuda. Wszystkie tedy w krzyk: „O, jaki z waszeci tyran! Biedne dziecko ledwie co zażyło pierwszych tańców i już ją zabierać? Zostaw nam ją waszeć, my wszystkie będziem jej matkowały”. A ta chuda złośnica, Freimuthową, jeszcze mu dolewa: „Ho, ho! My wiemy, czemu pan konsul chce ją wyprowadzić: bo go bierze zajzdrość, kiedy drudzy z nią sarabandują, a jemu powaga już nie pozwala hasać”. Tedy pan Schultz zawstydził się okrutnie i powieda: „Otóż ja pokażę wacpaniom, że to nie żadna zajzdrość. Ostawię tu Hedwigę choćby do jutra, choćby do południa — a wy jej matkujcie. I wiedzcie, że ja nie żaden tyran”. Widząc taką wiktorię925, chciałam rzecz dokończyć i powiedam: „Weź waszeć Korneliusa za rękodajnego, bo ledwo się na nogach trzymasz, a nam jeno pacholika odeślij”. Ale tu się nagle zaperzył i ofuknął mię: „O! Co to, to nie. Za nic w świecie. Niechże i ten biedny chłopczysko choć raz w życiu polustykuje926”. A jam zmiarkowała, że jemu nie chodzi o lustyki, jeno że chce nam ostawić szpiega. Co waszmość tak się srodze marszczysz?

— Bo to zła nowina, co mi wacpani przynosisz. Kiedy Ollender ostaje, to my nic nie wygrali. On gorszy od starego. Już ja go chyba gdzie w kącie przyduszę albo kolnę927.

Pani Flora, przestraszona, chwyciła pana Kazimierza za rękaw.

— Na miłość Boską, nie czyńże waszmość nijakich ekscesów, bo dopiero wtedy rzecz zagubisz. Już ja tak zrobię, że i Ollendra sprzed oczu waszmościnych sprzątnę.

— Ciekawym, co wacpani z nim zrobisz?

— Jeszcze nie wiem... już moja w tym głowa... jeno waszmość nie turbuj się928 na próżno, ale bacz pilnie, i jak tylko pan Schultz się wyniesie, w tenże sam moment suń do ataku.

To rzekłszy, pani Flora sama przesunęła się przez całą salę dla naocznego sprawdzenia, czy pan majster istotnie się wynosi.

Zastała go już na tarasie kończącego przyciszoną rozmowę z Korneliusem.

— Tedy — szeptał — nie spuścisz jej z oka. Ja więcej na ciebie rachuję929 niż na wszystkie babskie protekcje. Ty mędrszy, niżeli ja myślał. No, a teraz — ciągnął dalej, sięgając do kieszeni — oto masz klucz od mojego domu. Weź go, bo ja nie chcę, abyście się długo dobijali. Szpetnie to dla frajleiny stać po nocy na beischlagu i czekać jak jaka żebraczka.

— Gute Nacht, Frau930 — dodał, zwracając się do pani Flory. — Jużem ja Hedwidze przykazał, aby się wacpani pokornie trzymała i w jej zacnej kompanii doma powracała. Po co ja pił to piwsko, może mi ono zaszkodziło?

Tu szczelnie płaszcz zapiął, oparł się na ramieniu pacholika, który w drugim ręku miał zapaloną pochodnię, i stękając, i utykając, puścił się w drogę dość nużącą, bo Dom Bursztynowy był na jednej z oddaleńszych931 ulic.

Stanął jednak w końcu przed swoimi drzwiami, skąd pachołka zaraz na powrót odesłał do Artushofu, sam zaś raz i drugi targnął za kołatkę.

Jak przewidywał, niedługo przyszło mu czekać. Mina jeszcze wyśrebrzała932 swoje cyny i wyzłacała mosiądze. Bardzo się zlękła i zgryzła na widok chorego majstra, dla którego — jako prawdziwa zahukana Niemka — miała cześć prawie niewolniczą. Naznosiła mu też betów co niemiara, naparzyła ziółek w trzech gatunkach i za to miała tę pociechę, że po jakiej godzinie ustały majstrowe stękania. Czy dzięki swobodzie, jaką chory odzyskał, opuściwszy duszną salę i rozzuwszy się z ciasnej szaty, czy dzięki ziółkom i wypocznieniu, dość że uczuł się lepiej, ale to tak lepiej, że znów zaczął samego siebie łajać:

— Po com ja głupi wyszedł z Artushofu i ostawił ją na cudzej łasce?

Odesłał Minę i chciał zasnąć, ale na żaden sposób nie mógł. Ciągle widział Hedwigę tańcującą z innymi, uśmiechającą się do innych, zwłaszcza do tego mniemanego brata, co go tak haniebnie oszukał.

„I jeszcze — myślał sobie — powiedziała, że tam jest jej szczęście! E! Może i nieprawda? Młodziki rade933 kłamią, byle się pochwalić. No, a choćby i powiedziała, to kto by tam zważał na dziecinne gadanie? Boć to jeszcze dziecko. Póki go widzi, to się jego tandresami934 niby cackiem bawi, a jak trzy dni go nie obaczy, to i zapomni z kretesem. Ale niech no ja do niej naprawdę sunę w koperczaki935, to dopiero ją rozamoruję936, bo jużby chyba musiała być obrana z rozumu, gdyby nie pojęła, co to dla niej za szczęście”.

Tak rozmyślając, pan rajca z boku na bok się przewracał, a wciąż nadsłuchiwał, czy Kornelius nie otwiera drzwi dolnych, czy suknia Hedwigi nie chrzęści po schodach.

Na koniec mu się wydało, że oczekiwani prędzej wrócą, jeśli będzie ich wyglądał oknem. Wstał więc, poprawił na głowie szlafmycę937, na barki nadział szlafrok mięciusieńki, tkany w duże różnobarwne kwiaty, i z komory sypialnej przeszedł do przeciwległej, skąd mógł widzieć taras i ulicę. Nie zabrał nawet