Hrabia Monte Christo - Aleksander Dumas (ojciec) (biblioteka szkolna online .txt) 📖

dwoje drzwi — zatrzasnął zasuwy w jednych i w drugich.

Gdy zbliżył się do drzwi sypialni, Monte Christo, sądząc, że włamywacz tam wejdzie, przygotował pistolet, ale usłyszał tylko zgrzyt zasuwek. Była to tylko zwykła ostrożność.

Nocny gość nie wiedział, że hrabia usunął żelazne klamry, w które wchodziły zasuwy; mógł się więc czuć jak u siebie i sądzić, że może spokojnie działać.

Sam, uspokojony co do własnego bezpieczeństwa, wyciągnął coś ze swojej przepastnej kieszeni — co, tego hrabia nie widział — i położył to coś na stoliku. Podszedł do sekretarzyka, namacał ręką zamek i spostrzegł, że brakowało w nim kluczyka — tego się nie spodziewał.

Był jednak człowiekiem przezornym i przewidział wszystko. Wkrótce też hrabia usłyszał szczęk kluczy, których całe pęki przynoszą zwykle ślusarze, gdy muszą otworzyć komuś drzwi. Złodzieje nazywają je wytrychami lub słowikami, bez wątpienia ze względu na przyjemność, jakiego nocą dostarcza im znajomy zgrzyt wytrycha ocierającego się o mechanizm zamka.

— Aha! — szepnął do siebie Monte Christo i uśmiechnął się z rozczarowaniem. — To tylko zwyczajny złodziej.

Włamywacz nie mógł sobie poradzić w ciemnościach z doborem stosownego narzędzia. Wziął więc przedmiot położony wcześniej na stoliku, nacisnął sprężynę i natychmiast blade, ale dość jasne światło rzuciło złotawy poblask na jego ręce i twarz.

— A niech to! — szepnął Monte Christo, cofając się w zdziwieniu. — Przecież to...

Ali podniósł siekierę.

— Nie ruszaj się — szepnął Monte Christo. — Zostaw siekierę, nie będziemy jej potrzebować.

Po czym dodał jeszcze kilka słów bardziej zniżonym głosem, gdy bowiem szepnął po raz pierwszy, rabuś drgnął i zastygł w pozie antycznego szlifierza.

Był to jakiś rozkaz, gdyż sługa odszedł na palcach i zdjął ze ściany czarny ubiór i trójgraniasty kapelusz. W tym czasie Monte Christo zdjął szybko surdut, kamizelkę oraz koszulę. Przy blasku światła sączącego się przez szparę dostrzec można było na piersi hrabiego cieniutką, stalową koszulkę. Po raz ostatni może używał takiej koszulki we Francji, w której już dziś nikt nie lęka się sztyletów. Ludwik XVI obawiał się śmierci od sztyletu — a i tak zginął na gilotynie.

Koszulka znikła pod długą sutanną, włosy hrabiego zakryła peruka z tonsurą; trójgraniasty kapelusz ostatecznie zmienił go w księdza.

Tymczasem włamywacz, nie słysząc już żadnych szmerów, podszedł znów do sekretarzyka i rozległ się zgrzyt wytrycha.

„Dobrze”, pomyślał hrabia, ufając z pewnością wymyślnemu zamkowi, który opierał się skutecznie włamywaczowi. „Świetnie, zajmie ci to parę minut”.

I podszedł do okna.

Człowiek, który wcześniej wdrapywał się na słupek, przechadzał się teraz po ulicy i co ciekawe, zamiast niepokoić się tym, że w każdej chwili ktoś może nadejść — czy to od strony Pól Elizejskich, czy to od Przedmieścia Saint-Honoré, pochłonięty był tylko tym, co działo się u hrabiego. Starał się za wszelką cenę dojrzeć, co działo się w gotowalni.

Monte Christo uderzył się nagle w czoło i usta zadrgały mu w uśmiechu.

Podszedł do Alego.

— Zostań tu — rzekł szeptem do służącego — ukryj się w cieniu. I cokolwiek byś słyszał, nie wychodź i nie pokazuj się, aż cię nie zawołam.

Ali skinął głową, że rozumie i będzie posłuszny.

Monte Christo wyjął z szufladki świecę i w chwili, kiedy złodziej szperał coraz niecierpliwiej w zamku, otwarł cicho drzwi, trzymając świecę tak, by jej światło padało mu wprost na twarz.

Drzwi otwarły się tak cicho, że złodziej nie dosłyszał najmniejszego szmeru.

Toteż wielkie było jego zdumienie, gdy w pokoju zabłysło światło.

Odwrócił się.

— A, dobry wieczór, kochany panie Caderousse! — rzekł Monte Christo. — Co pan tu u diabła robi o tej porze?

— Ksiądz Busoni! — krzyknął Caderousse.

I nie pojmując, skąd wzięło się to nagłe zjawisko — zważywszy, że pozamykał dokładnie za sobą drzwi — upuścił pęk wytrychów i znieruchomiał w osłupieniu.

Hrabia stanął pomiędzy nim a oknem, odcinając mu drogę ucieczki.

— Ksiądz Busoni! — powtórzył Caderousse z wytrzeszczonymi oczami.

— Tak, bez wątpienia, ksiądz Busoni we własnej osobie — podjął Monte Christo. — I bardzo jestem rad, że mnie pan od razu poznał, drogi panie Caderousse; dowodzi to, że obaj mamy dobrą pamięć, bo jeżeli się nie mylę, to już blisko dziesięć lat minęło od naszego ostatniego spotkania.

Ten spokój, ironia i pewność siebie tak przeraziły Caderousse’a, że aż zakręciło mu się w głowie.

— Ksiądz... ksiądz... — wyjąkał, zaciskając pięści i dzwoniąc zębami.

— Chcieliśmy więc okraść hrabiego de Monte Christo? — zagadnął rzekomy ksiądz.

— Księże dobrodzieju — bełkotał Caderousse, usiłując przesunąć się do okna, do którego dostęp zasłaniał mu hrabia. — Księże dobrodzieju, ja nie wiem... proszę, niech mi ksiądz uwierzy... przysięgam...

— Wycięta szyba — ciągnął Monte Christo — ślepa latarnia, pęk wytrychów, zamek do sekretarzyka prawie wyłamany; to chyba jasne?

Caderousse’a zaczęło dusić w gardle; wypatrywał już tylko mysiej dziury, w którą mógłby się wcisnąć i wymknąć stąd.

— No, no — rzekł hrabia. — Widzę, że nic się nie zmieniłeś, panie morderco.

— Księże dobrodzieju! Ksiądz przecież wie wszystko, to i na pewno ksiądz też wie, że to nie ja zrobiłem, ale Karkontka; przecież dowiodłem tego w procesie i dlatego skazano mnie tylko na galery.

— Czyli odsiedziałeś już karę, skoro spotykam cię w chwili, gdy robisz wszystko, by tam znowu wrócić?

— Nie odsiedziałem wszystkiego, księże dobrodzieju, zostałem przez kogoś uwolniony.

— Ten ktoś wyświadczył społeczeństwu ładną przysługę!

— Ach! — westchnął Caderousse. — Przyrzekłem uroczyście...

— Czyli złamałeś przysięgę, tak? — przerwał Monte Christo.

— No tak — rzekł Caderousse, mocno zaniepokojony.

— Szkaradna recydywa!... Jeśli się nie mylę, może to cię zawieść prosto na plac Gréve. Oj źle, bardzo źle, al diavolo, jak mawia się w moim kraju.

— Proszę księdza, zostałem w to wciągnięty...

— Tak mówią wszyscy zbrodniarze.

— Nędza...

— Dajże pan spokój — rzekł z pogardą Busoni. — Nędza może zmusić człowieka do pójścia na żebry, do kradzieży bochenka w piekarni, ale żeby włamywać się do sekretarzyka w pozornie opuszczonym domu? A kiedy jubiler Joannes odliczył ci czterdzieści pięć tysięcy franków za diament, który ci podarowałem, a ty go zabiłeś, żeby mieć i pieniądze, i diament, czy to też zrobiłeś z nędzy?

— Niech mi ksiądz przebaczy. Już raz mnie ksiądz ocalił, niech mnie ksiądz ocali po raz drugi.

— Niezbyt mam ochotę.

— Sam ksiądz dobrodziej jest? — zapytał Caderousse, składając ręce. — Czy są już na dole żandarmi, którzy czekają, aby mnie pojmać?

— Jestem sam — odparł ksiądz — i ulituję się nad tobą. Puszczę cię wolno, ryzykując, że swoją wyrozumiałością sprowadzę na ludzi nowe nieszczęścia. Ale musisz mi powiedzieć całą prawdę.

— Och, księże dobrodzieju! — zawołał Caderousse i składając ręce, zbliżył się o krok do hrabiego. — Śmiało mogę powiedzieć, że jest ksiądz moim prawdziwym zbawcą.

— Mówisz więc, że ktoś cię uwolnił z galer?

— Tak, proszę księdza, jakem Caderousse!

— Kto taki?

— Pewien Anglik. Lord Wilmore.

— Znam go. Dowiem się, jeśli kłamiesz.

— Księże dobrodzieju, mówię szczerą prawdę.

— Więc ten Anglik zaopiekował się tobą?

— Nie mną, ale pewnym młodym Korsykańczykiem, z którym byłem skuty.

— Jakże się nazywał ten Korsykańczyk?

— Benedetto.

— Ale to tylko imię!

— Nie miał nazwiska, był podrzutkiem.

— I uciekł razem z tobą? Jak to się stało?

— Pracowaliśmy razem w Saint-Mandrier pod Tulonem. Zna ojciec Saint-Mandrier?

— Znam.

— Otóż kiedy inni wypoczywali, my odeszliśmy trochę na bok, przepiłowaliśmy kajdany piłką, którą dostaliśmy od Anglika i uciekliśmy wpław.

— I co się stało z Benedettem?

— Nie mam pojęcia. Rozstaliśmy się w Hyères.

I aby nadać swoim zapewnieniom większą wagę, Caderousse zrobił jeszcze krok w stronę księdza. Ksiądz stał nieporuszony, zamierzając pytać dalej.

— Kłamiesz! — powiedział ksiądz Busoni stanowczo. — Ten człowiek wciąż jest twoim przyjacielem, a może nawet twoim wspólnikiem, co?

— Dobrodzieju!

— Gdy opuściłeś Tulon, jak żyłeś? Odpowiadaj!

— Jak się dało.

— Kłamiesz! — powtórzył ksiądz po raz trzeci i jeszcze bardziej władczo.

Caderousse spojrzał nań zmartwiały.

— Żyłeś za pieniądze, które on ci dawał.

— Tak, to prawda — przyznał się Caderousse. — Benedetto okazał się synem wielkiego pana.

— A kim ma być ten wielki pan?

— To hrabia de Monte Christo, ten, u którego teraz jesteśmy.

— Benedetto synem hrabiego? — zapytał zdumiony Monte Christo.

— Do diabła, chyba tak, bo hrabia wyszukał mu fałszywego ojca, daje mu cztery tysiące franków na miesiąc, a w testamencie zapisał mu pół miliona franków.

— Aha, aha — powiedział rzekomy ksiądz, zaczynał bowiem powoli pojmować. — Jak nazywa się teraz ten młodzieniec?

— Andrea Cavalcanti.

— O, więc to ten sam młodzieniec, którego mój przyjaciel hrabia przyjmuje u siebie i który ma się żenić z panną Danglars?...

— Tak.

— I jak ty to możesz znieść, nędzniku, znając jego życie i zbrodnie?

— Dlaczego miałbym wchodzić w drogę koledze, kiedy zaczyna mu się powodzić?

— Racja, i to nie ty, ale ja powinienem uprzedzić pana Danglarsa.

— Niech ksiądz tego nie robi!

— A to dlaczego?

— Bo tym sposobem pozbawi nas ksiądz naszego chleba.

— I ty myślisz, że aby tacy łajdacy, jak wy, mieli chleb, zostanę waszym wspólnikiem? Że pomogę wam w tym oszustwie?

— Księże dobrodzieju... — rzekł Caderousse, podchodząc jeszcze bliżej.

— Powiem wszystko.

— Komu?

— Panu Danglarsowi.

— A niech cię diabli! — wrzasnął Caderousse, wyciągając nóż otwarty z zanadrza i uderzając hrabiego w pierś. — Teraz już nic nie powiesz!

Ale ku jego zaskoczeniu sztylet ześliznął się stępiony.

W tejże chwili hrabia chwycił rękę, w której morderca trzymał sztylet i wykręcił ją z taką siłą, że nóż wypadł mu z palców. Caderousse krzyknął z bólu.

Hrabia nie poprzestał na tym. Dotąd wykręcał bandycie rękę, aż ten runął na kolana, a potem zwalił się twarzą do ziemi, oparł mu stopę na głowie i rzekł:

— Nie wiem, co mnie powstrzymuje od roztrzaskania ci czaszki, zbrodniarzu.

— O, litości! Litości! — krzyczał Caderousse.

Hrabia zdjął nogę.

— Wstań! — rzekł.

Caderousse podniósł się.

— Do kroćset! Ale ksiądz ma rękę! — rzekł Caderousse rozcierając ramię zdrętwiałe od żelaznego uścisku hrabiego. — Niech to diabli, co za ręka!

— Milcz! Bóg dał mi siłę, żebym mógł ujarzmiać takie dzikie bestie jak ty! Działam w imieniu Boga! Zapamiętaj to sobie, nędzniku! A jeśli oszczędzę cię teraz, to tylko po to, byś służył jeszcze jego zamiarom. Weź pióro, papier i pisz, co ci podyktuję.

— Oj! — jęknął obolały Caderousse. — Nie umiem pisać.

— Kłamiesz! Bierz pióro i pisz!

Caderousse, posłuszny tej nadludzkiej potędze, usiadł i napisał: