Hrabia Monte Christo - Aleksander Dumas (ojciec) (biblioteka szkolna online .txt) 📖
Jedna z najsławniejszych powieści awanturniczych, malownicza opowieść o zdradzie i zemście; o człowieku, który postanowił wcielić się w rolę fatum.
Aleksander Dumas (ojciec) publikował Hrabiego Monte Christo w latach 1844–1845 w dzienniku „Journal des Débats”. Nic dziwnego, że powieść zawiera wszelkie niezbędne elementy romantyzmu - w wersji „pop”. Znajdziemy tu lochy, zbrodnie, trupy, tajemnice, wielką miłość, ideę napoleońską, orientalizm, a przede wszystkim wybitną jednostkę o potędze niemal boskiej, walczącą heroicznie z całym światem i własnym losem. Śladem epoki są też wątki fabularne dotyczące walki stronnictw bonapartystowskiego i rojalistycznego, a także szybkiego bogacenia się oraz przemieszczania się jednostek pomiędzy klasami społecznymi dzięki karierze wojskowej, operacjom na giełdzie lub inwestycjom w przemysł.
- Autor: Aleksander Dumas (ojciec)
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Hrabia Monte Christo - Aleksander Dumas (ojciec) (biblioteka szkolna online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Aleksander Dumas (ojciec)
— Nie chodzi o żadne osobiste uprzedzenia do wicehrabiego, tyle tylko mogę panu powiedzieć — odpowiedział Danglars, przybierając ton impertynencki, gdy spostrzegł, że Morcerf łagodnieje.
— Do kogo ma pan więc osobiste uprzedzenia? — zapytał Morcerf łamiącym się głosem, a jego czoło pobladło.
Danglars, któremu nie umknęła żadna zmiana na twarzy generała, wymierzył w niego jeszcze pewniejsze niż dotąd spojrzenie.
— Proszę mi raczej podziękować, że nie dostarczyłem więcej wyjaśnień.
Gwałtowne drżenie, wynikłe z tłumionej wściekłości, wstrząsnęło Morcerfem.
— Mam prawo — odpowiedział, czyniąc wielki wysiłek, by się opanować — mam prawo żądać wyjaśnień; czy ma pan coś do zarzucenia pani de Morcerf? Czy mój majątek jest niewystarczający? Czy może różnimy się zbytnio poglądami...
— Ależ skąd, szanowny panie — odpowiedział Danglars. — Nie miałbym wtedy żadnego usprawiedliwienia, bo dałem słowo, znając to wszystko dobrze. Nie, niech pan się więcej nie doszukuje, bo wstyd mi doprawdy, że robi pan przede mną ten rachunek sumienia; zostawmy to. Za chwilowe rozwiązanie sprawy przyjmijmy teraz zwłokę, nie będzie to ani zerwanie, ani składanie zobowiązań. Nic nas przecież nie nagli! Mój Boże! Moja córka ma siedemnaście lat, pana syn dwadzieścia jeden. Poczekajmy jeszcze, a czas zrobi swoje, pokieruje wypadkami; sprawy, które dziś wydają się nam niejasne, dnia następnego stają się zbyt oczywiste, często, w jeden dzień, obalane zostają najokropniejsze pomówienia.
— Pan powiedział, pomówienia? — zawołał Morcerf, siniejąc. — Ktoś mnie o coś oskarża?
— Panie hrabio, powiedziałem panu, dajmy spokój wyjaśnieniom.
— Mam więc znieść spokojnie tę odmowę?
— Przykrą przede wszystkim dla mnie, drogi panie. Tak, przykrzejszą dla mnie niż dla pana, bo liczyłem na zaszczyt połączenia mojego z pańskim domem, a poza tym zerwane zaręczyny są zawsze większą szkodą dla narzeczonej niż dla narzeczonego.
— Dobrze więc, mój panie, nie będziemy więcej o tym mówić — rzekł Morcerf.
I mnąc z wściekłością rękawiczki, wyszedł z pokoju.
Danglars zauważył, że Morcerf nie ośmielił się spytać ani razu, czy to on sam nie jest przyczyną zerwania.
Wieczorem odbył długą naradę z wieloma przyjaciółmi, a pan Cavalcanti, który przebywał wciąż w salonie z damami, wyszedł z domu bankiera jako ostatni.
Nazajutrz, obudziwszy się, Danglars zawołał od razu o dzienniki. Przyniesiono mu je natychmiast; odłożył kilka i sięgnął po „Impartial”. Naczelnym redaktorem dziennika był pan Beauchamp. Szybko rozerwał kopertę, z nerwowym pośpiechem rozłożył gazetę, przesunął wzgardliwym wzrokiem po rubryce „Premier Paris” i przeglądnął kronikę różnych wydarzeń; ze złośliwym uśmiechem zatrzymał wzrok na krótkiej wzmiance zaczynającej się od słów: Doniesienia z Janiny...
— No, chwała Bogu — rzekł, odkładając gazetę — ten maleńki artykuł na temat pułkownika Fernanda, według wszelkiego prawdopodobieństwa uwolni mnie od konieczności tłumaczenia się przed panem hrabią de Morcerf.
W tym samym momencie, to jest z wybiciem godziny dziewiątej, Albert de Morcerf, ubrany na czarno, ze skrupulatnie zapiętym każdym guzikiem, milczący i podekscytowany zatrzymał się przed domem na Polach Elizejskich.
— Pan hrabia właśnie wyszedł, jakieś pół godziny temu — rzekł odźwierny.
— Czy wziął ze sobą Baptystę? — zapytał Morcerf.
— Nie, panie wicehrabio.
— Zawołajcie go więc, chcę z nim pomówić.
Odźwierny poszedł po kamerdynera i po chwili wrócili razem.
— Mój przyjacielu — rzekł Albert. — Przepraszam cię za moją niedyskrecję, ale chciałbym dowiedzieć się od ciebie samego, czy rzeczywiście twojego pana nie ma w domu?
— Nie ma, proszę pana. — zapewnił Baptysta.
— Nawet dla mnie?
— Wiem, z jaką radością mój pan zawsze pana przyjmuje u siebie i nie śmiałbym nigdy potraktować pana jak resztę bywających u hrabiego gości.
— Słusznie, bo muszę z nim pomówić w bardzo ważnej sprawie. Jak myślisz, czy długo go nie będzie?
— Nie, bo kazał przygotować śniadanie na godzinę dziesiątą.
— Przejdę się więc trochę po Polach Elizejskich i na godzinę dziesiątą będę tu; jeżeli pan hrabia wróci przede mną, poproś go, aby na mnie zaczekał.
— Dobrze, proszę pana, może pan być spokojny.
Albert zostawił przed domem hrabiego wynajętą dorożkę, a sam udał się piechotą na przechadzkę. Mijając Aleję Wdów, wydało mu się, że spostrzegł konie hrabiego przed bramą strzelnicy Grosseta; podszedł bliżej i rozpoznał także stangreta.
— Czy pan hrabia jest na strzelnicy? — zapytał go Morcerf.
— Tak, proszę jaśnie pana — odpowiedział stangret.
Rzeczywiście, gdy Morcerf przechodził koło bramy strzelnicy, doszły go stamtąd odgłosy kilku regularnych wystrzałów.
Wszedł. W ogródku zastał chłopca.
— Przepraszam bardzo pana wicehrabiego, czy nie zechciałby pan tu chwilkę zaczekać?
— A to czemu, Filipie? — zapytał Albert, który będąc tu bywalcem, zdziwił się bardzo, że go zatrzymano.
— Dlatego, proszę pana, że ten pan, który teraz ćwiczy się w strzelaniu, nie strzela nigdy w czyjejś obecności.
— A kto nabija mu pistolety?
— Służący. Murzyn.
— Tak, tak.
— To zna pan tego pana?
— Właśnie go szukam; to mój przyjaciel.
— A, to co innego. Pójdę go uprzedzić.
I Filip, wiedziony własną ciekawością, wszedł do pomieszczenia strzelnicy. Po chwili na progu pojawił się Monte Christo.
— Wybacz, kochany hrabio, że nachodzę pana nawet tutaj — rzekł Albert. — Ale od razu pana uprzedzam, że to bynajmniej nie jest wina twoich służących, ale moje natręctwo. Byłem u pana w domu i powiedziano mi, że hrabia pojechał na spacer, ale ma wrócić o dziesiątej na śniadanie. Poszedłem na przechadzkę, by zaczekać do dziesiątej, ale przypadkiem spostrzegłem pańskie konie i powóz.
— Z tego co pan powiedział, wnoszę, że chce pan ze mną zjeść śniadanie.
— Nie, dziękuję, nie chodzi o śniadanie; ale do licha, niemiłe to będzie towarzystwo!
— Do diabła, co też pan mówi?
— Kochany hrabio, mam dziś pojedynek.
— Pan? Po co? Z jakiego powodu? Można się bić w zasadzie o wszystko.
— O obrazę honoru.
— Aha, to sprawa poważna.
— Tak poważna, że właśnie przychodzę prosić pana o przysługę.
— Jaką?
— Żeby był pan moim sekundantem.
— Nie będziemy o tym mówić tutaj, chodźmy do mnie. Ali, podaj mi wody.
Hrabia podwinął rękawy i poszedł do przedsionka strzelnicy, gdzie strzelający zwykle myli ręce.
— Niech pan wejdzie, panie hrabio — rzekł po cichu Filip. — Zobaczy pan coś bardzo ciekawego.
Morcerf wszedł. Do tarczy przyklejone były karty do gry.
Z daleka Morcerfowi wydało się, że był tam cały komplet, ale karty kończyły się na dziesiątce, począwszy od asa.
— Ho ho! — rzekł Albert. — Grał pan w pikietę?
— Nie — odrzekł hrabia. — Zabierałem się do innej gry.
— Jak to?
— A tak, widzi pan tam tylko asy i dwójki, a ja kulami porobiłem z nich trójki, piątki, siódemki, ósemki, dziewiątki i dziesiątki.
Albert zbliżył się.
Rzeczywiście, w miejscach gdzie zwykle znajdują się oznaczenia kolorów, na kartach widniały idealnie równe, w perfekcyjnie identycznych odległościach otworki po kulach. Podchodząc do tarczy, Morcerf spostrzegł też leżące tu i ówdzie jaskółki, które przelatując, nieopatrznie znalazły się w zasięgu wystrzału pistoletowego i popadały od kul hrabiego.
— A niech to diabli! — zakrzyknął Morcerf.
— No cóż, kochany wicehrabio? — rzekł Monte Christo, wycierając ręce w podany przez Alego ręcznik. — Muszę przecież czymś wypełnić czas w wolnych chwilach; ale chodźmy już, jestem gotowy.
Wsiedli do powozu hrabiego i wkrótce stanęli przed bramą domu numer trzydzieści.
Monte Christo wprowadził Morcerfa do swojego gabinetu i wskazał mu krzesło. Usiedli.
— Z kim pan chce się pojedynkować?
— Z panem Beauchamp.
— To przecież pana przyjaciel!
— Bo też zwykle pojedynkujemy się z przyjaciółmi.
— Ale musi być jakiś powód.
— We wczorajszym dzienniku znajduje się... ale proszę niech pan sam czyta.
Doniesienia z Janiny:
Dotarliśmy do faktów dotąd nieznanych, a przynajmniej niepublikowanych: twierdze broniące miasta, zostały wydane w ręce Turków przez oficera francuskiego, do którego wezyr Ali Tebelin miał bezgraniczne zaufanie. Oficer ten nazywał się Fernand.
— I co z tego? — zapytał Monte Christo. — Co pan znajduje w tym obraźliwego? Co pana obchodzi, że zamki Janiny wydane zostały w ręce Turków przez jakiegoś oficera o imieniu Fernand?
— Obchodzi mnie, bo imię chrzestne mojego ojca, hrabiego de Morcerf, brzmi Fernand.
— Czy twój ojciec służył u Ali-Paszy?
— To znaczy walczył tam o niepodległość Grecji; w tym właśnie jest pomówienie.
— A, to co innego! Kochany wicehrabio, pomówmy rozsądnie.
— Tego właśnie sobie życzę.
— No, niech pan powie: kto u diabła może wiedzieć we Francji, że Fernand i hrabia de Morcerf to jedna i ta sama osoba i kto wreszcie zajmuje się dziś Janiną, która zdaje mi się, padła w 1822 czy 1823 roku?
— W tym właśnie zawiera się cała perfidia; stało się to przecież tak dawno, a dziś wywlekają zapomniane wypadki by wywołać skandal i zhańbić znane nazwisko. Dlatego ja, jako dziedzic nazwiska mojego ojca, nie pozwolę, aby nad tym nazwiskiem ciążył choć cień wątpliwości. Posyłam do pana Beauchamp, bo w jego dzienniku ukazała się ta wzmianka, dwóch świadków. Niech odwoła, co napisał.
— Beauchamp niczego nie odwoła.
— Więc będziemy się bić.
— Nie będzie się pan bił, bo on panu odpowie, że w armii greckiej mogło być i pięćdziesięciu francuskich oficerów o imieniu Fernand.
— Choćby i tak odpowiedział, będziemy się bić. To musi być odwołane... Mój ojciec, taki szlachetny żołnierz, taka świetna kariera wojskowa...
— Może również umieścić notkę: „Mamy podstawy sądzić, że wzmiankowany Fernand nie ma nic wspólnego z panem hrabią de Morcerf, któremu jest również na imię Fernand”.
— On musi odwołać wszystko i kategorycznie; nie wystarczy mi taka notka!
— Niesłusznie.
— To znaczy, że odmawia mi pan przysługi, o którą proszę?
— Przecież zna pan dobrze moją teorię na temat pojedynków; przedstawiłem ją panu w Rzymie, jeśli sobie pan przypomina.
— A jednak, kochany hrabio, zastałem pana dziś rano na ćwiczeniach niezgodnych z zasadami tej teorii.
— Bo widzi pan, mój drogi przyjacielu, nigdy nie należy się ograniczać. Gdy żyje się między wariatami, trzeba nauczyć się być wariatem; w każdej chwili może się zdarzyć, że jakiś zapaleńczy umysł, bez żadnych przyczyn będzie szukał ze mną zwady, podobnie jak na przykład pan szuka jej teraz u Beauchampa; przy byle okazji mnie wyzwie, przyśle mi swoich świadków, albo mnie znieważy w publicznym miejscu; i co oczywiste, takiego szaleńca muszę zabić.
— Przyznaje pan więc, że sam by się pojedynkował? Dlaczego więc nie chce pan, żebym ja się pojedynkował?
— Nie mówię wcale, że nie powinien się pan pojedynkować; mówię tylko, iż pojedynek jest sprawą bardzo poważną, nad którą trzeba się zastanowić.
— A on, czy zastanowił się, znieważając mojego ojca?
— Jeśli zrobił to nieumyślnie i przyzna się do tego, trzeba dać mu spokój.
— O, kochany hrabio, jest pan zbyt pobłażliwy!
— A pan zbyt zasadniczy. Bo przypuśćmy... niech pan posłucha i niech się pan nie obrazi za to, co powiem! Przypuśćmy, że ta wiadomość jest prawdziwa...
— Syn nigdy nie powinien robić podobnych przypuszczeń szargających imię jego ojca.
— Ech, mój Boże! Żyjemy w czasach, kiedy pozwala się na robienie tylu przypuszczeń!
— To właśnie wada naszej epoki.
— Miły Boże! Jakiż pan rygorystyczny!
— Taki właśnie jestem.
— Czy uważa mnie pan za swojego przyjaciela?
— Tak.
— Tak więc, zanim pan pośle sekundantów do pana Beauchampa, niech pan najpierw zasięgnie informacji.
— U kogo?
— Na Boga! Na przykład u Hayde.
— Mieszać w to wszystko kobietę? Co ona może na to poradzić?
— Ona może panu powiedzieć, że pana ojciec nie miał nic wspólnego z klęską i śmiercią jej ojca albo przeciwnie... jeżeli przypadkiem pana ojciec...
— Powiedziałem już panu, mój drogi hrabio, że ja nie mogę pozwolić na robienie podobnych przypuszczeń.
— Odrzuca pan więc takie wyjście?
— Odrzucam.
— Dam ci więc ostatnią radę.
— Dobrze! Ale niech będzie rzeczywiście ostatnia.
— Niech pan nie posyła świadków do Beauchampa. Niech pan sam do niego pójdzie.
— To wbrew wszelkim zwyczajom. A po co ja mam pójść do niego?
— Ponieważ w ten sposób cała sprawa pozostanie między wami. Jeżeli Beauchamp gotów jest zamieścić sprostowanie, musi mu pan pozwolić wykazać się dobrą wolą, a i tak stanie się, jak pan sobie życzy; jeżeli zaś nie zgodzi się na to, zawsze będzie pan miał dość czasu, by dopuścić do tajemnicy dwie obce osoby.
— Czyli sądzi pan, że sam powinienem pójść do pana Beauchamp.
— Tak. Jeżeli chce pan cokolwiek zyskać na miłości własnej człowieka, potrzeba tę miłość własną oszczędzać, nawet, jeżeli miałoby się na tym ucierpieć.
— Chyba ma pan rację. Pójdę sam.
— Niech pan idzie; ale byłoby jeszcze lepiej, gdyby pan nie poszedł wcale.
— To niemożliwe.
— Niech więc pan idzie. Zawsze to będzie lepsze, niż to, co chciał pan zrobić.
— W takim razie jednak chciałbym wiedzieć, czy jeśli działania moje zawiodą i będę się jednak pojedynkował, będzie pan hrabio moim sekundantem?
— Kochany wicehrabio — rzekł Monte Christo z najwyższą powagą. — W swoim czasie dałem panu dowody na to, że w razie potrzeby jestem zawsze do twojej dyspozycji; jednak przysługa, o którą teraz mnie pan prosi, nie wchodzi w zakres tych, jakie mogę panu wyświadczyć.
— A to czemu?
— Być może kiedyś się pan dowie.
— A teraz?
— Proszę pana o uszanowanie mojej tajemnicy.
— Dziwny z pana człowiek, mój hrabio! Więc wcale nie chce się pan do
Uwagi (0)