Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖
Krótki opis książki:
Transakcja wojny chocimskiej lub krócej: Wojna chocimska to wierszowany epos opowiadający o zwycięstwie Polski nad Turkami pod Chocimiem w 1621 roku.
Treść utworu została oparta o kroniki Jakuba Sobieskiego oraz inne manuskrypty. W dziele występują postaci historyczne (np. Karol Chodkiewicz, Stanisław Lubomirski), jednak autor wprowadza elementy fikcji literackiej, wplata również własne komentarze, dygresje, uzupełnia o mowy wodzów. Opisana historia opowiada o przygotowaniach do bitwy oraz o jej przebiegu (tj. w barokowej polszczyźnie pełnej łacińskich zapożyczeń: „transakcji”). Autor podkreśla wielkość narodu polskiego, który pomimo śmierci wodza podczas bitwy stawił czoła kilkukrotnie większemu wojsku najeźdzcy. Wyraża jednak krytykę wobec współczesnej mu Polski i chce obudzić w Polakach dawnego ducha.
Wacław Potocki to jeden z najważniejszych polskich autorów okresu baroku. Znany przede wszystkim jako autor Wojny chocimskiej oraz wierszy o charakterze patriotycznym i moralizatorskim.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wacław Potocki
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wacław Potocki
class="annotation" id="annotation-1372">1372. żywokost — maść gojąca kości. [przypis redakcyjny]
1373. haki — tu: skały. [przypis redakcyjny]
1374. piecza — troska, opieka. [przypis redakcyjny]
1375. samojedź a. samojed — ludożerca. [przypis redakcyjny]
1376. wierę — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
1377. szkarady — dziś: szkaradny. [przypis edytorski]
1378. kolera (daw.) — cholera, gniew. [przypis redakcyjny]
1379. przy licu na gorącym porwanych terminie — złapanych na gorącym uczynku. [przypis edytorski]
1380. żurzyć się (daw.) — gniewać się. [przypis redakcyjny]
1381. Lecz nalazł bies sąsiady, trafił przenosiny, (...) Dadzą ognia, i poń się nie trzeba przechadzać — przysłowie: swój swego, żartobliwie, jak i wiersze aż do 826. [przypis redakcyjny]
1382. przez nogę (daw., pot.) — chytrością, podstępem. [przypis redakcyjny]
1383. ustawnie (daw.) — ciągle. [przypis edytorski]
1384. uznać — tu: zaznać. [przypis edytorski]
1385. pytki — tortury. [przypis redakcyjny]
1386. abuchty (daw.) — kiszki do jedzenia. [przypis redakcyjny]
1387. bazar — targowisko. [przypis redakcyjny]
1388. pczoły — dziś popr.: pszczoły. [przypis edytorski]
1389. niech nie grzebie żyda — przysłowie o zatajaniu pomysłu lub rzeczy. [przypis redakcyjny]
1390. siewka — gra dziecięca tu w sensie: zmiana miejsca). [przypis redakcyjny]
1391. wystać — tu: przeczekać. [przypis redakcyjny]
1392. brak — tu: wybór. [przypis redakcyjny]
1393. stradny (daw.) — biedny, nędzny. [przypis redakcyjny]
1394. przydać (daw.) — dodać. [przypis edytorski]
1395. cwykiel (daw.) — klin, reduta. [przypis redakcyjny]
1396. sromota (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]
1397. majdan — plac obozowy. [przypis redakcyjny]
1398. siekane gloty — kule, ołów siekany do nabojów. [przypis redakcyjny]
1399. Tytan — słońce. [przypis redakcyjny]
1400. zażec (daw.) — zapalić. [przypis edytorski]
1401. musat — stal do ostrzenia. [przypis redakcyjny]
1402. niepodobny (daw.) — nieprawdopodobny, niemożliwy. [przypis edytorski]
1403. brona (daw.) — brama. [przypis redakcyjny]
1404. rewolta — przewrót, odmiana. [przypis redakcyjny]
1405. szańce — w rękopisie dla rymu: szońce. [przypis redakcyjny]
1406. kotary (daw.) — namioty. [przypis redakcyjny]
1407. wstręt (daw.) — tu: opór, obrona. [przypis edytorski]
1408. usnacht — stróż domowy, pachołek. [przypis redakcyjny]
1409. rubież — rąbanina. [przypis redakcyjny]
1410. suć się (daw.) — sypać się. [przypis edytorski]
1411. dziać — nadziewać na „drzewa” (kopie). [przypis redakcyjny]
1412. larmo — alarm. [przypis redakcyjny]
1413. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
1414. reza (daw.) — moda, tryb. [przypis redakcyjny]
1415. impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie, zamiar. [przypis redakcyjny]
1416. sztokada (daw.) — szpada. [przypis redakcyjny]
1417. zajuszony — rozjuszony, czujący krew. [przypis edytorski]
1418. w sprawie — w szyku. [przypis edytorski]
1419. majdan — plac obozowy. [przypis redakcyjny]
1420. nazad — z powrotem. [przypis edytorski]
1421. żenąć (daw.) — gonić. [przypis redakcyjny]
1422. Zrażą Turkom przed skokiem nienadane hupy — przysłowie, dziś znane w brzmieniu: nie mów hop, dopóki nie przeskoczysz. [przypis redakcyjny]
1423. dać tył (daw.) — uciec. [przypis edytorski]
1424. obczerstwiać (daw.) — wzmacniać. [przypis edytorski]
1425. łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
1426. postura — postawa. [przypis redakcyjny]
1427. przęsło — wiązanie, warstwa. [przypis redakcyjny]
1428. zarza — dziś: zorza. [przypis redakcyjny]
1429. ustawnie — ustawicznie, ciągle. [przypis edytorski]
1430. ochynąć (daw.) — skoczyć, zanurzyć. [przypis redakcyjny]
1431. nużnieć (daw.) — nędznieć. [przypis redakcyjny]
1432. nie stawać (daw.) — nie starczać. [przypis edytorski]
1433. siła (daw.) — wielu. [przypis edytorski]
1434. Borys — tu: chłop. [przypis redakcyjny]
1435. imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]
1436. nużny (daw.) — zmęczony. [przypis edytorski]
1437. wątpliwej kości — niepewnego losu. [przypis edytorski]
1438. wierzyć — tu: powierzać. [przypis edytorski]
1439. puszkarz (z węg.) — artylerzysta. [przypis edytorski]
1440. zawrzeć (daw.) — zamknąć; tu: otoczyć wałami. [przypis edytorski]
1441. wyikrzyć (daw.) — wyniszczyć. [przypis redakcyjny]
1442. blach — blacha zbroi. [przypis redakcyjny]
1443. prawie (daw.) — rzeczywiście, naprawdę. [przypis edytorski]
1444. na dobie (daw.) — w odpowiednim momencie. [przypis edytorski]
1445. założyć — wypuścić (por. załoga w znaczeniu: zasadzka. [przypis redakcyjny]
1446. szkapa — tu w rodzaju męskim: ten szkapa, nie ta szkapa. [przypis redakcyjny]
1447. herapy — gony myśliwskie. [przypis redakcyjny]
1448. szabeltas — niem. Sabeltasche. [przypis redakcyjny]
1449. niewczas (daw.) — niewygoda. [przypis edytorski]
1450. on (daw.) — ten. [przypis edytorski]
1451. komunny (daw.) — konny. [przypis redakcyjny]
1452. legacja (daw.) — poselstwo. [przypis edytorski]
1453. potencja (daw., z łac.) — moc, potęga. [przypis redakcyjny]
1454. zerki — przeszpiegi, podpatrywanie. [przypis redakcyjny]
1455. Tytan — słońce. [przypis redakcyjny]
1456. roście (daw.) — rośnie. [przypis redakcyjny]
1457. buje (daw.) — skrzydła, przenośnie: loty. [przypis redakcyjny]
1458. ostroża — ostrożność. [przypis redakcyjny]
1459. świt — w rękopisie mylnie: świat. [przypis redakcyjny]
1460. osuć (daw.) — osypać. [przypis redakcyjny]
1461. na głowę — tu: całą. [przypis redakcyjny]
1462. z przyłaja — z boku (por.: na przełaj). [przypis redakcyjny]
1463. pan — kasztelan. [przypis redakcyjny]
1464. chynąć się (daw.) — rzucić się. [przypis redakcyjny]
1465. dziać — nadziewać, przebijać. [przypis redakcyjny]
1466. tuleja — osłona ręki u dołu kopii. [przypis redakcyjny]
1467. posoka — krew. [przypis edytorski]
1468. żeleźca — w rękopisie dla rymu: żelejsca. [przypis redakcyjny]
1469. widziadło — tu: widowisko. [przypis edytorski]
1470. fuga — tu: szpara. [przypis redakcyjny]
1471. wczoru — dniu wczorajszemu. [przypis redakcyjny]
1472. cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
1473. uwikłać — tu: usidlić. [przypis edytorski]
1474. postura — postawa. [przypis redakcyjny]
1475. bułat — stal. [przypis redakcyjny]
1476. łęk — przednia, podwyższona część siodła. [przypis redakcyjny]
1477. przynuka (daw., reg.) — zachęta. [przypis redakcyjny]
1478. tok — rzemień, którym przymocowywano kopię do siodła. [przypis edytorski]
1479. koncerz — długi miecz. [przypis redakcyjny]
1480. forga (daw.) — pióropusz. [przypis redakcyjny]
1481. missura — misiura, hełm z czepcem. [przypis redakcyjny]
1482. kieca — płaszcz. [przypis redakcyjny]
1483. poździć (daw.) — opóźniać. [przypis redakcyjny]
1484. kęs (daw.) — odrobinę. [przypis edytorski]
1485. wrzepić się — wcisnąć się. [przypis redakcyjny]
1486. bonczuk — buńczuk, znak wojsk tureckich a. tatarskich, wykonany z końskiego włosia. [przypis edytorski]
1487. munsztułuk — nagroda, napiwek. [przypis redakcyjny]
1488. zaszłapować (daw.) — zastępować. [przypis redakcyjny]
1489. zżenąć (daw.) — zegnać. [przypis redakcyjny]
1490. skomosić (daw.) — rozigrać, rozbujać. [przypis redakcyjny]
1491. w trząski (daw.) — truchtem. [przypis redakcyjny]
1492. kopce sypać — graniczyć (granice często były oznaczane kopcami). [przypis redakcyjny]
1493. spezy (daw., z wł.) — koszty. [przypis redakcyjny]
1494. Gdyśmy zbili z Rozwanem Mijała z imprezy — w r. 1600 zwyciężył Zamoyski Michała i Rozwana paszę. [przypis redakcyjny]
1495. pozorny (daw.) — efektowny. [przypis edytorski]
1496. on (daw.) — ten. [przypis edytorski]
1497. obojętny — tu: niepewny (na obie strony się ważący). [przypis redakcyjny]
1498. traktowanie — negocjacje. [przypis edytorski]
1499. Jasna brona — (brama), wysoka Porta (turecka). [przypis redakcyjny]
1500. kiścień — broń tatarska: bicz zakończony metalową kulą. [przypis redakcyjny]
1501. nalewka (daw.) — polewaczka. [przypis redakcyjny]
1502. czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
1503. tarapacić (daw.) — gryźć. [przypis redakcyjny]
1504. znak — chorągiew. [przypis redakcyjny]
1505. wziąć na kieł — (o koniu) ponieść. [przypis edytorski]
1506. munsztuku — wędzidło. [przypis edytorski]
1507. matka — tak nazywano chorągiew pułkową. [przypis redakcyjny]
1508. strzele — strzały (liczba podwójna). [przypis redakcyjny]
1509. zruta (daw.) — ruina. [przypis redakcyjny]
1510. podczaszy — Lubomirski. [przypis redakcyjny]
1511. kęs (daw.) — trochę, nieco. [przypis redakcyjny]
1512. okrom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
1513. pościł — w rękopisie dla rymu: pościoł. [przypis redakcyjny]
1514. zawisnąć (daw.) — zależeć. [przypis edytorski]
1515. mól (daw.) — zmartwienie. [przypis edytorski]
1516. prócz że — z wyjątkiem tych, co. [przypis redakcyjny]
1517. dwa tysiąca — liczba podwójna. [przypis edytorski]
1518. durny — szalony. [przypis redakcyjny]
1519. giaur — niewierny, nie muzułmanin. [przypis redakcyjny]
1520. przetrzy — dziś popr. forma 2 os. lp. trybu rozkazującego: przetrzyj. [przypis redakcyjny]
1521. psina (daw.) — bezwstyd. [przypis redakcyjny]
1522. z to (daw.) — na to, tyle. [przypis redakcyjny]
1523. zżenąć (daw.) — zgonić, odpędzić. [przypis redakcyjny]
1524. bonczuk — buńczuk, znak wojsk tureckich a. tatarskich wykonany z końskiego włosia. [przypis edytorski]
1525. płatek — tu: chorągiew. [przypis redakcyjny]
1526. inkaust — atrament (ze względu na rytm czytamy na cztery sylaby). [przypis redakcyjny]
1527. hustem (daw., reg.) — gęsto. [przypis redakcyjny]
1528. ruga (daw., z łac.) — zmarszczka. [przypis redakcyjny]
1529. kawy (daw.) — brednie. [przypis redakcyjny]
1530. lutować (daw.) — żałować. [przypis redakcyjny]
1531. jagody — policzki. [przypis edytorski]
1532. za — aza, czy. [przypis redakcyjny]
1533. równia (daw.) — równina. [przypis redakcyjny]
1534. wynieść — tu: podnieść. [przypis redakcyjny]
1535. bandolety — karabinki. [przypis redakcyjny]
1536. obie stronie — liczba podwójna, dziś popr.: obie strony. [przypis redakcyjny]
1537. tołokna i sałamacha — potrawy tatarskie (odpowiednio z kaszy jaglanej i kisiel). [przypis redakcyjny]
1538. pas (z wł.) — przejście. [przypis edytorski]
1539. fryc (daw.) — nowicjusz. [przypis redakcyjny]
1540. na dziwy — na widowisko. [przypis redakcyjny]
1541. wybijaną (godziną) — końcem. [przypis redakcyjny]
1542. prawie (daw.) — całkiem. [przypis redakcyjny]
1543. wotum (z łac.) — głos, opinia. [przypis edytorski]
1544. biera — los, troska. [przypis redakcyjny]
1545. zawodnik — koń wyścigowy. [przypis redakcyjny]
1546. smoła — motłoch. [przypis redakcyjny]
1547. żenąć (daw.) — pędzić, gonić. [przypis redakcyjny]
1548. Agier — Eger, r. 1596. [przypis redakcyjny]
1549. siąść — tu: upaść. [przypis redakcyjny]
1550. suć (daw.) — sypać. [przypis redakcyjny]
1551. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
1552.
Darmowe książki «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)