Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖
Krótki opis książki:
Transakcja wojny chocimskiej lub krócej: Wojna chocimska to wierszowany epos opowiadający o zwycięstwie Polski nad Turkami pod Chocimiem w 1621 roku.
Treść utworu została oparta o kroniki Jakuba Sobieskiego oraz inne manuskrypty. W dziele występują postaci historyczne (np. Karol Chodkiewicz, Stanisław Lubomirski), jednak autor wprowadza elementy fikcji literackiej, wplata również własne komentarze, dygresje, uzupełnia o mowy wodzów. Opisana historia opowiada o przygotowaniach do bitwy oraz o jej przebiegu (tj. w barokowej polszczyźnie pełnej łacińskich zapożyczeń: „transakcji”). Autor podkreśla wielkość narodu polskiego, który pomimo śmierci wodza podczas bitwy stawił czoła kilkukrotnie większemu wojsku najeźdzcy. Wyraża jednak krytykę wobec współczesnej mu Polski i chce obudzić w Polakach dawnego ducha.
Wacław Potocki to jeden z najważniejszych polskich autorów okresu baroku. Znany przede wszystkim jako autor Wojny chocimskiej oraz wierszy o charakterze patriotycznym i moralizatorskim.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Wacław Potocki
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Wacław Potocki
class="annotation" id="annotation-504">504. toki (daw.) — rzemienie przytrzymujące kopię. [przypis redakcyjny]
505. Brontes i Styropes z dużym Piragmotem — imiona Cyklopów przejęte z Eneidy. [przypis redakcyjny]
506. spezy (daw., z wł.) — wydatki. [przypis redakcyjny]
507. za nie — w rękopisie niewyraźnie, może: za nic. [przypis redakcyjny]
508. siestrze — liczba podwójna, dziś popr.: siostry; Anna i Konstancja, siostry Ferdynanda II. [przypis redakcyjny]
509. skaraskać (daw.) — pozbyć. [przypis redakcyjny]
510. tuz (daw.) — as. [przypis edytorski]
511. krzyw — tu: winny. [przypis redakcyjny]
512. cale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
513. trząskiem (daw.) — truchtem. [przypis redakcyjny]
514. wterebić (daw., reg.) — wprawić. [przypis redakcyjny]
515. utrapiony — tu: nieszczęścliwy, zmagający się z kłopotami. [przypis edytorski]
516. interregnum (z łac.) — bezkrólewie. [przypis edytorski]
517. skąd spadli dwaj Maksymilanowie — co się nie udało obu Maksymilianom (I i II.). [przypis redakcyjny]
518. łacno (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
519. czaczko — dziś: cacko; zabawka. [przypis edytorski]
520. maligna — gorączka. [przypis redakcyjny]
521. wrychle (daw.) — wkrótce. [przypis edytorski]
522. winsz (daw.) — życzenie. [przypis redakcyjny]
523. stoi — tu: wystarcza. [przypis edytorski]
524. z Wagi — na zodiaku. Od Wagi zaczynają się znaki zodiaku zimowe. [przypis redakcyjny]
525. okrom (daw.) — oprócz. [przypis edytorski]
526. opary — oparzeliska niezamarzające, ale i chwasty. [przypis redakcyjny]
527. kartaony — działa. [przypis redakcyjny]
528. kidać się (daw.) — rzucać się. [przypis redakcyjny]
529. oszedzieć (daw.) — zszarzeć (od: szady, szary), także: posiwieć. [przypis redakcyjny]
530. lilie — czytamy na trzy sylaby: lilije. [przypis edytorski]
531. goła — śmierć, bo «marzec zmiata starce». [przypis redakcyjny]
532. Kozierogi — Koziorożec. [przypis redakcyjny]
533. arest — sekwestr, zajęcie. [przypis redakcyjny]
534. rękawiczne (daw.) — odsetki na rękę, rękawicę wypłacone. [przypis redakcyjny]
535. żywot (daw.) — brzuch, łono. [przypis edytorski]
536. gunia — rodzaj kurtki z wełnianego samodziału. [przypis edytorski]
537. z tak niewczesnego chyżu — z tak niewygodnego domu. [przypis redakcyjny]
538. Hellespont — Dardanele, cieśnina między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą. [przypis edytorski]
539. stropić (daw.) — zmieszać. [przypis redakcyjny]
540. szarga (daw.) — szaruga, słota. [przypis redakcyjny]
541. podczaszy — Lubomirski. [przypis redakcyjny]
542. nierzkąc (daw.) — nie mówiąc, nie tylko. [przypis redakcyjny]
543. omacki — tu: ciemności. [przypis edytorski]
544. karawan (daw.) — ciężki wóz ładowny. [przypis redakcyjny]
545. zażec (daw.) — zapalić. [przypis redakcyjny]
546. ugarać (daw.) — ogrzewać, opiekać. [przypis edytorski]
547. tarać się — dziś popr.: tarzać się. [przypis edytorski]
548. papuzić się — zielenić się, barwić. [przypis redakcyjny]
549. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
550. poruczyć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
551. czuły — tu: czujny. [przypis edytorski]
552. nieczesny (daw.) — dokonany w niewłaściwym czasie. [przypis edytorski]
553. wdrużyć (daw.) — wdrążyć. [przypis redakcyjny]
554. płużyć (daw.) — popłacać, sprzyjać. [przypis redakcyjny]
555. niespodziany — w rękopisie dla rymu: niespodziony. [przypis redakcyjny]
556. frant (daw.) — spryciarz. [przypis edytorski]
557. dla wziątku (daw.) — dla zysku. [przypis edytorski]
558. spodar (neol.) — hospodar. [przypis edytorski]
559. kontest (daw.) — tu: oświadczenie. [przypis redakcyjny]
560. obojętny — domyślnie: na wynik walki, więc bezstronny i niepewny. [przypis redakcyjny]
561. cale (daw.) — całkiem. [przypis redakcyjny]
562. przynukać (daw.) — namawiać, skłaniać. [przypis edytorski]
563. manowcy — dziś popr. forma N. lm: manowcami. [przypis edytorski]
564. przecza (daw.) — zatarg. [przypis redakcyjny]
565. potyka — potyczka. [przypis redakcyjny]
566. zrzuta (daw.) — ruina, upadek. [przypis redakcyjny]
567. aparat (daw.) — wyposażenie. [przypis redakcyjny]
568. Tytan — słońce, wstępujące po Raku w znak Lwa. [przypis redakcyjny]
569. bajka — mit starożytny o Filomeli-słowiku, jak w w. i IX, 410, znany z Sobótki Jana Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]
570. trzecina (daw.) — jedna trzecia. [przypis edytorski]
571. rostąc — dziś popr.: rosnąc. [przypis redakcyjny]
572. w czele (daw.) — z przodu. [przypis edytorski]
573. okryty (daw.) — wyposażony. [przypis edytorski]
574. komput (daw.) — liczba, zwł. wojska. [przypis edytorski]
575. w czele — dziś popr. forma Msc.lp: w czole. [przypis edytorski]
576. środkowaniem — w kopii Ossol.: przodkowaniem. [przypis redakcyjny]
577. kotary (daw.) — namioty. [przypis redakcyjny]
578. funda (daw.) — proca. [przypis edytorski]
579. szarga — szaruga, burza. [przypis edytorski]
580. zrzuta (daw.) — ruina. [przypis redakcyjny]
581. stanąć (daw.) — wystarczyć. [przypis edytorski]
582. karasować się (daw.) — karaskać się, gotować. [przypis redakcyjny]
583. posłuchy (daw.) — straże, czujki. [przypis edytorski]
584. kłopić się (daw.) — bić, tłuc się. [przypis edytorski]
585. spuma (daw., z wł.) — piana. [przypis redakcyjny]
586. zarza — zorza. [przypis redakcyjny]
587. Tytan — słońce. [przypis redakcyjny]
588. Feb — przydomek Apolla, boga słońca. [przypis redakcyjny]
589. bachmaty — w rękopisie był tu niezrozumiały wyraz Panhaty. [przypis redakcyjny]
590. kwerele (daw., z łac.) — skargi. [przypis redakcyjny]
591. krom (daw.) — bez. [przypis edytorski]
592. wstręt — tu: odpór, obrona. [przypis edytorski]
593. poszty — dziś popr.: poczty. [przypis edytorski]
594. spiżować (daw.) — zaopatrywać, zwł. w prowiant. [przypis redakcyjny]
595. sztuczny (daw.) — przemyślny. [przypis redakcyjny]
596. dla (daw.) — z powodu. [przypis edytorski]
597. równia (daw.) — równina. [przypis redakcyjny]
598. na stronie obie — na obydwa sposoby (liczba podwójna). [przypis edytorski]
599. wotum (daw.) — głos. [przypis edytorski]
600. Gradyw — przydomek Marsa, boga wojny. [przypis redakcyjny]
601. właszczyć — przywłaszczać. [przypis redakcyjny]
602. cale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
603. obojętna bierka (daw.) — los (kostka) dwuznaczny, niepewny. [przypis redakcyjny]
604. smarownie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
605. hup przed skokiem — przysłowie, dziś znane w formie: nie mów hop, dopóki nie przeskoczysz. [przypis redakcyjny]
606. pasy — z wł. passo: przejścia. [przypis redakcyjny]
607. tyli (daw.) — tak wielki. [przypis redakcyjny]
608. ochrostać (daw.) — okiełzać, ukrócić. [przypis redakcyjny]
609. przytrudniejszy (daw.) — nieco trudniejszy. [przypis redakcyjny]
610. sporzej (daw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
611. beluarda — wieża, machina wojenna. [przypis redakcyjny]
612. czwarzyć (daw.) — pleść. [przypis redakcyjny]
613. w chomącie — poeta pisze: w chomuncie, i stałe chomunto. [przypis redakcyjny]
614. buje (daw.) — skrzydła, tu: żagle. [przypis redakcyjny]
615. troczyć — tu: łowić, zabierać. [przypis redakcyjny]
616. pojazd — tu: bieg. [przypis redakcyjny]
617. poroże — rogi. [przypis redakcyjny]
618. kryształ — zegar słoneczny i klepsydra (z miałkim piaskiem). [przypis redakcyjny]
619. wydrużyć — wydrążyć. [przypis redakcyjny]
620. wysmużyć — przedstawić za pomocą kolorowych smug. [przypis edytorski]
621. opas — tu: pokarm. [przypis edytorski]
622. inkaust — atrament. [przypis redakcyjny]
623. żydło (daw., pot.) — życie. [przypis redakcyjny]
624. propozyt (daw.) — zamiar. [przypis edytorski]
625. żenąć — gnać. [przypis redakcyjny]
626. Bernacki — właśc. Bernawski, wódz wołoski. [przypis redakcyjny]
627. kazać — liczyć. [przypis redakcyjny]
628. laźć na bałuku — leźć na czworakach. [przypis redakcyjny]
629. pokinąć (daw.) — porzucić. [przypis redakcyjny]
630. Biała Woda — Wisła (niem. Weissel). [przypis redakcyjny]
631. Czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
632. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
633. ćwierć — wypłacany kwartalnie żołd. [przypis edytorski]
634. chaja (daw., pot.) — burza. [przypis redakcyjny]
635. zawartka (daw.) — zawierucha. [przypis redakcyjny]
636. skarbnik — wóz do przewozu skarbu, rzeczy, wielki i kryty. [przypis redakcyjny]
637. rad (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
638. z jadu — ze złości. [przypis redakcyjny]
639. na glenie (daw., pot.) — do kupy, razem. [przypis redakcyjny]
640. sobić się — sposobić się. [przypis redakcyjny]
641. kontenteca (daw., z wł.) — zadowolenie. [przypis edytorski]
642. podróża — dziś popr.: podróż. [przypis redakcyjny]
643. tuteczny — rodem tutejszy. [przypis redakcyjny]
644. mogiły — gra słów, kalambur o Mohile — mogile. [przypis redakcyjny]
645. kacerny (daw.) — haniebny, srogi. [przypis redakcyjny]
646. duży — tu: silny. [przypis redakcyjny]
647. słonie — tu dla rymu: słońce. [przypis redakcyjny]
648. kałdun — brzuch. [przypis edytorski]
649. lić (daw., reg.) — ulewa. [przypis redakcyjny]
650. puchy — pierze. [przypis redakcyjny]
651. skopuła (z wł.) — rafa. [przypis edytorski]
652. fluks (daw., z łac.) — bieg. [przypis redakcyjny]
653. rewolta — obrót, odmiana. [przypis redakcyjny]
654. na wytrwaną (daw.) — na przeczekanie. [przypis edytorski]
655. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
656. zrzuta (daw.) — ruina. [przypis edytorski]
657. wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
658. jednochodza — krok koński. [przypis redakcyjny]
659. słodzej — por. I, 870. [przypis redakcyjny]
660. wisz — trzcina, sitowie. [przypis redakcyjny]
661. kocisz — kocz, powóz. [przypis redakcyjny]
662. rabież — grabież, rabunek. [przypis redakcyjny]
663. czując o pewnym żerze — przeczuwając pewny żer. [przypis edytorski]
664. szust (daw.) — szelest. [przypis redakcyjny]
665. białozór — gatunek sokoła, tu: orzeł. [przypis redakcyjny]
666. bierny — tu: taki, który bierze. [przypis edytorski]
667. forga (daw.) — pióropusz. [przypis redakcyjny]
668. gorgi — z wł. trele, rulady (tu o rżeniu). [przypis redakcyjny]
669. łątka (daw.) — lalka, marionetka. [przypis redakcyjny]
670. szedziwy — siwy (sędziwy). [przypis redakcyjny]
671. hladon (daw.) — koń gładki (tj. piękny). [przypis redakcyjny]
672. w takiej toni — wobec takiego zagrożenia. [przypis edytorski]
673. we szli — w uprzęży. [przypis redakcyjny]
674. krzemięzny (daw.) — krzepki. [przypis redakcyjny]
675. jędrznieć (daw.) — twardnieć. [przypis redakcyjny]
676. patrzeć kozłem — patrzeć groźnie. [przypis edytorski]
677. sajdaczny — posiadający sajdak, tj. kołczan. [przypis edytorski]
678. według podoby (daw.) — odpowiedni. [przypis edytorski]
679. chodza (daw.) — krok. [przypis redakcyjny]
680.
Darmowe książki «Transakcja wojny chocimskiej - Wacław Potocki (czytaj książki za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)