Boska Komedia - Dante Alighieri (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Boska Komedia to dzieło życia włoskiego poety Dante Alighieriego, którym chciał zapewnić nieśmiertelność, oddać hołd swojej zmarłej ukochanej Beatrycze oraz ostrzec lud średniowieczny przed konsekwencjami grzesznego życia.
Poemat tryptyk — składający się z trzech ksiąg — Piekła, Czyśćca i Raju, po których wędruje alter ego autora, oprowadzane przez Wergiliusza, św. Bernarda z Clairvaux oraz ukochaną Beatrycze. Alighieri nie tylko jako bohater, ale i jako narrator krytykuje zaświaty, będące alegorią życia doczesnego. W całym utworze wyraźnie widać fascynację cyframi, zwłaszcza 3, będącą symbolem Trójcy Świętej. Księga pierwsza, Piekło, charakteryzuje się drastycznymi opisami wydarzeń i właśnie dzięki niej mówi się o dantejskich scenach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Dante Alighieri
- Epoka: Średniowiecze
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Boska Komedia - Dante Alighieri (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Dante Alighieri
tej potwornej larwy,
Jak z okrętowych żagli płachta jaka,
W miarę wielkości tak dziwnego ptaka,
Sterczą dwa skrzydła, lecz bez piór, bez pierza,
Całe skórzane jak u nietoperza.
I nieustannym swych skrzydeł trzepotem
Wiał na trzy strony trzy wiatry z łoskotem,
Od których marzły kocytowe lody.
Sześcioro oczu miał, z tych każde oko
Nie łzami, krwawą płakało posoką,
Która spływała jak łza na trzy brody.
I trzech grzeszników przeżuwał jak zwierze,
Każdego żuła osobna paszczęka,
Jako cierlica drze lniane paździerze.
Lecz ząb łagodniej kąsał porównany
Z szponami, jakie zadawały rany,
Zdało się, skóra aż do kości pęka.
«Duch, co największe bodaj cierpi męki.
Którego wewnątrz czarnej paszczy głowa,
A sam na zewnątrz jej nogami miota»
Mistrz mówił, «oto Judasz Iskariota!
Dwaj, co głowami zwisają z paszczęki,
Pierwszy to Brutus! choć ból rzeczywisty
Szarpie go, jednak milczy jak niemowa;
Drugi, patrz dobrze, to Kasjusz barczysty528.
Noc już powraca, teraz czas iść dalej,
Bośmy już w piekle wszystko oglądali».
Jak chciał, jam jemu na szyi zawisnął.
W chwili, gdy potwór swe skrzydła roztacza,
Szybki jak piorun, co już spadł, nim błysnął.
Mistrz się uczepił do boków kudłacza,
Z kudłów na kudły śliznął się pięściami,
Między ich runem spadał a lodami.
Gdyśmy już doszli do miejsca, o cudo!
Tam, gdzie pod biodra rozszerza się udo,
Mój wódz, jak gdyby wpadł na fortel nowy,
Gdzie były nogi, przewrócił wierzch głowy529,
Piął się po kudłach, aż trzęsły mną dreszcze,
Myśląc, że nazad idę w piekło jeszcze.
«Trzymaj się dobrze, tą chyba drabiną»
Mówił wódz, dysząc z trudu i pośpiechu,
«Możemy zstąpić z tego gniazda grzechu».
I wkrótce wyszedł skały rozpadliną,
Stanął, odetchnął piersią i co żywo
Roztropną stopę podstawił, i na nią
Rad mnie wysadził nad samą otchłanią.
Podniosłem oczy i widziałem dziwo!
Wspak przewróconą postać Lucyfera,
Rzekłbyś, nogami w powietrze się wpiera.
Czy byłem w strachu, niechaj ludzie prości
Zgadną, co nigdy z takiej wysokości
Schodzić nie mogli! Gdym ochłonął z trwogi,
Mistrz mówił do mnie: «Teraz wstań na nogi;
Droga daleka, a ścieżki nużące,
Już gwiazdy nocne, wschodząc, płoszy słońce».
Tam droga, którą miałem iść na nowo,
Nie była prostą ulicą zamkową,
Raczej jaskinią, co ma wejście krzywe,
Ściany chropawe, a światło wątpliwe.
«Mistrzu mój,» rzekłem, «gdym wart twego względu,
O przemów do mnie, wyprowadź mnie z błędu,
Gdzie są te lody? Ich grubą powłoką
Jak tam Lucyfer zapadł tak głęboko?
I jak to słońce, szybkość niesłychana,
Przebiegło drogę od wczoraj do rana530?»
A mistrz: «Myśl twoja jeszcze za punkt lata,
Gdzie stoi szczecią potwora kudłata,
Robak, co wierci i toczy rdzeń świata.
Ilem w dół schodził, byłeś tam o tyle,
Gdym się obrócił, przeszedłeś w tę chwilę
Punkt, do którego ze wszech stron zebrane
Wszystkie ciężary ciężą pociągane.
Ty pod półkulę zstąpiłeś z kolei,
Co przeciwległą jest względem Judei,
Wielkiej pustyni, wśród której oazy
Poczęty człowiek żył i zmarł bez zmazy531.
Gdy tam jest wieczór, tu nam ranek świeci:
Ten, po którego szczeblowałem532 szczeci533,
Jak stał, tak stoi wbity między lody.
Strącony, tędy snadź on z nieba spadał534,
Ląd, co z tej strony pokazał się wprzódy,
Ze strachu pasem otoczył się wody;
Od Lucyfera uciekając może,
Gdy bliżej naszej półkuli osiadał,
Zostawił tutaj to próżne wydroże.
Jest tam nieznane miejsce dla nas obu535,
Stąd tak odlegle, wzniesione wysoko,
Jak cały przestwór Belzebuba grobu.
Kędy jest, trudno go poznać na oko,
Chyba po szmerze małego strumyka536,
Który otworem przez siebie wyrżniętym,
Środkiem tej skały swe fale pomyka,
Płynąc korytem pochyłym i krętym».
Wódz i ja w otwór wstąpiliśmy ciasny;
Zniecierpliwieni oglądać świat jasny,
Nic się nie troszcząc o trud naszej jazdy,
Szliśmy bez przerwy, on pierwszy, ja drugi;
Przez otwór błysły niebios piękne smugi,
W końcu wychodząc, witaliśmy gwiazdy537.
Czyściec
Pieśń I
(Wstęp. Katon. Przygotowania. Wejście.)
Do żeglowania przez weselsze wody
Zwraca ster łódka mego genijusza538,
Straszne za sobą zostawiając brody.
Chcę śpiewać drugie królestwo, gdzie dusza
Czyści się z grzechu przed swym wniebowzięciem.
Zmartwychwstań, pełna poezyjo życia539!
O święte Muzy! gorącym zaklęciem
Tu was przyzywam, ja, wasz od powicia!
Niech Kalijope540 wtóruje mej pieśni,
Głosem, co w rozpacz biedne wpędził sroki541.
Jasne wschodniego szafiru obłoki,
Zlane z błękitem powietrznej przezroczy,
Aż do najpierwszej sfery sięgającej542,
Oswobodzone z martwej piekieł cieśni,
Rozweseliły moją pierś i oczy.
Już piękna gwiazda, co w nas miłość budzi543,
Ryb w jej orszaku blask chłodno świecący
Gasi; wschód cały w jej uśmiechu płonie.
Ku drugiej osi gdy spojrzę na prawo,
Samoczwart gwiazdy świeciły jaskrawo544,
Jakie widziała pierwsza para ludzi.
W ich blasku niebios rozedniało błonie:
Prawdziwieś wdowi, o septentryjonie545,
Boś pozbawiony widoku gwiazd takich!
Gdym wzrok odrywał od tych gwiazd czworakich
Ku innej osi, gdzie wóz gwiazdy zniknął,
Patrzę, aż przy mnie starzec jeden stoi546.
Powagą ruchów, sędziwością lica
Poszanowaniem dziwnym mnie przeniknął;
Więcej by nie mógł czuć syn dla rodzica.
Broda mu długa, jak włos głowy biała
Dwoistą miotłą na piersi spadała,
Blask, co od czterech świętych gwiazd się roi,
Tak mi oświecił jego postać całą,
Jakby już przed nim samo słońce stało.
Starzec tak mówił, trzęsąc brodą białą:
«Kto wy? i jak wy z wiecznego więzienia
Uszliście ślepym korytem strumienia547?
Kto wam prostował, kto oświecał drogi?
Jakeście śmieli przez wieczne ciemnoty
Przestąpić piekieł zakazane progi?
Czy już otchłani prawo jest złamanem548,
Że potępieni wchodzicie w me groty?»
Wódz mi zalecał i gestem, i słowy,
Abym go uczcił pochyleniem głowy,
Spuszczonym wzrokiem i niższym kolanem.
I mówił: «Ja tu nie jestem sam z siebie,
Na prośbę pani mieszkającej w niebie
Stałem się jego przewodnikiem, sługą.
Chcesz, jam twej woli posłuszny poddany.
Skąd i jak idziem? mówić o tym długo.
Jeszcze nie dogasł jego dzień ostatni;
Lecz tak w swych błędów zawikłał się matni,
Że mu niewiele chwil życia zostało.
Jak wyżej rzekłem, byłem doń posłany,
Aby go zbawić; odtąd wciąż z nim chodzę:
Już potępionych widział tłuszczę całą,
Teraz chcę jemu pokazać po drodze
Tych, co się czyszczą tu pod twoją strażą.
Jak tu on zaszedł, słowa nie wyrażą;
Moc z góry wiodła nas przez to rozdroże,
Dość, że cię widzieć tu i słyszeć może.
Ułomna jego dusza, lecz szlachetna,
Szuka wolności, która jak jest miła,
Ty wiesz, boć dla niej śmierć gorzką nie była.
Świadczy Utyka twą oponą krwawą,
Która w dzień wielki zabłyśnie tak świetna549!
Nieodwołane dla nas wieczne prawo,
On żyw, mnie Minos w swe kręgi nie tłoczy,
Ja jestem z kręgu, gdzie lśnią skromne oczy
Twej wiernej Marcji, której miłość cicha,
O święte serce! wciąż do ciebie wzdycha550.
O! przez jej miłość błagamy z pokorą,
Pozwól nam zwiedzić twych królestw siedmioro,
Za co jej moje dziękczynienie zrobię,
Jeśli pozwolisz tam mówić o tobie».
On odpowiedział: „Tak oczyma memi
Marcję kochałem, pókim był na ziemi,
Że wszystkie łaski, ledwo pomyślała,
Co mieć pragnęła, już ode mnie miała.
Teraz gdy mieszka za rzeką jej dusza,
Za krańcem piekła, jej los mię nie wzrusza
Z powodu, który jest prawem dla cieni551,
Odkąd wyszedłem z piekielnej przedsieni.
Jeśli szle ciebie Niebieska Królowa,
Po co te słodkie i pochlebne słowa?
Dość rzec jej rozkaz, a ja ci odpowiem.
Idź więc i wiotkim opasz go sitowiem552,
Brud mu zmyj z twarzy, aby jak przystoi
Wszedł za aniołem do rajskich podwoi553.
Jest mała wyspa, tam, tam, nieco w dali,
O której brzegi wciąż bije prąd fali,
Gdzie tylko rośnie sitowie i trzcina,
A grunt jej cały jest miękki i grząski.
Bo jakaż z twardą łodygą roślina
Ubrana w kruche liście i gałązki,
Przed szturmem wodnym gnie się i odgina?
Nie powracajcie, radzę wam, tą stroną,
W tej chwili oto, podnosząc się, słońce
Wskaże pod górę ścieżki mniej nużące,
Jej pochyłością łagodniej skłonioną».
Tak rzekł i zniknął: nic nie mówiąc wstałem
I w oczy wodza mojego spojrzałem.
Wódz rzekł: «Mój synu, posłuchaj mej rady,
Wracajmy nazad, a idź w moje ślady,
Bo tam, uważam, pochyłość tej błoni
Aż do swych krańców wyraźnie się kłoni».
Ranną godzinę już goniła zorza,
Z dala widziałem blask i drżenie morza.
Płaszczyzną pustą szliśmy nie bez trwogi,
Jako podróżny szukający drogi.
Widziałem rosę walczącą ze słońcem,
Ta w cieniu góry skryta przed gorącem
Parą nie mogła wznieść się ponad błonie.
Mistrz mój na trawach złożył obie dłonie,
Odgadłem zamysł i łzą, co przecieka
Z duszy skruszonej przez oczy człowieka,
Spłukane lic mych daję mu jagody.
W ten czas mistrz krytą pod piekła zasłoną
Ujrzał mej twarzy barwę przyrodzoną.
I wnet przyszliśmy nad brzeg pusty wody,
Co nie widziała snadź nigdy żeglarzy,
Którym powrócić na ziemię się marzy.
Tam on stosownie do starca rozkazu
Dla mnie ze trzciny pas zrobił do razu:
O dziwo! trzcina znów rosła pozioma,
Tam nawet, gdzie ją wyrywał rękoma.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Pieśń II
(Oddział I. Przedczyściec. Przewoźnicy. Kassela554.)
Słońce w pół drogi do swojego kresu555,
Już na sam zenit weszło południka,
Pod którym święta Jeruzalem leży.
Przeciwległymi noc idąca tory,
Trzymając Wagę wychodzi z Gangesu,
Lecz ta ku słońcu z jej rąk się wymyka:
Przeto gdzie byłem, gdzie dzień błysnął biały,
Ze zbytku wieku pięknej Aurory
Biało-różowe jagody zżółkniały.
Jeszcześmy stali wśród morskich wybrzeży,
Jak ten, co myśląc o podróży swojej,
Myślą już idzie, ciałem w miejscu stoi.