Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
— miejscowość na pd.-zach. od Lwowa; hetman Sobieski rozgromił tam wojska tatarskie 10 października. [przypis redakcyjny]
3145. Kałusz — miasto między Stryjem a Stanisławowem, gdzie hetman Sobieski rozgromił kilkutysięczną ordę. [przypis redakcyjny]
3146. progredi (łac.) — posunąć się. [przypis redakcyjny]
3147. conspirationes (łac.) — spiski. [przypis redakcyjny]
3148. contra coronatum caput (łac.) — przeciw głowie ukoronowanej. [przypis redakcyjny]
3149. Kalinowski, Jakub — łowczy podolski. [przypis redakcyjny]
3150. Bełżyce — miasteczko pod Lublinem na trakcie krakowskim. [przypis redakcyjny]
3151. usterkać się — potykać się, utykać. [przypis redakcyjny]
3152. oboedientia (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
3153. fama — wieść. [przypis redakcyjny]
3154. poszycie — strzecha. [przypis redakcyjny]
3155. praevalui (łac.) — przemogłem. [przypis redakcyjny]
3156. vestigia (łac.) — ślady. [przypis redakcyjny]
3157. natura formavit (łac.) — przyroda utworzyła. [przypis redakcyjny]
3158. kwarciany — opłacany z kwarty, tj. czwartej części (kwarty) dochodu z dóbr królewskich. [przypis redakcyjny]
3159. szarzać się — poniewierać się. [przypis redakcyjny]
3160. surdis fabula narratur (łac.) — do głuchych się gada. [przypis redakcyjny]
3161. qua intentione (łac.) — w jakim zamiarze. [przypis redakcyjny]
3162. votum (łac.) — ślub. [przypis redakcyjny]
3163. powodować — prowadzić na powodzie. [przypis redakcyjny]
3164. et interim (łac.) — a tymczasem. [przypis redakcyjny]
3165. zawieść — tu: w niebezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]
3166. conscii (łac.) — świadomi. [przypis redakcyjny]
3167. kańczug (z tatar.) — bicz z rzemieni spleciony. [przypis redakcyjny]
3168. jechać człapią — jechać powoli. [przypis redakcyjny]
3169. et varia (łac.) — i różne rzeczy. [przypis redakcyjny]
3170. sufficere (łac.) — podołać. [przypis redakcyjny]
3171. bachmat — koń tatarski. [przypis redakcyjny]
3172. łączek — zdrobnienie od: łęk; drewniany szkielet siodła. [przypis redakcyjny]
3173. quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
3174. komiliton — towarzysz broni. [przypis redakcyjny]
3175. termin — istotne znaczenie słów. [przypis redakcyjny]
3176. conformiter (łac.) — tak samo, zgodnie. [przypis redakcyjny]
3177. zdebilitować — sił pozbawić. [przypis redakcyjny]
3178. dusznie — duchem, szczerze. [przypis redakcyjny]
3179. zaciekłe — tu: te, co się zaciekły, za daleko od kosza posunęły. [przypis redakcyjny]
3180. czambuł (z tatar.) — zagon, podjazd. [przypis redakcyjny]
3181. kosz (z tatar.) — koczowisko, obóz. [przypis redakcyjny]
3182. exsequi mandata (łac.) — wykonać rozkazy. [przypis redakcyjny]
3183. protunc (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
3184. in aleam fortunae (łac.) — na los szczęścia. [przypis redakcyjny]
3185. quo animo (łac.) — jakim sercem. [przypis redakcyjny]
3186. in praesenti termino (łac.) — w teraźniejszych okolicznościach. [przypis redakcyjny]
3187. victimam, non indago (łac.) — ofiarę, nie dochodzę. [przypis redakcyjny]
3188. actiones (łac.) — czyny. [przypis redakcyjny]
3189. non expedit (łac.) — nie wypada. [przypis redakcyjny]
3190. crudele (łac.) — byłoby okrucieństwem. [przypis redakcyjny]
3191. ponderować — zważyć. [przypis redakcyjny]
3192. in statera iudicii (łac.) — na szali rozsądku. [przypis redakcyjny]
3193. eventus acta probat (łac.) — wynik chwali czyny. [przypis redakcyjny]
3194. volui, sed non potui (łac.) — chciałem, lecz nie mogłem. [przypis redakcyjny]
3195. verius dicendo: potui, sed nolui (łac.) — prawdę mówiąc: mogłem, lecz nie chciałem. [przypis redakcyjny]
3196. veni, vidi, sed non vici (łac.) — przyszedłem, zobaczyłem, lecz nie zwyciężyłem. [przypis redakcyjny]
3197. in posterum (łac.) — w przyszłości. [przypis redakcyjny]
3198. hanc suscipere provinciam (łac.) — podjąć się tego obowiązku. [przypis redakcyjny]
3199. oboedientiam (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
3200. Potocki, Szczęsny Kazimierz — starosta krasnostawski, sokalski, wojewoda sieradzki, potem krakowski, następnie kasztelan krakowski i hetman wielki koronny, zm. 1702. [przypis redakcyjny]
3201. Misiowski, Michał — podsędek krakowski (od 1681), zm. 1682 r. [przypis redakcyjny]
3202. dyfamacja (z łac.) — zniesławienie. [przypis redakcyjny]
3203. e contra (łac.) — na to. [przypis redakcyjny]
3204. fremebat popularitas (łac.) — sarkało pospolitactwo, szlachta. [przypis redakcyjny]
3205. fama — wieść. [przypis redakcyjny]
3206. praktykować — doprowadzać do skutku intrygami. [przypis redakcyjny]
3207. unanimi voto (łac.) — jednomyślnie. [przypis redakcyjny]
3208. popularitatem (łac.) — wziętość. [przypis redakcyjny]
3209. invehebant (łac.) — oburzano się. [przypis redakcyjny]
3210. de modo consultationis (łac.) — o sposobie obrad. [przypis redakcyjny]
3211. koronnym — w rękopisie było pierwotnie: konnym; inna ręka poprawiła na: koronnym. [przypis redakcyjny]
3212. conclusum (łac.) — stanęło na tym. [przypis redakcyjny]
3213. per certum numerum personarum (łac.) — przez pewną liczbę osób. [przypis redakcyjny]
3214. per nuntios terrestres (łac.) — przez posłów ziemskich. [przypis redakcyjny]
3215. tota Respublica (łac.) — cała Rzeczpospolita. [przypis redakcyjny]
3216. in armis exsistit (łac.) — pod bronią się znajduje. [przypis redakcyjny]
3217. tantae activitatis (łac.) — bardzo dzielnego. [przypis redakcyjny]
3218. akomodować — prowadzić, układać. [przypis redakcyjny]
3219. ad eum finem, per quem (łac.) — do takiego końca, przez który. [przypis redakcyjny]
3220. damnificatio Reipublicae (łac.) — szkoda Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
3221. mieć wzgląd na koła — tj. roztropnie postępować. [przypis redakcyjny]
3222. infallibiliter (łac.) — niechybnie. [przypis redakcyjny]
3223. zelabant pro parte coronati capitis (łac.) — stali mocno przy koronowanej głowie [przypis redakcyjny]
3224. laesionem (łac.) — obrazę. [przypis redakcyjny]
3225. pro basi et angulari lapide (łac.) — jako podstawę i węgielny kamień. [przypis redakcyjny]
3226. in gradu absoluto (łac.) — w sposób stanowczy, niezachwianie. [przypis redakcyjny]
3227. praeiudicata antecedentia (łac.) — przykłady z przeszłości. Pasek ma tu na myśli rokosze, które podnosiły jednostki, takie jak Zebrzydowski czy Lubomirski, gdy teraz występuje kilku malkontentów, całe stronnictwo oligarchów. [przypis redakcyjny]
3228. regulujący się — odnoszący się. [przypis redakcyjny]
3229. antemurale Christianitatis (łac.) — przedmurzem chrześcijaństwa. [przypis redakcyjny]
3230. militabat pro nobis (łac.) — walczyła za nas. [przypis redakcyjny]
3231. choleryk — cholerycznego temperamentu, zagorzalec. [przypis redakcyjny]
3232. pretendować — podając za przyczynę. [przypis redakcyjny]
3233. perversa capita (łac.) — przewrotne głowy. [przypis redakcyjny]
3234. stanął (...) elektem na marszałkostwo Czarniecki — 11 października. [przypis redakcyjny]
3235. conclusum (łac.) — uchwalono. [przypis redakcyjny]
3236. kołowanie — obrady na kole. [przypis redakcyjny]
3237. propter meliorem ordinem (łac.) — dla lepszego porządku. [przypis redakcyjny]
3238. celeriorem cursum consultationum publicarum (łac.) — odbywali szybciej narady w sprawach publicznych. [przypis redakcyjny]
3239. nomine (łac.) — imieniem. [przypis redakcyjny]
3240. non praeclusa (...) via (łac.) — nie wykluczając możności. [przypis redakcyjny]
3241. arbiter (z łac.) — świadek. [przypis redakcyjny]
3242. facundissima oratione (łac.) — kształtem nader ozdobnym. [przypis redakcyjny]
3243. gratulationes (łac.) — powinszowania. [przypis redakcyjny]
3244. apprecando felicem eventum (łac.) — życzące szczęśliwego skutku. [przypis redakcyjny]
3245. in forma amplissima (łac.) — stylem bardzo ozdobnym. [przypis redakcyjny]
3246. materias consultationis (łac.) — przedmioty narad. [przypis redakcyjny]
3247. specialiter (łac.) — osobliwie. [przypis redakcyjny]
3248. defensionis patriae (łac.) — obrony ojczyzny. [przypis redakcyjny]
3249. resystencja — odparcie. [przypis redakcyjny]
3250. custodiae corporis (łac.) — straży osoby. [przypis redakcyjny]
3251. et securitatis ab impetitione et insidiis malecontentorum (łac.) — ubezpieczenia go od napaści i zamachów ze strony malkontentów. [przypis redakcyjny]
3252. petit consilium (łac.) — domaga się uchwały. [przypis redakcyjny]
3253. utrumque necessarium (łac.) — jedno i drugie potrzebne. [przypis redakcyjny]
3254. cura salutis (łac.) — staranie o zdrowie. [przypis redakcyjny]
3255. w predykamencie — w tym uważaniu; predykament (z łac. praedicamentum), wyraz utworzony przez neolatynistów na oznaczenie arystotelesowskiej kategorii, najogólniejszego pojęcia, pod które można podciągać wszelkie szczegóły naszej wiedzy (w filozofii Arystotelesa było ich początkowo 10, następnie 8. [przypis redakcyjny]
3256. ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
3257. consulere (łac.) — radzić. [przypis redakcyjny]
3258. unanimi voce (łac.) — jednomyślnie. [przypis redakcyjny]
3259. omni necessitate (łac.) — w każdej potrzebie. [przypis redakcyjny]
3260. wici — listy królewskie zwołujące pospolite ruszenie (wysyłano kolejno: pierwsze, drugie, trzecie wici). [przypis redakcyjny]
3261. libere (łac.) — dobrowolnie. [przypis redakcyjny]
3262. de methodo (łac.) — o sposobie. [przypis redakcyjny]
3263. contribuendi (łac.) — zebrania pieniędzy. [przypis redakcyjny]
3264. pobór — podatek od łanu. [przypis redakcyjny]
3265. podymne — podatek od dymu (od każdej chaty). [przypis redakcyjny]
3266. zaszczyt — obrona. [przypis redakcyjny]
3267. resystencja — stawienia czoła. [przypis redakcyjny]
3268. konsyderacja (z łac.) — myśl, rozwaga. [przypis redakcyjny]
3269. hoc bonum (łac.) — to dobro. [przypis redakcyjny]
3270. publiciter bonum (łac.) — publicznym dobrem. [przypis redakcyjny]
3271. oburzyć się o kogo — powstać, wpaść na kogo. [przypis redakcyjny]
3272. niewinnie — bez winy ze strony króla, bezpodstawnie. [przypis redakcyjny]
3273. consurgunt (łac.) — powstają. [przypis redakcyjny]
3274. mandat — pozew sądowy. [przypis redakcyjny]
3275. non irritare crabrones (łac.) — nie drażnić szerszeni (przysłowie); por. także: „W ul nie dmuchać”. [przypis redakcyjny]
3276. non urget (łac.) — nie nastaje na to, nie żąda. [przypis redakcyjny]
3277. propter bonum pacis (łac.) — dla miłego pokoju. [przypis redakcyjny]
3278. ex magnatibus (łac.) — z wielkich panów. [przypis redakcyjny]
3279. inkwietować (łac.) — niepokoić. [przypis redakcyjny]
3280. tentować — kusić. [przypis redakcyjny]
3281. infamia — niesława (tu: przez abdykację). [przypis redakcyjny]
3282. rektor (z łac.) — mistrz, nauczyciel. [przypis redakcyjny]
3283. rotionaliter (łac.) — dowodnie. [przypis redakcyjny]
3284. cyrkumstanci (lm) — stojący naokoło. [przypis redakcyjny]
3285. non capiat (łac.) — nie zajmował. [przypis redakcyjny]
3286. ante sessionem (łac.) — przed posiedzeniem. [przypis redakcyjny]
3287. os de ossibus (łac.) — kość z kości. [przypis redakcyjny]
3288. starosta śrzedzki — Cerekwicki, Jan, poseł na sejm w r. 1670 i 1683 (Niesiecki, Herbarz polski). [przypis redakcyjny]
3289. zelose (łac.) — gorliwie. [przypis redakcyjny]
3290. próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
3291. quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
3292. sam — tu. [przypis redakcyjny]
3293. eiusdem spiritus (łac.) — tegoż ducha. [przypis redakcyjny]
3294. protunc (łac.) — natenczas. [przypis redakcyjny]
3295. spectaculum (łac.) — widowisko. [przypis redakcyjny]
3296. Firlej Broniowski — Jan Firlej Broniowski. [przypis redakcyjny]
3297. wrywać się w głosy — przerywać przemówienia, wtrącać się. [przypis edytorski]
3298. tywon — też: ciwun (na Litwie), podstarości (ekonom) w dobrach szlacheckich. [przypis redakcyjny]
3299. osunąć się — oburzyć, obruszył
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)