Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
class="foreign-word">clam vel aperte, directe vel indirecte (łac.) — skrycie lub jawnie, wprost lub ubocznie. [przypis redakcyjny]
2720. innovare (łac.) — wznawiać. [przypis redakcyjny]
2721. sub poenas criminales (łac.) — pod surowe kary. [przypis redakcyjny]
2722. per necessitatem (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]
2723. sub titulo (łac.) — pod tytułem. [przypis redakcyjny]
2724. in anno (łac.) — w roku. [przypis redakcyjny]
2725. in toto (łac.) — w całości. [przypis redakcyjny]
2726. recenzować — tu: wznawiać. [przypis redakcyjny]
2727. generałowi — tu: generalnemu staroście. [przypis redakcyjny]
2728. in anno (łac.) — roku. [przypis redakcyjny]
2729. et 3tio in obsequio (łac.) — i trzecim w posłuszeństwie. [przypis redakcyjny]
2730. et in opere belli (łac.) — i na wojnie. [przypis redakcyjny]
2731. protunc (łac.) — zaraz. [przypis redakcyjny]
2732. anni (łac.) — roku. [przypis redakcyjny]
2733. in legem perpetuam et irrevocabilem (łac.) — za wieczne i nieodwołalne prawo. [przypis redakcyjny]
2734. quocumque praetextu (łac.) — pod jakimkolwiek pozorem. [przypis redakcyjny]
2735. protegere (łac.) — osłaniać. [przypis redakcyjny]
2736. correspondere (łac.) — znosić się. [przypis redakcyjny]
2737. et nullo clementiae loco relicto (łac.) — i nie dając żadnego miejsca łaskawości. [przypis redakcyjny]
2738. bunt (z niem.) — związek. [przypis redakcyjny]
2739. kupa — zbrojna gromada. [przypis redakcyjny]
2740. conservationem (łac.) — o zachowanie. [przypis redakcyjny]
2741. studere (łac.) — starać się. [przypis redakcyjny]
2742. studium (łac.) — staranie. [przypis redakcyjny]
2743. quoquo modo (łac.) — żadnym sposobem. [przypis redakcyjny]
2744. atentować — kusić się. [przypis redakcyjny]
2745. contra hostem patriae procedemus (łac.) — przeciwko nieprzyjacielowi ojczyzny wystąpimy. [przypis redakcyjny]
2746. Jaroszyn — dziś: Góra Jaroszyn, miasteczko nad Wisłą naprzeciwko Puław.. [przypis redakcyjny]
2747. deprekacja — przeprosiny. [przypis redakcyjny]
2748. przyjechał (...) do obozu — 8 sierpnia. [przypis redakcyjny]
2749. Janowiec — miasteczko z zamkiem nad Wisłą, na płd.-zach. od Puław. [przypis redakcyjny]
2750. exilium (łac.) — wygnanie. [przypis redakcyjny]
2751. umarł we Wrocławiu (...) — 31 stycznia 1667. [przypis redakcyjny]
2752. Potocki Rewera, Stanisław — umarł 22 lutego 1667. [przypis redakcyjny]
2753. primum caput (łac.) — naczelna głowa. [przypis redakcyjny]
2754. nobilitatis (łac.) — szlachty. [przypis redakcyjny]
2755. in perpetuum silentium (łac.) — na wieczne milczenie. [przypis redakcyjny]
2756. przygodzić się (daw.) — przydać się. [przypis edytorski]
2757. Węgrzynowice — wieś pod Rawą dzierżawiona przez ojca Paska. [przypis redakcyjny]
2758. Lipski, Jan Albrycht — herbu Łada, zm. 1670. [przypis redakcyjny]
2759. Śladkowski, Piotr — herbu Jastrzębiec. [przypis redakcyjny]
2760. postanowić — tu: ożenić. [przypis redakcyjny]
2761. electionis (łac.) — elekcyjny. [przypis redakcyjny]
2762. activitatem (łac.) — dzielność. [przypis redakcyjny]
2763. obserwancja — ścisłe przestrzeganie reguł i praktyk (zazwyczaj w odniesieniu do religii); tu: zachowanie, szacunek. [przypis redakcyjny]
2764. in anno praeterito (łac.) — w roku przeszłym. [przypis redakcyjny]
2765. februarii (łac.) — lutego. [przypis redakcyjny]
2766. denegować — odmówić. [przypis redakcyjny]
2767. protunc (łac.) — wtenczas. [przypis redakcyjny]
2768. instygator — urzędnik odpowiadający dzisiejszemu prokuratorowi; wiceinstygator również dygnitarz zasiadający w sądach asesorskich z głosem doradczym, a w sądzie referendarskim ze stanowczym. [przypis redakcyjny]
2769. cześnik (łac. pincerna) — urzędnik tytularny; cześnik ziemski miał pierwotnie w razie przyjazdu króla w swej ziemi lub powiecie staranie o napitki dla dworu. [przypis redakcyjny]
2770. malevolorum conatus (łac.) — źle myślących usiłowania. [przypis redakcyjny]
2771. labirynty — tu: trudności. [przypis redakcyjny]
2772. dextram porrigere (łac.) — prawicę podać. [przypis redakcyjny]
2773. adversitates (łac.) — przeciwności. [przypis redakcyjny]
2774. propensja — życzliwość. [przypis redakcyjny]
2775. curam boni publici (łac.) — troskę o dobro powszechne. [przypis redakcyjny]
2776. collocare Rempublicam (łac.) — postawić Rzeczpospolitą. [przypis redakcyjny]
2777. consilia (łac.) — narady. [przypis redakcyjny]
2778. periclitanti patriae (łac.) — zagrożonej ojczyźnie. [przypis redakcyjny]
2779. prowidować — opatrzyć. [przypis redakcyjny]
2780. scaturisat (łac.) — wypływa. [przypis redakcyjny]
2781. nomine (łac.) — w imieniu. [przypis redakcyjny]
2782. bonum (łac.) — dobre. [przypis redakcyjny]
2783. kontradykcja — sprzeciw. [przypis redakcyjny]
2784. cum summo Reipublicae detrimento (łac.) — z największą Rzeczypospolitej szkodą. [przypis redakcyjny]
2785. ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
2786. modum concludendi (łac.) — sposób zawierania. [przypis redakcyjny]
2787. certa lege (łac.) — pewnym prawem. [przypis redakcyjny]
2788. tandem aliquando (łac.) — raz wreszcie. [przypis redakcyjny]
2789. post absoluta vota (łac.) — po oddaniu głosów. [przypis redakcyjny]
2790. in quantum (łac.) — o ile. [przypis redakcyjny]
2791. in tanto Reipublicae passu (łac.) — w tak smutnym położeniu Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2792. in fidem Reipublicae (łac.) — wierząc Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2793. borg (z niem.) — kupno na kredyt; borgowa służba: służba niepłacona gotówką, zaległy żołd. [przypis redakcyjny]
2794. propter visibilem desolationem (łac.) — dla widomego spustoszenia. [przypis redakcyjny]
2795. ordynaryjny — zwykły. [przypis edytorski]
2796. sufficere (łac.) — podołać. [przypis redakcyjny]
2797. bona regalia (łac.) — dobra królewskie. [przypis redakcyjny]
2798. propter meliorem certitudinem (łac.) — dla lepszej pewności. [przypis redakcyjny]
2799. proponent (łac.) — podadzą. [przypis redakcyjny]
2800. clenodia regni, cum scitu (łac.) — klejnoty koronne, za wiadomością. [przypis redakcyjny]
2801. filiis (łac.) — synami. [przypis redakcyjny]
2802. in cuius sinu (łac.) — na której łonie. [przypis redakcyjny]
2803. kondekorowany — ozdobiony, udekorowany. [przypis redakcyjny]
2804. agitur (łac.) — zanosi się. [przypis redakcyjny]
2805. charitativum (...) subsydium — dobrowolny zasiłek. [przypis redakcyjny]
2806. a Republica (łac.) — od Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2807. donatywa (z łac.) — rodzaj podatku. [przypis redakcyjny]
2808. in fructum Reipublicae (łac.) — na rzecz skarbu Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2809. in duplo (łac.) — w dwójnasób. [przypis redakcyjny]
2810. pretia (łac.) — ceny. [przypis redakcyjny]
2811. inkrement (z łac.) — wzrost. [przypis redakcyjny]
2812. cedant in commodum Reipublicae (łac.) — ustąpili na korzyść Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2813. plebeiorum (łac.) — (zasługi) plebejuszów. [przypis redakcyjny]
2814. serio — usilnie. [przypis redakcyjny]
2815. nie poszły pod p. Machowskiego regiment — pod dowództwo Machowskiego. Machowski, porucznik hetmański (Stanisława Potockiego Rewery), w bitwie z Kozakami i Tatarami pod Brahiłowem (10 listopada 1666) poniósł zupełną klęskę, przy czym sam dostał się do niewoli. [przypis redakcyjny]
2816. non in tanta paucitate (łac.) — nie w tak małej liczbie. [przypis redakcyjny]
2817. luboby (daw.) — choćby; lubo: choć, chociaż. [przypis edytorski]
2818. in fidem Reipublicae (łac.) — na kredyt Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2819. najsnadniejszy (daw.) — najłatwiejszy. [przypis edytorski]
2820. proponent (łac.) — podadzą. [przypis redakcyjny]
2821. sumpt — koszt, nakład. [przypis redakcyjny]
2822. kściu — skrócone: księciu. [przypis edytorski]
2823. dług księciu brandenburskiemu — w traktacie welawskim (10 września 1667) oddano Fryderykowi Wilhelmowi w zastaw Elbląg i Drahim, zastrzegając wykup Elbląga za 400 000 talarów, starostwa drahimskiego za 120 000 talarów. [przypis redakcyjny]
2824. iustam calculationem et relationem, in quantum (łac.) — słuszną liczbę i sprawę, o ile. [przypis redakcyjny]
2825. inibunt operam (łac.) — dołożą starania. [przypis redakcyjny]
2826. książę kurlandzki — Jakub (zm. 1682); w r. 1652 posłał posiłki Janowi Kazimierzowi. [przypis redakcyjny]
2827. Piltyn — kurlandzkie miasto (i powiat) nad Windą, w pobliżu Windawy; przedmiot sporu między Polską a Kurlandią. [przypis redakcyjny]
2828. ab antiquo (łac.) — z dawna. [przypis redakcyjny]
2829. inkonweniencja — niedogodność. [przypis redakcyjny]
2830. merito debetur salvis tamen iuribus (łac.) — słusznie należy, z zachowaniem wszakże praw. [przypis redakcyjny]
2831. supremi et directi domini et ultimae instantiae iudicis (łac.) — najwyższego i bezpośredniego pana i najwyższego sędziego. [przypis redakcyjny]
2832. bonorum fortunae (łac.) — majętności. [przypis redakcyjny]
2833. contrarii (łac.) — przeciwni. [przypis redakcyjny]
2834. afektacja — tu: chęć, żądanie. [przypis redakcyjny]
2835. omni cura et opera providebunt (łac.) — najusilniej starać się będą. [przypis redakcyjny]
2836. zniósszy — dziś: zniósłszy. [przypis edytorski]
2837. reces (z łac.) — odłożenie niezałatwionej sprawy do następnego sejmu. [przypis redakcyjny]
2838. anni (łac.) — roku. [przypis redakcyjny]
2839. fidem Reipublicae (łac.) — kredyt Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2840. iniungimus (łac.) — poruczamy. [przypis redakcyjny]
2841. Panom Orsettym — w 1659 r. Wilhelm Orsetti pożyczył komisarzom Rzeczypospolitej we Lwowie „na gwałtowną potrzebę Rzeczypospolitej” zł. 553 000, gr. 21, który to dług miał być zabezpieczony na starostwie knyszyńskim w ten mianowicie sposób, że Orsetti miał trzymać pomienione starostwo „ad totalem [do całkowitego] Stanów koronnych exsolutionem [spłacenia]”; ale że do aprobaty tego układu z niewiadomych przyczyn na sejmie r. 1662 przyjść nie mogło, więc asekurację sukcesorów (bo tymczasem Wilhelm Orsetti umarł) odłożono do przyszłego sejmu. [przypis redakcyjny]
2842. summa proveniens (łac.) — suma należna. [przypis redakcyjny]
2843. provisionis (łac.) — procentowa. [przypis redakcyjny]
2844. adlaborabunt (łac.) — nastawać będą. [przypis redakcyjny]
2845. ex nunc (łac.) — natychmiast. [przypis redakcyjny]
2846. o co się cała Rzplta na przeszłych sejmach domawiała — W recesie sejmu 1662 czytamy: „szl. Tytus Livius Boratyni lubo sam, lubo per delegatum suum ma być przy oddawaniu od egzaktorów szelągów jego wybicia, i jeśli ultra contentum pozwolenia Rzpltej pokaże się ich więcej wybitych albo i jaki inny mankament wszelakich pieniędzy jego wybicia, o to na bliższym sejmie ma być sądzony”. Ostatecznie inny dzierżawca mennicy, Tynf, uciekł za granicę, zaś Boratyni, oczyściwszy się z zarzutów, pozostał, spokrewnił się ze szlachtą i otrzymał później za Jana III wynagrodzenie za utensilia mennicze. [przypis redakcyjny]
2847. reddant rationem (łac.) — zdadzą liczbę. [przypis redakcyjny]
2848. ekspens — wydatek. [przypis edytorski]
2849. pretia rerum (łac.) — ceny towarów. [przypis redakcyjny]
2850. aby pretia rerum postanowione były — arbitralne ustalenie cen wg postulatów sejmikowych szlachty godziło w interesy mieszczaństwa, kupców i rzemieślników. [przypis edytorski]
2851. urgeant (łac.) — przypilnować mają. [przypis redakcyjny]
2852. auctores (łac.) — sprawcy. [przypis redakcyjny]
2853. reddant rationem (łac.) — wyliczyli się. [przypis redakcyjny]
2854. testantur (łac.) — świadczą. [przypis redakcyjny]
2855. instabunt (łac.) — nastawać będą. [przypis redakcyjny]
2856. ex nunc (łac.) — zaraz. [przypis redakcyjny]
2857. relegować — wydalić. [przypis redakcyjny]
2858. et sine consensu ordinum (łac.) — i bez pozwolenia stanów. [przypis redakcyjny]
2859. ad feliciora tempora (łac.) — do pomyślniejszych czasów. [przypis redakcyjny]
2860. per absentiam (łac.) — przez nieobecność. [przypis redakcyjny]
2861. crescere disordo (łac.) — wzrastać nieporządek. [przypis redakcyjny]
2862. cum detrimento Reipublicae sequuntur clades, instabunt (łac.) — ze szkodą Rzpltej następują klęski, starać się będą. [przypis redakcyjny]
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)