Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
id="annotation-2863">2863. praesens (łac.) — obecny. [przypis redakcyjny]
2864. propter meliorem ordinem et disciplinam solidam (łac.) — dla lepszego porządku i dobrej karności. [przypis redakcyjny]
2865. sine legali impedimento (łac.) — bez prawnej przeszkody. [przypis redakcyjny]
2866. pleno numero (łac.) — w pełnej liczbie. [przypis redakcyjny]
2867. okryte chorągwie — chorągwie w pełnej liczebności. [przypis edytorski]
2868. serio — stanowczo. [przypis redakcyjny]
2869. postulata et desideria (łac.) — żądania i życzenia. [przypis redakcyjny]
2870. suum effectum sortiri (łac.) — swój skutek wziąć. [przypis redakcyjny]
2871. biskup chełmiński — Andrzej Olszowski. [przypis redakcyjny]
2872. ex officio suae eminentis dignitatis (łac.) — z urzędu znakomitej swojej godności. [przypis redakcyjny]
2873. in Republica meretur (łac.) — w Rzeczpospolitej zasługuje. [przypis redakcyjny]
2874. propter (...) de Republica merita (łac.) — z powodu zasług dla Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
2875. debitam gratificationem (łac.) — należnej nagrody. [przypis redakcyjny]
2876. primum vacans (łac.) — skoro się tylko opróżni. [przypis redakcyjny]
2877. prowizja —tu: zaopatrzenie. [przypis redakcyjny]
2878. prowizją [...] — w tym miejscu jeden wyraz obcięty. [przypis redakcyjny]
2879. cum consensu totius Reipublicae etiam non obstante lege de incompatibilibus quoad personam (łac.) — za zgodą całej Rzeczypospolitej bez względu na prawo o nieposiadanie kilku urzędów lub majętności rządowych razem co do jego osoby. [przypis redakcyjny]
2880. post sterilem decessum (łac.) — po bezpotomnym zejściu. [przypis redakcyjny]
2881. competens rekompensa — odpowiednie odszkodowanie. [przypis redakcyjny]
2882. curae erit (łac.) — staraniem będzie. [przypis redakcyjny]
2883. desiderium (łac.) — żądanie. [przypis redakcyjny]
2884. toties (łac.) — tylekroć. [przypis redakcyjny]
2885. iure ecclesiastico gaudere, instabunt (łac.) — korzystać z prawa kościelnego, podejmą staranie. [przypis redakcyjny]
2886. fide, honore et conscientia (łac.) — wiarą, czcią i sumieniem. [przypis redakcyjny]
2887. bonum patriae (łac.) — dobro ojczyzny. [przypis redakcyjny]
2888. non in oppressionem libertatum (łac.) — nie na pognębienie swobód. [przypis redakcyjny]
2889. magis in elucidationem (łac.) — raczej na uświetnienie. [przypis redakcyjny]
2890. komornikowstwo — chodzi o urząd komornika granicznego, pomocnika podkomorzego w sprawach granicznych. [przypis redakcyjny]
2891. umartwić — tu: uczynić coś martwym, unieruchomić, wlepić, ustalić. [przypis redakcyjny]
2892. accessus (łac.) — wstęp. [przypis redakcyjny]
2893. kontestacja — tu: obietnica. [przypis redakcyjny]
2894. alienować — wynosić się. [przypis redakcyjny]
2895. alterum (łac.) — po wtóre. [przypis redakcyjny]
2896. dla samego głosu na sejmiku, żeby się go prędzej doczekać niżeli ci, co bez urzędu są — na sejmiku zabierali głos naprzód urzędnicy ziemscy. [przypis redakcyjny]
2897. promotionibus (łac.) — poparciem. [przypis redakcyjny]
2898. vota (łac.) — chęci. [przypis redakcyjny]
2899. do arcybiskupa, do biskupa kujawskiego — chodzi o arcybiskupa gnieźnieńskiego, Wacława Leszczyńskiego oraz biskupa kujawskiego Floriana ks. Czartoryskiego. [przypis redakcyjny]
2900. ad altiora (łac.) — do wyższych rzeczy. [przypis redakcyjny]
2901. talary — po spodleniu monety (tj. po r. 1659) płacono za czerwony złoty 9 zł., za talar 5 zł. i więcej. [przypis redakcyjny]
2902. consequenter (łac.) — w następstwie. [przypis redakcyjny]
2903. in haec verba (łac.) — tymi słowy. [przypis redakcyjny]
2904. vitia, et praecipue (łac.) — wady, a zwłaszcza. [przypis redakcyjny]
2905. ad pinguem glaebam (łac.) — do tłustej roli. [przypis redakcyjny]
2906. zachwycić — tu: pochwycić. [przypis edytorski]
2907. publiczka — obchód. [przypis redakcyjny]
2908. ad votum in frequentia (łac.) — do zakonnego ślubu w obecności. [przypis redakcyjny]
2909. Glinnik — wieś nad Pilicą, w powiecie rawskim. [przypis redakcyjny]
2910. simpliciter (łac.) — po prostu. [przypis redakcyjny]
2911. z nimi — Chociwskimi. [przypis redakcyjny]
2912. Osowo — tak brzmi nazwa tej wsi w Pawińskiego Polsce w. XVI, t. V, Mazowsze, dziś: Osowice. [przypis redakcyjny]
2913. accelerare (łac.) — przyśpieszyć. [przypis redakcyjny]
2914. sine bannis (łac.) — bez zapowiedzi. [przypis redakcyjny]
2915. porywać — tu: porywać z bronią w ręku. [przypis redakcyjny]
2916. on (daw.) — ten, ów. [przypis edytorski]
2917. konserwacja — zachowanie. [przypis redakcyjny]
2918. oboje — chodzi o oboje gospodarzy, tj. Śladkowskich. [przypis redakcyjny]
2919. sam — tu: mąż. [przypis redakcyjny]
2920. była Wola Boża, a (...) nie było wolej bożej — gra słów: Wola Boża (tj. Boża Wola, wieś w wianie panny) oraz wola boska. [przypis redakcyjny]
2921. in functione (łac.) — na urzędzie. [przypis redakcyjny]
2922. Homo proponit, Deus disponit — człowiek zamyśla, Bóg rozporządza; por. pol. przysłowie: „Chłop strzela, Pan Bóg kule nosi”. [przypis redakcyjny]
2923. tantum modo (łac.) — tylko. [przypis redakcyjny]
2924. consulere (łac.) — radzić. [przypis redakcyjny]
2925. lwowska komisyja — 18 sierpnia. [przypis redakcyjny]
2926. Olszówka — wieś pod Wodzisławiem należąca do ordynacji Myszkowskich. [przypis redakcyjny]
2927. Wodzisław — miasteczko na zachód od Pińczowa. [przypis redakcyjny]
2928. ipso die festi Beatissimae Mariae Virginis (łac.) — w sam dzień święta (narodzenia) Najświętszej Marii Panny; obchodzone 8 września. [przypis redakcyjny]
2929. obrazu cudownego N. Panny — W pobliskim Pińczowie na przedmieściu Mirów znajdował się w kościele oo. reformatów cudowny obraz Najświętszej Marii Panny z klęczącymi Św. Wojciechem i Stanisławem. [przypis redakcyjny]
2930. komendy — zaloty. [przypis redakcyjny]
2931. inklinacja — skłonność. [przypis redakcyjny]
2932. te wioski — Olszówka i Brzeście. [przypis redakcyjny]
2933. arenda — dzierżawa. [przypis redakcyjny]
2934. supponebam (łac.) — myślałem. [przypis redakcyjny]
2935. fama — pogłoska. [przypis redakcyjny]
2936. praeiudicatum (łac.) — przykład, doświadczenie. [przypis redakcyjny]
2937. ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
2938. rekwizycja — tu: wezwanie. [przypis redakcyjny]
2939. na jednę strawę — tylko za strawę (bez myta). [przypis redakcyjny]
2940. Gody — Boże Narodzenie (tj. koniec roku). [przypis redakcyjny]
2941. szarża — tu: zawód. [przypis redakcyjny]
2942. komput (z łac.) — liczba, rejestr (wojskowy). [przypis redakcyjny]
2943. rekoligować się — namyślić się. [przypis redakcyjny]
2944. po św. Janie — w drugiej połowie roku. [przypis redakcyjny]
2945. dyskrecja — tu: łaska. [przypis redakcyjny]
2946. intencja — zamiar, chęć. [przypis redakcyjny]
2947. wdzięczniejsza (...) z ust pańskich niżeli przez kanclerzów — kanclerz dawał odpowiedzi w imieniu króla; kanclerz tu przen.: pośrednik. [przypis redakcyjny]
2948. awizacja — powiadomienie, odpowiedź. [przypis redakcyjny]
2949. musztułuk (z tur.) — wiadomość, tu: odpowiedź. [przypis redakcyjny]
2950. ordynacja — rozrządzenie, wyrok. [przypis redakcyjny]
2951. siła (daw.) — mnóstwo. [przypis edytorski]
2952. wierę (starop.) — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
2953. de tempore (łac.) — o czasie; tu: o terminie ślubu. [przypis redakcyjny]
2954. efekt — skutek. [przypis redakcyjny]
2955. accessit (łac.) — przystąpił. [przypis redakcyjny]
2956. pan sochaczowski — Śladkowski; „pan” z przymiotnikiem, urobionym od grodu, oznacza kasztelana, tu np.: kasztelan sochaczewski. [przypis redakcyjny]
2957. Mironice a. Mieronice — wieś kościelna; do tej parafii należała Olszówka. [przypis redakcyjny]
2958. zatrudnić — utrudnić, przeszkodzić. [przypis redakcyjny]
2959. jego — tu: Śladkowskiego. [przypis redakcyjny]
2960. sam — pan domu, mąż; sama: żona. [przypis redakcyjny]
2961. dziecinny — tu: dotyczący dzieci. [przypis redakcyjny]
2962. ekspirować — skończyć się. [przypis redakcyjny]
2963. podstarości nowomiejski — Odróżnić należy podstarościego (ekonoma, rządcę) w dobrach prywatnych od podstarościego, zastępcy starosty w grodzie. Takim podstarościm grodowym był Komorowski w Nowym Mieście Korczynie nad Wisłą w ówczesnym województwie kieleckim. [przypis redakcyjny]
2964. symbola amicitiae (łac.) — znaki przyjaźni. [przypis redakcyjny]
2965. pogrzeb królowej Ludwiki w Krakowie — 22 września. [przypis redakcyjny]
2966. cum assistentia (łac.) — w obecności. Do ważności aktu zeznanego przez kobietę, potrzebna była obecność najbliższych krewnych z linii męskiej. [przypis redakcyjny]
2967. reformacja — tu: posag. [przypis redakcyjny]
2968. largicja — hojność. [przypis redakcyjny]
2969. Podhajce — miasto na płd.-zach. od Tarnopola nad rzeką Koropiec. [przypis redakcyjny]
2970. oblężenie Podhajec — trwało od 4 do 19 października. [przypis redakcyjny]
2971. eliberować — uwolnić. [przypis redakcyjny]
2972. Otynia — miasteczko na płd.-wsch. od Stanisławowa. [przypis redakcyjny]
2973. defensive (łac.) — odpornie. [przypis redakcyjny]
2974. adwena (z łac.) — przybysz. [przypis redakcyjny]
2975. Miławczyce — wieś w powiecie pińczowskim; dobra składające się z Miławczyc i Bieglowa. [przypis redakcyjny]
2976. środopoście — Niedziela Środopostna, trzecia niedziela Wielkiego Postu. [przypis redakcyjny]
2977. dwiem lecie tylko trzymał — tylko dwa lata miałem w dzierżawie; dwie lecie: starop. forma liczby podwójnej (występującej obok pojedynczej i mnogiej). [przypis edytorski]
2978. in partem (łac.) — na część. [przypis redakcyjny]
2979. Kamień — jest kilkanaście wsi tej nazwy w różnych okolicach Polski; może chodzi o Kamień pod Miechowem, w niedalekim sąsiedztwie, i dlatego nie ma bliższego określenia. [przypis redakcyjny]
2980. proposuit benevolam regni abdicationem (łac.) — wniósł dobrowolne złożenie korony. [przypis redakcyjny]
2981. quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
2982. tacite (łac.) — milcząco. [przypis redakcyjny]
2983. poczuwać się — tu: czuwać, mieć się na baczności. [przypis redakcyjny]
2984. stante abdicatione (łac.) — w razie zrzeczenia się (abdykacji). [przypis redakcyjny]
2985. dependencyja — zależność. [przypis redakcyjny]
2986. urgebat abdicationem (łac.) — nalegał na zrzeczenie się (abdykacje). [przypis redakcyjny]
2987. alter rex (łac.) — drugim królem. [przypis redakcyjny]
2988. indignitatem (łac.) — niewłaściwość. [przypis redakcyjny]
2989. contumeliam (łac.) — zniewagę. [przypis redakcyjny]
2990. exprobrationem (łac.) — złe wrażenie, wyrzuty. [przypis redakcyjny]
2991. persuasiones (łac.) — namowy. [przypis redakcyjny]
2992. Ożga, Piotr — herbu Rawicz, pisarz ziemski lwowski, a potem podkomorzy. [przypis redakcyjny]
2993. zelose pro patria et maiestate (łac.) — gorliwie za ojczyzną i majestatem. [przypis redakcyjny]
2994. ex ratione (łac.) — z (tej) przyczyny. [przypis redakcyjny]
2995. snopek — herb Wazów. [przypis redakcyjny]
2996. kamienicy pod Krzysztofory — istnieje dotąd pod tą samą nazwą kamienica narożna w rynku od ulicy Szczepańskiej. [przypis redakcyjny]
2997. niedługo (...) umarł — Jan II Kazimierz Waza zmarł 16 grudnia 1672 r. w Nevers. [przypis redakcyjny]
2998. effectum (łac.) — skutek, owoc. [przypis redakcyjny]
2999. subsellia (łac.) — dostojeństwa. [przypis redakcyjny]
3000. difficile est ex animo resipiscere (łac.) — trudno szczerze się opamiętać. [przypis redakcyjny]
3001. Reipublicae emolumentum (łac.) — Rzeczypospolitej korzyść. [przypis redakcyjny]
3002. status — polityka. [przypis redakcyjny]
3003. status caelestis terrenos status (łac.) — polityka niebieska politykę ziemską. [przypis redakcyjny]
3004. iudicia (łac.) — sądy. [przypis redakcyjny]
3005. kaptur — konfederacja szlachty w czasie bezkrólewia celem utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego. Kaptur wybierał też sędziów kapturowych (na czas bezkrólewia), gdyż wszystkie sądy, mając swe źródło we władzy królewskiej, ustawały ze śmiercią króla; tu więc kaptury: sądy kapturowe. Pasek wyprowadza to słowo od kaptura mnisiego, którym na znak żałoby pierwotnie się zasłaniano; istotnym
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)