Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
[przypis redakcyjny]
1860. nafasować — nabić. [przypis redakcyjny]
1861. hufnal — gwóźdź. [przypis edytorski]
1862. jaźwiec — borsuk. [przypis redakcyjny]
1863. infestować — napadać. [przypis redakcyjny]
1864. woskresnąć (z rus.) — zmartwychwstać. [przypis redakcyjny]
1865. tropa (z niem.) — kupa. [przypis redakcyjny]
1866. cyga — bąk, fryga. [przypis redakcyjny]
1867. hostiliter (łac.) — po nieprzyjacielsku. [przypis redakcyjny]
1868. guldynka — rodzaj strzelby. [przypis redakcyjny]
1869. męcherzyna (gw.) — worek z pęcherza. [przypis redakcyjny]
1870. na rubaszyństwo (z ros.) — w dowód naszej przyjaźni; rubaszyństwo rzecz. od czas. rubaszyć się: wymieniać w dowód przyjaźni rubaszki, tj. koszule; tu: rubaszyństwo iron. [przypis redakcyjny]
1871. Żodziszki — miasto nad rzeką Wilią, niedaleko Oszmiany. [przypis redakcyjny]
1872. rekoligować się — namyślić się. [przypis redakcyjny]
1873. conclusum (łac.) — stanęło na tym. [przypis redakcyjny]
1874. ad complementum (łac.) — dla zapełnienia liczby. [przypis redakcyjny]
1875. Narocz — miasto nad jeziorem tegoż nazwiska na płn.-wsch. od Żodziszek. [przypis redakcyjny]
1876. recognoverunt (łac.) — zeznali. [przypis redakcyjny]
1877. konfessaty (lm) — zeznania; istniały dwa rodzaje konfessaty: libera confessata (wolne zeznania) i confessata torturata (zeznania na torturach, wymuszone). [przypis redakcyjny]
1878. oris confessionem (łac.) — ustne zeznanie. [przypis redakcyjny]
1879. attestacje (lm) — poświadczenia. [przypis redakcyjny]
1880. burmistrz — na Litwie za przykładem Wilna zasiadał w miastach co rok urząd miejski, złożony z dwóch burmistrzów i czterech rajców. [przypis redakcyjny]
1881. Dokszyce — miasteczko u źródeł Berezyny. [przypis redakcyjny]
1882. Dolcze — miejscowość na trakcie między Dokszycami a Leplem. [przypis redakcyjny]
1883. suspicyja — podejrzenie. [przypis redakcyjny]
1884. ofensa — uraza. [przypis redakcyjny]
1885. Matczyński, Marek — koniuszy koronny, przyjaciel Sobieskiego. [przypis redakcyjny]
1886. Mężyński, Piotr — porucznik. [przypis redakcyjny]
1887. Niezabitowski, Ludwik Aleksander — rotmistrz, później kasztelan sandecki. [przypis redakcyjny]
1888. o desiderabilis (łac.) — o upragniony. [przypis redakcyjny]
1889. wujaszek — ks. Piekarski. [przypis redakcyjny]
1890. kandor (z łac.) — jasna białość, blask, świetność. [przypis redakcyjny]
1891. confessata authentica (łac.) — zeznania autentyczne. [przypis redakcyjny]
1892. przywojca — przywódca; przywojcą: dzięki przywódcy. [przypis redakcyjny]
1893. rezolucyja — odwaga. [przypis redakcyjny]
1894. barwa — sukno na mundur. [przypis redakcyjny]
1895. intendit (łac.) — zamierzył. [przypis redakcyjny]
1896. denuntiando (łac.) — oznajmiając. [przypis redakcyjny]
1897. inter gentes (łac.) — między [obu] narodami. [przypis redakcyjny]
1898. ad praesens (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
1899. przystaw — komisarz przydany dla bezpieczeństwa, zaopatrujący także wszystkie potrzeby posłów. [przypis redakcyjny]
1900. rekompensa — rekompensata, wynagrodzenie, odpłata. [przypis redakcyjny]
1901. tenuta — dzierżawa dóbr królewskich. [przypis redakcyjny]
1902. pro posse meo (łac.) — według mej możności. [przypis redakcyjny]
1903. przystaw — komisarz przydany dla bezpieczeństwa, zaopatrujący również wszystkie potrzeby posłów [przypis redakcyjny]
1904. Wiaźma — miasto w Rosji, na płn.-wsch. od Smoleńska. [przypis redakcyjny]
1905. wokacja (z łac.) — powołanie, urząd. [przypis redakcyjny]
1906. per me licet (łac.) — z mojej strony zgoda. [przypis redakcyjny]
1907. palmam praecipere (łac.) — zaszczyt wydrzeć. [przypis redakcyjny]
1908. katona (z węg.) — żołnierz. [przypis redakcyjny]
1909. dobra kaczka, nie brodząc — przysłowie: jakby z nieba spadło. [przypis redakcyjny]
1910. list przejeździ — uprawniający do przejazdu przez granicę. [przypis redakcyjny]
1911. inter viscera Regni (łac.) — w granice królestwa. [przypis redakcyjny]
1912. Stefan na Czarncy i Tykocinie — konstytucją sejmową r. 1661 otrzymał Czarniecki za zasługi wojenne Tykocin z przyległościami na wieczne czasy na własność. [przypis redakcyjny]
1913. preeminencyja — stopień. [przypis redakcyjny]
1914. akomodować się — tu: stosować się. [przypis edytorski]
1915. desideriis (łac.) — do życzeń. [przypis redakcyjny]
1916. obviam (łac.) — naprzeciw. [przypis redakcyjny]
1917. suppedytowany — dostarczany. [przypis redakcyjny]
1918. podwoda — jedna z posług komunikacyjnych wobec władcy (księcia), wywodząca się jeszcze z prawa średniowiecznego: obowiązek zapewnienia władcy a. osobom podróżującym z jego polecenia koni wierzchowych; również: konie wierzchowe (użyczane na tych prawach). [przypis edytorski]
1919. addo (łac.) — dołączam, dodaję. [przypis redakcyjny]
1920. datum (łac.) — dany (w znaczeniu: napisany). [przypis edytorski]
1921. Kojdanów — miasteczko na płd. od Mińska. [przypis redakcyjny]
1922. die 1-ma Februarii, anno 1662 (łac.) — dnia 1. lutego, roku 1662. [przypis edytorski]
1923. subiungam (łac.) — załączę. [przypis redakcyjny]
1924. muneris de lege (łac.) — urząd według prawa. [przypis redakcyjny]
1925. akomodować — tu: ułożyć. [przypis redakcyjny]
1926. trafunek — przypadek. [przypis edytorski]
1927. suppedytowany — dostarczany. [przypis edytorski]
1928. podwody — konie wierzchowe. [przypis edytorski]
1929. addo (łac.) — dołączam. [przypis redakcyjny]
1930. podstarości — rządca. [przypis redakcyjny]
1931. deesse (łac.) — uchybić. [przypis redakcyjny]
1932. et auctoritati (łac.) — i powadze. [przypis redakcyjny]
1933. debetur (łac.) — należy się. [przypis redakcyjny]
1934. inter confinia (łac.) — w pogranicze. [przypis redakcyjny]
1935. concernit notitiam (łac.) — należy do wiadomości. [przypis redakcyjny]
1936. destynowany — wyznaczony. [przypis redakcyjny]
1937. ad praefixum (...) locum (łac.) — do oznaczonego miejsca. [przypis redakcyjny]
1938. assistere (łac.) — towarzyszyć. [przypis redakcyjny]
1939. subsit (łac.) — niech to podlega. [przypis redakcyjny]
1940. in contiguitate (łac.) — w styczności. [przypis redakcyjny]
1941. incumbit (łac.) — potrzeba. [przypis redakcyjny]
1942. consulere (łac.) — obmyślić. [przypis redakcyjny]
1943. cum sua non saeviat hostilitate (łac.) — okrutnie się nie srożył. [przypis redakcyjny]
1944. serio promoveram in hosticum (łac.) — znacznie posunąłem się byłem w ziemię nieprzyjacielską. [przypis redakcyjny]
1945. supersedować — odstąpić. [przypis redakcyjny]
1946. arma (łac.) — oręż. [przypis redakcyjny]
1947. in hostico ostentare (łac.) — w ziemi nieprzyjacielskiej ukazać. [przypis redakcyjny]
1948. omni (...) destitutus succursu (łac.) — wszelkiej pozbawiony pomocy. [przypis redakcyjny]
1949. pro Republica (łac.) — dla Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
1950. powolny (daw.) — posłuszny. [przypis edytorski]
1951. hetman — tu: Jan Paweł Sapieha. [przypis redakcyjny]
1952. maneant posteritati pro testimoniis vitae meae (łac.) — pozostały dla potomstwa jako świadectwa życia mego. [przypis redakcyjny]
1953. florem aetatis (łac. forma B.lp) — kwiat wieku. [przypis redakcyjny]
1954. essentiam (łac.) — treść. [przypis redakcyjny]
1955. kuszyk — kufel, puchar. [przypis redakcyjny]
1956. kukla koldyńska — owa postać niewieścia, rzeźba, „pactwa”. [przypis redakcyjny]
1957. de mane consilium (łac.) — z rana rada; tu: rano pogadamy. [przypis redakcyjny]
1958. dam sobie pociągnąć — dam więcej pieniędzy niż dotąd było umówione. [przypis redakcyjny]
1959. pociągnąć, ciągnąć — gra słów. [przypis redakcyjny]
1960. Smołowicze a. Smolewicze — miasteczko (daw. należące do Radziwiłłów) nad Plissą, na trakcie z Mińska do Smoleńska. Pasek zaznacza, że się nie puścił z Mińska traktem wsch. na Ihumen, lecz płn.-wsch. na Smołowicze. [przypis redakcyjny]
1961. secretarius legationis (łac.) — sekretarz poselstwa. [przypis redakcyjny]
1962. circiter (łac.) — około. [przypis redakcyjny]
1963. wdzięczność — tu: uprzejmość. [przypis redakcyjny]
1964. huzno (rus.), guzno (ros.) — tyłek, zadek, u ptaka: kuper. [przypis redakcyjny]
1965. nemo sapiens, nisi patiens (łac.) — mądry, kto umie być cierpliwy. [przypis redakcyjny]
1966. generaliter (łac.) — ogólnie. [przypis redakcyjny]
1967. przestąpić — ominąć. [przypis edytorski]
1968. kontempt (z łac.) — ubliżenie. [przypis redakcyjny]
1969. wymunderować się — pozbierać się. [przypis redakcyjny]
1970. Dorohobuż — miasteczko nad Dnieprem na płn. od Smoleńska. [przypis redakcyjny]
1971. Smoleńsk — miasto nad Dnieprem. [przypis redakcyjny]
1972. Oczyża — wioska nad rzeczką tejże nazwy niedaleko Ihumena. [przypis redakcyjny]
1973. Mikołajewszczyzna — miasteczko (daw. należące do Radziwiłłów) u zbiegu Turczanki z Niemnem. Pasek skręcił więc od Tołoczyna na płd. i ominąwszy Mińsk podążył krótszą drogą na Oczyżę do Mikołajewszczyzny, a stamtąd do Nowogródka. [przypis redakcyjny]
1974. Moskwa — tu: Rosjanie. [przypis edytorski]
1975. stryj mój — Jan Pasek. [przypis edytorski]
1976. dulcem recordationem (łac.) — dosł.: w słodkiej pamięci; w miłym wspomnieniu. [przypis redakcyjny]
1977. dziękuję za bedłek — dziękuję, mam w domu lepszych rzeczy dość; fragment przysłowia: „Dziękuję za bedłek, mam doma dość rydzów”. [przypis redakcyjny]
1978. magnis itineribus (łac.) — z wielkim pośpiechem. [przypis redakcyjny]
1979. et sufftcientem expeditionem (łac.) — i dostateczną odprawę. [przypis redakcyjny]
1980. ad praesens (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
1981. respekty — względy. [przypis redakcyjny]
1982. mens (łac.) — myśl. [przypis redakcyjny]
1983. Kakże (...) hołowa (rus.) — Jakże, panie? Wszędzie wrona mówi: kra, kra! U was proszą na kurę, kura zaś ma kuper, u nas proszą na kuper, przy kuprze będzie i głowa (zniekształcone ros.-rus.). [przypis edytorski]
1984. słażnoże, su — pyszne, panie [przypis redakcyjny]
1985. miasto jedno — tu: Słoboda pod Moskwą. [przypis redakcyjny]
1986. polityczny (daw.) — kulturalny, pełen ogłady. [przypis redakcyjny]
1987. konfidencja — poufałość. [przypis redakcyjny]
1988. z pojszrodka — ze środka. [przypis edytorski]
1989. polityk — grzeczny człowiek. [przypis redakcyjny]
1990. poszlakować — wyśledzić. [przypis edytorski]
1991. iniunctum (łac.) — zalecone. [przypis redakcyjny]
1992. Horodyszcze — miasteczko na trakcie z Mikołajewszczyzny do Nowogródka. [przypis redakcyjny]
1993. niewdzięczność — nieuprzejmość. [przypis redakcyjny]
1994. contra inra gentium (łac.) — wbrew prawu narodów. [przypis redakcyjny]
1995. muszkiety trzymają jak na widełkach — muszkiety z powodu ich znacznej wagi opierano celując na widełkach. [przypis redakcyjny]
1996. rekolligować się — opamiętać się. [przypis redakcyjny]
1997. publica persona (łac.) — osoba publiczna. [przypis redakcyjny]
1998. preeminencja — dostojeństwo. [przypis redakcyjny]
1999. mandat — pozew do sądu. [przypis redakcyjny]
2000. et interim (łac.) — a tymczasem. [przypis redakcyjny]
2001. szli odbieżał — porzucił uprząż. [przypis edytorski]
2002. in toto satisfactus (łac.) — we wszystkim zaspokojony. [przypis redakcyjny]
2003. manele (z wł.) — bransoletka; tu: kajdany. [przypis redakcyjny]
2004. Quod peto, da, Cai; non peto consilium (łac.) — Czego żądam, dawaj, Kajusie; o radę nie proszę (Marcjalis, Epigramata, II, 30). [przypis redakcyjny]
2005. samasz — bóżniczy, świątnik; żydowski sługa świątynny. [przypis redakcyjny]
2006. interim (łac.) — tymczasem [przypis redakcyjny]
2007. w paradzie — w gotowości. [przypis redakcyjny]
2008. przegaudować (z łac.) — przehulać. [przypis redakcyjny]
2009. Tryzna, Stanisław — sędzia wołkowyski. [przypis redakcyjny]
2010. tuman — wymysł, zmyślenie dla otumanienia kogoś. [przypis redakcyjny]
2011. penetrować (z łac.) — przenikać, rozumieć. [przypis redakcyjny]
2012. dyzgust (z wł.) — nieprzyjemność, przykre
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)