Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska to wspomnienia spisane przez niego pod koniec XVII wieku.
Podzielone są na dwie części — w pierwszej (1655–1666) opowiada o swoich przeżyciach związanych z wojnami ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą oraz rokoszem Lubomirskiego. Druga część (1667–1688) to zapis wspomnień Paska-ziemianina, po osiedleniu na wsi w Krakowskiem. Ze względu na to, że Pasek spisywał wspomnienia w ostatnich latach życia, niekiedy myli fakty historyczne, w drugiej części ukrywa również niewygodne wydarzenia ze swojego życia. Niemniej jednak są cennym dziełem epoki baroku, stanowiły również źródło inspiracji w literaturze XIX i XX wieku.
Jan Chryzostom Pasek był mazowieckim szlachcicem, wykształconym w kolegium jezuickim, żołnierzem prowadzącym awanturniczy tryb życia. Jeden z najsłynniejszych pamiętnikarzy polskich.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Jan Chryzostom Pasek
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Jan Chryzostom Pasek
class="foreign-word">planetae eo tardius moventur, quo sunt in sublimiori sphaera; ita quanto maior est principum auctoritas, tanto magis suos affectus moderare eosque temperare debent (łac.) — planety tym powolniejszy ruch odbywają, im w wyższej znajdują się sferze; tak też im większą powagę mają władcy, tym bardziej powinni miarkować i hamować swoje skłonności. [przypis redakcyjny]
1718. facultatem (łac.) — swobodę. [przypis redakcyjny]
1719. consilia (łac.) — rady. [przypis redakcyjny]
1720. utinam falsus sim vates (łac.) — obym był fałszywym prorokiem. [przypis redakcyjny]
1721. nie zawiodły — nie doprowadziły do jakichś trudności. [przypis redakcyjny]
1722. quantum privato licuit (łac.) — ile prostakowi godziło się. [przypis redakcyjny]
1723. ekspedycja — wyprawa. [przypis redakcyjny]
1724. awersja — odwrócenie, rozerwanie. [przypis redakcyjny]
1725. paucis complecti (łac.) — w krótkich zawrzeć słowach. [przypis redakcyjny]
1726. sine successore (łac.) — bez następcy. [przypis redakcyjny]
1727. ditescant (łac.) — bogacili się. [przypis redakcyjny]
1728. ojczyźnie gości zaciągając na włosy — od przysłowia: „ciągnąć komu gościa na włosy”, tj. narzucać coś komu gwałtem; tu: chodzi o narzucanie Rzeczypospolitej kandydata francuskiego do tronu. [przypis redakcyjny]
1729. poddymać — rozdmuchiwać. [przypis edytorski]
1730. melius in semente, quam in segete bella exscindere (łac.) — łatwiej w zarodku niż w dojrzałości wojny tłumić. [przypis redakcyjny]
1731. testimonium (łac.) — świadectwo. [przypis redakcyjny]
1732. conscientia mille testes (łac.) — sumienie to tysiąc świadków. [przypis redakcyjny]
1733. elucescet (łac.) — wyjdzie na jaw. [przypis redakcyjny]
1734. lapis Lydius (łac.) — kamień lidyjski, tj. probierczy. [przypis redakcyjny]
1735. vinctas manus (łac.) — ręce związane; dam ręce związane: pójdę do więzienia). [przypis redakcyjny]
1736. circumvenire (łac.) — otoczyć. [przypis redakcyjny]
1737. necessitas (łac.) — konieczność. [przypis redakcyjny]
1738. fryzowie — nazwa plemienia germańskiego, tu: ciężkie konie niemieckie. [przypis redakcyjny]
1739. Frustra Pygmaeus in Gigantem pugnat (łac.) — próżno karłowi z olbrzymem walczyć. [przypis redakcyjny]
1740. quis nescit longas regibus esse manus (łac.) — któż nie wie, że królowie mają długie ręce. [przypis redakcyjny]
1741. simulacrum (łac.) — obraz, wizerunek. [przypis redakcyjny]
1742. Pompejusz (106–35 p.n.e.) — wybitny wódz rzymski; po zwycięskiej wojnie hiszpańskiej z Sertoriuszem w r. 71 p.n.e. odbył triumf w Rzymie; podczas takiej uroczystości przed triumfatorem wieziono na wozach wyobrażenia miast i krajów podbitych przez niego. [przypis redakcyjny]
1743. viri namque prudentes statuunt victoriam de civibus reportatam silentio obrui, non triumpho decorari debere; auae enim gloria parricidis coniuncta esse possit (łac.) — bo ludzie baczni sądzą, że zwycięstwo odniesione nad obywatelami, milczeniem pokryć, nie triumfem zaszczycać należy; jakaż bowiem chwała z bratobójstwem pogodzić się może. [przypis redakcyjny]
1744. intentionaliter (łac.) — w myśli. [przypis redakcyjny]
1745. inkarcerować — uwięzić. [przypis redakcyjny]
1746. inkwirować — badać, przesłuchiwać, wypytywać. [przypis redakcyjny]
1747. necessitas misera, cum vel civi ob patriam, vel patriae a cive mors inferenda est (łac.) — smutna konieczność, gdy albo obywatelowi ojczyzna, albo ojczyźnie obywatel śmierć zadawać musi. [przypis redakcyjny]
1748. actiones (łac.) — czyny. [przypis redakcyjny]
1749. vitae innocentia certissimum est corporis praesidium (łac.) — niewinność życia jest najpewniejszą obroną człowieka. [przypis redakcyjny]
1750. prospekt — widok. [przypis redakcyjny]
1751. clementiam (łac.) — łaskawość. [przypis redakcyjny]
1752. nullum dominium nisi benevolentia tutum est (łac.) — żadna władza bez życzliwości (poddanych) bezpieczna nie jest. [przypis redakcyjny]
1753. qui vult amari, languida reget manu (łac.) — kto chce być kochanym, niech łagodną rządzi ręką. [przypis redakcyjny]
1754. adeo regum stipator inseparabilis amor est, cui stipendium clementia penditur (łac.) — do tego stopnia nieodstępną towarzyszką królów jest miłość, której żołd płaci się łaską. [przypis redakcyjny]
1755. asylum (łac.) — schronienie. [przypis redakcyjny]
1756. opresja — tu: pognębienie. [przypis redakcyjny]
1757. pari passu ambulat (łac.) — równym krokiem chodzi. [przypis redakcyjny]
1758. nihil interest, utrum ferro, an verbo occidas (łac.) — nie ma różnicy, żelazem czy językiem zabijasz. [przypis redakcyjny]
1759. tibi vindictam relinquo (łac.) — tobie zemstę zostawiam. [przypis redakcyjny]
1760. qui Deum colat, qui kominem laedit (łac.) — jak może czcić Boga, kto bliźniego krzywdzi. [przypis redakcyjny]
1761. podkomorzy koronny — tu: Teodor Denhof, starosta wiślicki i urzędowski. [przypis redakcyjny]
1762. ekspedycyja — odprawa. [przypis redakcyjny]
1763. z afektem — z (niemiłym) uczuciem, z oburzeniem. [przypis redakcyjny]
1764. walor i respekt — znaczenie i poważanie. [przypis redakcyjny]
1765. aflikcyja — utrapienie, zmartwienie. [przypis redakcyjny]
1766. quem anto, castigo (łac.) — kogo miłuję, tego chłostam. [przypis redakcyjny]
1767. konsyderacyja — poszanowanie, uznanie. [przypis redakcyjny]
1768. Dardanowie — lud w Mezji na Płw. Bałkańskim, na dzisiejszych terenach Serbii. [przypis redakcyjny]
1769. ekspektatywa — nadzieja, przyszłość. [przypis redakcyjny]
1770. o dii, mediocre aliquod infortunium tot tantisque meis felicitatibus apponatis, oro (łac.) — o bogowie, jakąś niewielką przykrość dołóżcie, błagam, do tylu i tak wielkich pomyślności moich; Filip, zdobywając Potideę, otrzymał trzy (Pasek przytacza dwie) pomyślne wiadomości: Parmenion pobił i ujarzmił Dardanów, konie jego zwyciężyły na igrzyskach olimpijskich, urodził mu się syn Aleksander. (Plutarch, Życie Aleksandra, III, 20). [przypis redakcyjny]
1771. inculpare (łac.) — winić. [przypis redakcyjny]
1772. pro custodia corporis (łac.) — dla straży swej osoby. [przypis redakcyjny]
1773. portiunculam in oboedientia (łac.) — garstkę w posłuszeństwie. [przypis redakcyjny]
1774. conservare (łac.) — zachować. [przypis redakcyjny]
1775. probitatem (łac.) — zacności, cnoty. [przypis redakcyjny]
1776. ad praesens elucescunt (łac.) — teraz na jaw wychodzą. [przypis redakcyjny]
1777. subsequi in silentio (łac.) — nastąpić w milczeniu. [przypis redakcyjny]
1778. Hectora quis nosset, felix si Troia fuisset (łac.) — Któż by znał Hektora, gdyby Troja była szczęśliwa? (Owidiusz, Tristia, IV, 3, 75). [przypis redakcyjny]
1779. nie wybrantować — nie oczyścić. [przypis redakcyjny]
1780. adversitates (łac.) — przeciwności. [przypis redakcyjny]
1781. laesio (łac.) — ujma. [przypis redakcyjny]
1782. restaurować — poprawić, odzyskać. [przypis redakcyjny]
1783. ab invicem (łac.) — nawzajem. [przypis redakcyjny]
1784. verba pro verbis (łac.) — od słowa do słowa. [przypis redakcyjny]
1785. rekolekcyja — późniejsza rozwaga. [przypis redakcyjny]
1786. Piekarski, Adrian — jezuita, ówczesny kaznodzieja nadworny. [przypis redakcyjny]
1787. interim (łac.) — tymczasem. [przypis redakcyjny]
1788. bonae voluntatis (łac.) — dobrej myśli. [przypis redakcyjny]
1789. extremis laborantem (łac.) — ostatecznie ginącą. [przypis redakcyjny]
1790. non in toto (łac.) — niezupełnie. [przypis redakcyjny]
1791. quantum satis (łac.) — ile potrzeba, podług potrzeby. [przypis redakcyjny]
1792. excessivos (łac.) — wykraczających. [przypis redakcyjny]
1793. in opere belli (łac.) — w pracy wojennej. [przypis redakcyjny]
1794. in disciplina militari (łac.) — w karności wojskowej. [przypis redakcyjny]
1795. ad sufficientiam (łac.) — dostateczne. [przypis redakcyjny]
1796. Nowydwór — dobra królewskie w pobliżu Grodna. [przypis redakcyjny]
1797. R. P. MDCLXI — Roku Pańskiego 1661. [przypis edytorski]
1798. L. S. — locum sigilli (łac.): miejsce pieczęci. [przypis edytorski]
1799. z udania — z fałszywego dowodu. [przypis redakcyjny]
1800. evidenter (łac.) — oczywiście. [przypis redakcyjny]
1801. toties (łac.) — tylekroć. [przypis redakcyjny]
1802. amplecti (łac.) — objąć, zaszczycić. [przypis redakcyjny]
1803. konkluzja — tu: zakończenie. [przypis edytorski]
1804. consilii generalis (łac.) — walnej rady. [przypis redakcyjny]
1805. Bielsk — miasto na płd. od Białegostoku. [przypis redakcyjny]
1806. die Ianuarii futuri (łac.) — dnia przyszłego stycznia. [przypis redakcyjny]
1807. concludetur (łac.) — postanowi się. [przypis redakcyjny]
1808. kanclerz koronny — Mikołaj Prażmowski. [przypis redakcyjny]
1809. et felices rerum successus (łac.) — szczęśliwego powodzenia. [przypis redakcyjny]
1810. pośledniejszy — tu: późniejszy. [przypis redakcyjny]
1811. suppono (łac.) — domyślam się. [przypis redakcyjny]
1812. secretiora (łac.) — bardziej poufne rzeczy. [przypis redakcyjny]
1813. rekoligować się — rozważyć. [przypis redakcyjny]
1814. taediosum (łac.) — przykro. [przypis redakcyjny]
1815. ad praesens (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
1816. per litteras brevibus denuntiare (łac.) — listownie pokrótce uwiadomić. [przypis redakcyjny]
1817. desideriis nostris (łac.) — dla naszych żądań. [przypis redakcyjny]
1818. sułtan — tytuł nadawany synom chana. [przypis redakcyjny]
1819. primo vere (łac.) — z nastaniem wiosny. [przypis redakcyjny]
1820. ad minimum (łac.) — najmniej. [przypis redakcyjny]
1821. batalia (z wł.) — tu: siła zbrojna. [przypis redakcyjny]
1822. non resipiscet (łac.) — nie opamięta się. [przypis redakcyjny]
1823. de nervo (łac.) — o funduszu. [przypis redakcyjny]
1824. belli in consilio generali constituere (łac.) — na walnej radzie postanowić. [przypis redakcyjny]
1825. cum re parata (łac.) — z rzeczą gotową. [przypis redakcyjny]
1826. negotium (łac.) — sprawa. [przypis redakcyjny]
1827. caetera fusius (łac.) — o innych rzeczach obszerniej. [przypis redakcyjny]
1828. actiones (łac.) — czyny. [przypis redakcyjny]
1829. in statu moderno (łac.) — w obecnym stanie. [przypis redakcyjny]
1830. pro aequitate (łac.) — za słusznością. [przypis redakcyjny]
1831. elucuit (łac.) — wiadomo. [przypis redakcyjny]
1832. probitas (łac.) — poczciwość. [przypis redakcyjny]
1833. expedit (łac.) — wypada. [przypis redakcyjny]
1834. bonarum partium (łac.) — po stronie sprawy słusznej. [przypis redakcyjny]
1835. et felices successus (łac.) — i szczęśliwego powodzenia. [przypis redakcyjny]
1836. Lida — miasto nad rzeczką Lidzieją na Litwie, na płd. od Wilna. [przypis redakcyjny]
1837. Oszmiana — miasto na wsch. od Wilna, przy drodze na Mińsk. [przypis redakcyjny]
1838. ab invicem (łac.) — wzajemnych. [przypis redakcyjny]
1839. promotiones (łac.) — protekcje, poparcie. [przypis redakcyjny]
1840. substancja — tu: majątek. [przypis edytorski]
1841. eksekracje (lm) — zaklęcia. [przypis redakcyjny]
1842. kołową — wygłaszaną w kole (na zebraniu wojskowym. [przypis redakcyjny]
1843. cum plenitudine (łac.) — z mnóstwem. [przypis redakcyjny]
1844. quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]
1845. fiercyk — fircyk, frant. [przypis redakcyjny]
1846. Lepel — miasto 80 km na płd od Połocka. [przypis redakcyjny]
1847. oprawny — sprawiony, tj. ogolone z sierści i pozbawione wnętrzności. [przypis redakcyjny]
1848. fanty — bielizna i ubrania. [przypis redakcyjny]
1849. wiolencja — gwałt. [przypis redakcyjny]
1850. paragraf — tu: szrama, blizna. [przypis redakcyjny]
1851. supponebam (łac.) — przypuszczałem. [przypis redakcyjny]
1852. w paradzie — w gotowości. [przypis redakcyjny]
1853. regalista — stronnik króla. [przypis redakcyjny]
1854. in servitio (łac.) — w służbie. [przypis redakcyjny]
1855. komput wojska — liczba, regestr; ochotnicy nie należeli do komputu i nie brali zasług tj. żołdu. [przypis redakcyjny]
1856. denegare (łac.) — odmówić. [przypis redakcyjny]
1857. sam — tu. [przypis redakcyjny]
1858. defensive (łac.) — odpornie. [przypis redakcyjny]
1859. wymunderować się — pozbierać się; zabrać wszystkie swoje rzeczy.
Darmowe książki «Pamiętniki - Jan Chryzostom Pasek (czytanie ksiazek w internecie .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)