Wyżebrana godzina - Helena Janina Pajzderska (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖
Zbiór opowiadań Heleny Janiny Pajzderskiej piszącej pod pseudonimem Hajota, reprezentantki okresu Młodej Polski, pokazuje zniuansowany obraz społeczeństwa, dając wgląd w życie różnych warstw społecznych. W niektórych opowiadaniach pojawiają się wątki fantastyczne zawierające element oniryzmu.
Zwraca uwagę opowiadanie Kwiat wyśniony. Z dużą wrażliwością opisana w nim została egzystencja najbiedniejszych oraz postępowanie lekarza, który, realizując swoją misję, opiekuje się śmiertelnie chorą osobą, zaspokajając zarówno potrzeby jej ciała, jak i duszy. Stara się umilić ostatnie chwile jej życia.
- Autor: Helena Janina Pajzderska
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Wyżebrana godzina - Helena Janina Pajzderska (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Helena Janina Pajzderska
Nie. To nie był koniec świata. To znudzone bezczynnością na pustym placu Kłopoty potłukły witryny, porozwalały pawilony i wracały całą chmarą do miasta.
Żaden wyżeł nie odnajdzie tak pana, jak one trafiały do swych właścicieli. Gdyby który skrył się był w mysią jamę, lub w dziurkę od klucza, i tam byłyby go znalazły. Ale nikt z mieszkańców nie zdążył nawet pomyśleć o tym. Zostali zaskoczeni.
Stęsknione Kłopoty rzucały im się na piersi, chwytały za gardło, właziły na karki, wżerały się w mózgi. Jak świat światem, nie widziano namiętniejszego powitania.
Demagogowie296 pozłazili z latarń; burżuje przestali myśleć o wyjeździe za granicę. Nawet radni miasta, zorientowawszy się wreszcie w sytuacji, uznali posiedzenie za skończone i rozeszli się do domów w najlepszej zgodzie.
A nazajutrz, gdy złociste słońce wytoczyło się nad Bezradnowem, zastało plac powystawowy w ruinach, wszystkie Kłopoty dobrze już zagospodarowane na swoich dawnych miejscach i bieg życia stolicy Niedołęgami płynący dawnym, wyżłobionym przez wieki, korytem.
1. kapryfolium — pnącze o różowych, białych lub żółtawych kwiatach. [przypis edytorski]
2. girlanda — dekoracyjny, roślinny ornament w formie podwieszonej wiązanki kwiatów, liści i owoców. [przypis edytorski]
3. Nachkuhr (niem.) — wypoczynek po odbytej kuracji. [przypis edytorski]
4. parole d’honneur (fr.) — słowo honoru. [przypis edytorski]
5. koliganci — osoby postawione wysoko w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]
6. parole d’honneur (fr.) — słowo honoru. [przypis edytorski]
7. obroki — pasza dla koni. [przypis edytorski]
8. ekwipaż — lekki, luksusowy pojazd konny. [przypis edytorski]
9. koroniarz — mieszkaniec Korony, od: Korona Królestwa Polskiego, oznaczającego królestwo polskie (w odróżnieniu od Rzeczpospolitej, czyli państwa złożonego z Polski i Litwy). [przypis edytorski]
10. pośledniejszy — gorszy od innych tego samego rodzaju. [przypis edytorski]
11. Raubritterin — określenie raubritter, które pojawiło się dopiero w XVIII-wiecznych niemieckich romansach rycerskich, oznacza rycerzy lub osoby z rycerskiego rodu, trudniące się napadami, szczególnie na przejeżdżających w pobliżu ich zamku kupców i podróżnych. [przypis edytorski]
12. Baedecker — nazwisko księgarza niemieckiego Karla Baedekera, znanego ze swoich przewodników turystycznych; jako rzeczownik pospolity: przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]
13. antiquo modo (łac.) — starym sposobem, według starych zwyczajów. [przypis edytorski]
14. bon enfant (fr.) — dobre dziecko. [przypis edytorski]
15. przemożnie — decydujący, wielki. [przypis edytorski]
16. korna dań — daw. dar składany w pokorze. [przypis edytorski]
17. niechby — partykuła wprowadzająca zdania i równoważniki zdań wyrażające życzenie. [przypis edytorski]
18. Passery — piękna lodowcowa rzeka znana z zawodów slalomowych odbywających się w Merano. [przypis edytorski]
19. szewiot — tkanina ubraniowa z wełny tych owiec; też: tkanina z wełny czesankowej. [przypis edytorski]
20. cyceron — właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.) — filozof, mówca i pisarz rzymski. Tu: towarzysz do wspólnego filozofowania. [przypis edytorski]
21. kataplazm — gorący, wilgotny okład z nasion oleistych, piasku, papki kartoflanej. [przypis edytorski]
22. modniarka — osoba zajmująca się szyciem i sprzedażą ubrań. [przypis edytorski]
23. Fraulein (niem.) — panienka. [przypis edytorski]
24. ruczaj — potok, strumień. [przypis edytorski]
25. ukontentowanie — daw. odczuć zadowolenie, satysfakcję. [przypis edytorski]
26. genre (wł.) — rodzaj. Tu: rodzaj towarzystwa. [przypis edytorski]
27. blagier — osoba mówiąca rzeczy niepokrywające się z prawdą w celu wywarcia na kimś wrażenia. [przypis edytorski]
28. bawidamek — mężczyzna lubiący kobiety i nadskakujący im. [przypis edytorski]
29. koroniarz — mieszkaniec Korony, od: Korona Królestwa Polskiego, oznaczającego królestwo polskie (w odróżnieniu od Rzeczpospolitej, czyli państwa złożonego z Polski i Litwy). [przypis edytorski]
30. zrekuzować — odmówić czegoś, nie przychylić się do czyjegoś życzenia. [przypis edytorski]
31. zwłóczyć — daw. zwlekać. [przypis edytorski]
32. paltocik — daw. palto. [przypis edytorski]
33. rzęsiście — intensywnie. [przypis edytorski]
34. wypomadowany — wysmarowany pomadą. [przypis edytorski]
35. urzeczona — wzbudzająca zachwyt, podziw. [przypis edytorski]
36. ondulacje — falowane bądź kręcone włosy. [przypis edytorski]
37. zdetronizować — pozbawić kogoś lub coś dotychczasowego dużego znaczenia lub wysokiej pozycji. [przypis edytorski]
38. gromnica — duża woskowa świeca, używana w niektórych wyznaniach chrześcijańskich w trakcie najważniejszych wydarzeń religijno-społecznych w życiu wiernego. [przypis edytorski]
39. perkal — cienkie płótno bawełniane. [przypis edytorski]
40. takam —skrót od: taka jestem. [przypis edytorski]
41. pasyjka — krzyżyk z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. [przypis edytorski]
42. kontuar — mebel, lada oddzielająca sprzedawcę lub barmana od klientów. [przypis edytorski]
43. terre à terre (fr.) — przyziemny. [przypis edytorski]
44. terre à terre’skości — przyziemności. [przypis edytorski]
45. dokonywać — dziś: dokonuje. [przypis edytorski]
46. moral insanity (ang.) — obłęd moralny. Historyczny termin określający szczególną postać rozstroju psychicznego; szaleństwo charakteryzujące się wypaczeniem uczuć, skłonności, temperamentu bez zauważalnych zaburzeń wiedzy czy zdolności rozumowania. [przypis edytorski]
47. podwalina — coś, co daje czemuś początek lub jest podstawą istnienia czegoś. [przypis edytorski]
48. portwein — wzmacniane wino portugalskie, wytwarzane z winogron zbieranych w dolinie rzeki Douro (hiszp. Duero) na północy kraju, w jej środkowym biegu. [przypis edytorski]
49. anatema — potępienie czegoś lub kogoś, klątwa. [przypis edytorski]
50. lichwa — pożyczanie pieniędzy na bardzo wysoki procent. [przypis edytorski]
51. omne trinum perfectum — przysłowie łacińskie: każda trójca tworzy doskonałość. [przypis edytorski]
52. tedy — daw. zatem, więc. [przypis edytorski]
53. podług — przestarz. wtedy. [przypis edytorski]
54. dystynkcja — elegancja i wytworność. [przypis edytorski]
55. nierogacizna — trzoda chlewna. [przypis edytorski]
56. plastron — szeroki krawat zakrywający gors, noszony do fraka. [przypis edytorski]
57. niezgrabiasz — osoba niezgrabna. [przypis edytorski]
58. Mucjusz Scewola — właśc. Gaius Mucius Cordus; legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy został jednak schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]
59. kontredans — zbiorowy, figurowy taniec towarzyski pochodzenia angielskiego. [przypis edytorski]
60. bajadera — hinduska tancerka. [przypis edytorski]
61. draperie — dekoracyjne fałdy na tkaninie. [przypis edytorski]
62. fornal — robotnik na folwarku, który zajmuje się końmi i wykonuje nimi prace na roli. [przypis edytorski]
63. odaliska — biała niewolnica w haremie sułtana. [przypis edytorski]
64. onyks — kamień półszlachetny o naprzemianległych warstewkach białych i czarnych lub ciemnobrunatnych. [przypis edytorski]
65. piołun — wywar z rośliny o silnej, ostrej woni, używanej m.in. do wyrobu likierów i wódek, mający bardzo gorzki smak i właściwości lecznicze. [przypis edytorski]
66. Ahaswerusowska żyłka — Żyd Wieczny Tułacz, bohater legendy popularnej w Europie szczególnie w XVII, XVIII oraz XIX w., z zawodu miał być szewcem, człowiekiem, który zgubił swoją śmierć i przez to stał się nieśmiertelny; w niektórych wersjach legendy Ahaswerus wiecznie wędruje dlatego, że znieważył Chrystusa i został obarczony klątwą tułaczki. W tekście: skłonność do tułaczki, włóczęgi. [przypis edytorski]
67. en tout cas (fr.) — w każdym przypadku. [przypis edytorski]
68. wartoż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy warto. [przypis edytorski]
69. przekawęczywszyć — przecierpieć, przemęczyć. [przypis edytorski]
70. krepdeszynowy — miękka, lekka tkanina jedwabna, rodzaj krepy. [przypis edytorski]
71. bella veduta (wł.) — piękny widok. [przypis edytorski]
72. Baedecker — nazwisko księgarza niemieckiego Karla Baedekera, znanego ze swoich przewodników turystycznych; jako rzeczownik pospolity: przewodnik turystyczny. [przypis edytorski]
73. patronowie — tu: opiekunowie, gospodarze. [przypis edytorski]
74. vis-à-vis (fr.) — naprzeciwko. [przypis edytorski]
75. pietra serena — szary piaskowiec szeroko stosowany w renesansowej Florencji jako detal architektoniczny. [przypis edytorski]
76. signora (wł.) — pani. [przypis edytorski]
77. Fa niente (wł.) — nic się nie stało. [przypis edytorski]
78. Come (wł.) — jak to? [przypis edytorski]
79. bambino mio (wł.) — dziecko moje. [przypis edytorski]
80. Fa niente! Fa niente! (wł.) — nic się nie stało! nic się nie stało! [przypis edytorski]
81. pleu-reuse’ami — płaczki; kobiety wynajmowane dawniej do okazywania rozpaczy i opłakiwania czyjejś śmierci; też: fryzura męska, w której włosy zaczesane są na kark. [przypis edytorski]
82. facchin’ach (wł.) — tragarz. Tu: tragarzach. [przypis edytorski]
83. en face (fr.) — z przodu. [przypis edytorski]
84. scusate, signora (wł.) — przepraszam panią. [przypis edytorski]
85. żem (...) popsuła — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; dziś: że popsułam. [przypis edytorski]
86. Piazza del Duomo — zespół zabytkowy w Pizie, składający się z czterech arcydzieł architektury średniowiecznej: katedry, baptysterium, kampanili, zwanej „Krzywą Wieżą” oraz cmentarza. [przypis edytorski]
87. bella signora (wł.) — piękna dama. [przypis edytorski]
88. Addio, signora, addio! (wł.) — żegnaj, pani, żegnaj! [przypis edytorski]
89. fioraje (wł.) — kwiaciarki. [przypis edytorski]
90. granita — lody włoskie z mrożonego soku owocowego. [przypis edytorski]
91. bumblerka — pijatyka. [przypis edytorski]
92. vettura (wł.) — auto, pojazd. [przypis edytorski]
93. Asti spumante — białe, słodkie, musujące wino [przypis edytorski]
94. marabut — ptak o łysej głowie, silnym dziobie i nagiej szyi ze zwisającym workiem skórnym, żyjący w Afryce. Tu: ozdobne pióra. [przypis edytorski]
95. ongi — daw. kiedyś. [przypis edytorski]
96. Alla bella e soave signora Polacca (wł.) — do pięknej i delikatnej Polki. [przypis edytorski]
97. ongi — daw. kiedyś. [przypis edytorski]
98. boć (daw.) — bo; bo przecież. [przypis edytorski]
99. girlandie — zwój liści lub kwiatów, podwieszony po bokach. [przypis edytorski]
100. Eros — w mit. grec. bóg miłości. [przypis edytorski]
101. najniespodziewaniej — daw. niespodziewanie. [przypis edytorski]
102. połowica — żart. żona. [przypis edytorski]
103. podówczas — w tych czasach, o których była mowa poprzednio. [przypis edytorski]
104. dlań — dla niego. [przypis edytorski]
105. bodaj — pierwotne: Bóg daj. [przypis edytorski]
106. nań — na niego. [przypis edytorski]
107. alboż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: albo czy. [przypis edytorski]
108. modry — intensywnie niebieski. [przypis edytorski]
109. niezabudki — niezapominajki. [przypis edytorski]
110. tejże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: tej właśnie. [przypis edytorski]
111. leciuchno — lekko. [przypis edytorski]
112. konfesata — w dawnym prawie: zeznanie wymuszone torturami. [przypis edytorski]
113. pierwocina — początek, zalążek. [przypis edytorski]
114. sianożęć — łąka przeznaczona do zbioru traw na siano. [przypis edytorski]
115. na wskroś — do głębi, całkowicie. [przypis edytorski]
116. toć — daw. przecież. [przypis edytorski]
117. zacny — godny zaufania i szacunku. [przypis edytorski]
118. dlaczegóż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
119. bodaj — pierwotne: Bóg daj. [przypis edytorski]
120. fryga — ktoś zwinny i ruchliwy. [przypis edytorski]
121. czemuż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
122. przecie — przest. przecież. [przypis edytorski]
123. liberia — pierwotnie oficjalny ubiór służby królewskiej lub magnackiej, obecnie używany głównie
Uwagi (0)