Darmowe ebooki » Komedia » Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Arystofanes



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:
twierdzisz, że osioł tobie nie pomaga, 
Na odwrót chwytaj osła i dźwigaj go teraz! 
  KSANTIAS
do siebie
Biada mi, nieszczęsnemu! Czemużem nie walczył 
W bitwie morskiej!39 Zaiste miałbyś ty się z pyszna! 
  DIONIZOS
Złaź, obwiesiu! — Więc wreszcie jestem już na miejscu, 
Przy podwojach, do których tak wytrwalem dążył. 
 
Ksantias schodzi z osła, którego potem odprowadza niewolnik Heraklesa. Dionizos bije w drzwi kołatką bardzo gwałtownie.
Hej chłopie, słyszysz, puszczaj! 
 
Wychodzi Herakles, sługa Heraklesa zabiera po chwili osła. SCENA II
Ciż sami, Herakles. HERAKLES
ostro
Kto tam we drzwi tak wali, co za hajdamaka40? 
 
zobaczywszy i poznawszy Dionizosa, nieco się cofa i ze zdumieniem patrzy na niezwykły strój jego
Gadajże do stu katów, co się to ma znaczyć? 
  DIONIZOS
przestraszony, stłumionym głosem do swego niewolnika
Hej, chłopcze!  
  KSANTIAS
Cóż takiego? 
  DIONIZOS
po cichu
Jak to, ślepyś? 
  KSANTIAS
Cóż więc?? 
  DIONIZOS
półgłosem
Ale to się mnie przeląkł! 
  KSANTIAS
Boi się... wariatów! 
  HERAKLES
wybuchając śmiechem
Nie, na Demetrę41! Dłużej śmiechu nie powstrzymam: 
Chociaż wargi przygryzam, jednak śmiać się muszę. 
  DIONIZOS
do Heraklesa
Mój drogi, przystąp bliżej; mam się o coś spytać. 
  HERAKLES
wśród śmiechu
Nie mogę, pęknę, skonam od śmiechu na widok 
Twej lwiej skóry, wiszącej na szafrannej42 kiecce. 
Cóż za pomysł?! Co znaczy ta maczuga kuta 
Przy koturnowych ciżmach? Skądże wiedzie droga? 
  DIONIZOS
Służyłem na okręcie w majtkach Klejstenesa43... 
  HERAKLES
Walczyłeś mężnie w majtkach? 
  DIONIZOS
Tak, robiłem dziury, 
Tuzin okrętów wroga w mig zatopiliśmy. 
  HERAKLES
Obaj? 
  DIONIZOS
Tak, na Apolla44! 
  KSANTIAS
do siebie
Śniło nam się wszystko. 
  DIONIZOS
A kiedym na pokładzie ze skupieniem czytał 
Andromedę45 — tęsknota znienacka mnie naszła... 
  HERAKLES
Co? Tęsknota cię naszła? Za czym i jak wielka? 
  DIONIZOS
O tak! Wulkan tęsknoty. 
  HERAKLES
Za panną? 
  DIONIZOS
Nie, gdzież tam! 
  HERAKLES
Za chłopcem?  
  DIONIZOS
Nie. 
  HERAKLES
Mężczyzną? 
  DIONIZOS
żałośnie
Tak właśnie, niestety! 
  HERAKLES
złośliwie
Cóż, może się tak wtedy zżyłeś z Klejstenesem? 
  DIONIZOS
O nie szydź, bracie, ze mnie, bo zaiste cierpię! 
Tak mnie tęsknota moja zawzięcie katuje. 
  HERAKLES
Ale powiedz no, za kim, mój drogi braciszku? 
  DIONIZOS
Trudno się wyjęzyczyć, lecz jakoś to zrobię 
Z pomocą porównania lub jakiej przenośni... 
 
myśli
Czyś tak kiedy nie tęsknił za świeżą prażuchą?4647 
  HERAKLES
Prażuchą?  
 
robi gesty żołądkowe, mlaska
Mnia, mnia, mnia... tysiąc razy w życiu! 
  DIONIZOS
„Czym ci jasno przedstawił, czy mam rzec inaczej?”48 
  HERAKLES
Nie. — Tak jest bardzo jasno: prażucha 
 
mlaska i oblizuje się
rozumiem. 
  DIONIZOS
Taka to, w tym rodzaju, szarpie mną tęsknica 
Za wieszczem Eurypidem.49 
  HERAKLES
Jak to? Wżdy50 on umarł! 
  DIONIZOS
Lecz żadna siła w świecie odwieść mnie nie zdoła, 
Bym do niego nie poszedł. 
  HERAKLES
Ty chcesz iść w głąb Hadu? 
  DIONIZOS
Tak, na Zeusa, a nawet głębiej niż w głąb Hadu. 
  HERAKLES
I w jakimże to celu? 
  DIONIZOS
Chcę wieszcza nad wieszcze, 
„Dobrzy bowiem pomarli, żywi nic nie warci”51. 
  HERAKLES
Czy Ijofon52 nie żyje? 
  DIONIZOS
A zachowaj Boże, 
Toć jedyny on dobry, jeśli iście53 dobry: 
Nie wiem bowiem na pewno, jak tam ma się sprawa... 
  HERAKLES
Czy Sofokles nie lepszy jest niż Eurypides, 
Jeśli chcesz już koniecznie wieszcza stamtąd dostać? 
  DIONIZOS
Nie. Trzeba się przekonać, co zdziałać potrafi 
Ijofon tu na ziemi, sam, bez Sofoklesa. 
Eurypides atoli54 — to przebiegła sztuka — 
Może łatwo spróbować umknąć razem ze mną... 
A Sofokles, ten zawsze i z wszystkimi w zgodzie. 
  HERAKLES
Ale gdzież jest Agaton55? 
  DIONIZOS
Gdzie jest? Już nas rzucił 
Ten szlachetny poeta, druhom ukochany! 
  HERAKLES
I gdzież bawi nieszczęsny? 
  DIONIZOS
W szczęśliwych przybytku. 
  HERAKLES
Boleję. A Ksenokles56? 
  DIONIZOS
Niech go licho porwie! 
  HERAKLES
Lecz gdzie jest Pytangelos? 
 
Dionizos robi wzgardliwy gest ręką. KSANTIAS
do widzów
O mnie ani wzmianki, 
A te juki mi skórę żrą już do żywego... 
  HERAKLES
Wszak są inni panicze, którzy mogą tworzyć 
Krocie tragedii dla was, a są wymowniejsi 
O całe niebo nawet od Eurypidesa! 
  DIONIZOS
Ach, toż to same śmieci! Świegotliwa rzesza 
Jaskółek ćwierkających i oprawców sztuki, 
Co toną w niepamięci, gdy jeden chór sklecą 
I gdy raz nad tragedią każdy się posika. 
Natchnionego poety nie szukaj, bo nigdzie 
W Atenach nie wynajdziesz talentu twórczego! 
  HERAKLES
Jak? Talentu twórczego? 
  DIONIZOS
Tak właśnie, który by 
Coś tak śmiałego wyrzekł, jak te oto słowa: 
„Eterze, Zeusa gmachu”57 lub „O Stopo Czasu”58. 
 
z patosem
„Serce dało przysięgę najświętszą wbrew woli, 
Język krzywo przysięgał, serce jest niewinne!”59 
  HERAKLES
I to ci się podoba? 
  DIONIZOS
Tak, że mnie szał bierze! 
  HERAKLES
oburzony
Przebóg, ależ to głupstwo, jak sam przecie widzisz! 
  DIONIZOS
Pozwól mi też mieć zdanie, swego pilnuj nosa! 
  HERAKLES
z powagą
A jednak to błazeństwo i szelmowskie zdanie! 
  DIONIZOS
Lepiej znasz się na kuchni! 
  KSANTIAS
do widzów
O mnie ani wzmianki. 
  DIONIZOS
Lecz słuchaj, po com ja tu zjawił się w tym stroju, 
Udając się za ciebie60: proszę, wskaż mi swoich 
Wszystkich znajomych z piekieł... na wszelki wypadek, 
Których poznałeś, gdyś tam szedł po Kerberosa61. 
Tych mi wylicz i wskaż mi: przystanie, stragany, 
Zamtuzy62 i schroniska, rozdroża i źródła, 
Drogi, miasta, noclegi, karczmy, gdzie jest najmniej 
Pluskiew... 
  KSANTIAS
do widzów
...Lecz dotąd o mnie nie ma ani wzmianki. 
  HERAKLES
Szaleńcze! Masz odwagę puszczać się w te strony? 
  DIONIZOS
Ech! Nie ruszaj odwagi, ale wskaż mi drogę, 
Którędy jak najprędzej w głąb Hada zalecę; 
Lecz niech skwarną nie będzie ani nazbyt mroźną. 
  HERAKLES
Zgoda, wskażę ci z tychże pierwszą lepszą... mam już. 
Jedna wiedzie przez powróz i stołka oparcie 
Tego, który się wiesza. 
  DIONIZOS
Przestań! Droga ciasna. 
  HERAKLES
No, tedy jest gościniec walcowany, tarty, 
Przez moździerz... 
  DIONIZOS
Wałkiem utłuc szaleju63 w moździerzu? 
  HERAKLES
Zgadłeś bratku! 
  DIONIZOS
Brrrr! Mroźny, trzęsący gościniec. 
Natychmiast wszystkie gnaty lodem ci otęgną64. 
  HERAKLES
Jeśli chcesz, wskażę drogę krótką, z pieca na łeb? 
  DIONIZOS
Wybornie! Już to piechur ze mnie nieszczególny. 
  HERAKLES
Powlecz się na Keramik65! 
  DIONIZOS
I cóż dalej, bratku? 
  HERAKLES
Wstąp na wysoką wieżę... 
  DIONIZOS
Dobrze, ale potem? 
  HERAKLES
Patrz, jak będą zaczynać gonitwy z pochodnią66, 
A gdy tłum „puszczaj” krzyknie, i ty się puść naprzód. 
  DIONIZOS
Dokąd?  
  HERAKLES
Na dół. 
  DIONIZOS
Mózgowe oba knedle rozbić? 
Nie, tą drogą nie pójdę. 
  HERAKLES
zniecierpliwiony
Więc jaką, do kata?! 
  DIONIZOS
Tą, którą ty już szedłeś. 
  HERAKLES
O! To długa podróż. 
Albowiem naprzód przyjdziesz nad sine jezioro67, 
Olbrzymie, niezgłębione. 
  DIONIZOS
Lecz jak się przeprawić? 
  HERAKLES
W tyciusiem czółeneczku wioślarz cię zgrzybiały68 
Przewiezie, gdy zapłacisz dwa obole myta69. 
  DIONIZOS
Ho, ho! Patrz, ile znaczą wszędzie dwa obole. 
Skąd one się tam wzięły? 
  HERAKLES
Tezeusz70 je wprowadził. 
Potem zobaczysz gadów i poczwar miriady71. 
  DIONIZOS
Tylko mnie nie strasz darmo, ani nie odrażaj72, 
Bo i tak nic nie wskórasz. 
  HERAKLES
Wnet ujrzysz kałużę 
I przedwieczną gnojówkę: tam się wiją wszyscy, 
Którzy kiedy skrzywdzili w sposób niecny gościa, 
Którzy chłopca zażywszy, zapłaty nie dali, 
Którzy matkę młócili lub ojca w łeb bili 
I ci, co się parali fałszywą przysięgą... 
  DIONIZOS
do widzów
Przebóg! Wszak tam powinien być ten między nimi, 
Kogo tanecznej pieśni Kinesjas73 nauczył, 
Kto sobie wiersz przywłaszczył albo zwrot z Morsyma74. 
  HERAKLES
Wnet cię potem zaleci miły podmuch fletów, 
Zobaczysz jasne światła, jakbyś był na ziemi — 
I mirtowe gaiki, i święte orszaki 
Tańczących mężów, kobiet; śpiew, klaskanie w dłonie... 
  DIONIZOS
Ale cóż to za jedni? 
  HERAKLES
To Wtajemniczeni. 
  KSANTIAS
do siebie
A zatem ja gram osła, co służy w misteriach? 
Miła zabawa, tylko — dość tego dźwigania. 
 
Zrzuca toboły z pasją. HERAKLES
Oni ci wskażą wszystko, o co tylko spytasz, 
Oni bowiem najlepiej owe drogi znają75, 
Które wiodą w podwoje pałacu Plutona. 
Teraz bywaj zdrów, bracie! 
  DIONIZOS
Żegnaj mi, na Zeusa! 
 
Herakles wchodzi do domu. SCENA III
Ksantias, Dionizos i Umrzyk. DIONIZOS
Bierz manatki, a żywo! 
  KSANTIAS
Jeszczem ich nie puścił! 
Gdzie, dokąd, po co, na co? 
  DIONIZOS
Na tamten świat, żwawo! 
  KSANTIAS
ze strachem
Daj mi pokój, zmiłuj się, najmij nieboszczyków, 
Co ich do grobu niosą, może się kto trafi! 
  DIONIZOS
Jak się nie trafi — pójdziesz? 
  KSANTIAS
Pójdę! 
  DIONIZOS
Śmiała sztuka! 
Lecz oto właśnie niosą jakiegoś umrzyka. 
 
Służba pogrzebowa wnosi z prawej strony na marach76 umrzyka.
Zwrócony do umrzyka
Hej, słyszysz ty, truposzu, hej, do ciebie mówię! 
 
Umrzyk podnosi głowę, potem siada na marach, karawaniarze stają
Nie chciałbyś mi nieść, człeku, mej sakwy w podziemie? 
  UMRZYK
Gdzież te sakwy? A ciężkie? 
 
Dionizos pokazuje toboły
Zapłacisz dwie drachmy77. 
  DIONIZOS
targuje
Dwie! Za co? 
  UMRZYK
Nie dasz tyle? Nieście mnie do grobu! 
  DIONIZOS
Stójże, stój już wariacie, może się zgodzimy. 
  UMRZYK
Dajesz, nie dajesz? Dwie drachmy. Nie ma co i mówić. 
  DIONIZOS
Daję dziewięć obolów. 
  UMRZYK
pogardliwie
Wolę raczej ożyć!78 
 
Służba pogrzebowa wynosi go na lewo. KSANTIAS
To święty potępieniec! Nie głupi ci stękać! 
A więc idę. 
  DIONIZOS
Szlachetnyś, jak widzę, i słowny. 
 
Puszczają się w drogę. Scena się zmienia: widać brzegi jeziora, ukazuje się Charon zgrzybiały na czółnie.
Teraz szukajmy czółna. 
  CHARON
za sceną
Hola! hop! Przybijaj! 
  SCENA IV
Ksantias, Dionizos, Charon. DIONIZOS
w strachu
Cóż tam znowu? 
  KSANTIAS
Jezioro. 
  DIONIZOS
Na Zeusa! To samo, 
O którym Herakl mówił: widzę czółno
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz