Darmowe ebooki » Komedia » Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Arystofanes



1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Idź do strony:
mój przychodzę, a wracam z niedoli...” 
  EURYPIDES
Mistrz Ajschylos dwa razy powiedział to samo. 
  DIONIZOS
Jak, dwa razy? 
  EURYPIDES
Uważaj, ja to udowodnię: 
„W kraj — powiada — przychodzę i wracam z niedoli”; 
„Przychodzę” zaś to samo, co „wracam” oznacza. 
  DIONIZOS
Na Zeusa, to tak, jakby kto rzekł do kumotra: 
„Pożycz, proszę, beczułki, lub wolisz baryłki!” 
  AJSCHYLOS
do Dionizosa
Ależ, paplo nieznośny, to nie jest to samo. 
I owszem — doborowe są tutaj wyrazy. 
  DIONIZOS
Więc jak? Wytłumacz jaśniej, nie rozumiem jeszcze! 
  AJSCHYLOS
Przychodzić wolno temu, który ma ojczyznę. 
Przybywa, kto z niej wyszedł bez przymusu, wolny; 
Lecz wygnaniec przybywa i wraca z niedoli. 
  DIONIZOS
Na Apollona, prawda! Cóż Eurypidesie? 
  EURYPIDES
Nie uznaję, że Orest powrócił z wygnania, 
Wszak potajemnie przybył, nie ufając władcom. 
  DIONIZOS
Na Hermesa, to prawda, choć jej nie rozumiem. 
  EURYPIDES
Mów dalej! 
 
Ajschylos milczy, rozgniewany. DIONIZOS
Deklamujże, a żwawo, Ajschylu, 
Rżnij do końca! Ty zważaj i wyłapuj błędy! 
  AJSCHYLOS
„I z tej mogiły zwiastuję ci, ojcze, 
Że słucham, słyszę”... 
  EURYPIDES
Znów masło maślane, 
„Słucham, słyszę” — to samo dwa razy; to jasne. 
  DIONIZOS
do Eurypidesa
Do nieboszczyków mówi, ty zakuta pało, 
A do nich i trzy razy powiedzieć — to mało! 
  AJSCHYLOS
do Eurypidesa
Lecz jakież twe prologi? 
  EURYPIDES
Doskonałe, słuchaj! 
A jeżeli dwa razy to samo powtórzę 
Lub wynajdziesz gdzie łatę, napluj mi do oczu! 
  DIONIZOS
Nuże, wygłaszaj swoje, mnie słuchać wypada, 
Czy wyrazy użyte w prologach są trafne. 
  EURYPIDES
wygłasza prolog z „Antygony”
„Był naprzód Edyp człowiekiem szczęśliwym”... 
  AJSCHYLOS
przerywa
Fałsz, na Zeusa, przenigdy! To nieszczęśnik z rodu, 
Bo zanim na świat przyszedł, Apollon wywróżył, 
Że ojca zamorduje; nędzarz od kolebki! 
Więc mógł być Edyp „naprzód człowiekiem szczęśliwym”? 
  EURYPIDES
Później najnieszczęśliwszym stał się był dopiero. 
  AJSCHYLOS
Nie, przez Zeusa, on być nim przenigdy nie przestał! 
Bo skoro się narodził, choć to sroga zima, 
Wynieśli go na pustyń w starym jakimś trzopie206, 
By się nie stał, wyrósłszy, rodzica mordercą. 
Z opuchłymi nogami, znajdę, Polib chował. 
Pfuj! Stare babsko pojął, choć sam junak młody, 
I to swą rodną macierz. Na domiar wszystkiego 
Oczy sobie wyłupił! 
  DIONIZOS
do widzów
To do szczęścia tego 
Brakuje, by wojował pod Erasynidem207! 
  EURYPIDES
Koszałki, a ja przecież pięknie piszę prolog! 
  AJSCHYLOS
A ja, przebóg, nie będę pastwił się nad każdym 
Słowem twoim z osobna, lecz z pomocą bogów 
Zniszczę twoje prologi marnym słojkiem jednym! 
  EURYPIDES
Czym? Słoikiem? No proszę! 
  AJSCHYLOS
I to jednym tylko! 
Piszesz bowiem z manierą, że da się przyczepić 
Do twoich wierszy wszystko, wszelaka ozdóbka, 
Szminka, słojek z pachnidłem, jak to udowodnię. 
  EURYPIDES
Zobaczymy.  
  AJSCHYLOS
Ujrzymy. 
  DIONIZOS
Więc mów, Eurypidzie! 
  EURYPIDES
deklamuje prolog z „Archelaosa”
„Wieść gminna niesie, że Ajgipt na łodzi 
Wraz z pięćdziesięcią synami do Argos 
Przybywszy”... 
  AJSCHYLOS
kończy za niego
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
zaciekawiony i ucieszony
Jakiż to był ten słojek, czy nie płakał za nim? 
 
do Eurypidesa
Wygłaszaj inny prolog, będziemy słuchali. 
  EURYPIDES
z „Hipsipili”
„Bacchus, pręt dzierżąc święty, w jagniąt runie, 
Z Parnasu schodził przy pochodni łunie, 
Pląsając”... 
  AJSCHYLOS
kończy za niego
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
Biada nam! Już raz drugi spadł nam słojek na łeb! 
  EURYPIDES
Mniejsza o to, nie szkodzi. Do tego prologu 
Nie potrafi przyczepić swojego słoika. 
 
Prolog ze „Sthenoboi”
„Nikt nie był nigdy we wszystkim szczęśliwy: 
Urodzon w szczęściu, żywot frasobliwy 
Prowadząc”... 
  AJSCHYLOS
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
Eurypidesie! 
  EURYPIDES
Czegoż? 
  DIONIZOS
Wiesz, co myślę: ustąp! 
Bo ten flakon z perfumem woń roznosi przykrą. 
  EURYPIDES
Na Demetrę, nie szkodzi, ja kpię sobie z niego. 
  DIONIZOS
Mów zatem coś innego, lecz chroń się słoika! 
  EURYPIDES
deklamuje początek z tragedii „Fryksos”
„Syn Agenora, Kadmus, gród sydoński 
Żegnając”... 
  AJSCHYLOS
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
Szalona głowo, odkup ten nieszczęsny słojek, 
Bo ci zdruzgoce wszystkie prologi do szczętu! 
  EURYPIDES
Co? Kupować? Od niego? 
  DIONIZOS
Tak radzę, posłuchaj! 
  EURYPIDES
Jeszcze nie. Mam ci hurmę prologów w zapasie, 
Do których nie potrafi przylepić słoika. 
 
Początek „Ifigenii w Taurydzie”
„Pelops do Pizy szybkimi klaczami 
Zdążając”... 
  AJSCHYLOS
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
do Eurypidesa
A co, widzisz? Przylepił jak raz swój słojeczek. 
 
do Ajschylosa
Lecz ty, poczciwa duszo, przedaj mu go zaraz, 
Przecie dostaniesz nowy za grosz i piękniejszy! 
  EURYPIDES
Na Dyjosa, nie jeszcze — mam prologów legion! 
„Ojnej raz”... 
  AJSCHYLOS
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  EURYPIDES
z pasją
Dajże mi wypowiedzieć naprzód cały dwuwiersz! 
 
Z dramatu „Ojneus”, nie sam początek, dalsza część
„Ojnej raz piękne zebrał z pól pokosy, 
I na ołtarzu tych pierwocin kłosy 
Składając”... 
  AJSCHYLOS
Zgubił słojek z pachnidłami. 
  DIONIZOS
Jak to, podczas ofiary? Pewnie mu ktoś ukradł! 
  EURYPIDES
Daj pokój, mój ty złoty, niech teraz spróbuje: 
 
Z „Melanippy”
„Zeus, jak to mówią podania prawdziwe”... 
  DIONIZOS
przerywa
Przepadliśmy z kretesem, znów przylepi słojek. 
Do tych twoich prologów przylepił się słojek, 
Jak jęczmień do powieki. Dajmy temu pokój, 
A do chórów się zabierz teraz z bogów wolą! 
  EURYPIDES
Na pewno ci wykażę, jakim jest partaczem 
W chórach; jak wszystko robi na jedno kopyto. 
  CHÓR
Co to będzie, co to będzie? 
Mam obawę tę na względzie, 
Czy w krytycznym swym zapędzie 
Znajdzie wadę w mistrza chórach, 
Najpiękniejszych pieśni tworach! 
Po dziś niezrównanych wzorach! 
  SCENA XX
Ci sami. EURYPIDES
z ironią
Tak... chóry przecudowne, zaraz się pokaże. 
Wszystkie chóry mu naraz wyrżnę... do jednego! 
  DIONIZOS
Ja zaś będę rachował ściśle na kamyczkach. 
 
Słychać grę na flecie solo. EURYPIDES
parodiuje śpiew z „Mirmidonów” Ajschylosa
„Ftyjocki Achillesie tam rzeź mężów, bitwa! 
Grzmot boju słyszysz, więc na pomoc bież! 
Praojcze nasz, Hermesie, czci lud cię znad jezior — 
Grzmot boju słyszysz, więc na pomoc bież!” 
  DIONIZOS
odkłada dwa kamyki
Ajschylu, już dwa grzmoty! 
  EURYPIDES
z „Ifigenii”
„Synu Atreusa dawny, mocarzu, odpowiedz!” 
Grzmot boju słyszysz, więc na pomoc bież! 
  DIONIZOS
trzeci kamyk
To trzeci grzmot, Ajschylu! 
  EURYPIDES
„Ifigenia w Taurydzie”
„Ukorzcie się — kapłanki Artemidy kroczą!” 
Grzmot boju słyszysz, więc na pomoc bież! 
 
z „Agamemnona”
„Mogę głosić od króla wróżbę dobrą z drogi”. 
Grzmot boju słyszysz, więc na pomoc bież! 
  DIONIZOS
odkłada kilka kamyków naraz
Królu Zeusie! Toż chmura grzmotów spada na nas. 
Okropność! Ja bym chętnie poszedł do łazienek, 
Bo od tych grzmotów srodze spęczniały mi jądra! 
  EURYPIDES
Zaczekaj, a usłyszysz inny rodzaj pieśni, 
Utworzonych do śpiewu i do gry na cytrze! 
  DIONIZOS
Więc zaczynaj, a nie grzmoć już tym swoim grzmotem! 
  EURYPIDES
śpiew z „Agamemnona” Ajschylosa
„Jako Achajscy dwu tronów mocarze, 
Wiodąc Hellady młódź... 
 
muzykę naśladuje ustami i rękoma
Flatto-dratto, flatto-dratt! 
Sfinksę208, złowrogą sukę, wysyłają, 
Co daje straszny los... 
Flatto-dratto, flatto dratt! 
Dzidą i mieczem potrząsa wichrowy, 
Zemstą dyszący ptak(??)... 
Flatto-dratto... 
Lotne samice nadstawiają się mu 
Z szumem ogromnych piór... 
Flatto-dratto...Flatto-dratto... 
Obok Ajasa wbity miecz... 
 

deficit209

Flatto-dratto...” 
  DIONIZOS
ostro do Ajschylosa
Cóż to za „flatto-dratto”, może flaki, dratwy, 
Koncept z przedmieścia wzięty, gdzieś od powroźników? 
  AJSCHYLOS
Lecz ja z pięknych — piękniejsze wytworzyłem chóry; 
I nie widziano, abym na lewadzie210 Muzom 
Poświęconej te same co Frynich rwał kwiaty. 
Wżdy on niby kurwiątko wszystko kradzie: pieśni 
I toasty Meleta211, karskie212 jeremiady213, 
Treny, śpiewki taneczne; udowodnię zaraz. 
Niech kto lirę przyniesie! Ale zresztą po co 
Nam liry? Gdzie ta panna, co gra na skorupach? 
 
do owej
No, sam tu ku nam, jejmość Muzo Eurypida — 
Do jego pieśni takiej trzeba muzykantki! 
  DIONIZOS
Arcyskromna ta Muza i nie półdziewica! 
 
Wychodzi stara wiedźma, mając w ręku skorupy. AJSCHYLOS
parodiując Eurypidesa, śpiewa
„Zimorodki, piejące na burzliwej fali!214 
Wam skrzydełek piórka lotne 
Zwilżają kropie wilgotne. 
I wy, co gdzieś pod strychem po kątach siedzicie, 
Wij-wij-wij-wij-wij-wijąc nić pająki: 
Niby przędzę cienkosnutą 
Przez to czółenko z dźwięczną nutą, 
Gdzie delfin muzykalny pląsa poprzed215 sztaby216 
Czarnodzióbych łodzi, wróżąc dobrą sławę. 
Blask pączka winogradu, 
Siły krzepiącego grona, 
Dziecię, zarzuć ramiona!” 
 
do Dionizosa
A miarkujesz tę stopę217? 
  DIONIZOS
Hm! 
  AJSCHYLOS
A tamtę? 
  DIONIZOS
Widzę... 
  AJSCHYLOS
Taką rytmów siekankę stworzyłeś i ty śmiesz 
Przyganiać moim chórom, ty, coś chór obracał 
Jak heterkę218 Kirenę219 na dwanaście figur?! 
Więc takie twoje chóry. — Teraz usłyszycie 
I poznacie monodię — jego wynalazku! 
 

śpiew i taniec solo

I

„O Nocy ponure mroki! 
Jakiż miałam sen straszliwy. 
Sen to Hadesa wysłannik, 
Duszę umarłą mający, 
Czarnej nocy syn 
Z upiorową głową, 
W czarnotrupich szatach, 
Z ślepi łyskał krwią 
I szponami rwał! 
Lecz mi, służebne, światło zapalcie 
I wody w dzbanach z rzeki przynieście, 
I prędko ją zagotujcie! 
Chcę obmyć się z boskiego snu”. 
 

II

„Och! Duchu mocny, stało się, stało! 
Och! Do mnie, słudzy, biegajcie wraz! 
Och! I wyrocznia już się spełniła: 
Glika ukradła mego kogutka 
I z nim uciekła! 
O Nimfy, szczytów mieszkanki, 
I ty, Maryna, a gońcież ją! 
Właśnie tak byłam zajęta nieboga 
Moją robotą: na wartkie wrzeciono 
Wij-wij-wij-wijąc przędzy cienką nić, 
A z nici pasma, aby je o świcie 
Na targu w rynku za grosz dobry zbyć. 
Wtem sen się uniósł, podleciał w etery 
Lekkimi skrzydeł odruchy, 
A mnie zostawił boleść i żałobę 
I ronię, ronię z oczu gorzkie łzy!” 
 

III

„Lecz kreteńscy rycerze, wy synowie Idy220, 
Wziąwszy łuki, zatoczcie wraz wojenny taniec 
I otoczcie jej dom! 
Ty prześwięta dziewico, Artemido221 piękna, 
Co powściągasz psów sforę, przybądź mi na pomoc 
I otocz dom zewsząd! 
I ty, córo Zeusowa, 
Hekato, co w obu dłoniach 
Dzierżysz pochodnie płomienne, 
Poświeć mi do domu Gliki, 
A złapię ją na kradzieży 
Mego kogutka!” 
  DIONIZOS
Pfe! Dajże już pokój chórom! 
  AJSCHYLOS
Już i ja mam dosyć. 
Tylko jeszcze na wagę chciałbym go wpakować, 
A to jedno oznaczy wartość naszej sztuki 
I wykaże dokładnie treść — wagę wyrazów. 
  DIONIZOS
Więc dawać tutaj wagę, bo widzę, że trzeba 
Sztukę wieszczów tak ważyć, jako owcze sery. 
 
Służba wnosi ogromną dwuszalną wagę; poeci zbliżają się do niej. CHÓR
Dzielni obaj, obaj zuchy! 
Nastąpi zaś nowy sposób: 
Niebywały, niewidziany, 
Nikt go inny nie wymyśli! 
Gdyby mi kto wśród obecnych 
Opowiadał, że tak było, 
Nie wierzyłbym, leczbym rzekł, 
Że po
1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Idź do strony:

Darmowe książki «Żaby - Arystofanes (baza książek online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz