Darmowe ebooki » Komedia » Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Edmond Rostand



1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 28
Idź do strony:
w zwierciadłom spojrzała! 
  SIOSTRA MARTA
Śliweczka, którą zjadłam, była taka mała! 
  MATKA MAŁGORZATA
Opowiem to wieczorem panu Cyranowi. 
  SIOSTRA KLARA
przestraszona
Ach, nie! Bo kpić z nas będzie. 
  SIOSTRA MARTA
I niechybnie powie, 
Że mniszki są zalotne! 
  SIOSTRA KLARA
Żarłoczne! 
  MATKA MAŁGORZATA
z uśmiechem
Lecz za to 
Bardzo dobre. 
  SIOSTRA KLARA
Nieprawdaż, matko Małgorzato, 
Że pan Cyrano bywa tutaj co sobota 
Od lat dziesięciu? 
  MATKA MAŁGORZATA
Więcej! Gdyż odkąd tęsknota 
I serdeczny żal jego uroczej kuzynki — 
Skłonił ją, by zmieniła na czepiec beginki430 
Krepę świeckiej żałoby. Czternaście lat temu 
Spadła jakby z niebiosów do tego eremu431, 
Pośród nas stając nagle na klasztornej ziemi, 
Niby wielki ptak czarny pomiędzy białemi. 
  SIOSTRA MARTA
On jeden, odkąd ona osiadła w klasztorze, 
Umie koić frasunek, co zniknąć nie może. 
  WSZYSTKIE SIOSTRY
Tak wesoło, gdy przyjdzie! — On taki zabawny! 
— Kochamy go też bardzo, bo to druh nasz dawny. 
— Przekomarza się z nami! — Mówi nam balladki! 
— Bardzo chętnie dla niego robimy opłatki! 
  SIOSTRA MARTA
Szkoda, że doskonałym nie jest katolikiem! 
  SIOSTRA KLARA
Lecz my go nawrócimy z ojcem spowiednikiem. 
  SIOSTRY
Tak! tak! 
  MATKA MAŁGORZATA
Zabraniam jeszcze wam działać w tym względzie. 
Nie dręczcie go, bo rzadziej przychodzić tu będzie! 
  SIOSTRA MARTA
Lecz... Boże!... Jeśli duszy swojej nie pokrzepi... 
  MATKA MAŁGORZATA
Miej ufność, moje dziecię: Pan Bóg zna ją lepiej. 
  SIOSTRA MARTA
Co sobota, gdy przyjdzie, wnet głosem Stentora432 
Mówi jednak: „Wiesz, siostro, mięso jadłem wczora!”. 
  MATKA MAŁGORZATA
Ach! Tak do ciebie mówi? Choć, niestety, kiedy 
Był tu po raz ostatni, dwa dni nie jadł z biedy. 
  SIOSTRA MARTA
Kto ci, matko, powiedział, że on w takiej biedzie? 
  MATKA MAŁGORZATA
Pan Le Bret. 
  SIOSTRA MARTA
I czyż nikt mu z pomocą nie przyjdzie? 
  MATKA MAŁGORZATA
Nie, on jest bardzo dumny, więcby się rozgniewał! 
  SIOSTRA MARTA
Mój Boże! Dwa dni nie jadł — kto by się spodziewał! 
 
W głębi alei widać ukazującą się Roksanę, ubraną czarno, w czepcu wdowim, z długim welonem;De Guiche, wspaniały i podstarzały, idzie obok niej. Idą wolnym krokiem. Matka Małgorzata wstaje. MATKA MAŁGORZATA
Cyt! Pani Magdalena przechadza się w parku 
Z pewnym gościem... Wracajmy — cichutko, bez gwarku. 
  SIOSTRA MARTA
cicho do siostry Klary
Czy to książę-marszałek de Grammont? 
  MATKA MAŁGORZATA
Za chwilę 
Nadejda, śpieszmy się. 
  SIOSTRA KLARA
patrząc
Tak, jeśli się nie mylę. 
  SIOSTRA MARTA
Dawno jej nie odwiedzał, od kilku miesięcy! 
  SIOSTRY
Ha, dwór! — Obóz! — Zabawy! 
  SIOSTRA KLARA
Zajmują go więcej! 
 
Odchodzą. De Guiche i Roksana nadchodzą w milczeniu i zatrzymują się przy krosnach. Pauza. SCENA DRUGA
Roksana, Książę de Grammont, dawny hrabia de Guiche, potem Le Bret i Ragueneau. KSIĄŻĘ
I tu mieszkasz, na przekór śnieżnej swej białości 
Wciąż w żałobie? 
  ROKSANA
Wciąż. 
  KSIĄŻĘ
Zawsze wierna swej miłości? 
  ROKSANA
Tak. 
  KSIĄŻĘ
po chwili
Czy mi przebaczyłaś? 
  ROKSANA
Wszak jestem w klasztorze. 
 
Nowe milczenie. KSIĄŻĘ
Doprawdy to był człowiek?... 
  ROKSANA
Znać go należało, 
Chcąc właściwie ocenić. 
  KSIĄŻĘ
Poznałem go może, 
Przyznaję się otwarcie, w istocie za mało. 
...I zawsze na twym sercu ostatni list jego? 
  ROKSANA
Jak słodki, święty szkaplerz433, co broni od złego. 
  KSIĄŻĘ
Kochasz go nawet w grobie? 
  ROKSANA
Nieraz mi się zdaje, 
Że odszedł tylko ciałem kędyś434 w obce kraje, 
Lecz miłość jego serca wiecznie dla mnie żywa. 
  KSIĄŻĘ
znów po chwili milczenia
Cyrano cię odwiedza? 
  ROKSANA
Tak, często tu bywa. 
Tu go czekam, haftując wciąż ornaty435 mnisze. 
Zegar bije godzinę, jednocześnie słyszę 
— Bo nigdy nie odwracam czoła! — po tarasie 
Już laska jego stuka... Zwykł o jednym czasie 
Przychodzić regularnie. Tu siada w fotelu, 
Pod to drzewo przynoszą go dlań od lat wielu! 
Wyśmiewa moje tkactwo i niby gazeta, 
Co zaszło gdzie w tygodniu... 
Le Bret ukazuje się na tarasie. 
A, widzę Le Breta! 
Le Bret schodzi. 
Jakże się druh nasz miewa? 
  LE BRET
Źle. 
  KSIĄŻĘ
Och! 
  ROKSANA
do księcia
On przesadza! 
  LE BRET
Wszystko, com przepowiedział: opuszczenie, nędza!... 
A każda epistoła wrogów mu sprowadza! 
Bo czy to pseudoszlachta, udający księdza, 
Czy literacki złodziej — na wszystkich napada! 
  ROKSANA
Głęboki jednak postrach wzbudza jego szpada. 
Nie trafią z nim do ładu nigdy. 
  KSIĄŻĘ
kiwając głową
Kto wie? Może! 
  LE BRET
Że mogą nań gdzie napaść — o to się nie trwożę. 
Samotność, głód i grudzień do jego poddasza 
Wchodzący wilczym krokiem — ot, co mnie zastrasza! 
Te zabijaki zmogą łacniej436 od oręża! 
Co dzień swój pas do szpady o jeden karb zwęża. 
Jego nos jak pergamin wygląda najstarszy. 
Ma kusy przyodziewek tylko z czarnej szarszy437. 
  KSIĄŻĘ
A mimo to rogata duszyczka w mdłym ciałku! 
Nie żałujcie go zbytnio. 
  LE BRET
z gorzkim uśmiechem
Ach, panie marszałku!... 
  KSIĄŻĘ
Nie żałujcie go zbytnio, mówiąc bowiem ściślej: 
Żył bez paktów, tak wolny w czynach swych, jak w myśli. 
  LE BRET
jak wyżej
Mości książę!... 
  KSIĄŻĘ
wyniośle
Jam w zbytkach, jemu głód dopieka... 
Lecz uścisnąłbym chętnie dłoń tego człowieka! 
żegnając Roksanę 
Żegnaj mi. 
  ROKSANA
Przeprowadzę księcia. 
 
Książę żegna Le Breta i zwraca się z Roksaną ku tarasowi. KSIĄŻĘ
zatrzymując się, kiedy ona uchodzi po stopniach
Ja mu skrycie 
Zazdroszczę. Widzisz, komu zbyt uda się życie, 
Ten ma — nie uczyniwszy, broń Boże, nic złego! — 
Tysiące małych wstrętów do siebie samego, 
Z których żaden sumienia wprawdzie nie obciąża, 
Ale każdy zawadza. I tak płaszcz książęcy, 
Gdy po szczeblach wielkości w górę się podąża, 
Z szelestem suchych złudzeń wlecze zgryzot więcej, 
Niźli twoja żałobna suknia — zwiędłych liści, 
Gdy z parku wracasz piękna jak anieli czyści. 
  ROKSANA
ironicznie
Książę pan marzycielem stał się? 
  KSIĄŻĘ
Nie inaczej. 
w chwili, kiedy ma już wyjść, nagle 
Mości Le Bret! 
do Roksany 
Pozwolisz? Słówko. 
do Le Breta półgłosem 
Nie zahaczy 
Druha twojego żaden śmiałek — to rzecz pewna; 
Lecz za wielu ma wrogów, a chociaż nie z drewna — 
Toż człek i nie z żelaza! I gdy w szachy grano, 
Ktoś wczoraj u królowej rzekł mi: „Ten Cyrano 
Mógłby umrzeć z powodu jakiegoś wypadku”. 
  LE BRET
Co? 
  KSIĄŻĘ
Tak. Niech siedzi w domu, aby na ostatku 
Nie uległ. Niechaj ma się z ostrożna. 
  LE BRET
wznosząc ramiona do nieba
Z ostrożna! 
Ma przyjść. Muszę go ostrzec. Tak, ale... 
  ROKSANA
która pozostała na tarasie, do zbliżającej się ku niej siostry
A co to? 
  SIOSTRA
Ragueneau chce cię widzieć, o, pani. Czy można 
Tu go wpuścić? 
  ROKSANA
Niech wejdzie. 
do księcia i Le Breta 
Niegdyś trwonił złoto, 
Teraz sam w nędzy. Zamiast wyrabiać pasztety, 
Został autorem, potem aktorem, niestety! 
  LE BRET
Łaziebnikiem... 
  ROKSANA
Śpiewakiem... 
  LE BRET
Perukarzem... 
  KSIĄŻĘ
Boże! 
  ROKSANA
Pedlem438... 
  LE BRET
Teorbanistą.... 
  ROKSANA
Czym on dziś być może? 
  RAGUENEAU
wchodząc z pośpiechem
Ach, pani! 
Spostrzega Le Breta. 
Zacny panie! 
  ROKSANA
z uśmiechem
Niech waćpan opowie 
O swych nieszczęściach imci panu Le Bretowi. 
Zaraz wracam. 
  RAGUENEAU
Lecz... 
 
Roksana wychodzi z księciem, nie słuchając go. Ragueneau podchodzi do Le Breta. SCENA TRZECIA
Le Bret, Ragueneau. RAGUENEAU
Zresztą, widząc tu waćpana, 
Wolę, że ta rzecz cała będzie jej nieznana! 
— Szedłem właśnie odwiedzić mego przyjaciela. 
Mijam kościół, skąd kroków dwadzieścia oddziela 
Gospodę, w której mieszka... gdy widzę z daleka, 
Jak wychodzi. Więc biegnę. Cyrano nie czeka, 
Nie spostrzegłszy mnie, skręca na rogu ulicy... 
A ja biegnę... Wtem z okna wielkiej kamienicy, 
Koło której przechodził — wypadkiem?... być może! — 
Jakiś hajduk upuszcza kłodę drzewa. 
  LE BRET
Boże! 
Podli! 
  RAGUENEAU
Przybywam, a tu... 
  LE BRET
Przechodzi mnie mrowie! 
  RAGUENEAU
Nasz druh, nasz wieszcz na ziemi, z wielką dziurą w głowie! 
  LE BRET
Umarł? 
  RAGUENEAU
Nie! Lecz... niestety! Zaniosłem rannego 
Do mieszkania... Trza widzieć przytułek ów jego! 
  LE BRET
Cierpi bardzo? 
  RAGUENEAU
Nie, panie, jest bez przytomności. 
  LE BRET
Lekarz był? 
  RAGUENEAU
Przyszedł jeden, znany z uprzejmości. 
  LE BRET
Och, biedny mój Cyrano! — Nie mówmy Roksanie 
O tym od razu! — Cóż ów doktor? 
  RAGUENEAU
At, mospanie 
Gadał coś o gorączce, o błonie mózgowej!... 
Ach, nie poznałbyś waćpan w szmatkach jego głowy!... 
Śpieszmy! — Nie ma u jego wezgłowia nikogo! — 
Gdyby wstał z łóżka, mógłby umrzeć! 
  LE BRET
ciągnąc go na prawo
Krótszą drogą 
Chodźmy! Przejdźmy tamtędy! Przez kaplicę! 
  ROKSANA
ukazując się na tarasie i widząc Le Breta oddalającego się pod kolumnadą, która prowadzi do bocznych drzwi kaplicy.
Panie 
Le Bret! 
Le Bret i Ragueneau uciekają, nie odpowiadając. 
Le Bret uchodzi, słysząc me wołanie? 
To nowa poczciwego sprawka pasztetnika! 
 
Schodzi z tarasu. SCENA CZWARTA
Roksana sama, potem dwie Siostry, pauza. ROKSANA
Prześliczny dzień w wigilię samą października! 
Mój smutek się uśmiecha. Pogoda jesienna, 
Wbrew przysłowiu, zda mi się, mniej niż w kwietniu zmienna. 
Siada przy krosnach. Dwie siostry wynoszą z domu wielki fotel i ustawiają pod drzewem. 
Oto klasyczny fotel — biedni ci klasycy! — 
Dla Cyrana. 
  SIOSTRA MARTA
Lepszego nie ma w rozmównicy! 
  ROKSANA
Dzięki, siostro. 
Siostry się oddalają. 
Ma nadejść. 
Siada. Słychać zegar bijący godzinę. 
Zegar bić poczyna. 
— Moje motki! — To dziwne! Wybiła godzina? 
Pierwszy raz by się spóźnił? Mości Bergeracu! 
Siostra strzegąca furty — mój naparstek?... w saku439! — 
Wezwie cię do pokuty! 
po chwili 
Już go wzywa do niej! 
— On dłużej zwlec nie może. — Zwiędły liść na dłoni! — 
Odrzuca liść spadły z drzewa. 
Cóż by mogło — nożyczki gdzieś mi zapodziano?... 
Tam je widzę! — przeszkodzić mu przyjść! 
  SIOSTRA
ukazując się na tarasie
Pan Cyrano. 
  SCENA PIĄTA
Roksana, Cyrano, potem siostra Marta. ROKSANA
nie odwracając się
O czym to ja mówiłam?... 
Haftuje. Cyrano bardzo blady, w kapeluszu pilśniowym na oczy nasuniętym, ukazuje się. Siostra, która go przeprowadza, odchodzi. Cyrano zaczyna schodzić z tarasu, powoli, z widocznym wysiłkiem opierając się na lasce. Roksana zajęta robotą. 
Te barwy spłowiały, 
Hafty na tym ornacie już mają wiek cały! 
Jakby je tu odświeżyć? 
do Cyrana tonem przyjacielskiego łajania 
Dziś po latach wielu 
Pierwszy raz się spóźniłeś, drogi przyjacielu! 
  CYRANO
który doszedł do fotelu
1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 28
Idź do strony:

Darmowe książki «Cyrano de Bergerac - Edmond Rostand (gdzie czytac ksiazki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz