Wesele Figara - Pierre Beaumarchais (polska biblioteka txt) 📖
Sługa jako postać bardziej złożona, ciekawsza i inteligentniejsza niż jego pan. Sługa — bohater sztuki. A z drugiej strony jego pan, hrabia, pocieszna figura, której wymawia się, że dla zajęcia wysokiej pozycji społecznej nie uczyniła nic więcej niż samo przyjście na świat!
To była rewolucja na scenie, zanim doszło do rewolucji społecznej i politycznej we Francji. Figaro — niesforny sługa, z pomocą swojej narzeczonej — pokojówki Zuzanny, starają się z pomocą zmyślnej intrygi wybić panu hrabi z głowy resztki sentymentu dla dawnego prawa pierwszej nocy (łac. ius primae noctis), pozwalającego niegdyś, w strukturze feudalnej, panu deflorować świeżo poślubione żony jego podwładnych. Plus perora Marceliny w obronie kobiet posiadających nieślubne dzieci oraz motyw niedoszłego Edypa na wesoło.
- Autor: Pierre Beaumarchais
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Wesele Figara - Pierre Beaumarchais (polska biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Pierre Beaumarchais
I cóż, kochanie, zadowolona jesteś? Miodopłynna mamusia nawróciła doktora! Mimo niechęci, żeni się z nią, przeklęty wujaszek nie może już ani pisnąć; jedynie hrabia się wścieka, ostatecznie bowiem nasze małżeństwo będzie owocem tego związku. Uśmiechnijże się trochę z tego szczęśliwego obrotu.
ZUZANNAWidziałeś kiedy co osobliwszego?
FIGAROWeselszego raczej. Chcieliśmy wydrzeć jedno wiano jego ekscelencji i oto mamy już dwa, a żadne od niego. Ścigała cię zaciekła rywalka, ja byłem pastwą rozjuszonej furii i oto nagle zmieniła się w najlepszą z matek. Wczoraj byłem niby sam na świecie i oto mam całą rodzinę; nie tak wspaniałą, co prawda, jak ją sobie w myślach sztyftowałem, ale wcale niezłą dla nas, którzy nie jesteśmy tak ambitni jak bogacze.
ZUZANNAZ tym wszystkim, drogi Figaro, z rzeczy, które układałeś, których oczekiwaliśmy, żadna się nie ziściła!
FIGAROPrzypadek lepiej się spisał niż my wszyscy, moja mała. Tak toczy się świat: człowiek mozoli się, snuje plany, ciągnie w jedną stronę; los spełnia je z drugiej. Od niesytego zdobywcy, który chciałby połknąć ziemię, aż do spokojnego ślepca, który daje się wieść swemu psu, wszyscy są igraszką pani Fortuny; a jeszcze ślepiec z psem lepszego często ma przewodnika i mniej podlega omyłkom niż inny ślepiec wśród całego swego dworu! Co się tyczy uroczego ślepca zwanego Miłością...
Ach, to jedyny, który mnie obchodzi!
FIGAROPozwól tedy, iż obejmując rolę Szaleństwa będę dobrym psem, który miłość zawiedzie do twej miluchnej bramy; i oto znaleźliśmy pomieszczenie na całe życie!
ZUZANNAMiłość i ty?
FIGAROJa i miłość.
ZUZANNAI nie będziesz szukał innej kwatery?
FIGAROJeśli mnie na tym złapiesz, niech tysiąc tysięcy gachów...
ZUZANNAPrzesadzasz: powiedz szczerą prawdę.
FIGARONajprawdziwszą!
ZUZANNAPfe, ty nic dobrego! Więc są różne?
FIGAROBa, jeszcze jak! Od czasu jak zauważono, że dawne szaleństwa stają się mądrością i że dawne kłamstewka, dość licho zasadzone, wydały duże, duże prawdy, mamy ich najrozmaitsze rodzaje. I te, które się wie, nie śmiejąc ich rozpowszechniać: o, bo nie każdą zdrowo jest głosić; i te, które się chwali, nie wierząc w nie: o, bo nie w każdą prawdę dobrze jest wierzyć; i namiętne przysięgi, groźby matek, zaklęcia pijaków, obietnice dworaków, ostatnie słowo kupców: nie masz temu końca. Jedynie miłość moja dla Zuzi jest prawdą szczerej próby.
ZUZANNAPodoba mi się twój humor przez to, że taki pusty: czuć, żeś szczęśliwy. Mówmy o schadzce z hrabią.
FIGAROLub raczej nie mówmy o niej nigdy; omal że mnie nie kosztowała mojej Zuzanny.
ZUZANNANie chcesz już tedy, aby przyszła do skutku?
FIGAROJeśli mnie kochasz, Zuziu, przyrzeknij mi to; niech hrabia zmarznie czekając; to jego kara.
ZUZANNAWięcej mnie kosztowało zgodzić się, niż będzie mi ciężko chybić przyrzeczeniu; nie ma już mowy o tym.
FIGAROPrawdziwa prawda?
ZUZANNAJa nie jestem taka jak wy, panowie uczeni! Ja mam tylko jedną.
FIGAROI będziesz mnie kochała trochę?
ZUZANNABardzo.
FIGAROTo za mało.
ZUZANNAA ile?
FIGAROGdy chodzi o miłość, widzisz, Zuziu, zanadto to jeszcze nie dosyć.
ZUZANNANie rozumiem się na tych mądrościach, ale będę kochała tylko męża.
FIGARODotrzymaj słowa, a będziesz pięknym wyjątkiem z powszechnego obyczaju!
Och, miałam słuszność: gdziekolwiek się ich zdybie, można być pewną, zawsze razem. Ej, Figaro, okradasz przyszłość, małżeństwo i samego siebie, nadużywając w ten sposób słodkiego sam na sam... Wszyscy czekają, niecierpliwią się.
FIGAROTo prawda, pani hrabino, zapominam o świecie. Przedstawię im swoje usprawiedliwienie.
Pośpieszy za tobą.
SCENA TRZECIAMasz wszystko, czego trzeba, aby pomieniać się na suknie?
ZUZANNANic nie trzeba, pani hrabino; nie będzie schadzki.
HRABINAJak to? Zmieniłaś zdanie?
ZUZANNATo Figaro.
HRABINAZwodzisz mnie.
ZUZANNAMiłosierne nieba!
HRABINAFigaro nie jest człowiekiem, który by tak łatwo żegnał się z posagiem.
ZUZANNAPani hrabino! Co pani przypuszcza?
HRABINAIż porozumiawszy się z hrabią, żałujesz teraz, że zdradziłaś mi jego zamysły. Znam cię na wylot. Zostaw mnie.
Na imię niebios, nadziei naszej! Pani sama nie wie, jaką mi krzywdę czyni! Po tylu łaskach! Po tym posagu, którym mnie pani obdarzyła!...
HRABINAAleż... ja sama nie wiem, co mówię! Wszak ustępując mi swego miejsca w ogrodzie nie idziesz tam sama, moje serce; dotrzymujesz słowa swojemu mężowi, a pomagasz mi odzyskać mego.
ZUZANNAJaką pani mi sprawiła przykrość!
HRABINADoprawdy, czasem mówię bez zastanowienia... całuje ją w czoło Gdzież ta schadzka?
ZUZANNADosłyszałam jedynie słowo „ogród”.
HRABINAWeź pióro i oznaczmy miejsce.
ZUZANNAPisać do pana hrabiego!
HRABINATrzeba.
ZUZANNAPrzynajmniej niech pani...
HRABINABiorę wszystko na siebie.
Nowa piosenka, na nutę... „Jakże słodko wieczorem pod cienistym kasztanem...”. Jakże słodko wieczorem...
ZUZANNAPod cienistym kasztanem... Dalej?
HRABINALękasz się, że nie zrozumie?
ZUZANNATo prawda. składa bilecik Czym zapieczętować?
HRABINAPrędko, szpilkę!! Posłuży za odpowiedź. Napisz na odwrotnej stronie: „Proszę odesłać pieczęć”.
ZUZANNAA, pieczęć!... Ta pieczęć, proszę pani, weselsza jest niż owa na patencie.
HRABINAOch!
ZUZANNAMasz tobie! Nie mam szpilki!
HRABINAWeź tę.
A! Moja wstążka!
ZUZANNAWstążka małego hultaja! Pani była tak okrutna?...
HRABINAMiałam zostawić ją na jego ramieniu? To byłoby ładnie! Dajże!
ZUZANNANie będzie jej pani nosiła więcej; splamiona krwią tego dzieciaka.
HRABINAWyborna dla Franusi... Za pierwszy bukiet, który mi przyniesie...
SCENA CZWARTAWielmożna pani, to dziewczęta ze wsi przyniosły kwiaty.
HRABINAUrocze dzieci! Wyrzucam sobie, ślicznotki, że nie znam was wszystkich. pokazując Cherubina Któż jest ta miła dzieweczka, z tą skromną minką?
PASTERKATo moja krewniaczka, proszę pani: przybyła tylko na wesele.
HRABINAŁadniutka! Nie mogąc wziąć dwudziestu bukietów, uczyńmyż honor gościowi. bierze bukiet Cherubina i całuje go w czoło Zarumieniła się! do Zuzanny Nie uważasz, Zuziu... że ona przypomina kogoś?
ZUZANNAŁudząco, w istocie.
CHERUBINAch, ten pocałunek głęboko zapadł mi w duszę!
SCENA PIĄTAPowiadam panu hrabiemu, że on tu jest: przebierały go u mojej dziewuchy; jego rzeczy zostały tam jeszcze, a oto kapelusz oficerski, który znalazłem porzucony.
Do paralusza, ot i nasz oficerek!
HRABINANieba!
ZUZANNAO, ladaco!
ANTONIOToć powiadałem już wprzódy, że to on!...
HRABIAI cóż, pani?
HRABINACóż, hrabio! Widzisz mnie nie mniej zdumioną od siebie i z pewnością równie zagniewaną.
HRABIATak; ale dziś rano?...
HRABINAByłabym winna, w istocie, gdybym ukrywała coś jeszcze. Zaszedł do mnie. Zaczęłyśmy zabawę, którą te dzieciaki doprowadziły do końca; zaskoczyłeś nas, kiedyśmy go ubierały; jesteś tak gwałtowny!... On uciekł, ja się zmieszałam; ogólny strach dopełnił reszty.
HRABIACzemu nie wyjechałeś?
CHERUBINWasza dostojność...
HRABIAUkarzę twe nieposłuszeństwo.
FRANUSIAOch, wasza dostojność, chciej wysłuchać! Za każdym razem, kiedy wasza dostojność zachodzi mnie uściskać, powtarza przecie: „Jeśli mnie będziesz kochała, Franusiu, dam ci, co zechcesz”...
HRABIAJa! Ja to powiedziałem?
FRANUSIATak, wasza dostojność. Zamiast karać Cherubina, daj mi go, wasza dostojność, za męża, a będę cię kochała do szaleństwa.
HRABIACzy jakieś urzeczenie z tym paziem?
HRABINAWięc dobrze, hrabio, na ciebie kolej! Wyznanie tego dziecka, równie szczere jak moje, stwierdza wreszcie dwie prawdy: że ja, jeśli przyprawiam cię o niepokój, to zawsze mimo woli, gdy ty dokładasz starań, aby mój pomnożyć i usprawiedliwić.
ANTONIOPan także, ekscelencjo! Ho! ho! Już ja ją nauczę rozumu, jak nieboszczkę jej matkę, która zmarła... Niby nie mówię do tego, ale pani hrabina wie dobrze, że młode dziewczęta, kiedy podrosną...
HRABIAJakiś zły duch obraca wszystko przeciw mnie!
SCENA SZÓSTAEkscelencjo, jeśli wasza dostojność będzie nam tu trzymał dziewczęta, nie ma sposobu zacząć wesela ani tańców.
HRABIATy, tańczyć! Żartujesz? Po tym upadku, w którym stłukłeś sobie nogę!
FIGAROBoli jeszcze trochę, ale to nic. do dziewcząt Dalej, aniołki, dalej!
HRABIAMiałeś szczęście, że grzędy były miękkie!
FIGAROWielkie szczęście, to pewna; inaczej...
ANTONIODo tego machnął kozła, zleciawszy na ziemię.
FIGAROZgrabniejszy, prawda, byłby został w powietrzu? do dziewcząt Cóż, dziewczęta, idziecie?
ANTONIOI przez ten czas pazik cwałował do Sewilli?
FIGAROCwałował czy jechał stępa...
HRABIAA ty miałeś jego patent w kieszeni?
FIGAROOczywiście; ale cóż za śledztwo? do dziewcząt Dalej, dziewuchy!
ANTONIOA tu jedna z nich twierdzi, że mój przyszły siostrzeniec jest prosty łgarz.
FIGAROCherubin! na stronie Przeklęty urwis!
ANTONIORozumiesz teraz?
FIGARORozumiem... rozumiem... Hę? Co on baje?
HRABIANie baje; powiada, że to on skoczył w gwoździki.
FIGAROA! Powiada... być może. Nie spieram się o to, czego nie wiem.
HRABIAZatem i ty, i on?
FIGAROCzemu nie? Mania skakania może być zaraźliwa: ot, weź pan owcę Panurga72; a kiedy pan hrabia jesteś w gniewie, nie ma człowieka, który by nie wolał...
HRABIAJak to, dwóch naraz?
FIGAROChoćby dwa tuziny! I cóż to szkodzi, ekscelencjo, skoro nikt sobie nie zrobił nic złego. do dziewcząt No cóż, idziecie wreszcie?
HRABIACóż my? Komedię gramy?
Oto sygnał! Na stanowiska, dziewuszki, na stanowiska! Dalej, Zuziu, podaj mi rękę.
Widział kto kiedy większego zuchwalca? do pazia Co do ciebie, mości filucie, który udajesz tu zawstydzonego, idź, przebierz się co rychlej i żebym cię nie spotkał cały wieczór.
HRABINABiedny, będzie mu się przykrzyć.
CHERUBINPrzykrzyć! Unoszę na mym czole szczęścia bodaj na sto lat więzienia.
Cóż się jego czołu trafiło tak szczęśliwego?
HRABINAPierwszy kapelusz
Uwagi (0)