Darmowe ebooki » Komedia » Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Aleksander Fredro



1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Idź do strony:
prędko. ANIELA
Ach, biegaj, mamo, trzymaj go przy sobie. 
  PANI DOBRÓJSKA
Biegnę. 
  ANIELA
Ach, prędzej. 
  PANI DOBRÓJSKA
biegnąc
Już prędzej nie mogę. 
  SCENA VI
Aniela, Gustaw w głębi ANIELA
nie widząc Gustawa
Radost porywczy, ale dobry w duszy, 
Prośbami, łzami na końcu się wzruszy —  
Przebaczy — Gustaw odjedzie — a dalej? 
Ja płakać będę, on się nie użali, 
Zapomni. 
  GUSTAW
Nigdy. 
  ANIELA
Ach! 
  GUSTAW
Nie, nie zapomnę; 
Naszego związku ogniwa niezłomne. 
  ANIELA
Uchodź. 
  GUSTAW
Uchodzić? 
  ANIELA
Stryj grozi, złorzeczy. 
  GUSTAW
Da się przeprosić. 
  ANIELA
Lecz wszystkiemu przeczy. 
  GUSTAW
Bo trzpiot. 
  ANIELA
Trzpiot? 
  GUSTAW
kiwając głową
Oho! 
  ANIELA
z westchnieniem
Jam mu już wierzyła! 
  GUSTAW
Ze strachem pewnie. 
  ANIELA
naiwnie
Owszem. 
  GUSTAW
Pomyśl o tem, 
Jakim dla ciebie byłoby kłopotem, 
Gdyby wróciła dawna postać rzeczy, 
po krótkiem milczeniu 
A z nią i miłość, tobie tak niemiła. 
po krótkiem milczeniu 
Matka by może także za mną była. 
  ANIELA
Ach, tak mnie kocha! 
  GUSTAW
Cóż wtedy się stanie? 
  ANIELA
prosząc się
Cóż ja mam mówić? — na cóż to pytanie? 
  GUSTAW
biorąc ją za ręką
Nie wierz, Anielo, tej pieszczocie wzroku, 
Gdy z wolna sunąc spocznie w twojem oku,  
Tej drżącej dłoni, kiedy ciebie bliska, 
Nie wierz głosowi, co się w duszę wciska,  
Lecz własne serce niechaj cię oświeci; 
Ach, tylko miłość równą miłość nieci! 
Serce — milczy? 
  ANIELA
spojrzawszy mu w oczy
Nie. 
  GUSTAW
pociągając w objęcia
Anielo! 
  ANIELA
w jego objęciu
Gustawie! 
wyrywając się z objęcia 
A tamta? 
  GUSTAW
Tyś jest, tyś nią była zawsze. 
  ANIELA
Jak to, Aniela? 
  GUSTAW
Żadnej nie znam innej. 
  ANIELA
Ale nie zwodzisz? 
  GUSTAW
O, nie bądź w obawie: 
Użyłem zdrady, lecz zdrady niewinnej. 
Byłżebym wzniecił44 uczucia łaskawsze, 
Gdy się przybliżyć starałem daremnie,  
Gdy uprzedzona stroniłaś ode mnie? 
  ANIELA
Więc nie kochałeś? — To nie jest odmianą? 
I jedna jestem.... 
  GUSTAW
sens kończąc
Jedynie kochaną. 
  ANIELA
Zatem i Klarze... 
  GUSTAW
sens kończąc
Odpuszczona wina, 
Albin ją kocha, a ona Albina. 
  Scena VII
Ciż sami, Radost, Pani Dobrójska
Radost spiesznie wchodzi, za nim Dobrójska — Radost staje tuż przed Gustawem, zadychany równie jak Dobrójska, mówić nie może. Po krótkiej chwili milczenia, Gustaw parska śmiechem. RADOST
obracając się do stojącej za nim Dobrójskiej
Śmieje się — widzi pani? 
  PANI DOBRÓJSKA
ocierając czoło
Widzę. 
  RADOST
biorąc się pod boki, do Gustawa
Mości panie. 
  GUSTAW
Oho! 
  RADOST
zbity z mowy
Oho! — słyszy pani? — Oho, jeszcze. 
Powiedz, więc słuszne były moje troski wieszcze? 
Nabroiłeś, naplotłeś!... Lecz zrób tu wyznanie:  
W jakiej, gdzie, kiedy, w której kochasz się Anieli? 
  GUSTAW
biorąc za rękę Anielę
W której? — w tej. 
  RADOST
A! 
obracając się do Dobrójskiej 
A! 
  GUSTAW
do Anieli
Wszak tak? 
  ANIELA
O, tak. 
  RADOST
Otóż macie! 
I któż go tu zrozumie? Wszakżeście słyszeli? 
A! A ów pojedynek? Mów no, panie bracie. 
  GUSTAW
odprowadzając na stronę
Wszak wiesz, stryjaszku?... 
  RADOST
głośniej
Co? Jak? 
  GUSTAW
jeszcze głośniej
Na reducie. 
  RADOST
Pst, pst!  
  GUSTAW
Poszło wam... 
  RADOST
chce mu usta zamknąć
Milczże, bałamucie... 
  GUSTAW
usuwając głowę
Podobno... 
  RADOST
jak wyżej
Cicho! 
  GUSTAW
jak wyżej
O to... 
  RADOST
jak wyżej
Ale cicho! 
 
Miejże też rozum! 
  SCENA VIII
Ciż sami, Albin, wbiega za nim Klara.
Albin, zachodząc z przeciwnej strony, kiedy jeszcze Radost stara się zamknąć usta Gustawowi, krzyczy mu w ucho. ALBIN
Nim zaślubisz Klarę, 
Mnie zabić musisz. 
  RADOST
przestraszony cofając się
A to co za licho! 
  KLARA
odciągając
Albinie! 
  RADOST
przecierając ucho
Ja chcę Klarę? 
  PANI DOBRÓJSKA
Co się dzieje? 
  RADOST
Wszak tu zaraza! Ten znowu szaleje!  
do Albina: 
Któż mówił? 
  ALBIN
Ty sam. 
  RADOST
Żartom dałeś wiarę? 
  KLARA
Ojca prosiłeś. 
  RADOST
Ja? Kiedy? Kto mówi? 
  KLARA
Gustaw. 
  RADOST
Gustawie, skąd ta nowa łaska? 
  GUSTAW
Chciałem ją straszyć. 
  RADOST
A cóż u diaska! 
Czy ja straszydło na młode dziewczęta! 
do Albina:  
Ale skąd twoja zemsta tak zawzięta? 
Kochasz Anielę. 
  ALBIN
Ja? Kto mi to powie? 
  RADOST
Gustaw. 
  KLARA
Tak, Gustaw. 
  GUSTAW
Gustaw, Gustaw trzpiotem. 
Naplótł, nabroił — ale czy szczęśliwie, 
biorąc za ręką Anielę i klękając przed Dobrójską  
Tu się, Anielo, przekonamy o tem. 
  PANI DOBRÓJSKA
podnosząc ich, do Gustawa
Ja cię rozumiem. 
  RADOST
Ja się tylko dziwię. 
  PANI DOBRÓJSKA
łącząc ich
I szczęście córki powierzam ci śmiało. 
  GUSTAW
A teraz drugą zajmijmy się parą: 
rozkazując 
Albinie! zbliż się. 
  PANI DOBRÓJSKA
Cóż ty na to, Klaro? 
  GUSTAW
Chce, chce, ja ręczę. 
  KLARA
Ale... 
  GUSTAW
Już się stało. 
  KLARA
Ach, gdybym mogła, na złość bym nie chciała. 
  ALBIN
Ale nie możesz? 
  KLARA
I kochać cię muszę. 
  GUSTAW
Niech was ten złączy, komu za to chwała. 
łącząc ich, poważnie 
Bądźcie szczęśliwi tak, jak się kochacie! 
do Klary, ciszej:  
Cóż śluby? poszły! 
podobnie do Albina, na stronie: 
Każ się podkuć, bracie. 
głośno 
Wszystko więc dobrze. 
  RADOST
Ale, na mą duszę. 
Nic nie rozumiem, — powiedz, Guciu drogi. 
  GUSTAW
ściskając go
Dzięki, stryjaszku, za twoje przestrogi! 
 
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisek autora

Komedia moja „Śluby panieńskie” czyli „Magnetyzm serca” była przedstawioną w teatrze lwowskim w r. 1832, a drukiem ogłoszoną w IV tomie moich komedii w r. 1834. W kilka lat później została bardzo źle przetłumaczoną prozą na język francuski. 17 sierpnia 1840 r. przedstawiono po raz pierwszy w teatrze „du Gymnase Dramatique” w Paryżu sztukę: „Bocquet père et fils, ou le chemin le plus long, comédie vaudeville en deux actes par M. M. Laurencin, Marc Michel et E. Labiche”. W tej sztuce główny węzeł i kilka scen ledwie nie co do słowa są wzięte z mojej komedii „Śluby panieńskie”.

Piszę tę notę dla tych, którzy mnie oskarżają o naśladowanie powyższej sztuki francuskiej.

Przypisy:
1. oraz (tu daw.) — jednocześnie. [przypis edytorski]
2. Fredro, Andrzej Maksymilian (ok. 1620–1679) — polityk i pisarz. [przypis edytorski]
3. wieczór jeszcze zdrowy — wieczorem jeszcze był zdrowy. [przypis edytorski]
4. nié ma — daw. forma z é pochylonym, wymawianym jak i; tu zachowana dla rymu: oczyma — nié ma. [przypis edytorski]
5. macież (daw.) — no macie, macie przecież; macież go — oto on; proszę, jaki on jest. [przypis edytorski]
6. śród (daw.) — wśród. [przypis edytorski]
7. waryjat — dziś: wariat. [przypis edytorski]
8. siąść na koszu a. dostać kosza — oświadczyć się i nie zostać przyjętym. [przypis edytorski]
9. siędę — dziś popr. forma: siądę. [przypis edytorski]
10. spuścić się na kogoś (daw.) — polegać na kimś, liczyć na kogoś. [przypis edytorski]
11. Jean de La Bruyère (1645–1696) — fr. pisarz, autor Charakterów (Les Caractères ou les Mœurs de ce siècle), dzieła opisującego postaci i obyczaje XVII-wiecznej Francji. [przypis edytorski]
12. delija, delia (daw.) — kurtka męska. [przypis edytorski]
13. gorżki — dziś: gorzki. [przypis edytorski]
14. mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]
15. piękny czas — tu (z fr. beau temps): ładna pogoda. [przypis edytorski]
16. pozierać — dziś: spozierać, patrzeć. [przypis edytorski]
17. śród — dziś: wśród. [przypis edytorski]
18. kochanka (tu daw.) — ukochana, wybranka; tu: przyszła narzeczona. [przypis edytorski]
19. Miłość własna, przecząca, co drugim należy — tj. egoizm. [przypis edytorski]
20. wszakcim go obudził — dziś: przecież go obudziłem. [przypis edytorski]
21. wszakci (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
22. wzgląd odbiera — znajduje uznanie. [przypis edytorski]
23. kluby (daw.) — kajdany, dyby; wziąć w kluby — wziąć w ryzy, zmusić do posłuszeństwa. [przypis edytorski]
24. paternoster (z łac. pater noster: ojcze nasz) — tu: codzienna wymówka, kazanie wychowawcze. [przypis edytorski]
25. obiedwie — dziś: obydwie. [przypis edytorski]
26. piskórz — dziś popr.: piskorz. [przypis edytorski]
27. nié masz — daw. forma z é pochylonym, wymawianym jak i; tu zachowana ze względu rym wewnśtrzny: trzymasz — nié masz. [przypis edytorski]
28. ściągać — tu daw.: mieć kogoś na uwadze, czynić aluzję do kogoś, wytykać coś komuś. [przypis edytorski]
29. istnie — dziś popr. forma: istnieje. [przypis edytorski]
30. wiedzieć — tu: znać. [przypis edytorski]
31. znaleź — dziś popr. forma: znajdź. [przypis edytorski]
32. zyszczę — dziś popr. forma: zyskam. [przypis edytorski]
33. stoletni — dziś popr.: stuletni. [przypis edytorski]
34. gdyby ja tylko kochałem — dziś popr.: gdybym tylko ja kochał. [przypis edytorski]
35. waryjat — dziś: wariat. [przypis edytorski]
36. dla (tu daw.) — z powodu. [przypis edytorski]
37. drugą razą (daw.) — następnym razem. [przypis edytorski]
38. czerpa — dziś popr. forma: czerpie.
1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Idź do strony:

Darmowe książki «Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Aleksander Fredro (biblioteka online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz