Wesele Figara - Pierre Beaumarchais (polska biblioteka txt) 📖
Sługa jako postać bardziej złożona, ciekawsza i inteligentniejsza niż jego pan. Sługa — bohater sztuki. A z drugiej strony jego pan, hrabia, pocieszna figura, której wymawia się, że dla zajęcia wysokiej pozycji społecznej nie uczyniła nic więcej niż samo przyjście na świat!
To była rewolucja na scenie, zanim doszło do rewolucji społecznej i politycznej we Francji. Figaro — niesforny sługa, z pomocą swojej narzeczonej — pokojówki Zuzanny, starają się z pomocą zmyślnej intrygi wybić panu hrabi z głowy resztki sentymentu dla dawnego prawa pierwszej nocy (łac. ius primae noctis), pozwalającego niegdyś, w strukturze feudalnej, panu deflorować świeżo poślubione żony jego podwładnych. Plus perora Marceliny w obronie kobiet posiadających nieślubne dzieci oraz motyw niedoszłego Edypa na wesoło.
- Autor: Pierre Beaumarchais
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Wesele Figara - Pierre Beaumarchais (polska biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Pierre Beaumarchais
Jak to, panie?... Co za bilecik?
HRABIATrzeba przyznać, pani, że ty albo ja otoczeni jesteśmy bardzo niegodziwymi ludźmi. Ostrzeżono mnie, że ktoś, kogo uważam za nieobecnego, postara się zobaczyć z panią.
HRABINAKtokolwiek byłby ów śmiałek, będzie chyba musiał wejść tutaj; mam zamiar cały dzień nie opuszczać pokoju.
HRABIAA wieczór, na wesele Zuzi?
HRABINAZa nic w świecie; czuję się bardzo niedobrze.
HRABIANa szczęście doktor jest tutaj.
paź przewraca krzesło w gabinecieCóż to za hałas?
HRABINAHałas?
HRABIAKtoś przewrócił jakiś mebel.
HRABINAJa... ja nic nie słyszałam.
HRABIAMusi tedy być pani diablo zajęta!
HRABINAZajęta? Czym?
HRABIAW tym gabinecie jest ktoś, pani.
HRABINAJak to... któż by?
HRABIATo ja o to pytam; dopiero wszedłem.
HRABINAAleż... prawdopodobnie Zuzia robi porządek.
HRABIAPowiedziała pani, że Zuzia poszła do siebie.
HRABINAPoszła... lub weszła tam... nie wiem pewnie.
HRABIAJeśli to Zuzia, skąd twoje zmieszanie?
HRABINAZmieszanie... z przyczyny mojej pokojówki?
HRABIACzy z przyczyny pokojówki, nie wiem; ale co do zmieszania, to rzecz pewna.
HRABINARzecz pewna, hrabio, że ta dziewczyna niepokoi i zajmuje ciebie o wiele więcej niż mnie.
HRABIAZajmuje do tego stopnia, iż pragnę widzieć ją w tej chwili.
HRABINAZdaje mi się w istocie, że pragniesz tego często; ale nigdy zuchwalsze podejrzenie...
SCENA TRZYNASTATym łatwiej będzie je rozproszyć. woła w stronę alkierza Wyjdź, Zuziu, rozkazuję.
Jest prawie nieubrana; czyż można w ten sposób obchodzić się z kobietami w ich mieszkaniu? Przymierzała suknie, które jej daję z okazji ślubu, uciekła usłyszawszy twój głos.
HRABIAJeśli tak bardzo się boi pokazać, może bodaj przemówi. obraca się ku drzwiom Odpowiedz, Zuziu, czy jesteś?
Zuziu, zakazuję ci odpowiadać. do Hrabiego Jeszcze nikt nie posunął tyranii do tego stopnia.
HRABIAOch, skoro nie chce mówić, ubrana czy nie, muszę ją widzieć.
HRABINAWszędzie indziej nie jest w mej mocy przeszkodzić panu; ale mam nadzieję, że choć we własnym pokoju...
HRABIAA ja mam nadzieję, że dowiem się za chwilę, kto jest owa tajemnicza Zuzia. Żądać od pani klucza byłoby, jak widzę, daremnie! Ale jest sposób, aby wysadzić te drzwiczki. Hej! jest tam który?
HRABINAChcesz wołać ludzi i dawać publiczny rozgłos podejrzeniu, które uczyniłoby nas pośmiewiskiem?
HRABIAMa pani słuszność; w istocie, ja sam wystarczę: pójdę w tej chwili przynieść, co potrzeba. idzie ku drzwiom i wraca Ale by wszystko zostało, jak jest, czy raczy pani towarzyszyć mi bez skandalu i hałasu, skoro ich tak nie lubisz?... Rzeczy tak prostej nie zechcesz chyba odmówić!
HRABINAAleż, mężu, któż myśli ci się sprzeciwiać?
HRABIAAch, zapomniałem o drzwiach do garderoby; muszę je zamknąć również, iżby uniewinnieniu pani stało się zadość w całej pełni.
O nieba! Cóż za nierozwaga!
HRABIATeraz, kiedy pokój zamknięty, przyjm moje ramię, proszę. podnosząc głos Co się tyczy Zuzi, musi łaskawie zaczekać w alkierzu, aż wrócę; najmniej zaś, co jej grozi za moim powrotem...
HRABINAW istocie, hrabio, trudno o wstrętniejszą przygodę...
Otwórz, Cherubinie, prędko; to ja, Zuzia, wychodź.
CHERUBINAch, Zuziu, cóż za straszna scena!
ZUZANNAWychodź, nie ma minuty do stracenia!
CHERUBINA jak wyjść?
ZUZANNANie wiem, ale wyjdź.
CHERUBINJeśli nie ma wyjścia?
ZUZANNAPo rannym spotkaniu hrabia zgniótłby cię, a my byłybyśmy zgubione. Biegnij uwiadomić Figara...
CHERUBINOkno nie jest może zbyt wysokie.
Z piętra! Niepodobna! Och, biedna pani! A moje małżeństwo, o Boże!
CHERUBINWychodzi na inspekty; co najwyżej uszkodzę parę grządek.
ZUZANNAZabije się!
CHERUBINW gorejącą otchłań, Zuziu, raczej, niż ją narazić... A ten całus przyniesie mi szczęście.
SCENA PIĘTNASTA ZUZANNAOch!... pada na chwilę na krzesło; z trudem zbliża się do okna i wraca Już jest daleko! Och, mały urwis! Równie zwinny jak ładny! Jeśli temu zbraknie w życiu kobiet... Zajmijmy co prędzej jego miejsce, wchodząc do alkierza Możesz teraz, panie hrabio, wyłamać zamek, o ile cię to bawi; zje diaska, kto dobędzie ze mnie słowo.
Wszystko jest, jak zostawiłem. Pani, nim mnie narazisz na konieczność skruszenia drzwi, zastanów się: jeszcze raz pytam, nie chcesz otworzyć?
HRABINAAch, mężu, jakiż straszliwy poryw zdolny jest niweczyć w ten sposób względy należne godności żony? Gdyby to miłość władała tobą i podsuwała ci te szaleństwa, usprawiedliwiłabym je mimo ich niedorzeczności; zapomniałabym może przez wzgląd na pobudki wszystko, co jest w nich obrażającego. Ale sama próżność czyż może szlachetnego człowieka przywieść do takich wybryków?
HRABIAMiłość czy próżność — otworzysz, pani, albo natychmiast...
HRABINAWstrzymaj się, hrabio, proszę. Czy sądzisz, że byłabym zdolna uchybić samej sobie?
HRABIACo się pani podoba; chcę widzieć, kto jest w alkierzu.
HRABINADobrze więc, mężu, zobaczysz. Posłuchaj mnie... spokojnie.
HRABIAWięc nie Zuzia?
HRABINAW każdym bądź razie nie osoba... której mógłbyś się w czymkolwiek obawiać... Gotowałyśmy żarcik... bardzo niewinny... doprawdy... na dziś wieczór... i przysięgam...
HRABIAI przysięgasz?...
HRABINAŻe ani on, ani ja nie mieliśmy zamiaru cię obrazić.
HRABIA„Ani on, ani ja”? Więc to mężczyzna?
HRABINADziecko raczej, mężu.
HRABIAKtóż?
HRABINALedwie śmiem go nazwać.
HRABIAZabiję go.
HRABINAWielkie nieba!
HRABIAMów więc.
HRABINAMłody... Cherubin.
HRABIACherubin! Zuchwały!... Oto więc moje podejrzenia i bilecik sprawdziły się.
HRABINAOch, hrabio, nie myśl...
HRABIAWszędzie spotykać przeklętego pazia! głośno Proszę, pani, otwórz; wiem wszystko teraz. Nie byłabyś tak wzruszona, żegnając go dziś rano; on byłby odjechał, jak mu kazałem; nie byłabyś z takim nakładem fałszu układała bajeczki o Zuzannie; nie byłby się tak skwapliwie schował, gdyby nie kryło się w tym nic występnego.
HRABINALękał się pogniewać cię, pokazując ci się na oczy.
HRABIAWychodźże raz, malcze przeklęty!
HRABINAOch, hrabio, mężu, gniew twój... ja drżę o niego. Nie dopuszczaj, błagam, próżnego podejrzenia! I niech to, że go zastaniesz trochę rozebranym...
HRABIARozebranym!...
HRABINANiestety! Miałyśmy go przebrać za kobietę: ma mój czepek, jest w kamizelce, szyja i ramiona gołe; miał właśnie przymierzać...
HRABIAI pani pod pozorem słabości chciałaś zostać w pokoju! Niegodna żono! Ha! Zostaniesz w nim... długo, ale trzeba wprzód wypędzić zeń zuchwalca, i to tak, abym go już nie spotkał nigdzie.
HRABINAHrabio, miej litość dla dziecka, nie darowałabym sobie nigdy, iż stałam się przyczyną...
HRABIAPrzestrach twój przydaje wagi jego zbrodni.
HRABINAOn nie winien, odjeżdżał już; to ja kazałam go zawołać.
HRABIAPowstań, usuń się... Pani masz śmiałość przemawiać do mnie za innym!
HRABINADobrze więc, mężu, usuwam się; wstaję; oddam ci nawet klucz od alkierza: ale zaklinam cię w imię twej miłości...
HRABIAMej miłości, wiarołomna!
HRABINAPrzyrzeknij, że pozwolisz odejść temu dziecku, nie robiąc mu nic złego; niech potem cały twój gniew spadnie na mnie, jeśli cię nie przekonam...
HRABIANie słucham już nic.
HRABINANieba! On zginie.
HRABIAZuzia!
SCENA SIEDEMNASTA„Zabiję go, zabiję”. Zabij go więc pan, tego niegodziwego pazia!
HRABIAHa! Cóż za nauczka! patrząc na Hrabinę, która stoi osłupiała I pani także udajesz zdumienie?... Ale może ona tam nie sama...
Niech się pani uspokoi, jest daleko, wyskoczył.
SCENA DZIEWIĘTNASTANie ma nikogo, tym razem wina po mojej stronie. Hrabino... gra pani komedię bardzo dobrze.
ZUZANNAA ja, wasza dostojność?
Jak to, pani, więc to był żart?...
HRABINACzemuż by nie?
HRABIACóż za szkaradna zabawa! I na cóż to?...
HRABINACzyż pańskie szaleństwa zasługują na litość?
HRABIANazywać szaleństwem coś, co tyczy honoru?
HRABINACzyż po to złączyłam swoje życie z pańskim, aby być wiecznie wydana na opuszczenie i zazdrość, dwie rzeczy, które pan jeden śmiesz kojarzyć?
HRABIAAch, pani, to było za wiele.
ZUZANNAJaśnie pani winna była pozwolić panu hrabiemu, aby zwołał służbę...
HRABIAMasz słuszność, zawiniłem... Daruj, Rozyno, jestem tak zawstydzony!...
ZUZANNANiech wasza dostojność wyzna, że zasłużył na to po trosze.
HRABIACzemuż nie wyszłaś, kiedy cię wołałem, niegodziwa?
ZUZANNAOdziewałam się, jak mogłam, pokłułam się cała szpilkami; zresztą pani hrabina, broniąc mi się odezwać, miała pewno swoje racje.
HRABIAMiast przypominać mi moje błędy, pomóż mi uzyskać przebaczenie.
HRABINANie, hrabio; podobnej zniewagi się nie zapomina. Schronię się do urszulanek51; widzę, że czas mi to uczynić.
HRABIAByłabyś zdolna, tak bez żalu?...
ZUZANNACo do mnie, jestem pewna, iż ani jeden dzień nie spłynąłby pani bez płaczu.
HRABINAA gdyby nawet, Zuziu? Wolę raczej opłakiwać niewdzięcznika niż mieć tę słabość, aby mu przebaczyć. Nadto mnie obraził.
HRABIARozyno!
HRABINANie jestem już ową Rozyną, którą tak oblegałeś! Jestem biedną hrabiną Almawiwa, biedną, opuszczoną żoną, której już nie kochasz.
ZUZANNAPani!
HRABIAPrzez litość!...
HRABINANie miałeś jej dla mnie.
HRABIAAle bo ten bilecik... przywiódł mnie do szaleństwa!
HRABINANapisano go bez mego zezwolenia.
HRABIAWiedziałaś o nim?
HRABINATo ten wariat Figaro.
HRABIAOn w tym palce maczał?
HRABINA...oddał Bazyliowi...
HRABIAKtóry powiedział mi, że ma go z rąk jakiegoś wieśniaka. O przewrotny dławidudo! Więc to tak? Siedzisz na dwóch stołkach? Zapłacisz mi za wszystkich!
HRABINAŻądasz przebaczenia dla siebie, a odmawiasz go innym! Oto mężczyźni! Och, gdybym zgodziła się przebaczyć przez wzgląd na uniesienie, w jakie mógł cię wtrącić ten bilecik, żądałabym, aby amnestia była powszechna.
HRABIADobrze więc, z całego serca, hrabino. Ale jak okupić błąd tak upokarzający?
HRABINABył nim dla nas obojga.
HRABIAAch, powiedz, dla mnie samego. Ale nie mogę jeszcze pojąć, jak kobiety zdołają tak szybko i zręcznie nastroić się na ton wymagany przez okoliczności. Czerwieniłaś się, płakałaś, twarz ci się mieniła... Na honor! Jeszcze jesteś zmieniona...
HRABINARumieniłam się... z oburzenia na twą podejrzliwość. Ale czyż mężczyźni są na tyle subtelni, aby rozróżnić wzburzenie obrażonej cnoty od pomieszania zrodzonego z poczucia winy?
HRABIAA ten paź wpół rozebrany, w kamizelce, prawie nagi...
HRABINAWidzisz go przed sobą. Czy nie milej ci raczej spotkać ją niż kogo innego? Zazwyczaj takie spotkanie nie sprawia ci przykrości.
HRABIAA te prośby, te udane łzy...
HRABINAZmuszasz mnie do śmiechu, a doprawdy nie mam na śmiech ochoty.
HRABIAZdaje się nam, że jesteśmy wielcy politycy, a jesteśmy proste dzieci. To ciebie, pani, król winien posłać w ambasadzie do Londynu! Płeć wasza musiała bardzo gruntownie zgłębiać sztukę udawania, aby osiągnąć tak zadziwiające rezultaty!
HRABINATo wy zmuszacie nas do tego.
Uwagi (0)