Darmowe ebooki » Jasełka » Betlejem polskie - Lucjan Rydel (czytelnia online za darmo txt) 📖

Czytasz książkę online - «Betlejem polskie - Lucjan Rydel (czytelnia online za darmo txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Lucjan Rydel



1 2 3 4 5 6 7 8
Idź do strony:
class="annotation" id="annotation-16">16. gore(gw., daw.) — tu: pali się. [przypis edytorski]

17. cłek (gw., daw.) — człowiek. [przypis edytorski]

18. pomiarkować (daw.) — zorientować się w czymś. [przypis edytorski]

19. dyć (gw.) — przecież. [przypis edytorski]

20. Dziś mu głowę podeptała,/ Która od wieków przyjść miała./ Białogłowa. — nawiązanie do wizji z Apokalipsy św. Jana, w której to Maryja stopą miażdży głowę węża. [przypis edytorski]

21. doma (daw.) — dawna forma przysłówka „w domu”. [przypis edytorski]

22. kobiela — koszyk. [przypis edytorski]

23. omasta — tłuszcz. [przypis edytorski]

24. źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

25. karazja — męska sukmana. [przypis edytorski]

26. suka — tu: peleryna u sukmany. [przypis edytorski]

27. arendarz (daw.) — dzierżawca. [przypis edytorski]

28. graniaty (gw.) — prostokątny. [przypis edytorski]

29. jowialny — mający pogodne usposobienie i nieco rubaszne poczucie humoru. [przypis edytorski]

30. zazierać (daw.) — zaglądać. [przypis edytorski]

31. w siopie — w szopie. [przypis edytorski]

32. Aj waj gewałt! — żydowski okrzyk wyrażający emocje, nerwy, zdziwienie, wzruszenie. [przypis edytorski]

33. opona (daw.) — kiedyś tkanina ozdobna, zasłona. [przypis edytorski]

34. brzeszczot — klinga, głownia: część broni białej opatrzonej ostrzem, służąca do zadawania ciosów (drugą zasadniczą częścią jest rękojeść, często oddzielona od brzeszczota poprzecznym jelcem). [przypis edytorski]

35. ukaz — zarządzenie wydane przez cara. [przypis edytorski]

36. knuty — bicz. [przypis edytorski]

37. nahaj — bicz. [przypis edytorski]

38. szabasówka lisia — futrzana czapka noszona przez Żydów w czasie szabasu. [przypis edytorski]

39. chałat — długie okrycie wierzchnie noszone przez Żydów. [przypis edytorski]

40. teorban — instrument, odmiana lutni. [przypis edytorski]

41. pjan a. pjany (daw.) — pijany. [przypis edytorski]

42. pozierać (daw.) — spoglądać. [przypis edytorski]

43. Mieczysław I — chodzi o księcia Mieszka I. [przypis edytorski]

44. wnijście (daw.) — wejście. [przypis edytorski]

45. Kazimierz Wielki — król Polski w latach 1333–1370. W historiografii uważany za jednego z najwybitniejszych władców. Jego postać w dramacie rozpoczyna pochód ważnych bohaterów historycznych, którzy gromadzą się przy żłóbku Jezusa. [przypis edytorski]

46. Władysław Jagiełło — król Polski w latach 1386–1434, znany z prowadzenia wojen z Zakonem Krzyżackim i zwycięstwa pod Grunwaldem w 1410r. [przypis edytorski]

47. Jan III Sobieski — król Polski w latach 1674–1696, znany ze zwycięstwa nad Imperium Osmańskim w bitwie pod Wiedniem w 1683r. [przypis edytorski]

48. Husarz skrzydlaty — żołnierz husarii, wojska Rzeczpospolitej w XVI/XVIIIw. [przypis edytorski]

49. Konfederat barski — uczestnik Konfederacji Barskiej z 1768 r. [przypis edytorski]

50. defensor Mariae (łac.) — obrońca Maryi. [przypis edytorski]

51. Patria (łac.) — Ojczyzna. [przypis edytorski]

52. kornie (daw.) — z szacunkiem. [przypis edytorski]

53. Kosynier — uczestnik powstania kościuszkowskiego z 1794 r. [przypis edytorski]

54. Legionista — żołnierz Legionów Polskich Dąbrowskiego. [przypis edytorski]

55. Ułan z 1831 r. — uczestnik powstania listopadowego. [przypis edytorski]

56. Powstaniec z 1863 r. — uczestnik powstania styczniowego. [przypis edytorski]

57. kazamaty — schrony w dawnych fortyfikacjach; tu: więzienie. [przypis edytorski]

58. Unita — członek Kościoła Unickiego. [przypis edytorski]

59. Mieszczka z Księstwa Poznańskiego — mieszkanka zaboru pruskiego. Po raz kolejny Rydel nawiązuje tutaj do sytuacji politycznej w tym zaborze i postępującej germanizacji szkół. [przypis edytorski]

60. Prusak nam dzieci dręczy męką szkolną,/ Mowy i pieśni polskiej nam zabrania/ Modlić się nawet po polsku nie wolno! — nawiązanie do germanizacji szkół w zaborze pruskim. [przypis edytorski]

61. Dzieci szkolne — dzieci ze strajku we Wrześni z 1906 r. przeciw germanizacji szkół, głównie przeciw przymusowi modlitwy i nauce religii w j. niemieckim. [przypis edytorski]

62. Legionista z 1914 r. — żołnież Legionów Polskich, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla, dodana wraz z rozwojem tradycji scenicznej. [przypis edytorski]

63. Ułan Beliny — ułan Legionów Polskich, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla, dodana wraz z rozwojem tradycji scenicznej. [przypis edytorski]

64. Boga Rodzico! Mario! (...) — kwestia nawiązująca do francuskiego dramatu Mickiewicza Konfederaci barscy. [przypis edytorski]

65. We łzach, Panie, ręce podnosimy do Ciebie! (...) — kwestia nawiązująca do polemicznego względem Krasińskiego tekstu Słowackiego zatytułowanego Do autora trzech psalmów. [przypis edytorski]

66. Królowo Polski! Królowo Aniołów! — kwestia nawiązująca do Hymnu Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]

67. Boże, Ojcze! Wróć nas do ojczyzny naszej! (...) — kwestia nawiązująca do Ksiąg Narodu Polskiego i Pielgrzymstwa Polskiego. [przypis edytorski]

68. Matka Boska — kwestia z oryginalnej wersji dramatu Rydla. [przypis edytorski]

69. Legionista z r. 1914 — kwestia z utrwalonej przez tradycję sceniczną wersji dramatu Rydla. [przypis edytorski]

70. Rokitniańczyk — uczestnik bitwy pod Rokitną z 1915 r., postać niewystępująca w pierwotnej wersji dramatu. [przypis edytorski]

71. Orlę lwowskie — uczestnik walk o obronę Lwowa z 1918–1920 r., postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

72. Ksiądz Skorupka — uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920 r., jego śmierć stała się jednym z symboli bitwy, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

73. Weteran z 1863 r. — uczestnik powstania styczniowego z 1863 r., postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

74. Żołnierz Polski Odrodzonej — żołnierz wojska II Rzeczpospolitej, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

75. On... Wódz Narodu! — nawiązanie do postaci Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]

76. Chór wszystkich ludzi — kwestia z oryginalnej wersji dramatu Rydla. [przypis edytorski]

77. Chóry Anielskie — kwestia z oryginalnej wersji dramatu Rydla. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?


Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.

Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/rydel-betlejem-polskie/

Tekst opracowany na podstawie: Lucjan Rydel, Betlejem polskie, Książnica Polska

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Uniwersytecką w Toruniu z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Biblioteki.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Ilona Kalamon, Aleksandra Kopeć-Gryz, Zuzanna Pyzikiewicz, Aleksandra Sekuła, Pola Tujdowska.

Okładka na podstawie: Mi. Ma.@Flickr, CC BY 2.0

ISBN 978-83-288-6266-1

 

Plik wygenerowany dnia 2021-08-16.

1 2 3 4 5 6 7 8
Idź do strony:

Darmowe książki «Betlejem polskie - Lucjan Rydel (czytelnia online za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz