Obiad literacki - Tadeusz Boy-Żeleński (biblioteka w .TXT) 📖
Francja, druga połowa XIX wieku. Najwybitniejsi francuscy intelektualiści — pisarze, uczeni, filozofowie — spotykają się, by prowadzić dysputy na wszelkie tematy.
Komentują bieżące wydarzenia polityczne, kulturalne, najnowsze prądy literackie, filozoficzne myśli oraz nowinki z wielu różnych dziedzin. Ich spotkania odbywają się przy wykwintnych obiadach, którym towarzyszy filozoficzno-intelektualna atmosfera. Tadeusz Boy-Żeleński odtwarza ich świat w zbiorze felietonów Obiad literacki na podstawie Dzienników braci Edmunda i Juliusza Gouncourtów, którzy byli uczestnikami obiadów. Oprócz nich pojawiali się m.in. Saint-Beuve, Gautier, Gavarni, Flaubert, Berthelot i inni. Autor zbioru we wstępie stwierdza, że spotkania te doskonale oddawały intelektualno-towarzyską atmosferę epoki. Obiad literacki po raz pierwszy został wydany w 1934 roku.
- Autor: Tadeusz Boy-Żeleński
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Obiad literacki - Tadeusz Boy-Żeleński (biblioteka w .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Boy-Żeleński
164. Béranger, Pierre-Jean de (1780–1857) — francuski poeta, zasłynął jako autor piosenek i wydatnie przyczynił się do ukształtowania tradycji francuskiej chanson. [przypis edytorski]
165. Anakreont (ok. 570–ok. 485 p.n.e.) — grecki poeta znany z krótkich utworów miłosnych. [przypis edytorski]
166. Michelet, Jules (1798–1874) — francuski filozof i historyk, profesor m.in. Sorbony i Collège de France. Głosił poglądy liberalne i antyklerykalne; sympatyzował z Polską, opublikował m.in. tekst Kościuszko, legenda demokratyczna (1851). [przypis edytorski]
167. migrena — intensywny, punktowy lub jednostronny ból głowy. [przypis edytorski]
168. diatryba — mowa wyrażająca krytykę lub protest. [przypis edytorski]
169. Wenera — Wenus, rzymska bogini miłości. [przypis edytorski]
170. chlorotyczny — charakterystyczny dla chlorozy, choroby roślin utrudniającej im produkcję chlorofilu. [przypis edytorski]
171. tualeta — tu: strój. [przypis edytorski]
172. zażywny — tęgi, lecz energiczny. [przypis edytorski]
173. de Vigny, Alfred (1797–1863) — francuski poeta romantyczny. [przypis edytorski]
174. Chateaubriand, François-René (1768–1848) — francuski pisarz, dyplomata i polityk. [przypis edytorski]
175. Clésinger, Auguste (1814–1883) — rzeźbiarz francuski. [przypis edytorski]
176. gruby — tu: prymitywny. [przypis edytorski]
177. markietanka — wędrowna handlarka lub prostytutka towarzysząca wojsku. [przypis edytorski]
178. faun (mit. rz.) — bożek z koźlimi nogami, przen.: rozpustnik. [przypis edytorski]
179. Corneille, Pierre (1606–1684) — ojciec tragedii francuskiej, który doprowadził do odrodzenia teatru, przywrócenia antycznej zasady trzech jedności; jego największe dzieła to Cyd (1636) i Andromeda (1650). [przypis edytorski]
180. fizjognomia (daw.) — twarz. [przypis edytorski]
181. Rousseau, Jean Jacques (1712–1778) — francuski pisarz oraz filozof; postulował powrót do natury, odrzucał zdobycze cywilizacji, w tym pojęcie własności prywatnej; swój model człowieka idealnego, dobrego, wychowywanego w naturze przedstawił w dziele z 1762: Emil, czyli o wychowaniu. [przypis edytorski]
182. Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji z dynastii Burbonów, zwolennik absolutyzmu, określany jako Król Słońce. [przypis edytorski]
183. Fouquet, Nicolas (1615–1680) — prokurator generalny i finansista francuski, w 1665 uwięziony przez Ludwika XIV, obawiającego się jego wpływów. [przypis edytorski]
184. Ludwik XV (1710–1774) — król Francji z dynastii Burbonów, ożeniony z Marią Leszczyńską. [przypis edytorski]
185. saboty — tanie buty na drewnianej podeszwie. [przypis edytorski]
186. obrok — tu ogólnie: pasza. [przypis edytorski]
187. Thiers, Louis Adolphe (1797–1877) — francuski historyk i polityk, wsławiony stłumieniem komuny paryskiej. [przypis edytorski]
188. kaduk — licho, diabeł. [przypis edytorski]
189. bluetka (z fr. blouette) — bezpretensjonalny drobiazg muzyczny. [przypis edytorski]
190. Colet, Louise (1810–1876) — francuska poetka i pisarka, przez pewien czas związana z Flaubertem. [przypis edytorski]
191. egzaltowany — wyrażający uczucia w sposób przesadny. [przypis edytorski]
192. Arystofanes (ok. 446–385 p.n.e.) — grecki starożytny komediopisarz, autor dzieł takich jak Żaby, Chmury, Lizystrata. [przypis edytorski]
193. sól attycka — tradycyjne określenie ciętego, lecz eleganckiego dowcipu. [przypis edytorski]
194. reminiscencja — wspomnienie bądź (w utworze artystycznym) aluzja do dzieł dawniejszych. [przypis edytorski]
195. Lukian z Samosaty (120–ok. 190 n.e.) — sofista, retor i satyryk rzymski. [przypis edytorski]
196. Dionizy z Halikarnasu (60–po 7 p.n.e.) — grecki historyk i mówca. [przypis edytorski]
197. de Sade, Donatien-Alphonse-François (1740–1814) — kontrowersyjny pisarz francuski, krytykujący moralność i z upodobaniem przedstawiający przemoc seksualną; od jego nazwiska utworzono słowo „sadyzm”. [przypis edytorski]
198. Montalambert, Charles Forbes René de (1810–1870) — historyk i publicysta francuski. [przypis edytorski]
199. łyk (pogardl.) — mieszczanin. [przypis edytorski]
200. higrometr — urządzenie do pomiaru wilgotności powietrza. [przypis edytorski]
201. Thiers, Louis Adolphe (1797–1877) — francuski historyk i polityk, wsławiony stłumieniem komuny paryskiej. [przypis edytorski]
202. Mirabeau, Honoré Gabriel Riqueti (1749–1791) — polityk i pisarz z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
203. dezynwoltura — swobodne, nieco lekceważące podejście do jakiejś kwestii. [przypis edytorski]
204. sutener — stręczyciel, mężczyzna czerpiący zyski z czyjegoś nierządu. [przypis edytorski]
205. A propos (fr.) — a jeżeli chodzi o... [przypis edytorski]
206. antrakt — przerwa między aktami. [przypis edytorski]
207. podagra — choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
208. św. Bartłomieja — rocznica paryskiej rzezi hugenotów, która miała miejsce z 23 na 24 sierpnia 1572. [przypis edytorski]
209. maltuzjanizować — tu: ograniczać przyrost naturalny a. tracić część ludności wskutek klęski głodu bądź innych katastrof (nawiązanie do teorii Thomasa Malthusa, (1766–1834), duchownego i ekonomisty angielskiego). [przypis edytorski]
210. dandys — osoba cechująca się elegancją i wyrafinowaniem, często w przesadnym stopniu. [przypis edytorski]
211. viveur (z fr.) — człowiek używający życia. [przypis edytorski]
212. rejterada — ucieczka. [przypis edytorski]
213. mizantrop — osoba nieżyczliwie nastawiona do ludzi. [przypis edytorski]
214. Solferino — miejscowość włoska, miejsce bitwy stoczonej 24 czerwca 1859 między wojskami francuskimi i piemonckimi a austriackimi. [przypis edytorski]
215. akwaforta — technika graficzna wklęsła, w której grafikę odbija się z płytki, w której rowki zostały wytrawione kwasem. [przypis edytorski]
216. Goya, właśc. Francisco José Goya y Lucientes (1746–1828) — malarz nadworny królów Hiszpanii: Karola III Burbona, Karola IV Burbona i Ferdynanda VII Burbona; nasycał styl klasycyzmu barokową ekspresją. [przypis edytorski]
217. autodafé — publiczna egzekucja heretyka, zwł. przez spalenie. [przypis edytorski]
218. prawdop. Viollet-le-Duc, Eugène (1814–1879) — francuski architekt, historyk sztuki i konserwator zabytków, zajmujący się głównie budowlami średniowiecznymi. [przypis edytorski]
219. epilacja — dziś: depilacja. [przypis edytorski]
220. dyrektorem teatrzyku — ten sam dyrektor teatru posłużył najwidoczniej za model Zoli w pierwszym rozdziale Nany. [przypis autorski]
221. komunał — ogólnie znane stwierdzenie, nieposiadające głębszej treści. [przypis edytorski]
222. sonambuliczny — charakterystyczny dla lunatyka. [przypis edytorski]
223. skatologiczny — związany z odchodami bądź z wydzielinami ludzkiego ciała. [przypis edytorski]
224. Winckelmann, Johann Joachim (1717–1768) — niemiecki archeolog i historyk sztuki, propagator klasycyzmu. [przypis edytorski]
225. d’Alembert, Jean le Rond (1717–1783) — filozof, matematyk i fizyk francuski, współautor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. [przypis edytorski]
226. Gavarni, Paul, właśc. Sulpice Guillaume Chevailier (1804–1866) — francuski rysownik, karykaturzysta i satyryk francuski. [przypis edytorski]
227. księcia d’Aumale: — Książę d’Aumole, syn króla Ludwika Filipa, zdetronizowanego przez rewolucję r. 1848. [przypis autorski]
228. mariaż (daw.) — małżeństwo. [przypis edytorski]
229. Priam — król Troi przedstawiony m. in. w Iliadzie Homera. [przypis edytorski]
230. Cezar Birotteau — bohater tytułowy powieści Balzaca z roku 1837, właściciel sklepu z perfumami chłopskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
231. bitwa pod Sadową — stoczona 3 lipca 1866 między wojskami pruskimi a austriackimi, zapewniła Prusom dominację w Związku Niemieckim. [przypis edytorski]
232. La Fontaine, Jean de (1621–1695) — francuski poeta klasycystyczny, znany głównie jako autor bajek zwierzęcych. [przypis edytorski]
233. Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji z dynastii Burbonów, zwolennik absolutyzmu, określany jako Król Słońce. [przypis edytorski]
234. warzecha — rodzaj drewnianej łyżki. [przypis edytorski]
235. fistuła — operacyjnie wykonana przetoka. [przypis edytorski]
236. Chamfort, Sébastien-Roch de (1741–1794) — francuski literat epoki Oświecenia. [przypis edytorski]
237. Rivarol, Antoine de (1753–1801) — pisarz francuski. [przypis edytorski]
238. jansenizm — ruch reformatorski w kościele katolickim, funkcjonujący w XVI- i XVII-wiecznej Francji i Niderlandach, inspirowany pesymistyczną koncepcja natury ludzkiej zapożyczoną od św. Augustyna. Związany z nim był m.in. Blaise Pascal. [przypis edytorski]
239. Renan, Joseph-Ernest (1823–1892) — francuski historyk, pisarz, filozof i filolog; zajmował się zwłaszcza filologią orientalną, filozofią kultury oraz historią religii; autor znanego dzieła Żywot Jezusa (1863). [przypis edytorski]
240. naraz (daw.) — nagle. [przypis edytorski]
241. skatologiczny — związany z odchodami bądź z wydzielinami ludzkiego ciała. [przypis edytorski]
242. Saint-Simon — tytuł książęcy Louisa de Rouvroy (1675–1755), żołnierza, dyplomaty i pisarza francuskiego. [przypis edytorski]
243. Bossuet, Jacques-Bénigne (1627–1704) — kaznodzieja i biskup francuski, wychowawca Ludwika XIV. [przypis edytorski]
244. pani de Sévigné — Maria de Rabutin-Chantal (1626–1696) arystokratka francuska, zaistniała w literaturze dzięki kilkuset listom do córki. [przypis edytorski]
245. La Bruyere, Jean de (1645–1696) — eseista francuski, autor dzieła Charaktery, czyli Przymioty Teofrasta, zawierającego elementy satyryczne. [przypis edytorski]
246. Chateaubriand, François-René (1768–1848) — francuski pisarz, dyplomata i polityk. [przypis edytorski]
247. Davout, Louis Nicolas (1770–1823) — wybitny generał napoleoński. [przypis edytorski]
248. Siła przed prawem — kiedy tom Dziennika zawierający wspomnienia z r. 1870 ukazał się w r. 1890, dał on powód do nader ostrej wymiany słów między Benonem a Goncourtem. [przypis autorski]
249. garson (z fr. chłopiec) — kelner. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji
Uwagi (0)