Flirt z Melpomeną - Tadeusz Boy-Żeleński (do biblioteki txt) 📖
Krótki opis książki:
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Tadeusz Boy-Żeleński
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Flirt z Melpomeną - Tadeusz Boy-Żeleński (do biblioteki txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Boy-Żeleński
[przypis edytorski]
431. żonkoś — dowcipnie o mężczyźnie, który dopiero co się ożenił. [przypis edytorski]
432. Arlekin (z wł.) — postać sprytnego i zakochanego sługi z commedia dell’arte z końca XVII wieku. [przypis edytorski]
433. Kolombina (z wł.) — inaczej Arlekinetta; postać zuchwałej, żartobliwej wybranki serca Arlekina usługującej młodym damom z commedia dell’arte z XVII wieku. [przypis edytorski]
434. galijski — tu: francuski. [przypis edytorski]
435. cerebralny — mózgowy, rozumowy. [przypis edytorski]
436. krokiet (z ang.) — często mylony z krykietem; gra dla 2–8 osób, której celem jest jak najszybsze przetoczenie drewnianej kuli z jednego końca boiska na drugi. Kula jest prowadzona przez wąskie druciane bramki za pomocą uderzeń młotka. [przypis edytorski]
437. Teatr miejski im. Słowackiego — otwarty w 1893 r. na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu duchaków, w budynku zaprojektowanym w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 r. instytucji patronował Aleksander Fredro; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]
438. Alfredo Testoni (1856–1931) — włoski dramatopisarz i poeta; w 1905 zasłynął komedią Kardynał Lambertini. [przypis edytorski]
439. Bagatela — krakowski teatr u zbiegu ulic Karmelickiej i Krupnicznej, obecnie noszący imię Tadeusza Boya-Żeleńskiego; wybudowany z inicjatywy Mariana Dąbrowskiego, według projektu Janusza Zarzeckiego i Henryka Uziembły; od 1919 grano tam współczesne sztuki polskie i zachodnie komedie; w 1926 przekształcony na kino; po II wojnie światowej funkcjonował jako Teatr Kameralny, później Państwowy Teatr Młodego Widza, Teatr Rozmaitości, w 1970 r. przywrócono mu nazwę Bagatela, którą, jak głosi anegdota, wymyślił przez przypadek Boy. [przypis edytorski]
440. karbid (z łac.) — węglik wapnia, używany w końcu XIX i w pierwszej poł. XX w. w gazowych lampach górniczych i kolejarskich oraz w reflektorach samochodowych i rowerowych. [przypis edytorski]
441. haef — kryptonim powieściopisarki Heleny Filochowskiej. [przypis edytorski]
442. „Kurierek ilustrowany” — właśc. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, wydawany w Krakowie w latach 1910–1939. [przypis edytorski]
443. eskulap (z gr., żart.) — lekarz. [przypis edytorski]
444. epizod wenecki — chodzi o epizod miłosny George Sand i Alfreda Musseta, opisany przez niego w Spowiedzi dziecięcia wieku, a także w pamiętnikach kochanka Sand, lekarza Pagella. [przypis edytorski]
445. Jerzy Sand — właśc. Amantine Dudevant (1804–1876), pisarka fr. publikująca pod męskim pseudonimem George Sand, z czego żartuje Boy. [przypis edytorski]
446. Musset, Alfred de (1810–1857) — francuski poeta; nieszczęśliwa miłość do pani Sand wpłynęła na jego twórczość, np. na do pewnego stopnia autobiograficzną Spowiedź dziecięcia wieku z 1836 roku, liryki miłosne. [przypis edytorski]
447. causeur (fr.) — błyskotliwy rozmówca, gawędziarz. [przypis edytorski]
448. Boule de suif (fr.) — tytuł pol.: Baryłeczka; opowiadanie G. de Maupassanta z 1808 r. o francuskiej prostytutce, która najpierw namawiana do spędzenia nocy z pruskim oficerem, by uwolnić zatrzymanych współtowarzyszy i umożliwić im dalszą podróż przez okupowaną Francję, później za ten czyn zostaje przez nich potępiona. [przypis edytorski]
449. Guy de Maupassant (1850–1893) — fr. pisarz, naturalista. [przypis edytorski]
450. Krąg interesów — sztuka Jacinta Benavente’a z 1909 r. [przypis edytorski]
451. Konstancja Bednarzewska, z domu Raykowska (1866–1940) — aktorka. [przypis edytorski]
452. Ferenc Molnár (1878–1952) — właśc. Ferenc Neumann; węgierski dramatopisarz i prozaik; autor dramatów opisujących mieszczaństwo węgierskie i popularnej powieści Chłopcy z Placu Broni z 1906 r. [przypis edytorski]
453. krotochwila — tu: krótki utwór sceniczny podobny do farsy, opiera się na prostym konflikcie. [przypis edytorski]
454. Maurice Hennequin (1863–1926) — belgijski dramatopisarz; autor licznych komedii i wodewilów; współpracował z Georgesem Feydeau. [przypis edytorski]
455. subiekt (z łac., przest.) — sprzedawca, sklepikarz. [przypis edytorski]
456. przedajny (daw.) — skorumpowany. [przypis edytorski]
457. aliaż (z fr.) — stop metali. [przypis edytorski]
458. Cezar Birotteau — właśc. Historia wielkości i upadku Cezarego Birotteau; powieść Balzaka wchodząca w cykl Komedii ludzkiej, opowiadająca o handlarzu perfum, którego chęć wzbogacenia się doprowadza do bankructwa. [przypis edytorski]
459. nagroda cnoty im. Monthyona — Prix Monthyon; nagroda (za ogólne zasługi, w dziedzinie literatury lub nauki) przyznawana od 1820 r. przez Akademię Francuską. [przypis edytorski]
460. Nora a. Dom lalki — dramat Henrika Ibsena z 1879 r., opowiada o rozpadzie małżeństwa Nory. [przypis edytorski]
461. Ojciec — sztuka Augusta Strindberga z 1887 r., opisująca walkę między małżonkami o zasady wychowania córki, zakończony szaleństwem i śmiercią tytułowego ojca. [przypis edytorski]
462. Kreutzerowska sonata — powieść Lwa Tołstoja z 1889 r. ukazująca małżeństwo, w którym niezrozumienie i zazdrość prowadzą do zdrady i morderstwa. [przypis edytorski]
463. Cytera — gr. Kithira; wyspa blisko Peloponezu; w mit. gr. wyspa miłości, patronowała jej Afrodyta. [przypis edytorski]
464. ex cathedra (łac.: z katedry) — z pozycji autorytetu, poważnie. [przypis edytorski]
465. Zofia Wójcicka-Chylewska (1876–1963) — dramatopisarka i powieściopisarka, tłumaczka, autorka tragedii Psyche z 1911 r. czy powieści Listy do Pana Boga: spowiedź grzecznej dziewczynki z 1908 r. [przypis edytorski]
466. Trędowata — powieść Heleny Mniszkówny z 1909 r., kilkakrotnie zekranizowana. [przypis edytorski]
467. Helena Mniszkówna (1878–1943) — powieściopisarka, autorka popularnych powieści romansowych z życia arystokracji jak Trędowata czy Ordynat Michorowski. [przypis edytorski]
468. ordynat (daw.) — spadkobierca, jedyny dziedzic majątku rodowego. [przypis edytorski]
469. lapis lazuli — minerał o niebieskim kolorze. [przypis edytorski]
470. Ordynat Michorowski — powieść Heleny Mniszkówny z 1910 r. [przypis edytorski]
471. Gabriela Zapolska (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; znana z komedii krytykujących mieszczańską obłudę, np. Moralność Pani Dulskiej oraz Ich Czworo. [przypis edytorski]
472. Tamten — dramat Gabrieli Zapolskiej z 1898 r., ukazująca traktowanie polskich spiskowców przez rosyjskich żandarmów podczas procesu. [przypis edytorski]
473. Sybir — dramat Gabrieli Zapolskiej z 1899 r. o kulisach powstania zabajkalskiego. [przypis edytorski]
474. Leokadia Pancewicz-Leszczyńska (1888–1974) — właśc. Leokadia Rzecznik; aktorka. [przypis edytorski]
475. Ludwik Solski (1855–1954) — właśc. Ludwik Napoleon Sosnowski; aktor. [przypis edytorski]
476. Karol Hubert Rostworowski (1877–1938) — dramatopisarz, poeta, muzyk; autor tragedii symbolicznych o tematyce historycznej i religijnej. [przypis edytorski]
477. Gustaw Fiszer (1847–1911) — aktor. [przypis edytorski]
478. Zbójcy — sztuka Fredricha Schillera z 1781 r. [przypis edytorski]
479. Bruno Winawer (1833–1944) — komediopisarz, publicysta, z zawodu fizyk, wykładowca Politechniki Warszawskiej; pisał głównie komedie o akcji osadzonej we współczesnym świecie nauki i techniki. [przypis edytorski]
480. Mais où sont les neiges d’antan? (fr.) — Ach, gdzie są niegdysiejsze śniegi; fragment z wiersza Françoisa Villona Ballada o paniach minionego czasu. [przypis edytorski]
481. witzblatt (niem.) — pismo humorystyczne. [przypis edytorski]
482. Anatole France (1844–1924) — fr. pisarz, publicysta, redaktor, noblista, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
483. Le crime de Sylvestre Bonnard — tytuł pol. Zbrodnia Sylwestra Bonnard; powieść Anatola France’a z 1881 r. o losach starego bibliofila, którego tytułową zbrodnię stanowi prostota jego natury. [przypis edytorski]
484. jurysta (z łac., przest.) — prawnik. [przypis edytorski]
485. retorta (z łac.) — naczynie szklane o kształcie fajki stosowane do destylacji. [przypis edytorski]
486. pixavon — marka popularnych w latach trzydziestych kosmetyków do włosów z lwowskiej fabryki Odol. [przypis edytorski]
487. Ludwik Czarnowski (1887–1933) — aktor i reżyser. [przypis edytorski]
488. Józef Trzywdar — właśc. Józef Nosowski; aktor i reżyser. [przypis edytorski]
489. Zygmunt Noskowski (1880–1952) — pseud. Zygmunt Łada; aktor i reżyser. [przypis edytorski]
490. Helena Bruczowa, z domu Ziółkowska (1893–1968) — także: Boczkowska, Orwidowa, Orwid-Bruczowa; aktorka. [przypis edytorski]
491. dyszkant a. dyskant (z łac., muz.) — najwyższy głos w utworach muzycznych do XVI wieku. [przypis edytorski]
492. Śmierć słowika — wiersz Władysława Syrokomli z 1859 r. [przypis edytorski]
493. Ignacy Berski (1871–1939) — właśc. Behr; aktor, śpiewak. [przypis edytorski]
494. Victorien Sardou (1831–1908) — fr. dramatopisarz, członek Akademii Francuskiej; autor komedii obyczajowych (np. Pani Sans-Gêne z 1893) i dramatów historycznych. [przypis edytorski]
495. Théodore Barrière (1823–1877) — fr. dramatopisarz związany z Comédie-Française; znany z wodewilu Kobiety z kamienia z 1853 r. [przypis edytorski]
496. moral insanity (ang.) — wypaczenie moralne. [przypis edytorski]
497. hēmicrania (z gr.) — migrena. [przypis edytorski]
498. Safanduły — komedia Victoriena Sardou z 1862 r. [przypis edytorski]
499. autorowie — dziś popr.: autorzy. [przypis edytorski]
500. Marian Jednowski (1873–1932) — właśc. Marian Jednoróg; aktor. [przypis edytorski]
501. Wacław Szymborski (1866–1932) — aktor. [przypis edytorski]
502. Ordyńska, Zofia z Pindelskich (1882–1972) — aktorka. [przypis edytorski]
503. Zygmunt Nowakowski (1891–1963) — aktor. [przypis edytorski]
504. Romain Coolus (1868–1952) — znany jako René Max Weill; francuski pisarz i scenarzysta filmowy, prezes Society of Dramatic Authors and Composers; zasłynął w 1901 r. sztuką Les Amants de Sazy. [przypis edytorski]
505. Pierre Marivaux (1688–1763) — fr. dramaturg i powieściopisarz, związany z paryskimi teatrami Comédie-Italienne i Comédie-Française; autor komedii, często poświęconych sylwetkom kobiet, prekursor teatru psychologicznego. [przypis edytorski]
506. Louis de Rouvroy de Saint-Simon (1675–1755) — fr. polityk i wojskowy, związany z dworem Ludwika XIV; znany szczególnie jako autor wydanych w 1830 r. Pamiętników. [przypis edytorski]
507. marivaudage (fr., lit.) — typ komedii w stylu Marivaux, której głównym tematem są relacje damsko-męskie, uczucia, flirt i intrygi na tym tle. [przypis edytorski]
508. viveur (fr.) — hulaka, imprezowicz. [przypis edytorski]
509. Igraszki trafu i miłości — komedia Pierre’a Marivaux z 1730 r. [przypis edytorski]
510. Pułapki miłości — komedia Pierre’a Marivaux z 1722 r. [przypis edytorski]
511. wydrwić — tu: wyłudzić. [przypis edytorski]
512. lampartka (daw.) — hulanka, rozrywkowy i niemoralny styl życia. [przypis edytorski]
513. Maria Apolonia Sznage (1864–ok. 1942) — aktorka, tancerka. [przypis edytorski]
514. Dolne Młyny — ulica w Krakowie. [przypis edytorski]
515. Leopold Kampf (1881–przed 1920) — niem. dramaturg, autor m.in. Wigilii. [przypis edytorski]
516. Stanisław Sierosławski (1877–1941) — prozaik, poeta, dziennikarz, tłumacz, członek krakowskiej cyganerii skupionej wokół Stanisława Przybyszewskiego. [przypis edytorski]
517. liczman — żeton zastępujący wartość pieniężną. [przypis edytorski]
518. Jean Baptiste Racine (1639–1699) — fr. poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
519. aleksandryn (lit.) — wiersz dwunastozgłoskowy ze średniówką po sylabie szóstej. [przypis edytorski]
520. truc (fr.) — sztuczka, trik. [przypis edytorski]
521. Maurice Maeterlinck (1862–1949) — belgijski pisarz, dramaturg, twórca dramatu symbolicznego, np. Peleas i Melizanda (1893). [przypis edytorski]
522. tant bien que mal (fr.) — jako tako; o tyle o ile. [przypis edytorski]
523. kartuzi — rzymskokatolicki zakon, powstał we Francji na początku XI wieku. [przypis edytorski]
524. ocenić — dziś raczej: docenić. [przypis edytorski]
525. pojedynek amerykański — starcie pomiędzy przeciwnikami, w którym o wygranej decyduje nie przewaga siłowa a przypadek, np. wyciągnięcie szczęśliwego losu. [przypis edytorski]
526. prestidigitator (z fr.) — sztukmistrz, magik. [przypis edytorski]
527. Alexandre Dumas syn (1824–1895) — fr. pisarz, członek Akademii Francuskiej, autor powieści obyczajowych, komedii moralistycznych; autor m.in. Damy kameliowej, komedii Półświatek i Cudzoziemka. [przypis edytorski]
528. Übermensch (niem.) — nadczłowiek; pojęcie wprowadzone przez Fiedricha Nietzschego. [przypis edytorski]
529. Stanisław Feliks Przybyszewski (1868–1927) — pisarz, dziennikarz; ekspresjonista i dekadent, czołowy twórca Młodej Polski i autor jej estetycznego programu Confiteor z 1899; redagował „Życie” i „Zdrój”. [przypis edytorski]
530. biały paw — symbol modernizmu i dekadentyzmu. [przypis edytorski]
531. Pierre Corneille (1606–1684) — fr. dramatopisarz, zwany ojcem tragedii francuskiej, doprowadził do odrodzenia teatru i przywrócenia antycznej zasady trzech jedności; jego największe dzieła to Cyd (1636) i Andromeda (1650). [przypis edytorski]
532. kompars (z fr.) — statysta, podrzędny towarzysz. [przypis edytorski]
533. Władysław
Darmowe książki «Flirt z Melpomeną - Tadeusz Boy-Żeleński (do biblioteki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)