Darmowe ebooki » Epos » Odyseja - Homer (czy można czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Odyseja - Homer (czy można czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Homer



1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 55
Idź do strony:
czego; 
Natychmiast niech parobcy wóz zaprzęgną mułmi, 
Wysoki, wyplatany i z wartkimi kółmi”. 
To rzekłszy krzyknął; czeladź360 przyskoczyła żwawo: 
Wóz koleśny361 wytoczon stoi przed wystawą; 
Wiodą muły; zaprzężna idzie w dyszel para. 
Nausykaa z komory znosi co niemiara 
Cienkich szat i bielizny, wóz naładowywa; 
Matka zaś pełny koszyk smacznego pieczywa 
I jarzynek tka w rękę; była i łagiewka362 
Skórzana z winem w drogę (na wóz siadła dziewka); 
O dzbanuszku z oliwą matka też pamięta, 
By wyszedłszy z kąpieli ona i dziewczęta 
Miały czym się namaścić. Ot! już wzięła wodze, 
Biczem klasła w powietrzu. Z turkotem po drodze 
Pokłusowały muły, ciągnąc ciężar z panią, 
Wżdy nie samą; i dziewki siedziały tuż za nią. 
Owoż gdy przyjechały nad brzeg ślicznej rzeki, 
Gdzie w cembrzyny kamienne sączą się poniki363 
Wód nieprzebranych, miejsca dla praczek wygodne, 
Prędko muły wyprzęgą i puszczą swobodne 
Na paszę w słodką trawę, co z taką rozkoszą 
Wyściela brzegi rzeki. Potem z woza znoszą 
Bieliznę i po sztuce w ocembrzone wody 
Kładą, depcąc nogami364, piorą na wyprzody. 
Wypłukawszy do plamki wszystko jak należy, 
Rozpościerają rzędem wzdłuż ciepłych wybrzeży 
Nad morzem, kędy fale gładki żwirek ścielą. 
Skończywszy, wraz się chłodzą zdroistą kąpielą, 
Oliwą maszczą członki, potem na trawniku 
Siądą do smacznej strawy, a szatki w wietrzyku 
Niech schną tymczasem. Gdy tak spożyły łakotki, 
Staną do piłki, z głowy odrzucą namiotki365. 
Pustującym366 piosenkę zaśpiewa królewna, 
Rzekłbyś, że z Artemidą367-łowczynią pokrewna, 
Co przez bór Erymantu368 lub Tajget369 ugania 
Rada, gdy z rąk jej padnie odyniec lub łania; 
A nimfy, pól mieszkanki, pod pani swej bokiem 
Pustują wkoło; Leto370 cieszy się widokiem, 
Że nad wszystkie celuje371 wzrostem i obliczem, 
I snadno poznać, czym jest w orszaku dziewiczym: 
Owo tak rej wśród swoich królewna prowadzi. 
Lecz kiedy o powrocie do dom już coś radzi, 
Zaprzęga muły, suche już składa odzieże, 
Wtedy Pallas-Atene na sposób się bierze, 
By Odysej się zbudził, zobaczył dziewicę 
I przez nią był wprowadzon w Feaków stolicę. 
Więc ku dziewkom rzucona piłka z rąk Nausyki 
Leci, cel swój omija i pada w głąb rzeki, 
A one w śmiech i wrzaski. Odys ze snu rwie się, 
Usiadł — strwożone serce te myśli mu niesie: 
„Biada mi! Do jakichże dostałem się krajów? 
Między dzicz nieochajną372 i kupę hultajów, 
Czy też między gościnny lud do cnót nałożon? 
A toż co za niewieści wrzask? Niby dziwożon, 
Co rade zamieszkują skał wierzchy wyniosłe 
I źródła rzek, i łęgi trawami zarosłe. 
Blisko gdzieś tu żyć muszą mówiące istoty: 
Dalej! Zobaczmyż tedy, skąd one chichoty?” 
To powiedziawszy Odys wypełznął na raku373 
Z gęstwi, silną prawicą z najgrubszego krzaku 
Liściastą gałąź udarł, by nią okryć ciało. 
I tak sunął jak górski lew, kiedy zuchwało 
Kroczy w deszcz, zawieruchę; we łbie gorą ślepie, 
Aż przydybie gdzieś bydło, trzodę owiec w stepie 
Albo w boru jelenia, a gdy głód doskwiera, 
Dusić drobną chudobę374 do obór się wdziera: 
Otóż tak szedł Odysej ku pannom — nie żeby 
Nie zważał na swą nagość, ale szedł z potrzeby. 
Straszny im zdał się morskim owalany błotem! 
Widząc go, wszystkie w nogi i na wzgórek potem; 
Jedna Nausyka stoi. Atene jej tchnęła 
Męską odwagę w duszę, członkom strach odjęła. 
Nie rusza się i czeka. Odysej sam nie wie, 
Czy ma paść do nóg wdzięcznie patrzącej nań dziewie, 
Czyli375, jak stał, z daleka wznieść prośbę pochlebną 
O pokazanie drogi i odzież potrzebną. 
Ta myśl w ciężkim kłopocie przyszła mu wybornie; 
Więc jako był, z daleka, pochlebnie, pokornie 
Błagał o przebaczenie, aż do nóg jej padnie 
I zaczął rzecz swą prawić mądrze i układnie: 
„Błagam cię, czyś jest bóstwem, czy panną śmiertelną! 
Jeśliś jedną z tych bogiń w niebiesiech udzielną, 
Tedy zdasz mi się córą wielkiego Kroniona, 
Z Artemidy kibicią376 i wzrostem jak ona; 
A jeśliś jest śmiertelną mieszkanką padołu, 
Błogosławiony ojciec z twą matką pospołu, 
Błogosławieni bracia! Jakże im gdzieś rośnie 
Serce przy tobie! Jak się rozpływa radośnie, 
Gdy w skocznym korowodzie ujrzą twoją postać! 
Lecz szczęściu oblubieńca cóż mogłoby sprostać, 
Jeśli za hojne wiano377 zawiezie cię do dom? 
Różnym ja się, przeróżnym napatrzył narodom, 
A równej nie znam tobie. Cześć i podziw razem! 
Niegdyś widziałem w Delos, przed żertwiennym378 głazem 
Feba, latorośl palmy379: jak ty w górę strzela — 
Bom się i tam zapędził także z ludu wiela 
W tej tułaczce, gdzie zbieram same łzy i znoje — 
I stałem w podziwieniu przed nią, jak tu stoję: 
Ziemia nigdzie też palmy nie wydała takiej! 
Owoż równe zdumienie i podziw jednaki 
Ima380 mnie, gdy ci objąć ze czcią chcę kolana: 
Tak wielka moja nędza, iście niesłychana. 
Wczoraj po dniach dwudziestu jam z morzem się rozstał; 
Dni bowiem tyle rwał mnie prąd, a wicher chłostał 
Wciąż od wyspy Ogygii, aż z demoniej psoty 
Wyrzuconym jest tutaj na nowe kłopoty. 
Dużo jeszcze mam cierpieć, dużo z bogów woli! 
A choć ty się ulituj! Po długiej niedoli 
Ciebie pierwszą spotykam; wszak i duszy żywej 
Nie znam, zamieszkującej ten gród i te niwy. 
Wskaż mi drogę do miasta; okryj nagie ciało, 
Choćby płachtą z bielizny! — i to by się zdało — 
A bogi cię najmilszą opatrzą nagrodą: 
Dadzą-ć męża i domek, przenajświętszą zgodą 
Pobłogosławią! Skarb to najcenniejszy w świecie, 
Gdy małżonka z małżonką zgodna miłość splecie, 
Duch jeden włada domem; wróg na to się krzywi, 
Cieszą druhy! A oni nad wszystkich szczęśliwi!”  
Białoramienna panna w te ozwie się słowa: 
„Widno, żeś człek niepodły ani miałka głowa. 
Darmo! Woli Zeusowej381 nikt się nie wybiega, 
I czy pan, czy chudzina losowi podlega; 
Od niego padł i tobie; znoś z pokorą brzemię! 
A teraz, kiedyś nogą wstąpił w nasze ziemie, 
Okryjem cię, niczego-ć nie będzie brakować, 
Co tylko obcy tułacz może potrzebować, 
Do miasta wskażę drogę, dam ludu nazwisko: 
My, Feaki, tę ziemię zamieszkujem wszystką; 
Jam córka Alkinoja; wyższego tu nie ma: 
On władzy i potęgi w ręku berło trzyma!” 
To rzekła i na dziewki zawoła z daleka: 
„Stójcie już, stójcie! Za cóż uciekać od człeka? 
Czy myślicie, że do nas jako wróg przychodzi? 
Zaprawdę, nie urodził się ani urodzi 
Taki, co by nieprzyjaźń wniósł do naszych progów 
I spokój zmieszał. Wszak my, kochani od bogów, 
Siedzimy na odludziu, w krąg morzem oblani, 
Prawie na krańcu świata, nikomu nie znani. 
Ugościć raczej trzeba przybysza, gdy bieda 
Aż tu go zapędziła. Wszak dziećmi Kronida382 
Są tułacze. Dar mały często uszczęśliwi: 
Sam tu, dzieweczki! Gość nasz niechaj się pożywi; 
I wykąpać go trzeba w rzece, gdzie zaciszna”. 
Na jej głos dziewki wrócą, i idą z niepyszna 
Prowadzić Odyseja w cienisty brzeg rzeki, 
Posłuszne rozkazaniu swej pani, Nausyki. 
Więc chiton przygotują i inne sukienki383; 
W złotej bańce oliwy podadzą też miękkiej 
I każą do kąpieli iść mu kryształowej. 
Na to rzecze Odysej: „Miłe białogłowy! 
Ustąpcie kęs384 na stronę: sam sobie poradzę; 
Z barków sól spłuczę, ciało oliwą wygładzę; 
O, bo też dawno takiej wygódki pragnąłem! 
Lecz się kąpać nie mogę przy was żadnym czołem385, 
Moja nagość mnie wstydzi przed płcią pięknowłosą”. 
To rzekł — one ustąpią i pani doniosą. 
Boski tułacz obmywa sól morską w strumieniu, 
Na grzbiecie, na oboim przyschłą mu ramieniu; 
Ze skroni gęsty namuł zgarnia do ostatka; 
A gdy po łaźni przyszła oliwa nań gładka, 
Wdział szatki w podarunku od panny mu dane, 
I wraz386 Pallas-Atene — cudo niesłychane! — 
Wzrost mu daje i młodość; bujny kędzior z głowy 
Rozsypie mu na barki, by kwiat hiacyntowy. 
A jako cienkim złotem srebro się obleka 
W ręku ucznia Hefajsta387, umnego złotnika, 
Co z kruszcu tworzy dziwy — w takie same czary 
Obleka go bogini; i piękny bez miary 
Poszedł na brzeg nadmorski i siadł w swojej krasie. 
Ujrzawszy go, królewna wielce zdziwiła się; 
Więc po cichutku prawi do drużyny swojej: 
„Słuchajcie no, dziewczęta! Tak mi się coś roi, 
Że nie wszystkich on bogów gniewem obarczony, 
Kiedy w błogosławione nasze zabiegł strony. 
Z początku zdawał mi się człowiek dość codzienny, 
A teraz jak bóg który, niebianin promienny. 
O, gdyby mi się trafił mąż, co by mu sprostał, 
Z młodzi naszej!... Lub gdyby on sam moim został! 
Ależ jadło, napitek co tchu mu zanieście!” 
Na rozkaz pani żwawo kopną się niewieście388: 
Niosą jadło i napój zastawiają przed nim; 
A Odysej zajadał i pił z niepoślednim 
Łakomstwem, bo nic w ustach nie miał już od dawna. 
Teraz Nausyka inną robotą zabawna389 
Włożyła na wóz szatki poskładane zręcznie, 
Ochocze muły w dyszel zaprzęgła i wdzięcznie 
Zachęca Odyseja, i z wozu tak prawi: 
„Cudzoziemcze, ku miastu zbieraj się, a żwawiej! 
Zawiodę cię do dworu, gdzie ojciec mój stary; 
Tam poznasz i przedniejsze feackie bojary390. 
Acz sam zdasz się roztropny, przyjm rady ostrożne: 
Póki szlak idzie polem między łany zbożne, 
Póty razem z dziewkami pośpiesznym pochodem 
Będziecie szli za wozem; ja pojadę przodem. 
Lecz kiedy wjedziem w gród nasz tynem ogrodzony, 
Znajdziesz przystań wyborną z obojej tam strony 
Wąskiej grobli; koraby na warsztatach swoich 
Leżąc tam, zawalają drogę z stron oboich. 
Jest też przy Posejdona chramie391 plac szeroki, 
Wymoszczony płytami ciosanej opoki, 
Gdzie się przysposabiają we wszystko okręty, 
W płótno żaglowe, w liny, wiosła, inne sprzęty. 
U Feaków łuk, kołczan nie na wiele służy; 
Za to maszty i wiosła, korab do podróży — 
W to im graj! To ich duma mknąć po modrej fali! 
Lecz przy tym są złośliwi, pewnie by wyśmiali 
Gdzie nas z boku; u gminu nietrudno o baśnie, 
I widząc nas, zły język mógłby mówić właśnie: 
— Jakiż obok Nausyki przybylec się kręci? 
Skąd go wzięła? Oj, z tego coś się nam wyświęci! 
Czy nie okręt zaniesion do brzegu tu jaki 
Nam go przyniósł? Wszak goście u nas rzadkie ptaki! 
Pewniej to bożek który zeszedł na wezwanie 
Modłów jej aż tam z nieba, i przy niej zostanie. 
Najpewniej, że gdzieś sama jeździła daleko 
I znalazła małżonka; boć wiemy, jak lekko 
Waży sobie zaloty feackich paniątek! — 
Tak by ludzie gadali; pozór daje wątek 
Do obmów i ja sama zganiłabym w innej, 
Gdyby się z uległości rodzicom powinnej392 
Wyłamawszy, przed ślubem z mężczyzną zadała. 
Lecz słuchaj mojej rady, chcesz, by się udała 
I ojciec mój w ojczyste odprawił cię progi: 
Gdy więc gaj topolowy ujrzysz podle drogi, 
Poświęcony Atenie — w gaju strumyk dzwoni, 
Niżej futor393 i sady ojcowskie wśród błoni, 
A stamtąd już do miasta nie dalej nad staje394 — 
Tam więc usiądź, gdzie miły chłodek ronią gaje, 
I czekaj, póki w mieście i domu nie staniem. 
Lecz skoro drogę naszą wymierzysz czekaniem, 
Pośpieszaj w gród Feaków i pytaj — rzecz twoja — 
O mieszkanie mojego ojca, Alkinoja. 
A nietrudno ci będzie; lada żak395 najmniejszy 
Wskaże ci, bo z feackich dworów najpyszniejszy 
Dwór mego ojca, nawet różni się w strukturze. 
A gdy się tam dostaniesz i wnijdziesz w podwórze, 
przebiegniesz wielką izbę396 — dalej masz na stronie397 
Komnatę mojej matki; przed nią ogień płonie: 
Ona kręcąc wrzeciono z purpurową wełną 
Siedzi o słup oparta; przy niej kobiet pełno. 
Tam również i mój ojciec przed ciepłym kominem 
Siedzi jak bóg na tronie i krzepi się winem. 
Tego pomiń, wprost tylko matce do nóg padnij, 
Jeśli chcesz dnia powrotu doczekać się snadniej, 
Choćbyś na końcu świata gdzie mieszkał najdalej. 
Bo skoro ona nędzy twojej się użali, 
Bądź pewny z przyjacioły mieć prędką uciechę, 
Witać pola rodzinne i ojczystą strzechę”. 
Tak mówiła królewna i nagli do biegu 
Muły błyszczącym biczem. Więc od rzeki brzegu 
Kopnęły zrazu kłusem, potem mniej się śpieszą; 
By zaś Odys z dziewkami mógł nadążyć pieszo, 
Toczy się wóz ni prędko, ni nadto powoli. 
Słońce już gasło, kiedy do gaju topoli 
Przybyli — więc Odysej usiadł w świętym gaju; 
Nuż modlić się Atenie, jak to miał w zwyczaju: 
„Choć raz usłysz mnie, córo Diosa wszechwładna! 
Nie wysłuchana jeszcze z gorących próśb żadna, 
Odkąd na ląd mnie cisnął groźny Burzywoda. 
Spraw, spraw, niechaj feacki lud rękę mi poda!...” 
Tak się modlił. Atene słyszy skargi rzewne, 
Lecz się mu nie objawia; boi się zapewne 
Brata swojego ojca. Gniewu on nie złoży, 
Aż póki w dom nie wróci Odysej nasz boży.  
 
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Pieśń siódma

Odyseusz przychodzi do Alkinoosa

Tak się tam modlił Odys losem bity srodze, 
Gdy pannę rącze muły uniosły po drodze 
W miasto wiodącej. Jakoż
1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 55
Idź do strony:

Darmowe książki «Odyseja - Homer (czy można czytać książki w internecie za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz