Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16
Idź do strony:
SENATOR
Otóż Brabancjo i waleczny Murzyn. 
 
Wchodzą: Brabanco, Otello, Jago, Roderigo, Służba. DOŻA WENECKI
Dzielny Otello, musim cię natychmiast 
Słać na spólnego wroga chrześcijaństwa. 
Witaj, Brabancjo, godny senatorze, 
Trzeba nam twojej rady i pomocy. 
  BRABANCJO
Mnie trzeba waszej. Przebacz, dobry książę, 
Ani mój urząd, ani sprawy państwa 
Sen mój przerwały. Narodowe troski 
Obce są dla mnie, bo prywatna boleść 
Pędem gwałtownym, jak potopu wody, 
Topi, pożera wszystkie inne żale, 
Sama niezmienna. 
  DOŻA WENECKI
A co jej powodem? 
  BRABANCJO
O, córka moja, książę, córka moja! 
  DOŻA WENECKI
Umarła? 
  BRABANCJO
Dla mnie. Podły uwodziciel 
Wykradł ją z domu, obłąkał jej duszę 
Zdradnym, czarami zaprawnym napojem; 
Natura bowiem nie mogłaby nigdy, 
Nie będąc ślepej ni kulawej myśli, 
Bez czarodziejstwa dziwacznie tak błądzić. 
  DOŻA WENECKI
Ktokolwiek czarnej dopuścił się zbrodni, 
Córkę twą uwiódł i od siebie samej 
I od twych objęć, w krwawej ustaw księdze 
Sam przeciw niemu gorzkie czytaj słowo, 
Sam po swej myśli, choćby syn nasz własny 
Był skargi twojej występnym przedmiotem. 
  BRABANCJO
Dzięki ci, książę! Oto jest ten człowiek, 
Murzyn, którego, jak zdaje się, książę, 
Wezwałeś nagle w interesach państwa. 
  WSZYSCY
Bolejem nad tym! 
  DOŻA WENECKI
do Otella:
Co na to odpowiesz? 
  BRABANCJO
Nic, jak — wyznaję. 
  OTELLO
Potężny, wielki, poważny senacie, 
Moi szlachetni i dobrzy panowie, 
Żem uprowadził starca tego córkę 
Jest prawda; prawda, że ją poślubiłem, 
Lecz na tym cała wielkość moich przestępstw, 
Na tym się kończy. Niećwiczony w mowie, 
Słodkich pokoju słówek nieświadomy, 
(Bo odkąd ramię to lat siedm liczyło, 
Oprócz dziewięciu ostatnich księżyców, 
Obóz był polem działań mych jedynym), 
Mało o rzeczach świata prawić umiem 
Prócz krwawych dziejów bitew i zatargów, 
Sprawy też mojej upiększyć nie zdołam, 
Sam siebie broniąc. W dobroć waszą ufny, 
Opowiem prostą, nieozdobną powieść 
Miłości mojej, opowiem zaklęcia, 
Proszki i czary, i magiczne wpływy, 
(Bo o to wszystko jestem oskarżony) 
Jakimim zyskał miłość jego córki. 
  BRABANCJO
Mogłaż dziewica skromna i wstydliwa, 
Którą ruch własny trwożył i rumienił, 
Na przekór latom, naturze, opinii, 
Znaczeniu ojca, wszystkiemu na koniec, 
Pokochać tego, na którego widok 
Drżała z przestrachu? Gdzież jest myśl tak krzywa, 
Co zechce wierzyć, aby tyle cnoty, 
Tak niespodzianie, w błąd taki popadło 
Przeciw odwiecznym natury ustawom? 
O nie, do tego wciągnąć ją musiały, 
Chytrego piekła podstępy i sztuki! 
Dlatego zarzut ponawiam raz jeszcze, 
Że lekarstwami krew jej rozpłomienił, 
I że napojem na cel ten zaklętym 
Myśl jej przewrócił. 
  DOŻA WENECKI
Skarga nie jest dowód. 
Tu nam potrzeba świadectw wyraźniejszych 
Nad czcze domysły, nad chude pozory, 
Jedyne teraz skargi twej podstawy. 
  1 SENATOR
Otello, powiedz, czyli podstępami, 
Czyli przymusem nie podbiłeś myśli, 
Czy nie zatrułeś dziewiczych jej uczuć? 
Lub czyś ją zyskał przez czułe zaloty, 
Jakimi dusza przemawia do duszy? 
  OTELLO
Błagam cię, książę, racz posłać pod Strzelca. 
Rozkaż ją przywieść do izby senatu, 
Niech mówi o mnie w przytomności ojca; 
A jeśli jego zarzuty potwierdzi, 
Nie tylko odbierz mi godności moje, 
Ale niech cała praw waszych surowość 
Na głowę moją bez litości spadnie. 
  DOŻA WENECKI
Niech Desdemona stawi się w senacie. 
  OTELLO
Wiedź ich, chorąży! najlepiej znasz miejsce. 
 
Wychodzą: Jago i kilku ze Służby.
A zanim przyjdzie, tak szczerze jak niebu 
Wyznaję grzechy mojej krwi namiętnej, 
Poważnym uszom senatu opowiem, 
Jak pokochałem tę piękną dziewicę, 
A jak mnie ona. 
  DOŻA WENECKI
Słuchamy, Otello 
  OTELLO
Jej ojciec lubił mnie, często zapraszał, 
Pytał o dzieje mojego żywota. 
O oblężenia, bitwy i przygody, 
Śród których młode spłynęły mi lata. 
Posłuszny, długą rozpocząłem powieść, 
Com widział, robił od mych dni chłopięcych. 
Mówiłem często o strasznych przygodach, 
O krwawych scenach na lądzie i morzu, 
Szturmach, gdzie życie na włosku wisiało; 
Mówiłem, jak mnie pojmał nieprzyjaciel, 
Jak mnie zaprzedał, com w niewoli cierpiał, 
Kto mnie wykupił, co się potem stało. 
Prawiłem później o moich wędrówkach, 
O głuchych puszczach, o wielkich jaskiniach, 
O dzikich skałach trącających niebo, 
Jak ciąg powieści nastręczał kolejno, 
O kanibalach, co krew ludzką piją, 
Antropofagach, o ludziach, co głowy 
Pod ramionami mają. Desdemona 
Wszystkiego pilnie słuchała, lecz nieraz 
Wzywał ją od nas zarząd gospodarstwa; 
Skoro się tylko zdołała ułatwić, 
Wracała do nas i łakomym uchem 
Słowa powieści mojej pożerała. 
To widząc, chwilę przyjazną schwyciłem, 
Serdeczną od niej wyciągnąłem prośbę, 
Bym jej pielgrzymki moje rozpowiedział, 
Których, choć części urywkowo znała, 
Nie znała ciągu. Zezwoliłem chętnie. 
Z jasnych jej oczu częstom łzy wywabiał, 
Gdy przyszło mówić o niebezpieczeństwach 
Mojej młodości. Gdy skończyłem powieść 
Za trudy moje świat mi westchnień dała. 
Potem mówiła: co za dziwna powieść! 
Dziwna a tkliwa, jak serdecznie tkliwa! 
Raz by wolała nie słyszeć mnie, znowu 
Chciała, by Bóg jej takiego dał męża13. 
Potem dziękując, powtarzała nieraz: 
Jeśli przyjaciel twój kocha się we mnie, 
Naucz go twojej powieści, a pewno 
Miłość mą zyska. To mnie ośmieliło: 
Ona kochała mnie dla przygód moich, 
A jam ją kochał za litość nad nimi. 
Oto są czary, których używałem. 
Niechaj mi teraz sama da świadectwo. 
 
Wchodzą: Desdemona, Jago, Służba. DOŻA WENECKI
Powieść i moją uwiodłaby córkę. 
Dobry Brabancjo, radzę ci zaniechać 
W tej nieprzyjemnej sprawie dalszych kroków; 
Bo lepiej walczyć połamanym mieczem 
Niż nagą ręką. 
  BRABANCJO
Wysłuchaj jej, książę; 
Jeśli współudział swej skłonności przyzna, 
Niech zginę, jeśli przeciw Murzynowi 
Skargę ponowię. Zbliż się, mościa panno, 
Czyli spostrzegasz, w tym szlachetnym kole 
Komu najpierwsze winnaś posłuszeństwo? 
  DESDEMONA
Szlachetny ojcze, w tym dostojnym kole 
Moją powinność rozdzieloną widzę; 
Bo tobiem winna życie, wychowanie, 
A wychowanie i życie mnie uczą, 
Jak cię szanować. Ty woli mej panem, 
Bom córką twoją. Lecz to mój małżonek, 
A posłuszeństwo matki mej dla ciebie, 
Dla twojej woli nad ojcowską wolę, 
Niechaj mnie broni, jeśli dziś wyznaję 
Równą powinność dla mego Otella. 
  BRABANCJO
Bóg z tobą — przestań — dosyć mi już na tym! 
Książę, przystąpmy teraz do spraw państwa. 
Wolałbym przybrać dziecię, jak je spłodzić! 
Zbliż się, Murzynie; całym daję sercem 
To, czego gdybyś nie posiadał jeszcze, 
Całym bym sercem bronił przeciw tobie. 
Tyś winna, perło, że cieszę się w duszy, 
Że niebo drugiej nie dało mi córki, 
Bo na tyrana krok twój by mnie zmienił, 
Zmusił pod kluczem niewolnicę trzymać. 
Skończyłem, książę. 
  DOŻA WENECKI
Pozwól mi słów kilka; 
Słowa te może za szczeble posłużą, 
Po których oni do twej łaski wrócą. 
Rozpacz z serc ludzkich z nadzieją ucieka; 
Z nadziei śmiercią łez wysycha rzeka. 
Po niepowrotnej stracie kto się smuci, 
Ten boleść nową do dawnej przyrzuci. 
Ciosów fortuny skargi nie odstraszą: 
Szydzić z nich możem cierpliwością naszą. 
Skradziony, śmiechem okrada złodzieje; 
Sam się okrada, kto łzy próżne leje. 
  BRABANCJO
Niech Cypr w tureckich wpadnie dłoń korsarzy; 
Nic nie tracimy, póki śmiech na twarzy. 
Łatwo tam prawić mądre przypowieści, 
Gdzie serce żadnej nie czuje boleści; 
Lecz ci, słuchając, po dwa razy tracą, 
Którzy swe straty cierpliwością płacą. 
Tym jak żółć gorzkie, tym jak miód przyjemne, 
Mądre nauki zawsze są daremne, 
Bo słowo słowem, a jeszcze nie było, 
By ranne serce słowo uleczyło. 
Przystąpmy, proszę, do spraw narodowych. 
  DOŻA WENECKI

Turek z potężną flotą żegluje ku Cyprowi. Otello, zasoby wyspy znane ci są najlepiej; a choć nasz tameczny namiestnik posiada niewątpliwe zdolności, opinia, wszechwładna pani wypadków, więcej liczy na ciebie. Musisz więc blask swojego szczęścia przyćmić tą twardą a niebezpieczną wyprawą.

OTELLO
Przyzwyczajenie, ten człowieka tyran, 
Wojny kamienne i stalowe łoże 
Zmieniło dla mnie na posłanie z puchu. 
Wyznaję silny, wrodzony mi pociąg 
Do wojny trudów; wyznaję, że chętnie 
Śpieszę do boju z tłuszczą Otomanów. 
Chyląc w pokorze czoło przed senatem, 
Dla żony mojej błagam o opiekę, 
O poważanie, o zaopatrzenie, 
O towarzystwo takie, jak przystoi 
I jej godności, i jej wychowaniu. 
  DOŻA WENECKI
Czy chcesz ją z ojcem zostawić? 
  BRABANCJO
Ja nie chcę. 
  OTELLO
Ani ja. 
  DESDEMONA
Nie chcę w domu ojca zostać, 
Mą obecnością gniew jego rozbudzać. 
Dostojny książę, słuchaj mnie łaskawie. 
I racz do mojej przychylić się prośby, 
Racz przybyć mojej prostocie na pomoc. 
  DOŻA WENECKI
O co mnie błagać pragnie Desdemona? 
  DESDEMONA
Że z nim żyć pragnę, że kocham Murzyna, 
I krok mój śmiały, i burze fortuny 
Przed światem głoszą. Serce me podbite 
Kocha rzemiosło mojego Otella. 
Jam w duszy jego twarz jego widziała, 
A jego sławie, a jego odwadze 
Poświęcam duszę i moją fortunę. 
Tak więc, panowie, jeśli tu zostanę, 
Jak mól pokoju, gdy on walczyć pójdzie, 
Stracę powody, dla których go kocham, 
Nieprzytomności14 drogiej ciężkie brzemię 
Zwali się na mnie. Pozwól nam iść razem. 
  OTELLO
I ja was błagam, nie krępujcie słowem 
Wolnej jej woli: a błagam was o to 
Nie, żeby moje zaspokoić żądze, 
Nasycić ogień młodych namiętności, 
W moim dziś sercu przez nią rozbudzonych, 
Lecz żeby chęciom jej zadość uczynić. 
Niechaj was niebo od myśli tej strzeże, 
Że dla niej wielkie nasze interesa 
Puszczę w niepamięć. Gdy skrzydlate cacko 
Miłości Boga czynne władze duszy 
Zdoła lubieżnym przytępić lenistwem, 
Zabawą świętość obowiązków skazić, 
Niech hełm mój służy za kocieł15 kucharce, 
I niechaj wszystkie hańbiące nieszczęścia 
Zadadzą kłamstwo przyszłej mojej chwale! 
  DOŻA WENECKI
Rób, jak sam zechcesz; weź ją albo zostaw; 
Nie zwlekaj tylko; rzecz nie cierpi zwłoki. 
Tej nocy musisz opuścić Wenecję. 
  OTELLO
Rozkazy wasze chętnym spełnię sercem. 
  DOŻA WENECKI
Senat się zbiera jutro o dziewiątej. 
Otello, w mieście zostaw oficera, 
Który ci nasze poniesie rozkazy, 
Wszystkie oznaki względów i honoru, 
Które twej nowej przystoją godności. 
  OTELLO
Książę, zostanie w mieście mój chorąży, 
Człowiek uczciwy i godny ufności. 
Jego opiece żonę mą zostawiam, 
A razem wszystko, co senat zamierzy 
Wyprawić za mną. 
  DOŻA WENECKI
Niechże i tak będzie. 
Teraz dobranoc! Szlachetny Brabancjo, 
Jeżeli cnota wagę ma piękności, 
Nikt zięcia twego nie sprosta białości. 
  1 SENATOR
Bądź zdrów, Murzynie, kochaj Desdemonę! 
  BRABANCJO
A niech jej strzeże bacznie twa źrenica: 
Zwiedzie ta męża, co zwiodła rodzica! 
 
Wychodzą: Doża, Senatorowie i Oficerowie. OTELLO
O, za jej wierność życiem odpowiadam! 
Uczciwy Jago, moją Desdemonę 
Zostawiam w twojej żony towarzystwie; 
A ile możesz, nie zwlekaj przybycia. 
Pójdź, Dedemono, godzinę mam tylko, 
Którą mi wolno poświęcić miłości, 
Słodkim rozmowom. Czas panem jest naszym. 
 
Wychodzą: Otello i Desdemona. RODERIGO
Jago — 
  JAGO
Co chcesz mi powiedzieć, szlachetne serce? 
  RODERIGO
Co mam począć, jak myślisz? 
  JAGO
Co? Pójść do łóżka i spać. 
  RODERIGO
Utopię się natychmiast. 
  JAGO

Jeśli to zrobisz, przestanę cię kochać na zawsze. Dlaczego chcesz się topić, szaleńcze?

RODERIGO

Szaleństwem jest żyć, kiedy życie jest męczarnią. Naszą receptą jest umrzeć, kiedy śmierć jest naszym doktorem.

JAGO

Co za nikczemność! Patrzę już na świat lat cztery razy siedem, a odkąd mogłem rozróżnić dobrodziejstwo od krzywdy, jeszcze nie znalazłem człowieka, który by umiał kochać samego siebie. Nim bym powiedział: utopię się z miłości dla perlicy, pomieniałbym się wprzódy na życie z pawianem.

RODERIGO

Co robić? Wyznaję, że wstyd mi do tego stopnia być zakochanym, lecz nie mam w sobie dość cnoty, aby tę miłość zwyciężyć.

JAGO

Cnoty? fe! Od nas samych zależy być tym albo owym. Ciała nasze — to nasze ogrody, w których wola nasza jest ogrodnikiem. Czy to chcemy sadzić po krzywy, czy siać sałatę, hodować hizop, a plewić tymianek; czy to zapełnić go jednym rodzajem ziela, czy go rozdzielić między wiele; czy zrobić jałowym przez niedbalstwo, czy użyźnić przemysłem; siła do tego i wszechwładne środki leżą w naszej woli. Gdy by wagi naszego żywota nie miały jednej szali rozumu dla równoważenia drugiej szali zmysłowości, krew i ułomność naszej natury powiodłyby nas do najopłakańszych konkluzji. Lecz mamy rozum na ostudzenie naszych szalonych popędów, naszych cielesnych podniet, naszej niepohamowanej lubieżności; a tak więc wnoszę, że co ty nazywasz miłością, jest tylko pasożytną naroślą.

RODERIGO

To być nie może.

JAGO

Jest tylko wybrykiem krwi, a dopuszczeniem woli. A więc śmiało, pokaż się mężem! Utopić się? Top koty i ślepe szczenięta! Powiedziałem ci już, że jestem twoim przyjacielem, a teraz dodaję, że wiążą mnie do twoich zasług liny wiecznotrwałej siły. Nigdy

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16
Idź do strony:

Darmowe książki «Otello - William Shakespeare (Szekspir) (lubię czytać po polsku .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz