Darmowe ebooki » Dramat szekspirowski » Król Ryszard III - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek przez internet .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Król Ryszard III - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek przez internet .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)



1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Idź do strony:
a jam się tu udał 
Zdać sprawę temu krwawemu królowi. 
wchodzi Ryszard 
Otóż on. — Pokłon ci, potężny panie. 
  KRÓL RYSZARD
I cóż, kochany Tyrrelu, azali 
Wieść mi przynosisz uszczęśliwiającą? 
  TYRREL
Jeśli wiadomość o spełnieniu tego, 
Coś mi rozkazał, ma cię uszczęśliwić, 
Królu, to możesz nazwać się szczęśliwym. 
Stało się. 
  KRÓL RYSZARD
Sam żeś ich widział bez życia? 
  TYRREL
Widziałem, panie. 
  KRÓL RYSZARD
I pochowanymi? 
  TYRREL
Kapelan w Towrze pochował ich zwłoki, 
Lecz w którym miejscu, prawdę mówiąc, nie wiem. 
  KRÓL RYSZARD
Tyrrelu, przyjdziesz do mnie po wieczerzy; 
Wtedy mi skreślisz szczegóły ich zgonu. 
Pomyśl, czym twoje trudy mam zawdzięczyć, 
A wraz otrzyma skutek twe żądanie. 
Bądź zdrów tymczasem. 
  TYRREL
Polecam się Waszej 
Królewskiej Mości miłościwym względom. 
 
Wychodzi. KRÓL RYSZARD
Syna Klarensa wsadziłem pod rygiel, 
Córkę wydałem za mąż za charłaka; 
Dzieci Edwarda i moja małżonka, 
Anna, dobranoc powiedziała światu. 
Teraz że wiedząc, że się ten Bretończyk 
Ryszmond o moją kusi synowicę, 
Młodą Elżbietę, i dufny w ten związek 
Zuchwale oczy podnosi do tronu, 
Strzeliste do niej skieruję zaloty... 
 
Wchodzi Ketsby. KETSBY
Panie. 
  KRÓL RYSZARD
Przynosiszli złą wieść czy dobrą, 
Że tak jak bomba obcesowo wpadasz? 
  KETSBY
Złą, panie. Morton uciekł do Ryszmonda, 
A lord Buckingham, na czele wyboru 
Mężnych walijskich rot, wyruszył w pole, 
I siły jego rosną z każdą chwilą. 
  KRÓL RYSZARD
Ely i Ryszmond więcej mię obchodzą 
Niż Buckinghama moc szybko sklecona. 
Pójdź — nauczono mię, że trwożny rozbiór 
Jest śpiącej zwłoki ołowianym sługą; 
A zwłoka wiedzie za sobą najczęściej 
Ślimaczym krokiem pełznące żebractwo. 
Niechże ognisty pośpiech chyżopiórym 
Będzie mi gońcem, Jowisza Merkurym! 
Idź, wydaj wojskom rozkazy. Gdzie zdrada 
Głowę podnosi, czyn tarczą, nie rada. 
 
Wychodzą. SCENA CZWARTA
Przed pałacem.
Wchodzi Królowa Małgorzata. KRÓLOWA MAŁGORZATA
Otóż przeźrały80 owoc pomyślności 
Zaczyna butwieć i przechodzić w zgnicie. 
Tu w pobliskości chytrze czatowałam 
Na widok schyłku moich nieprzyjaciół. 
Strasznego wstępu jużem była świadkiem; 
Teraz do Francji poniosę me kroki, 
Mając nadzieję, że i koniec będzie 
Podobnież gorzki, czarny i tragiczny. 
Precz stąd, nieszczęsna Małgorzato! — Któż to? 
 
Wchodzą: królowa Elżbieta i Księżna York. KRÓLOWA ELŻBIETA
O biedne dzieci! o, moje pociechy! 
Moje nadobne, nierozkwitłe pączki!  
Jeżeli jeszcze wasze lube dusze  
Wioną w powietrzu i nie są na wieki 
Od tego świata oddzielone, krążcie, 
Krążcie w koło mnie na leciuchnych skrzydłach 
I rozpaczliwych skarg matki słuchajcie! 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Krążcie i głoście, że odwetu siła 
Jasny wasz ranek w ciemną noc zmieniła. 
  KSIĘŻNA YORK
Tyle niedoli stłumiło głos we mnie; 
Znużona jękiem pierś ma oniemiała 
Trzeba więc było i tobie, Edwardzie 
Plantagenecie, paść z zabójczej dłoni? 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Sroga, lecz słuszna niebios to wendeta: 
Padł Plantagenet za Plantageneta, 
Edward Edwarda dług spłacił. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
O! Boże, 
Mógł żeś opuścić parę takich jagniąt, 
I pozostawić wilkowi na pastwę? 
O, Panie, kiedyż ścierpiałeś czyn taki? 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Gdy Henryk święty i syn mój konali. 
  KSIĘŻNA YORK
Martwe, bezduszne życie! ślepy wzroku! 
Marne to widmo ziemskiego istnienia! 
Ohydo świata! widownio boleści! 
Grobowa właści w dziennym życia najmie! 
Krótki wyciągu dni długich i nudnych! 
Niech twój niepokój spocznie na tej prawej 
Angielskiej ziemi, która skutkiem bezpraw 
Takim bezmiarem krwi się napoiła. 
 
Siada. KRÓLOWA ELŻBIETA
O! gdybyś mogła tak rychło grób wskazać, 
Jak to żałosne miejsce do siedzenia, 
Kości bym moje wolała tu złożyć 
Nie na chwilowy, lecz wieczny spoczynek. 
Ach, któż ma powód, prócz nas dwóch, do jęków? 
 
Siada przy niej. KRÓLOWA MAŁGORZATA
Jeśli cierpienia tym są szanowniejsze, 
Im starszej daty, to przyznajcie moim 
Pierwszeństwo wieku i wyższość nad swymi; 
Jeśli zaś boleść znosi towarzystwo, 
To wypowiedzcie swoją na wzór mojej. 
siada przy nich 
Miałam Edwarda i Ryszard go zabił; 
Miałam małżonka i Ryszard go zabił; 
Miałam Edwarda i Ryszard go zabił; 
Miałam Ryszarda i Ryszard go zabił. 
  KSIĘŻNA YORK
Miałam Ryszarda i tyś go zabiła; 
Miałam Rutlanda także i ten został 
Za przyczynieniem się twoim zabity. 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Klarensa także i Ryszard go zabił. 
Z twojego łona wyszedł pies piekielny, 
Który nas na śmierć szczuje po kolei; 
Ten pies, co pierwej niż oczy miał zęby, 
Do rozdzierania jagniąt i chłeptania 
Ich krwi niewinnej; ten wściekły niszczyciel 
Pięknych dzieł bożych, arcytyp tyrana, 
Co ma tron w łzawych oczach wdów i matek. 
O, sprawiedliwy i opatrzny Boże! 
Jakże ci jestem wdzięczną, że ten potwór 
Szarpie owoce łona własnej matki 
I uczestniczką ją czyni skarg cudzych! 
  KSIĘŻNA YORK
Żono Henryka, nie ciesz się z mych cierpień; 
Jam nad twoimi płakała: Bóg świadkiem. 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Bądź pobłażliwa: jam łaknęła zemsty, 
I serce moje karmi się nią teraz. 
Umarł twój Edward, zabójca mojego; 
Twój drugi Edward za mojego zginął; 
Dodatkiem tylko był młody York: oba 
Nie dorównali wysokiej wartości 
Tamtego, który mnie został wydarty. 
Zginął i Klarens twój, który mojego 
Edwarda zgładził, i niemi widzowie 
Owego mordu, wiarołomny Hastings, 
Rivers, Grey, Wogan, zstąpili w grób ciemny. 
Już tylko Ryszard żyje, ten zbir czarny, 
Ten piekieł sługa, ale wkrótce przyjdzie 
Kres nań żałosny, niepożałowany. 
Ziemia drży, piekło wre, szatany ryczą, 
Modlą się święci, by zmarł jak najprędzej. 
Przedrzyj, o Boże, kartę jego życia,  
Błagam Cię o to, abym jeszcze mogła 
Powiedzieć: «zdechł ten gad» pierwej, nim umrę. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
O, Małgorzato! tyś przepowiadała, 
Że przyjdzie taki czas, w którym zapragnę, 
Ażebyś ze mną razem przeklinała 
Tę jadowitą, garbatą ropuchę. 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Wtedy nazwałam ciebie malowaną, 
Biedną królową, marą mej przeszłości, 
Cieniem jedynie tego, czym ja byłam. 
Bo czymże wtedy byłaś rzeczywiście? 
Szumnym tytułem opłakanej treści, 
Na to wzniesioną, byś tym niżej spadła; 
Matką dwóch hożych chłopiąt, na żart tylko; 
Snem tylko tego, czym byłaś; pstrą flagą, 
Za cel służącą niebezpiecznym strzałom; 
Szyldem godności, tchnieniem, pustą bańką; 
Królową tylko dla zapchania sceny. 
Gdzież twój mąż teraz? gdzie są bracia twoi? 
Gdzie dwaj synowie twoi? gdzie twa radość? 
Któż teraz klęka błagalnie przed tobą, 
I mówi: «Boże, zachowaj królową»? 
Gdzie ci parowie, co ci pochlebiali 
I kark zginali przed tobą? gdzie owe 
Tłumnie cisnące się za tobą świty? 
Przejrzyj to wszystko i patrz, czymeś teraz. 
Z szczęśliwej żony jesteś biedną wdową; 
Z matki radosnej, jęczącą na wzmiankę 
Tego imienia; z królowej poddanką. 
Cierniem niezbytych trosk koronowaną. 
Błagano ciebie: dziś ty kornie błagasz; 
Wszyscy się ciebie bali: dziś ty musisz 
Bać się jednego; wszyscy szli w zawody 
Na twe rozkazy: dziś nikt cię nie słucha. 
Taki to wzięła obrót sprawiedliwość 
I zostawiła cię na łup czasowi. 
Nie pozostało ci nic krom pamięci 
Tego, czym byłaś, by ci tym dotkliwsze 
Męki sprawiała myśl, czym teraz jesteś. 
Tyś sobie moje przywłaszczała miejsce, 
Toteż zostałaś jak ja wywłaszczona. 
Teraz twój dumny kark dźwiga połowę 
Mojego jarzma; ale ja spod niego 
Uchylam odtąd mą znużoną głowę 
I zdaję tobie cały jego ciężar. 
Żegnam was. Z losu, który was przygniata, 
Śmiać się we Francji będzie Małgorzata. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
O! ty, co jesteś w przekleństwach tak biegła, 
Naucz mię, jak mam przeklinać mych wrogów.  
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Wyrzecz się w nocy snu, a w dzień 
Porównaj z zmarłym szczęściem żywą boleść; 
Wyobraź sobie tych, których straciłaś, 
Dwakroć milszymi, niż byli i dwakroć 
Szpetniejszym, niż jest, tego, co ich zabił: 
Skoro nienawiść swoją tym utuczysz, 
Zionąć przekleństwa sama się nauczysz. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Zaostrz swoimi tępe moje słowa. 
  KRÓLOWA MAŁGORZATA
Zaostrzy ci je korona cierniowa. 
 
Wychodzi. KSIĘŻNA YORK
Skąd się w niedoli bierze słów tak wiele? 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Wietrzni to cierpień adwokaci, zmarłej 
Bez testamentu radości dziedzice;  
Marni rzecznicy nędzy: niech się święcą! 
Wpływ ich bezsilny wprawdzie nie uzdrawia, 
Ale przynajmniej ulgę sercu sprawia. 
  KSIĘŻNA YORK
Nie krępuj zatem języka; pójdź ze mną: 
Niech połączony dech złorzeczeń naszych 
Zabije mego wyrodnego syna, 
Tak jak on zabił lubych synów twoich. 
odgłos trąb za sceną 
Trąby brzmią; idzie: nie szczędźże mu obelg. 
 
Ryszard, z swym orszakiem w marszu, wchodzi na scenę. KRÓL RYSZARD
Kto mnie na drodze mojej zatrzymuje? 
  KSIĘŻNA YORK
Ta, co żałuje, że cię w swym przeklętym 
Nie zatrzymała łonie i nie zgniotła, 
Nimeś, nieszczęsny, spełnił tyle mordów. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Śmieszli w koronę kryć czoło, na którym, 
Gdyby na ziemi była sprawiedliwość,  
Wypiętnowane powinno by płonąć 
Morderstwo tego, któremuś ją wydarł, 
I śmierć okrutna mych synów i braci? 
Nędzny wyrodku, mów, gdzie dzieci moje? 
  KSIĘŻNA YORK
Gdzie twój brat Klarens, ropucho, i mały 
Ned Plantagenet, jego syn. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Gdzie zacny 
Rivers, Grey, Wogan? 
  KSIĘŻNA YORK
Gdzie poczciwy Hastings? 
  KRÓL RYSZARD
Uderzcie w bębny! zadmijcie w puzony! 
Niech niebo głosu nie słyszy tych kobiet, 
Pomazańcowi Pańskiemu bluźniących! — 
odgłos trąb i bębnów 
Ale przemówcie do mnie w dobry sposób, 
Albo utopię wasze wyrzekania 
W głuszącym zgiełku wojennych odgłosów. 
  KSIĘŻNA YORK
Jestżeś ty moim synem? 
  KRÓL RYSZARD
Tak jest, Bogu, 
Mojemu ojcu i wam to zawdzięczam. 
  KSIĘŻNA YORK
Znieśże81 cierpliwie moją niecierpliwość. 
  KRÓL RYSZARD
Mam to w naturze, co wy, pani matko, 
Że znosić tonu wyrzutów nie mogę. 
  KSIĘŻNA YORK
O, daj mi mówić! 
  KRÓL RYSZARD
Mów, pani; jam głuchy. 
  KSIĘŻNA YORK
Łagodnie mówić będę i uprzejmie. 
  KRÓL RYSZARD
A przy tym zwięźle, proszę, bo mi pilno. 
  KSIĘŻNA YORK
Także82 się śpieszysz? Jam na cię czekała, 
Bóg widzi, w ciężkich bólach i męczarniach. 
  KRÓL RYSZARD
Ażem i przyszedł na pociechę waszą. 
  KSIĘŻNA YORK
Przeciwnie, piekło na świat cię wywlekło 
Po to, ażebyś mi świat zmienił w piekło. 
Bolesnym krzyżem był dla mnie twój poród; 
Krnąbrnym, niesfornym było twe dzieciństwo; 
Chłopięcy wiek twój strasznym, dzikim, wściekłym; 
Młodzieńczość hardą i awanturniczą; 
Wiek dojrzałości butnym, chytrym, krwawym, 
Im łagodniejszym, tym niebezpieczniejszym, 
Powijającym złość w uprzejmą barwę. 
Jakąż mi chwilę radosną przypomnisz, 
Którą by przebyt z tobą mię obdarzył? 
  KRÓL RYSZARD
Skoro podobać się wam nie mam daru, 
To mi iść pozwól, pani, i nie żądaj, 
Bym ci wzrok raził dłuższą obecnością. 
Uderzcie w bębny! 
  KSIĘŻNA YORK
Wysłuchaj mię, proszę. 
  KRÓL RYSZARD
Za gorzko mówisz, pani. 
  KSIĘŻNA YORK
Jeszcze słowo, 
Bo nigdy z tobą mówić już nie będę. 
  KRÓL RYSZARD
Dobrze więc. 
  KSIĘŻNA YORK
Albo Bóg śmierć na cię ześle 
Wprzód, nim powrócisz zwycięzcą z tej wojny. 
Albo ja umrę z zmartwień i starości 
I nigdy więcej nie ujrzę już ciebie. 
Zabierz więc z sobą najcięższe przekleństwo: 
Niechaj cię ono w boju gorzej gniecie, 
Niż ta stalowa zbroja, którą dźwigasz. 
Modły me walczą za twych przeciwników, 
A małe dziatek Edwarda duszyczki 
Szepcą do ucha twoich nieprzyjaciół 
I przyrzekają im nad tobą triumf. 
Krwi byłeś chciwy, znajdziesz więc śmierć krwawą; 
W niesławie żyłeś, umrzesz też z niesławą. 
 
Wychodzi. KRÓLOWA ELŻBIETA
Więcej powodów mam do przeklinania. 
Ale mniej mocy; dodam tylko: amen. 
 
Chce odejść. KRÓL RYSZARD
Nie odchodź, pani; mam ci coś powiedzieć. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Nie mam już synów dla ciebie, Ryszardzie, 
Do mordowania; co do moich córek, 
Te modlącymi się mniszkami będą, 
Nie królowymi na łzy skazanymi: 
Zaniechaj przeto godzić na ich życie. 
  KRÓL RYSZARD
Masz pani córkę, imieniem Elżbietę, 
Cnotliwą, piękną, miłą i roztropną. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Przetoż83 ma umrzeć? O, zostaw jej życie! 
A obyczaje jej zepsuję sama,  
Skażę jej piękność, zniesławię się, mówiąc, 
Żem Edwardowi była wiarołomną. 
I rzucę przez to na nią piętno hańby.  
Aby ją ustrzec od zbójczego noża, 
Powiem, że ona nie z Edwarda łoża. 
  KRÓL RYSZARD
Nie krzywdź jej, pani: ona z krwi królewskiej. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Dla ocalenia jej, zaprzeczę temu. 
  KRÓL RYSZARD
Ród jej zapewnia jej najlepiej całość. 
  KRÓLOWA ELŻBIETA
Tym zapewnieni umarli jej bracia. 
  KRÓL RYSZARD
Bo się pod dobrą nie rodzili
1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Idź do strony:

Darmowe książki «Król Ryszard III - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie książek przez internet .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz