Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem - Mikołaj Rej (jak polubić czytanie książek txt) 📖
Krótki opis książki:
Krótka rozprawa między trzema osobami… to dialog z 1543 roku polskiego poety Mikołaja Reja. Utwór ukazał się pod pseudonimem - Ambroży Korczbok Rożek.
Rej oprócz pisania zajmował się tłumaczeniem ale także był politykiem i teologiem. Uznawany za „ojca literatury polskiej”. Krótka rozprawa… zaczyna się od wiersza Ku dobrym towarzyszom. Utwór przedstawia spór tytułowych postaci, które reprezentują trzy ówczesne stany społeczne — szlachtę, duchowieństwo i chłopstwo. W rozprawie poruszane są problemy religijne, społeczne, obyczajowe i polityczne, które występowały w tamtych czasach. Jest to pierwszy utwór w którym wprowadzono mowę potoczną.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Mikołaj Rej
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem - Mikołaj Rej (jak polubić czytanie książek txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Mikołaj Rej
pociągowy itp.). [przypis edytorski]
473. inochodniczek (daw.) — koń stępak. [przypis edytorski]
474. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
475. kłusze (daw.) — od: kłusić: biec a. jechać szybko. [przypis edytorski]
476. przedsię (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
477. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
478. mówiąc rozliczne języki (daw.) — dziś: mówiąc rozlicznymi językami. [przypis edytorski]
479. zdaleka (daw.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
480. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
481. iść precz (daw.) — iść sobie; odejść. [przypis edytorski]
482. czcie (daw.) — czyta; od czyść: czytać. [przypis edytorski]
483. ciągni sie (daw.) — tryb rozkazujący od: ciągnąć się, wysilać się na wydatki. [przypis edytorski]
484. minuty (daw.) — wypisy z akt. [przypis edytorski]
485. pamiętne (daw.) — czesne, płaca sędziowska. [przypis edytorski]
486. wina (daw.) — grzywna, kara pieniężna. [przypis edytorski]
487. membrany (daw.) — pergaminy, dokumenty. [przypis edytorski]
488. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
489. niż (daw.) — tu: nim, zanim. [przypis edytorski]
490. kłusz sie (daw.) — biegnij; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
491. dziwi sie (daw.) — forma trybu rozkazującego: dziw się; przyglądaj się. [przypis edytorski]
492. leda o przyczynę (daw.) — z byle przyczyny. [przypis edytorski]
493. supryma — część wierzchnia; rozwiązać grzywnie suprymę: wydać całą grzywnę. [przypis edytorski]
494. ciągń sie a. ciągni sie (daw.) — tryb rozkazujący: wydawaj; od: ciągnąć się, wysilać się na wydatki. [przypis edytorski]
495. bóty (daw.) — boty; dziś: buty. [przypis edytorski]
496. egzekucyją wziąć (daw.) — mieć w ręku wyrok sądu; egzekucyją: daw. forma B.lp r.ż. [przypis edytorski]
497. jednanie — pojednanie, zgoda, ugoda. [przypis edytorski]
498. kloba (daw.) — języczek u wagi; stanąć w klobie: wyrównać się, pojednać. [przypis edytorski]
499. miech — mieszek, sakiewka na pieniądze. [przypis edytorski]
500. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
501. nakarać się (daw.) — opamiętać się; karać się: brać sobie przestrogę. [przypis edytorski]
502. doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]
503. osędzić się (daw.) — zestarzeć; por. sędziwy. [przypis edytorski]
504. przewara (daw.) — wada; przygana. [przypis edytorski]
505. szołdra (daw.) — solona szynka. [przypis edytorski]
506. narzekarz (daw.) — dziś: narzekasz. [przypis edytorski]
507. owy (daw.) — te, tamte. [przypis edytorski]
508. roki (daw.) — termin, kadencja. [przypis edytorski]
509. sie (daw.) — dziś: się. [przypis edytorski]
510. niemasz (daw.) — dziś: nie masz. [przypis edytorski]
511. wendruje (daw.) — dziś: wędruje. [przypis edytorski]
512. miasto (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]
513. kur — kogut. [przypis edytorski]
514. zwyszyć (daw.) — przeważyć, wyjść na czymś dobrze. [przypis edytorski]
515. niechać (daw.) — nie ruszać; por. dziś: poniechać. [przypis edytorski]
516. ktoby mógł (daw.) — dziś popr.: kto by mógł. [przypis edytorski]
517. uledz w trupiech (daw.) — paść trupem; uledz: daw. ortografia, dziś: ulec. [przypis edytorski]
518. snadźbychmy lepszy byli (daw.) — przecież bylibyśmy lepsi. [przypis edytorski]
519. społu (daw.) — społem, razem. [przypis edytorski]
520. nie jedno (daw.) — nie tylko. [przypis edytorski]
521. czasemby (...) nie dojadł (daw.) — dziś popr.: czasem by nie dojadł. [przypis edytorski]
522. łomić (daw.) — łamać. [przypis edytorski]
523. nacz (daw.) — na co. [przypis edytorski]
524. ostrzegać z ordy (daw.) — bronić przed Tatarami. [przypis edytorski]
525. snadniej (daw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
526. by (daw.) — tu: niby. [przypis edytorski]
527. jastrząbem (daw.) — dziś: jastrzębiem. [przypis edytorski]
528. łoni (daw.) — zeszłego roku. [przypis edytorski]
529. każdy na swe skrzydło goni (daw.) — każdy pilnuje własnej korzyści. [przypis edytorski]
530. co bych rad widział (daw.) — co bym chętnie widział. [przypis edytorski]
531. ty (daw.) — dziś: te. [przypis edytorski]
532. rzecz (daw.) — tu w znaczeniu pierwotnym: mowa. [przypis edytorski]
533. bogat (daw. forma imiesł.) — bogaty. [przypis edytorski]
534. sprawion (daw.) — dziś: sprawiony. [przypis edytorski]
535. postawion (daw.) — dziś: postawiony. [przypis edytorski]
536. by (daw.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
537. snadniej (daw.) — łatwiej. [przypis edytorski]
538. czterzej (daw.) — dziś: czterej. [przypis edytorski]
539. siodłowy (daw.) — koń lewy w parze koni w zaprzęgu. [przypis edytorski]
540. kłusze (daw.) — biegnie; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
541. ochylać się (daw.) — uchylać się od czego. [przypis edytorski]
542. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
543. siodłowy (daw.) — koń lewy w parze koni w zaprzęgu. [przypis edytorski]
544. swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się. [przypis edytorski]
545. rozwieść kontrybucyją (daw.) — położyć koniec daninom. [przypis edytorski]
546. wiardunk (daw.) — podatek, czwarta część grzywny. [przypis edytorski]
547. herst wodzić (daw.) — rej wodzić, przewodzić. [przypis edytorski]
548. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
549. zdaleka (daw.) — dziś popr.: z daleka. [przypis edytorski]
550. niemasz (daw.) — dziś: nie masz. [przypis edytorski]
551. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
552. żacy (...) co im tam w garnki dawają — daw. zwyczajem było dawanie w garnuszki ubogim żakom szkolnym potraw pozostałych ze stołów pańskich. [przypis edytorski]
553. cenadry a. cynadry — wnętrzności z ryby; wątróbki; nerki. [przypis edytorski]
554. dwoje żniwo (daw.) — podwójne żniwo. [przypis edytorski]
555. szołtys (daw.) — dziś: sołtys. [przypis edytorski]
556. czcić (daw.) — uczcić, ugościć. [przypis edytorski]
557. ciągnąć się (daw.) — wysilać się na wydatki; ciągni się (tryb rozkazujący) wydawaj. [przypis edytorski]
558. piniolle — piniole; zamorskie wina. [przypis edytorski]
559. alekant — wino hiszpańskie alkońskie (od: Alicante). [przypis edytorski]
560. małmazyja — małmazja; wino greckie (z Krety). [przypis edytorski]
561. nie lza (daw.) — nie trzeba, nie należy, nie wolno. [przypis edytorski]
562. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
563. lągnie (daw.) — dziś: lęgnie. [przypis edytorski]
564. naszy (daw.) — dziś: nasi. [przypis edytorski]
565. pomni (daw.) — tryb rozkazujący: pomnij; pamiętaj, wspomnij. [przypis edytorski]
566. mierne (daw.) — umiarkowane. [przypis edytorski]
567. kwitacyja (daw.) — kwit. [przypis edytorski]
568. zacz (daw.) — za co. [przypis edytorski]
569. barzo (daw.) — bardzo. [przypis edytorski]
570. chudzina (daw.) — biedak. [przypis edytorski]
571. serop (daw.) — syrop. [przypis edytorski]
572. serop przyrodzony — tu: piwo. [przypis edytorski]
573. swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się; naswarzyć się: nagadać się. [przypis edytorski]
574. niechać (daw.) — nie ruszać; zaniechać, porzucić, zostawić. [przypis edytorski]
575. kramny (daw.) — pochodzący z kramu; kupny. [przypis edytorski]
576. płeć (daw.) — cera. [przypis edytorski]
577. fluks (daw.) — stan zapalny; reumatyzm. [przypis edytorski]
578. scyatyka (daw.) — scjatyka; ischias, rwa kulszowa. [przypis edytorski]
579. w ludziech (daw.) — dziś: w ludziach. [przypis edytorski]
580. pleura — zapalenie opłucnej. [przypis edytorski]
581. jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
582. wszytek (daw.) — wszystek; każdy. [przypis edytorski]
583. sieść (daw.) — siąść. [przypis edytorski]
584. rywuła — przednie wino reńskie. [przypis edytorski]
585. możderz (daw.) — dziś: moździerz. [przypis edytorski]
586. doktor stojąc w możderz tłucze — daw. lekarz posiadał również umiejętności aptekarskie i przyrządzał sam lekarstwa. [przypis edytorski]
587. na deszczce (daw.) — na deseczce. [przypis edytorski]
588. sowito (daw.) — sowicie; obficie. [przypis edytorski]
589. ty (daw.) — te, one. [przypis edytorski]
590. fluks — tu: karty jednego koloru ułożone kolejno; strit. [przypis edytorski]
591. turma — tu: rodzaj gry. [przypis edytorski]
592. rusz — tu: rodzaj gry. [przypis edytorski]
593. kłusze (daw.) — biegnie, kłusuje; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
594. póki stołu stawa (daw.) — póki starczy stołu. [przypis edytorski]
595. ciągnie sie (daw.) — tu: przeciąga się. [przypis edytorski]
596. roście (daw.) — rośnie. [przypis edytorski]
597. proście (daw.) — prosto, z łatwością. [przypis edytorski]
598. ledwy (daw.) — ledwo. [przypis edytorski]
599. sie to rozleci (daw.) — rozejdzie się, wyda się. [przypis edytorski]
600. skoro (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
601. piszczek (daw.) — grajek; grający na piszczałce, surmacz. [przypis edytorski]
602. swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się. [przypis edytorski]
603. prawie (daw.) — prawdziwie, całkiem. [przypis edytorski]
604. naręczniego (daw.) — dziś: naręcznego; naręczni: w zaprzęgu koń po prawej stronie. [przypis edytorski]
605. napilniej (daw.) — dziś: najpilniej. [przypis edytorski]
606. sadniwy (daw.) — o koniu: mający rany przetarte w skórze przez uprząż. [przypis edytorski]
607. zwierać psy (daw.) — wiązać psy na smyczy. [przypis edytorski]
608. zamieszkać (daw.) — zapomnieć, zaniechać, opuścić (por. omieszkać); tu: zmarnować. [przypis edytorski]
609. Ze psy sie (...) goni (daw.) — goni się z psami. [przypis edytorski]
610. łomić (daw.) — łamać. [przypis edytorski]
611. pożar — tu: nazwa psa gończego. [przypis edytorski]
612. szach — nazwa psa gończego. [przypis edytorski]
613. na brzezie — dziś: na brzozie. [przypis edytorski]
614. kierz (daw.) — krzak. [przypis edytorski]
615. tarnki (daw.) — owoce tarniny a. ogólnie: jagody. [przypis edytorski]
616. radby (...) dopadł (daw.) — dziś popr.: rad by dopadł. [przypis edytorski]
617. chróściel — daw. ortografia, dziś popr. chruściel: ptak z rodziny żurawiowatych, zamieszkujący błota, zarośla nadwodne i stepy a. niewielki ptak łąkowy; derkacz. [przypis edytorski]
618. strusia — nazwa psa gończego. [przypis edytorski]
619. pieszki (daw.) — na piechotę. [przypis edytorski]
620. dubiel — ryba podobna do karasia. [przypis edytorski]
621. chróściel — daw. ortografia, dziś popr. chruściel: ptak z rodziny żurawiowatych, zamieszkujący błota, zarośla nadwodne i stepy a. niewielki ptak łąkowy; derkacz. [przypis edytorski]
622. wacek (daw.) — mieszek, worek. [przypis edytorski]
623. niemasz (daw.) — dziś popr.: nie masz. [przypis edytorski]
624. kto się w to wda (daw.) — kto się w to zaangażuje. [przypis edytorski]
625. Pożar z Kruczkiem — nazwy psów gończych. [przypis edytorski]
626. tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis
Darmowe książki «Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem - Mikołaj Rej (jak polubić czytanie książek txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)