Natan mędrzec - Gotthold Ephraim Lessing (książki czytaj online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Dramat Gottholda Ephraima Lessinga z 1779 roku, napisany po tym, jak cenzura zabroniła mu dalszej polemiki z teologiem Johannem Melchiorem Goeze.
Sztuka jest pochwałą tolerancji religijnej, a jej centralnym dla wymowy ideowej punktem jest przypowieść o cudownym pierścieniu, którym ojciec miał obdarować ukochanego syna. Ponieważ nie mógł się zdecydować na żadnego z trzech potomków, wręczył im wszystkim identyczne pierścienie, więc nie było wiadomo, który jest cudowny. Tak samo zdaniem Lessinga nie można rozróżnić, która z trzech wielkich religii monoteistycznych (judaizm, chrześcijaństwo czy islam) jest prawdziwa.
Te i inne rozważania filozoficzne i teologiczne opakowane zostały w schemat fabularny, w którym młody templariusz ułaskawiony przez Saladyna zakochuje się w Resze, córce Natana – zaś w ostatnim akcie okazuje się bratankiem Saladyna i bratem Rechy.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Gotthold Ephraim Lessing
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Natan mędrzec - Gotthold Ephraim Lessing (książki czytaj online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Gotthold Ephraim Lessing
class="kwestia">
Byłem na... górze... jakże się ta góra
Nazywa? Byłem... byłem na Synaju.
RECHA
Na górze Synaj? ... Dobrze! Zatem mogę
Was się zapytać, czyli36 to jest prawdą...
TEMPLARIUSZ
Co? Co? Czy prawdą jest, że tam dziś jeszcze
Oglądać można owo miejsce, w którym
Mojżesz przed Bogiem stał, gdy...
RECHA
Nie, nie o to
Chciałam was spytać; wiem, że gdzie bądź stanął,
To stał przed Bogiem; ale czy to prawda,
Że nie tak trudno wchodzić na tę górę,
Jak schodzić. Dotąd, ilem gór zwiedziła,
Nie doświadczyłam tego nigdzie jeszcze.
Jakże, rycerzu? Cóż to? Odwracacie
Twarz swą ode mnie? Widzieć mnie nie chcecie?
TEMPLARIUSZ
Bo chcę was słuchać.
RECHA
Bo się ukryć chcecie,
Że was porywa pusty śmiech z dziewczyny,
Która nie umie o tej świętej górze
O coś innego spytać?... Prawdaż?...
TEMPLARIUSZ
Zatem
Znów będę patrzył na was. Co? Lecz teraz
Wy spuszczacie wzrok, i wasze lica
Uśmiech przebiega? Mamże więc dopiero
Z wymowy rysów waszych chcieć to czytać,
Co mi mówicie, tak wyraźnie milcząc?
O Recho! Recho! Jak on słusznie mówił:
„Wprzód ją poznajcie”!
RECHA
Kto tak mówił? O kim?
TEMPLARIUSZ
„Wprzód ją poznajcie”. Tak wasz ojciec do mnie
Powiedział o was!
DAJA
A ja nie mówiłam?
Ja nie mówiłam tego?
TEMPLARIUSZ
Ale gdzież on?
Gdzie jest wasz ojciec? Jeszcze u sułtana?
RECHA
Zapewne.
TEMPLARIUSZ
Jeszcze! Jakąż ja mam pamięć!
Nie, tam tak długo być nie może; pewno
Już oczekuje na mnie pod klasztorem.
Tak się umawiał ze mną przecież... Zatem
Wybaczcie, muszę iść po niego.
DAJA
To już
Należy do mnie... Pozostańcie tutaj,
Rycerzu... Wkrótce razem z nim powrócę.
TEMPLARIUSZ
Nie, nie, on na mnie czeka, a nie na was.
A przy tym może... Któż wie? ... u sułtana
Mógłby... Nie znacie Saladyna!... Mógłby...
Wpaść w jakie przykre położenie... Wierzcie,
Niebezpieczeństwo grozi... śpieszyć muszę...
RECHA
Niebezpieczeństwo grozi? Jakie? Komu?
TEMPLARIUSZ
Mnie, wam i jemu, jeśli stąd natychmiast,
Zaraz nie pójdę.
Wychodzi.
SCENA III
Recha, Daja.
RECHA
Co to znaczy, Dajo?
Odszedł tak prędko? Co go wypędziło?
DAJA
Nie obawiajcie się! Nie sądzę, by to
Złym było znakiem.
RECHA
Jest więc znakiem? Czego?
DAJA
Tego, co czuje... wre w nim, lecz się lęka
Wykipieć... Waszym już jest...
RECHA
Jak to, moim?
Ty, jak on także, jesteś niepojętą
Dla mnie.
DAJA
Niedługo wszystkie niepokoje,
Jakich nabawił was, będziecie mogli
Mu odwzajemnić; ale nie należy
Być zbyt surową, mściwą.
RECHA
Sama chyba
Wiesz, o czym mówisz.
DAJA
Czyliż wam już teraz
Spokój nie wrócił?
RECHA
Wrócił, prawda, wrócił.
DAJA
Przyznajcie zatem, że niepokój jego
Radość wam sprawia, i że tylko temu
Niepokojowi spokój wasz winniście.
RECHA
Zupełnie o tym nie wiem. Tyle tylko
Powiedzieć mogę, że się sama dziwię,
Iż po tak strasznej burzy w sercu moim
Tak błogi spokój nagle zapanował.
Jego wzrok, mowa i obejście jego,
Wszystko w nim, tak mnie...
DAJA
Tak was nasyciło?
RECHA
Tego nie powiem, lecz...
DAJA
Lecz głód wasz pierwszy
Zaspokoiło...
RECHA
To już prędzej, jeśli
Tak sądzisz.
DAJA
Sądzić muszę.
RECHA
Drogim zawsze
Będzie on dla mnie i nad życie droższym,
Choć już nie będzie na myśl każdą o nim
Silniej mi biło serce... Lecz co plotę?...
Chodź, droga Dajo, chodź do okna, które
Wychodzi na te palmy...
DAJA
Coś podobno
Nie tak zupełnie jest zaspokojony
Głód pierwszy.
RECHA
Teraz patrzeć chcę na palmy,
A nie na niego tylko pod palmami.
DAJA
Ten chłód gorączkę nową zapowiada.
RECHA
Chłód? Nie ostygłam! Równie chętnie patrzę
Się na to, co spokoju mi nie mąci.
Odchodzą.
Zmiana. Sala posłuchalna w pałacu Saladyna.
SCENA IV
Saladyn, Sittah.
SALADYN
wchodząc, mówi we drzwiach
Tu przyprowadźcie go, gdy przyjdzie. Ale
Coś się nie zdaje śpieszyć...
SITTAH
Może nie był
W domu i trudno było go odszukać.
SALADYN
Oh! Siostro! Siostro!
SITTAH
Zdajesz się być, jakby
Przed rozpoczęciem bitwy.
SALADYN
Na broń taką,
Którą się władać nie uczyłem! Muszę
Udawać, zwodzić, obiecywać!... Kiedyż
W tym się ćwiczyłem, kiedyż próbowałem
Tego?... Dziś muszę czynić to... i po co?
Ażeby dostać garść pieniędzy! Żeby
Trochę pieniędzy dostać z ręki Żyda! ...
Pieniędzy!... Takich jestem przymuszony
Chwytać się środków, by zapewnić sobie
Tę najmarniejszą z rzeczy marnych!...
SITTAH
Bracie!
Marności takie mszczą się, jeśli nimi