Darmowe ebooki » Tragedia » Balladyna - Juliusz Słowacki (biblioteka online za darmo TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Balladyna - Juliusz Słowacki (biblioteka online za darmo TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki



1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 17
Idź do strony:
class="verse">Wypuścił na was... Ale ja w rozpaczy; 
Ja byłem wierzbą... 
  STARZEC
Jednak to coś znaczy... 
A byłeś w karczmie? 
  GRABIEC
Wprzód nim wierzbą byłem, 
To byłem w karczmie. 
  STARZEC
I piłeś?... 
  GRABIEC
A piłem... 
  STARZEC
śmiejąc się
Więc to sen, panie Grabku, wierzba owa!... 
  GRABIEC
pokazując na pogorzelisko
A gdzie ta chata? 
  DZIEWCZYNA
Jaka?... 
  GRABIEC
Ta, gdzie wdowa 
Żyła z córkami?... 
  DZIEWCZYNA
A toż chata stoi... 
  GRABIEC
Gdzie? 
  DZIEWCZYNA
Ty pijany!... 
  GRABIEC
Gdzie? 
  DZIEWCZYNA
Tu!... 
  GRABIEC
Niech was poi 
Rosą diablica, jak mnie napoiła, 
Jeśli tu chata... 
  DZIEWCZYNA
Chata się zmieniła 
W twój nos czerwony, kiedyś ty się zmienił 
W płaczącą wierzbę. 
  GRABIEC
Bogdaj cię ożenił 
Sztokfisz w habicie z diabłem — a gdzie ona?... 
  DZIEWCZYNA
Kto? 
  GRABIEC
Balladyna? 
  DRUGA DZIEWCZYNA
wchodzi z grochowym wiankiem
Także przemieniona 
W ten grochowy wianuszek, w grochowy wianuszek... 
 
rzuca na głowę Grabkowi wianek DZIECI
Cha! cha! cha! groch na wierzbie rośnie zamiast gruszek! 
Cha! cha! cha! panie Grabku! Grabku, gdzieś ty bywał? 
A tu słowik kochance mężulka wyśpiewał... 
  DZIEWCZYNY
A pan Grabek był wierzbą! 
  DZIECI
Grabek rosnął54 w lesie! 
  DZIEWCZYNY
A żoneczka w złocistej smyknęła kolesie55. 
Cha! cha! cha! 
  DZIECI
Żeń się, Grabku, z miotłą czarownicy! 
Cha! cha! cha! 
  STARZEC
bierze Grabka za rękę
Chodź do karczmy, przy miodu szklanicy 
Ja ci wszystko opowiem. 
 
wyprowadza Grabka DZIECI
lecąc za Grabkiem
Gil, wróbel i dzierzba 
Śpiewały na grabinie — a on rzekł: „Jam wierzba”. 
Nuż z niego kręcić dudy... Smyknęła dziewczyna! 
Cha! cha! cha! wierzba, wierzbie, wierzbiątko, wierzbina. 
 
Dzieci i cały tłum wychodzą za Grabkiem. SCENA II
Sala pyszna w zamku Kirkora.
Balladyna wchodzi zamyślona w bogatej szacie — z wstążką czarną na czole. BALLADYNA
sama
Więc mam już wszystko... wszystko... teraz trzeba 
Używać... pańskich uczyć się uśmiechów, 
I być jak ludzie, którym spadło z nieba 
Ogromne szczęście... Wszakże tylu ludzi 
Większych się nad mój dopuścili grzechów 
I żyją. — Rankiem głos sumnienia nudzi, 
Nad wieczorami dręczy i przeraża, 
A nocą ze snu okropnego budzi... 
O! gdyby nie to!... Cicho. — Mur powtarza: 
„O! gdyby nie to...” 
 
Wchodzi Kirkor zbrojny z rycerstwem. KIRKOR
Moja młoda żono! 
Jakże ci w moim zamczysku?... 
  BALLADYNA
Spokojnie. 
 
Wchodzi Fon Kostryn. KOSTRYN
Rycerze zbrojni czekają przed broną56. 
  BALLADYNA
Grabio! dlaczego tak rano i zbrojnie? 
  KIRKOR
Kochanie moje, odjeżdżam... 
  BALLADYNA
Gdzie? 
  KIRKOR
Droga! 
Przysiągłem święcie taić cel wyprawy. 
  BALLADYNA
Odjeżdżasz! ach, ja nieszczęsna! 
  KIRKOR
Na Boga! 
Nie płacz, najmilsza... bo ci będzie łzawy 
Głos odpowiadał nierycerskim echem... 
Ani mię trzymaj przymileń uśmiechem, 
Bo moje oczy olśnione po słońcu 
Drogi nie znajdą... Niech pierś uniesiona 
Ciężkim westchnieniem z krągłego robrońcu 
Czarów nie rzuca, niech twoje ramiona 
Wiszą ku ziemi jak uwiędłe bluszcze. 
  BALLADYNA
rzucając się na szyję
Gdzie jedziesz? Mężu... ja ciebie nie puszczę! 
Dlaczego jedziesz? czyś poprzysiągł komu? 
  KIRKOR
Sobie przysiągłem. 
  BALLADYNA
Bogdaj ogień gromu   
Bóg rzucał tobie przed konia podkową; 
Może piorunem twój koń przerażony, 
Piorunem w bramę powróci zamkową. 
Więc ty na długo chcesz zaniechać żony? 
  KIRKOR
Za trzy dni wrócę... 
  BALLADYNA
Czyś ty kiedy liczył, 
Ile w dniu godzin? ile chwil w godzinach? 
  KIRKOR
Niechaj wie człowiek, że mu Bóg pożyczył 
Życia na krótko, niechaj odda w czynach, 
Co winien Bogu. 
  BALLADYNA
Lecz ty winien żonie 
Pozostać z żoną... 
  KIRKOR
Nic mię nie zatrzyma, 
Muszę odjechać — daj mi białe skronie! 
 
całuje w czoło
Przed ludzi okiem ty wiesz, że prawdziwe 
Pocałowania dają się oczyma, 
A biedne usta, tak jako pierzchliwe 
Jaskółki, muszą w lot z białego kwiatka 
Chwytać miodową pocałunku muszkę — 
Bądź zdrowa, żono... Gdzie jest nasza matka? 
Może spi jeszcze, pożegnaj staruszkę: 
Nie mogę czekać. 
 
odprowadzając na stronę
W skarbcu masz pieniążki, 
Szafuj... i baw się... — daj mi czoło białe, 
Jeszcze raz... — żono! nie lubię tej wstążki, 
Czoło należy do mnie, czoło całe, 
Rozwiąż tę wstążkę... 
  BALLADYNA
Mężu, uczyniłam 
Ślub... 
  KIRKOR
Ślub po siostrze... tak... lecz gdy powrócę, 
To wiedz się z Bogiem, ale mi się wyłam 
Z takiego ślubu... 
  BALLADYNA
Tak... 
  KIRKOR
Bo się pokłócę 
Z tobą, kochanko... i to nie na żarty. — 
Bądź zdrowa. — Chamy na koń! — niechaj warty 
Czuwają w zamku... 
 
do Balladyny
Wspominaj mnie... 
 
Odchodzi Kirkor i wszyscy prócz Balladyny. BALLADYNA
sama
Mężu!... 
Odjechał. Po co? Gdzie? — Sumnienia wężu, 
Ty mi powiadasz: „Oto mąż odjechał 
Szukać Aliny”... ona w grobie — w grobie? 
Lecz jeśli znajdzie grób? — Tak się uśmiechał, 
Jakby chciał mówić: „Przywiozę ją tobie, 
A zdejmiesz wstążkę, jak przywiozę”. 
 
Fon Kostryn wchodzi. KOSTRYN
Pani!... 
Hrabia zaklina, abyś mu przez okno 
Posłała uśmiech... 
 
Balladyna staje w oknie i uśmiecha się. Kostryn na stronie.
Mężowie, żegnani 
Żon uśmiechami, sami we łzach mokną. 
  BALLADYNA
odchodząc od okna
Pojechał... 
 
do Kostryna
Ktoś ty, rycerzu?...   
  KOSTRYN
Dowodźca 
Warty zamkowej. — 
  BALLADYNA
Nagrodzę ci hojnie 
Czujność i wierność... 
  KOSTRYN
Nie potrzeba bodźca 
Temu, kto służy rycersko i zbrojnie 
Tobie, grafini... Otośmy dostali 
Zamkowi temu obronę tajemną; 
Ach! my oboje będziemy czuwali, 
Ja nad aniołem — ty, anioł, nade mną. 
  BALLADYNA
Jak się nazywasz? 
  KOSTRYN
Fon Kostryn... 
  BALLADYNA
Nie z Lachów? 
  KOSTRYN
Z niemieckich książąt rodzę się. 
  BALLADYNA
Wygnany? 
  KOSTRYN
Jak biedny ptaszek spod płonących dachów 
W lot się puściłem... dziś obcy... nieznany 
Własnej ojczyźnie, sługa w obcym kraju; 
Niech to nie będzie moim potępieniem! 
Ty także obca... 
  BALLADYNA
Co? 
  KOSTRYN
Ty jesteś z raju. 
 
odchodzi BALLADYNA
sama
Jak się ja prędko poznałam spojrzeniem 
Z tym cudzoziemcem. — Ja mu nic nie winna — 
Szukałam okiem przerażonym w tłumie 
Kogoś. — Wierzyłam, że tu być powinna 
Bratnia mi dusza... dusza moja... z moją... 
Zacząć — jak? Spojrzeć — jeżeli zrozumie, 
Przemówić. – Dziwnie, że się ludzie boją 
Ludzi jak Boga i więcej niż Boga. — 
Będę odważną z ludźmi... 
 
Wchodzi Wdowa ubrana jak w drugim akcie, w świątecznym ubiorze. WDOWA
Córko droga! 
Co to się stało? Królewic odjechał? 
  BALLADYNA
Cóż stąd? 
  WDOWA
Nazajutrz po ślubie zaniechał   
Żoneczki młodej... czyś go zagniewała? 
To by źle było! Jakże ty dziś spała, 
Gołąbko moja? wszak mówią, że trzeba 
Pamiętać zawsze sen na nowym łożu. 
Otóż ja śniłam, że do mnie aż z nieba 
Przyszła Alina, ot tak niby w morzu 
Płynąc w obłoczkach... i rzekła... 
  BALLADYNA
Różaniec   
Mów lepiej, matko. 
  WDOWA
Czy ty chcesz kaganiec 
Włożyć na usta matce? 
  BALLADYNA
Matko stara, 
Zamek nie chata, tu zatrudnień chmara, 
Tu nie snów słuchać... 
 
Wchodzi Sługa. SŁUGA
Jakaś tam hołota 
Stoi przed bramą i wykrzyka hardo, 
Aby ją puścić przez zamkowe wrota. 
A straż złożoną na krzyż halabardą 
Zamknęła bramy... Ta chłopianka stara 
Z drabiniastego woza bez ustanku 
Krzyczy żołnierzom: „Powiedz, mój kochanku, 
Matce Kirkora żony, że Barbara, 
Jej przyjaciółka, zjeżdża w odwiedziny”. 
  WDOWA
To moja kuma... jakie tam nowiny?... 
  BALLADYNA
Odprawić ten wóz. 
  WDOWA
Balladyno?... 
  BALLADYNA
Matko! 
Czy ci się sprzykrzył zamek?... dobra droga, 
Możesz odjechać z tą starą... 
  WDOWA
Co?... klatką? 
Tym drabiniastym wozem? — A! na Boga, 
Córko, co mówisz? 
  BALLADYNA
O! to żarty... żarty... 
Każ, matko, wóz ten wyprawić... 
  WDOWA
z westchnieniem
Wyprawcie. — 
Powiedzcie, że śpię. 
  BALLADYNA
do Sługi
A jeśli uparty 
Wóz nie odjedzie, rozumiecie — warty 
Czuwają w zamku... 
  WDOWA
do Sługi
Tylko nie nabawcie 
Biedy... to stara. 
 
Sługa odchodzi.
Prawda, córko moja, 
Gdyby przyjmować, toby tu jak z roja 
Sypało chłopstwo. — Niechaj nas kochają 
Z daleka — prawda? Córki rozum mają, 
Ty nie głupiutka; kiedy zaczniesz prawić, 
To księdza nawet nie zrozumie głowa. 
Moja córuniu! każ ty przecie sprawić 
Sukienkę matce, bo już ta cycowa 
Ma blade kwiatki, a jak tu kobiecie 
W szarak się ubrać? Córko! moje życie! 
  BALLADYNA
To jutro, matko, przypomnij. — A tobie, 
Starej kobiecie, lepiej nie wychodzić 
Z ciepłej komnaty... 
  WDOWA
Ach nudno jak w grobie 
Tak samej siedzieć... Czy ty chcesz zagrodzić 
Zamek matuli?... 
  BALLADYNA
Nie — nie... 
  WDOWA
Balladyna 
Kocha mię?... prawda, córko? A malina 
Na twoim czole? ta plama... o! pokaż... 
Czy boli ciebie? Ty nigdy nie kwokasz, 
Kurko, choć boli... a to może boli?... 
  BALLADYNA
Dosyć już, matko... 
  WDOWA
Woda spod topoli 
Obmyć nie mogła... o! córko kochana... 
To jakaś dziwna i okropna rana, 
Bladniesz, by o niej wspomnieć... 
  BALLADYNA
Więc dlaczego 
Wspominasz, matko?... 
  WDOWA
To z serca dobrego... 
Z dobrego serca... 
  BALLADYNA
Wierzę! wierzę! wierzę! 
Matko, idź teraz do siebie na wieżę. 
  WDOWA
Do mojej ciupy?... 
  BALLADYNA
Tam ci jeść przyniosą... 
I pić przyniosą... 
  WDOWA
I pić jak ptaszkowi?... 
  BALLADYNA
Idź, matko! 
  WDOWA
To już z moją siwą kosą 
Będę się bawić... Tylko służalcowi 
Każ mi jeść przynieść... nie zapomnij... 
 
odchodzi BALLADYNA
sama
Piekło!   
Mieszam się — bladnę... Ja się kiedyś zdradzę 
Przed matką, mężem... Wszystko się urzekło 
Na moją zgubę. Ludzie jako szpaki 
Uczone mowy, przez okropną władzę 
Sprawiedliwości, nie myśląc o mowie, 
Tak mówią, jakoby tajnymi szlaki 
Dążyli ciągle w głąb serca. Surowie 
Kładą sędziego pytanie: czyś winna? 
Krętymi słowy... Matka, mąż, oboje, 
I mąż, i matka — ta kobieta gminna... 
Trzeba ją kochać, to matka. 
 
Kostryn wchodzi na scenę. KOSTRYN
Pokoje 
Kazałem suto osnuć w złotogłowy. 
Dziś dzień poślubny... dziś na dwór zamkowy 
Zjadą się liczne pany i rycerze, 
Wasale twoi... 
  BALLADYNA
Trzeba zamknąć wieżę, 
Gdzie mieszka moja — mamka57 — ona chora, 
Snu potrzebuje. 
  KOSTRYN
Jak to — ta potwora 
Mlekiem poiła twoje usta śliczne? 
Ach nie!... Ta chyba bogini niebieska, 
Co na błękity lała drogi mleczne 
Tak, że się każda białych piersi łezka 
W gwiazdę mieniła i dziś ludziom płonie; 
Ta sama chyba na śnieżystym łonie 
Ukołysała ciebie... 
  BALLADYNA
Mój rycerzu, 
Złote masz usta... 
  KOSTRYN
Ty dyjamentowe 
Serce. — Kazałem na Gopła pobrzeżu 
Zapalić smolne beczki i ogniowe 
Słupy; do ognia weselnego lecą 
Weseli goście. Czy pochwalasz, pani? 
  BALLADYNA
Czyń, jak przystoi. 
  KOSTRYN
Wieże się oświecą 
Jasnym kagańcem, i tylko wybrani 
Goście do zamku mają być
1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 17
Idź do strony:

Darmowe książki «Balladyna - Juliusz Słowacki (biblioteka online za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz