Bachantki - Eurypides (gdzie można czytać książki online za darmo .txt) 📖
Krótki opis książki:
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Eurypides
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Bachantki - Eurypides (gdzie można czytać książki online za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Eurypides
matka
I sióstr jej los żałosny!... Kto żyw, do ostatka
Pamiętaj: gdybyś bluźnił, nie chciał wierzyć w Boga,
Wnet wierzyć cię nauczy śmierć Pentheja sroga.
PRZODOWNICA CHÓRU
Kadmosie, żal mi ciebie! Jednak zasłużenie
Padł wnuk twój, choć tak krwawe zostawił ci mienie.
AGAWE
Cóż stało się z mych losów, ty mój ojcze miły?!...
[Ażeby żyć tu dalej, już ja nie mam siły!
Pentheus, syn, nie żyje! Ręce moje własne
Rozdarły go na strzępy! Niechże i ja zgasnę!
DIONIZOS
On karę zasłużoną poniósł: szydził ze mnie
I przeto z rąk tych zginął, z których tak nikczemnie
Nie był powinien zginąć. Ale i wam godnie
Zapłacić trzeba będzie za spełnioną zbrodnię
Na wnuku tego starca: Już nie zobaczycie
Tych murów, wypędzone z nich na całe życie!]80
Ty w smoka, królu Kadmie, będziesz przemieniony,
A co zaś do Aresa córki, twojej żony,
Harmonię, która z tobą, choć śmiertelnyś, żyje
W małżeńskim związku, w gada się przedzierzgnie, w żmiję.
Z nią razem z tego miasta pognasz zaprząg wołów —
To Zeus ci przepowiada co do twych mozołów —
I, ludów barbarzyńskich wódz, ty grodów wiele
Rozburzysz. Lecz gdy nowi twoi przyjaciele
Świątynię Loksyjasza złupią, wiedz, że wtedy
W powrocie swym doznają niespodzianej biedy.
Lecz Ares przyjdzie w pomoc tobie i Harmonii,
Obojga was na Wyspie Szczęśliwości schroni.
To mówięć ja, Dionizos, nieśmiertelny człowiek,
Lecz Zeusa syn prawdziwy. Gdybyście swych powiek
Nie odwracali ongi od rozsądku drogi
W te czasy, kiedy znać jej nie chcieliście, błogi,
Zaiste, los by waszą rozpogadzał duszę,
Syn Zeusa zbawcze z wami zawarłby sojusze.
AGAWE
Błagamy, Dionizosie! Zgrzeszyłyśmy, boże!
DIONIZOS
Za późno! Wcześniej było kajać się w pokorze!
AGAWE
Widzimy to, lecz nazbyt krwawa jest twa chłosta!
DIONIZOS
I wyście mnie chłostały szyderstwem! Rzecz prosta!
AGAWE
Tyś bóg, więc się nie równaj śmiertelnikom w złości.
DIONIZOS
Zezwolił na to dawno Zeus z swej wysokości.
AGAWE
Ojej! Więc nieuchronne, starcze, jest wygnanie!
DIONIZOS
Przecz81 zwlekać? Co się stało, już się nie odstanie!
KADMOS
O dziecię! Jakiż dzisiaj los nawiedził ostry
Nas wszystkich, mnie i ciebie, i twe krwawe siostry!
Ja, biedny, w cudzoziemskie mam się udać kraje
W tym wieku tak podeszłym! Jak Zeusa wyznaje
Wyrocznia, mam wojsk cudzych zebrać mieszaninę
I wieść ją na Helladę! Mam — z boleści ginę! —
Harmonię, Aresową córkę, moją żonę,
Na gada przedzierzgniętą, wieść w ojczystą stronę,
Ja, również gad! Na dzikich barbarzyńców przedzie
Na groby ją helleńskie własny mąż powiedzie,
Na świętych bóstw ołtarze! Nie skończą się moje
Nieszczęścia! Mnie i wówczas będą niepokoje
Szarpały, Acherontu gdy fale zobaczę!
AGAWE
Ojcze! Bez ciebie idę na życie tułacze!
KADMOS
Przecz, córko, obejmujesz mnie swymi rękami?
Słaby, siwy ja łabędź, cóż ja pocznę z wami?
AGAWE
Z ojczyzny wyrzucona, w jakież pójdę strony?
KADMOS
Ja nie wiem! Nie pomoże ci ojciec rodzony.
AGAWE
Żegnaj mi, grodzie ojczysty, żegnaj mi, domie ty mój!
Wypchniętą z rodzinnych progów
Okrutny czeka znój.
KADMOS
Arystajowych poszukaj rozłogów82!
AGAWE
[Ojcze! nad losem twym płaczę!
KADMOS
A mnie chwytają rozpacze
Nad twą i sióstr twoich dolą!
AGAWE
Dionizos, wielki bóg,
Strasznym zapłonął gniewem,
Z rodzinnych wygnał smug!
DIONIZOS
Ale i mnie strasznie bolą
Te krzywdy, przez was zadane —
Krwawą mi ranę
Tebański zadał gród,
Że mi odmówił czci!
(Znika.)
AGAWE
Bądźże mi, ojcze, zdrów!
KADMOS
Bądź zdrowa, córko nieboga!
Jeno do zdrowia nie wiedzie ta droga!
AGAWE
Do sióstr mnie powiedźcie, do sióstr,
Przed nimi niech stopa ma stanie,
By razem pójść na wygnanie —
Biedne wy siostry moje!
Nie na Kithajron mi iść!
Ani on mnie nie zobaczy,
Ani ja jego! Ach!
Nie dla mnie bachantek stroje,
Nie dla mnie już w bluszczu liść
Zdobne te pręty —
Innym zostawię ja ten obrzęd święty!...
CHÓR
W przemnogiej postaci
Zjawiają się losy
I niespodzianki urządza nam Bóg.
Miast zyskać, człek traci,
A zysków niebiosy
Wśród niespodzianych nie skąpią mu dróg —
Tak było i z tym wydarzeniem... ]
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisy:
1. Ja, Zeusa syn, Dionizos, ongi urodzony / Z Semeli, latorośli Kadmowego domu, / Co zległa, rozwiązana błyskawicą gromu. — Semele, córka króla Kadmosa, była kochanką Zeusa. Pragnęła zobaczyć boga w całej jego potędze, ale spalił ją blask boskiego pioruna. Zeus zabrał płód, który nosiła, i ukrył w swoim biodrze, a następnie urodził. Tak powstał Dionizos. [przypis edytorski]
2. Menady — bachantki. [przypis edytorski]
3. szumny bóg — Dionizos. [przypis edytorski]
4. Kybele (mit.) — bogini frygijska, czczona także przez Greków i Rzymian, patronka wiosny i płodności oraz miast obronnych. [przypis edytorski]
5. Kronida — syn Kronosa. [przypis edytorski]
6. ócz — dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
7. Gromosiły — Zeus, władca pioruna. [przypis edytorski]
8. kij — tyrs. [przypis edytorski]
9. płocha — narzędzie tkackie. [przypis edytorski]
10. wygżony — tu: odciągnięty. [przypis edytorski]
11. Kureci (mit. gr.) — półbogowie, dziewięciu synów Rhei, którzy na Krecie ukrywali małego Zeusa przed gniewem jego ojca, Kronosa, zagłuszając płacz dziecka hałaśliwą muzyką i tańcami. [przypis edytorski]
12. Korybanci — kapłani, tańczący orgiastyczne tańce na cześć bogini Kybele. [przypis edytorski]
13. skórą obity krąg — bęben; wg mit. gr. wynalazek bogini Rhei. [przypis edytorski]
14. Frygia — w starożytności kraina w zach. części dzisiejszej Turcji. [przypis edytorski]
15. kwasy (daw.) — kłótnie. [przypis edytorski]
16. Ponieważ dnia bożego nie widzisz, więc ja się / Podaję za proroka, mój Teirezjasie — Tejrezjasz był ślepy. [przypis edytorski]
17. Echionida — syn Echiona. [przypis edytorski]
18. oskoma — apetyt, łakomstwo, chęć uciech. [przypis edytorski]
19. Kipryda — Afrodyta. [przypis edytorski]
20. Aktajon a. Akteon (mit. gr.) — myśliwy, który przypadkiem zobaczył Artemidę w kąpieli, za co bogini zamieniła go w jelenia; zginął rozszarpany przez własne psy. [przypis edytorski]
21. tłumić się — tu: zwoływać tłumne zgromadzenia. [przypis edytorski]
22. nicpotem (daw.) — nic nie wart. [przypis edytorski]
23. podwika (starop.) — dziewczyna; kobieta. [przypis edytorski]
24. Kadmosa, który rzucił w ziemię / na mężów siew — aluzja do pochodzenia Echiona, ojca Penteusza. Echion wyrósł z ziemi z zasianych przez Kadmosa smoczych zębów. [przypis edytorski]
25. Kipryda — Afrodyta. [przypis edytorski]
26. dźwierze (daw.) — drzwi, brama. [przypis edytorski]
27. Fojbos — Apollo. [przypis edytorski]
28. zakon (daw.) — prawo; nakazy moralne. [przypis edytorski]
29. Aktajon a. Akteon (mit. gr.) — myśliwy, który przypadkiem zobaczył Artemidę w kąpieli, za co bogini zamieniła go w jelenia; zginął rozszarpany przez własne psy. [przypis edytorski]
30. Artemis a. Artemida (mit. gr.) — bogini łowów, siostra Apollina; odpowiednik Diany w mit. rzym. [przypis edytorski]
31. czelnie (daw.) — bezczelnie, zuchwale. [przypis edytorski]
32. Bodajby dom twój, Kadmie, nie doznał strapienia / Przez tego utrapieńca — imię Pentheus łączy się z gr. penthos: cierpienie, smutek. [przypis edytorski]
33. snać (daw.) — przecież, prawdopodobnie; tu: jakby, niemal. [przypis edytorski]
34. niebiosów — dziś popr. forma D. lm: niebios. [przypis edytorski]
35. wesołem — daw. forma, pozostawiona ze względu na rym; dziś popr. forma Msc. lp.: wesołym. [przypis edytorski]
36. o tem — dziś popr.: o tym. [przypis edytorski]
37. furdyga (daw.) — więzienie. [przypis edytorski]
38. w chłodnej cieni — dziś popr.: w chłodnym cieniu. [przypis edytorski]
39. Lidia — w starożytności kraina na terenach dzisiejszej zach. Turcji. [przypis edytorski]
40. latorośl Zeusza — syn Zeusa. [przypis edytorski]
41. czyli (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
42. ćwik (daw.) — zuch, spryciarz (także: istota niedojrzała lub nieokreślona pod względem płci). [przypis edytorski]
43. frant (daw.) — człowiek z pozoru sympatyczny, ale przesadnie sprytny, podstępny (także: komediant, błazen). [przypis edytorski]
44. nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
45. li (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
46. szyd (daw.) — szydzenie, wyśmiewanie. [przypis edytorski]
47. zwolić (daw.) — wyzwolić, uchronić. [przypis edytorski]
48. żenie (daw.) — wygania. [przypis edytorski]
49. Bromios (gr.) — szumny bóg: przydomek Dionizosa. [przypis edytorski]
50. ze siejby zrodzon smoczej Król Pentheus — aluzja do pochodzenia Echiona, ojca Penteusza. Echion wyrósł z ziemi z zasianych przez Kadmosa smoczych zębów. [przypis edytorski]
51. zbawić — tu: pozbawić. [przypis edytorski]
52. Aksios a. Wardar — rzeka płynąca przez Macedonię i wpadająca do Morza Egejskiego w pobliżu Salonik. [przypis edytorski]
53. Lydias — rzeka w płn. Grecji. [przypis edytorski]
54. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
55. płony a. płonny (daw.) — jałowy, bezcelowy. [przypis edytorski]
56. azalim ci nie mówił — czyż ci nie mówiłem. [przypis edytorski]
57. Którego między sobą w tym tu grodzie mamy? — wstawka tłumacza. [przypis edytorski]
58. mądralaś — jesteś mądrala. [przypis edytorski]
59. We wierchym właśnie wchodził (daw., gw.) — wchodziłem właśnie pomiędzy wierchy (szczyty górskie). [przypis edytorski]
60. jarzęcy (daw.) — tu: lśniący, jasny. [przypis edytorski]
61. niby wrogi — jak wrogowie. [przypis edytorski]
62. luty — okrutny, srogi. [przypis edytorski]
63. mówięć — mówię ci. [przypis edytorski]
64. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
65. oścień — ostrze; włócznia lub trójząb; tu: tyrsos. [przypis edytorski]
66. kobietyć — kobiety ci. [przypis edytorski]
67. smrek (gw.) — świerk. [przypis edytorski]
68. przeciągnęć — przeciągnę ci. [przypis edytorski]
69. zwierciadły — dziś popr.: zwierciadłami. [przypis edytorski]
70. wierszyk — tu: wzniesienie, wierzchołek pagórka. [przypis edytorski]
71. wraży — wrogi. [przypis edytorski]
72. z menady — dziś popr. forma N. lm: z menadami. [przypis edytorski]
73. smoczy płód — aluzja do pochodzenia Echiona, ojca Penteusza. Echion wyrósł z ziemi z zasianych przez Kadmosa smoczych zębów. [przypis edytorski]
74. Kadmosa ród — córki Kadmosa, siostry Agawe: Autonoe i Ino. [przypis edytorski]
75. oczy swemi — dziś popr.: swymi oczami. [przypis edytorski]
76. k’nam a. ku nam (daw.) — do nas, w naszym kierunku. [przypis edytorski]
77. Aktajon a. Akteon (mit. gr.) — myśliwy, który przypadkiem zobaczył Artemidę w kąpieli, za co bogini zamieniła go w jelenia; zginął rozszarpany przez własne psy. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Bachantki - Eurypides (gdzie można czytać książki online za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)